Về quản lý đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo chủ chốt ở thành phố Đà Nẵng

(Quanlynhanuoc.vn) – Để thực hiện mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, Đà Nẵng cơ bản đạt trình độ phát triển là tâm điểm của khu vực miền Trung – Tây Nguyên. Trước yêu cầu mớiđòi hỏi thành phố cũng như các ngành, các cấp phải chuẩn bị thật tốt nguồn nhân lực, nhất là xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt ngang tầm với nhiệm vụ. Bài viết đề xuất một số giải pháp về quản lý, đào tạo, bồi dưỡng nhằm xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt ở thành phố Đà Nẵng.
Ảnh minh họa. Nguồn: baochinhphu.vn.

Thực trạng công tác quản lý, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong thời gian qua

Sau gần 25 năm chia tách, thành phố Đà Nẵng trực thuộc trung ương đã và đang có những bước phát triển vượt bậc, với tầm nhìn về chiến lược, lãnh đạo thành phố đã có những quyết định táo bạo, trong đó có việc đẩy mạnh xây dựng hạ tầng, mở rộng không gian đô thị để phát triển. Nhiều năm liền, Đà Nẵng được xếp hạng nhất về chỉ số PCIvà luôn đạt thứ hạng cao đối với từng chỉ số thành phần là nhờ môi trường kinh doanh liên tục được cải thiện; chính sách phát triển đối với khu vực kinh tế ngoài Nhà nước, đặc biệt là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài thông thoáng; thủ tục hành chính được cải cách và đơn giản hóa; kết cấu hạ tầng được đầu tư hiện đại và đồng bộ; chính sách đào tạo nhân lực được triển khai diện rộng,… đây là những yếu tố cơ bản tạo nên sức cạnh tranh cao cho nền kinh tế thành phố.

Để đạt được kết quả nêu trên phải kể đến vai trò đóng góp quan trọng của đội ngũ cán bộ, công chức (CBCC) nói chung và của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt (CBLĐCC) của thành phố nói riêng. Điều này cho thấy, Thành ủy Đà Nẵng luôn quan tâm đến công tác cán bộ (CTCB) và quản lý cán bộ (QLCB). Ngay cả trong thời kỳ kháng chiến gian khổ giành độc lập, thống nhất đất nước đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội đến thời kỳ đổi mới xây dựng và phát triển đất nước phồn vinh vì hạnh phúc của Nhân dân, nhiều cán bộ của Đà Nẵng nói riêng, Quảng Nam – Đà Nẵng nói chung, được Đảng và Nhà nước quan tâm cử đi đào tạo, đã trưởng thành và có nhiều đóng góp cho đất nước và thành phố Đà Nẵng. Do triển khai thực hiện tốt công tác QLCB nên có nhiều tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, nhiều cán bộ, đảng viên nêu gương phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ, đã cổ vũ tạo sự phấn khởi, đoàn kết trong các tầng lớp Nhân dân, góp phần tăng cường lòng tin của Nhân dân đối với Đảng. Đặc biệt, từ sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng và Đại hội Đảng bộ thành phố Đà Nẵng lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2015 – 2020, Đảng và Nhà nước đã lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tăng cường công tác QLCB nên tình hình về CTCB, nhất là CBLĐCC ngày càng chuyển biến tốt hơn và công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC được quan tâm chú trọng hơn.

Thành ủy đã ban hành nhiều văn bản, như: Quyết định số 8738-QĐ/TU ngày 02/12/2008 của Ban Thường vụ Thành uỷ về việc ban hành Đề án đào tạo, tuyển chọn, chuẩn hoá cán bộ chủ chốt xã, phường của thành phố Đà Nẵng; Quy định về chế độ bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho cán bộ lãnh đạo, quản lý của thành phố; Đề án nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC trong hệ thống chính trị của thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2015-2020 và định hướng đến năm 2025,…

Thực hiện chủ trương của Thành uỷ, Hội đồng nhân dân (HĐND), Uỷ ban nhân dân (UBND) thành phố đã xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách về đào tạo, bồi dưỡng CBCC và coi đây là một trong những tiền đề quan trọng của nhiệm kỳ để các cấp ủy đảng, chính quyền, các sở, ban, ngành, đoàn thể trong hệ thống chính trị tổ chức triển khai thực hiện.

Theo đánh giá các đề án về CTCB, đặc biệt Đề án phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho kết quả đã đào tạo, bồi dưỡng được nhiều cán bộ đạt trình độ chuyên môn bài bản tại các cơ sở đào tạo chất lượng trong và ngoài nước. Tính đến đầu năm 2019, toàn thành phố có gần 29.700 cán bộ, trong đó, độ tuổi dưới 40 có 18.750 người (chiếm 64%). Cán bộ có trình độ đại học có 14.721 người, sau đại học có 2.220 người. Cán bộ có trình độ trung cấp lý luận chính trị là 1.583 người; cán bộ có trình độ cao cấp lý luận chính trị và cử nhân chính trị là 1.088 người. Số cán bộ được cử đi học sau đại học là 152 người, trong đó: công chức là 25 người; trong đó, học tiến sĩ là 3, thạc sĩ là 22); viên chức là 127 người (trong đó học tiến sĩ là 5, thạc sĩ là 83, bác sĩ chuyên khoa cấp I là 33, thạc sĩ chuyên khoa cấp II là 2). Số công chức, viên chức được thực hiện chính sách thu hút là 183 người, trong đó công chức 84 người (có 56 thạc sĩ, 28 sinh viên tốt nghiệp đại học loại giỏi); tiếp nhận từ cơ quan, địa phương khác là 3 thạc sĩ, chuyển viên chức sang công chức 8 thạc sĩ, tuyển dụng mới 73 người (3 người từ tỉnh khác)… Cán bộ đi học về được sắp xếp công việc phù hợp với chuyên môn đào tạo và được bổ nhiệm vào các chức danh theo quy hoạch, bảo đảm đúng người, đúng việc. Cán bộ được xét tuyển mới có công việc ổn định, đúng chuyên ngành đào tạo nên phấn khởi công tác, phát huy những kiến thức đã học vào thực tiễn, được các cơ quan, đơn vị đánh giá tốt2.

Nét nổi bật là công tác bồi dưỡng phát triển cán bộ trẻ diễn ra từ cấp thành phố đến phường, xã. Trong đó, điển hình là Đề án đào tạo nguồn cho chức danh Bí thư Đảng ủy và Chủ tịch UBND các xã, phường (Đề án 89) từ đó đã có đội ngũ cán bộ cấp cơ sở đủ năng lực, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phát triển ở địa phương. Ngoài việc đào tạo, bồi dưỡng, Đà Nẵng còn thu hút cán bộ trẻ, tạo nguồn cán bộ kế cận thông qua hình thức tiến cử. Chủ trương này được cụ thể hóa từ Nghị quyết Đại hội lần thứ XIX Đảng bộ thành phố, trong đó nhấn mạnh: “Trong nhiệm kỳ này, mỗi cấp ủy viên phải tiến cử ít nhất một cán bộ trẻ để đào tạo thành một cán bộ lãnh đạo, quản lý tốt3. Kết quả, sau hai nhiệm kỳ triển khai tiến cử, đến nay đã bổ sung hàng chục lượt cán bộ trẻ thuộc diện Ban Thường vụ Thành ủy quản lý, đặc biệt đã có cán bộ trẻ tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố.

Mặc dù vậy, hiện nay, cơ cấu cán bộ trẻ giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý các cấp của thành phố còn thấp, chưa có tính kế thừa. Một số địa phương, cơ quan, đơn vị chưa nhận thức đầy đủ về công tác quản lý và đào tạo, bồi dưỡng CBLĐCC nên còn e dè, chưa mạnh dạn đưa cán bộ vào diện quy hoạch hoặc đào tạo, bồi dưỡng để cán bộ trẻ thử thách, rèn luyện. Trong bổ nhiệm cán bộ còn có tư tưởng cầu toàn, mang tính giải pháp tình thế, thiếu tính chiến lược. Mặc dù thành phố có chủ trương tiến cử cán bộ trẻ để tạo nguồn xem xét đưa vào quy hoạch, đào tạo nhưng vẫn chưa có giải pháp cụ thể, hợp lý để phát huy hết khả năng của đội ngũ này. Mặt khác, còn có cán bộ trẻ khi đưa vào quy hoạch nhưng thiếu ý chí rèn luyện, ý thức tổ chức kỷ luật kém hoặc có tư tưởng tự mãn… Do vậy, chưa đạt được kết quả như mục tiêu các Đề án đặt ra.

Một số giải pháp về quản lý, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt

Để thực hiện mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, Đà Nẵng cơ bản đạt trình độ phát triển là tâm điểm của khu vực miền Trung – Tây Nguyên. Trước yêu cầu mới, đòi hỏi thành phố cũng như các ngành, các cấp phải chuẩn bị thật tốt nguồn nhân lực, nhất là xây dựng đội ngũ CBLĐCC ngang tầm với nhiệm vụ. Do đó, cần phải có các giải pháp cụ thể, thiết thực, đồng bộ nhằm xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ CBLĐCC ở các quận, huyện có phẩm chất và năng lực, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao. Nhận thức đúng vai trò và tầm quan trọng của đội ngũ CBLĐCC ở cấp quận, huyện, thời gian qua, Đà Nẵng đã lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy quận, huyện bám sát nhiệm vụ chính trị, xây dựng các quy định, quy chế và các giải pháp xây dựng đội ngũ CBLĐCC bảo đảm nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo CTCB và QLCB; đồng thời, phát huy trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính trị về CTCB.

Do vậy, thời gian tới Đà Nẵng cần tiếp tục bổ sung, sửa đổi một số cơ chế, chính sách nhằm thu hút nhân tài làm việc trên địa bàn thành phố và cần thực hiện một số giải pháp đồng bộ, thiết thực, hiệu quả để công tác quản lý và đào tạo, bồi dưỡng CBLĐCC ngày càng tốt hơn

Thứ nhất, đổi mới tư duy nhận thức về QLCB để quy hoạch và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong thời kỳ mới. Phải nhận thức quản lý, bảo vệ cán bộ là cách làm tốt nhất để bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ, bảo vệ sự nghiệp cách mạng. CBLĐCC phải luôn kiên định lập trường tư tưởng, phẩm chất chính trị, giữ gìn đạo đức cách mạng, lối sống tốt đẹp, có nhận thức và hành động đúng đắn. Nội dung quản lý, đào tạo, bồi dưỡng CBLĐCC là về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực chuyên môn, bảo đảm cán bộ luôn trong sạch, trung thực, không sa ngã, thoái hóa, biến chất, không “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong mọi hoàn cảnh. Cùng với quản lý lịch sử chính trị gia đình, phải đặc biệt coi trọng quản lý phẩm chất chính trị hiện tại, đó là diễn biến tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống… Quản lý phẩm chất chính trị hiện tại không chỉ nhằm phòng ngừa kẻ địch lợi dụng mua chuộc, chia rẽ nội bộ, mà còn phòng ngừa, ngăn chặn các khả năng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ. QLCB phải gắn với đổi mới đánh giá cán bộ, xem xét mọi chuyển biến về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; sự gia tăng bất thường tài sản mà không giải trình được nguồn gốc tài sản; các mối quan hệ “lợi ích nhóm” phức tạp.

Thứ hai, thường xuyên phổ biến, quán triệt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác QLCB, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, đạo đức công vụ, trong đó chú trọng các yêu cầu, nội dung, giải pháp về CTCB nêu trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến” và “tự chuyển hóa” trong nội bộ”; Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016, của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Chỉ thị số 26/CT-TTg, ngày 05/9/2016, của Thủ tướng Chính phủ “về tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong các cơ quan hành chính nhà nước các cấp”.

Các cấp ủy đảng, cả hệ thống chính trị phải thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cán bộ, đảng viên, để mỗi cán bộ, đảng viên nêu cao tính tiên phong, gương mẫu trước quần chúng, tự giác chấp hành pháp luật, chấp hành các quy định của Đảng. Cùng đó, thực hiện việc rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh nội quy, quy chế, quy trình làm việc của cơ quan, đơn vị mình, xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch công tác cụ thể trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao của cơ quan, tổ chức, đơn vị; đồng thời, quán triệt, triển khai việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương hành chính, văn hóa công sở và sử dụng có hiệu quả thời gian làm việc, bảo đảm cấp dưới phục tùng sự lãnh đạo, chỉ đạo và chấp hành nghiêm chỉnh các quyết định của cấp trên.

Thứ ba, các Đảng bộ cần cụ thể hóa các quy định, quy chế QLCB, đảng viên chặt chẽ, cụ thể hơn, như quy định nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác QLCB; các chức danh theo phân cấp quản lý, trọng dụng người có đức, có tài, bổ nhiệm cán bộ đúng người, đúng việc, thực sự vì việc để chọn người. Đối với cấp ủy, người đứng đầu đơn vị phải chịu trách nhiệm về lãnh đạo, chỉ đạo và công tác QLCB của đơn vị mình. Thực hiện nghiêm túc, công khai, minh bạch các quy định về QLCB trong tất cả các khâu: tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, đánh giá, quy hoạch, bổ nhiệm, chuyển ngạch, nâng ngạch, đi nước ngoài và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ, quy chế chi tiêu nội bộ, kiên quyết không để xảy ra sai phạm, tiêu cực.

Cần cụ thể hóa những quy định của Đảng và Nhà nước thành quy chế, quy định thực hiện trong các cơ quan, đơn vị, địa phương. Một yêu cầu cấp thiết hiện nay là sớm cụ thể hóa các quy chế trong thực hiện Quy định số 105-QĐ/TW ngày 19/12/2017 của Bộ Chính trị về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử.

Thứ tư, tiếp tục thực hiện tốt cải cách hành chính, khắc phục triệt để cơ chế “xin – cho”, tăng cường thanh tra kỷ luật, kỷ cương hành chính. Đồng thời, từng bước tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế và cải cách chế độ tiền lương. Có cơ chế kiểm soát được thu nhập của CBCC, viên chức của cả hệ thống chính trị, quản lý được việc kê khai minh bạch tài sản. Trên cơ sở đó làm cho cán bộ không dám tham nhũng và không thể tham nhũng.

Thứ năm, phát huy tốt quyền làm chủ của nhân dân trong công tác QLCB. Trước hết, HĐND các cấp phải đề cao trách nhiệm trước cử tri để giám sát chặt chẽ các cơ quan nhà nước (kể cả lực lượng vũ trang, các cơ quan tư pháp, các tập đoàn, công ty nhà nước), giám sát CBLĐCC các cấp trong thực thi nhiệm vụ. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị – xã hội các cấp cũng phải nêu cao vai trò trách nhiệm giám sát cán bộ, đảng viên theo quy định để góp phần quản lý tốt cán bộ. Cần tiếp tục phát huy vai trò của cơ quan báo chí, truyền thông, tăng cường bám sát thực tiễn, bám sát cơ sở để phản ánh kịp thời cả gương người tốt, việc tốt cũng như việc phát hiện sai phạm của cán bộ. Đây chính là kênh phản ánh, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực kịp thời và hiệu quả. Tiếp tục tuyên truyền, khuyến khích phát huy quyền làm chủ của người dân trong tham gia QLCB. Các cơ quan chức năng tăng cường làm tốt việc tiếp nhận và trình xử lý kịp thời, đúng pháp luật những phản ánh, đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân nơi công tác, nơi cư trú liên quan đến cán bộ./.

Chú thích:
1. Văn phòng Thành uỷ Đà Nẵng. Báo cáo tổng kết 5 năm kinh tế – xã hội Đà Nẵng 2015-2020, ngày 31/11/2018.
2. Thành uỷ Đà Nẵng. Báo cáo Chính trị đánh giá giữa nhiệm kỳ về Đề án số 05-ĐA/TU, 2015-2020, ngày 15/02/2017.
3. Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XIX Đảng bộ thành phố Đà Nẵng ngày 21/12/2005.
Tài liệu tham khảo:
1. Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
2. Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 05/9/2016 của Thủ tướng Chính phủ “về tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong các cơ quan hành chính nhà nước các cấp”.
3. Nghị quyết số12-NQ/TW ngày 16/01/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”.
4. Nghị quyết số 04-NQ/TW ngày 05/11/2016 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoa XII “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”,“tự chuyển hóa” trong nội bộ”.
5. Quy định số 105-QĐ/TW ngày 19/12/2017 của Bộ Chính trị “Về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử.
6. Sở Nội vụ thành phố Đà Nẵng. Báo cáo đánh giá của Sở Nội vụ về công tác cán bộ 3 năm 2016, 2017, 2018.
ThS. Trần Cao Anh
Học viện Chính trị khu vực I