Nâng cao năng lực ngoại ngữ cho cán bộ lãnh đạo cơ quan hành chính nhà nước hiện nay

ThS. Nguyễn Thanh Giang
Học viện Hành chính Quốc gia

(Quanlynhanuoc.vn) – Chất lượng hệ thống giáo dục trong việc đào tạo và nâng cao kỹ năng ngoại ngữ của cán bộ lãnh đạo cơ quan hành chính nhà nước là rất quan trọng. Nếu hệ thống giáo dục không cung cấp đủ nguồn lực và có được phương pháp giảng dạy, môi trường thực thi năng lực ngoại ngữ hiệu quả, cán bộ lãnh đạo sẽ gặp khó khăn trong việc sử dụng ngoại ngữ trong công việc hàng ngày. Bài viết nghiên cứu, đề xuất một số giải pháp nâng cao năng lực ngoại ngữ cho cán bộ lãnh đạo cơ quan hành chính nhà nước hiện nay.

Từ khóa: Nâng cao năng lực, ngoại ngữ, cán bộ lãnh đạo, cơ quan hành chính nhà nước.

1. Một số yếu tố tác động trực tiếp đến nâng cao năng lực sử dụng ngoại ngữ của đội ngũ lãnh đạo, quản lý

Thực tế, môi trường làm việc là yếu tố chính có ảnh hưởng nhiều đến khả năng sử dụng ngoại ngữ của cán bộ lãnh đạo. Ngôn ngữ nếu không có cơ hội thực hành và trao đổi, đặc biệt là đối với ngoại ngữ trong môi trường làm việc hàng ngày, cán bộ lãnh đạo sẽ không thể có cơ hội nâng cao kỹ năng ngoại ngữ của mình, thậm chí còn bị mai một đi năng lực, kiến thức, vốn ngoại ngữ đã được học.

Chính vì vậy, trong các cơ quan hành chính nhà nước cần tạo điều kiện và nguồn lực để đào tạo, bồi dưỡng và phát triển năng lực ngoại ngữ cho cán bộ lãnh đạo. Việc cung cấp các khóa học, chuyên đề và tạo ra nhiều cơ hội tham gia các hoạt động phát triển ngôn ngữ bằng ngoại ngữ sẽ giúp cán bộ lãnh đạo nâng cao kỹ năng sử dụng ngoại ngữ của mình.

Một vấn đề đặc biệt quan trọng là việc sử dụng nguồn nhân lực đúng người, đúng việc. Sự lựa chọn nhân sự phù hợp với năng lực ngoại ngữ cũng ảnh hưởng đến khả năng sử dụng ngoại ngữ của cán bộ lãnh đạo. Nếu không có đủ nhân sự có trình độ ngoại ngữ, cơ quan hành chính các cấp, đặc biệt là đối với cấp huyện sẽ gặp khó khăn trong việc thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến các hoạt động hợp tác quốc tế cần sử dụng ngoại ngữ trong thực hiện nhiệm vụ. Hơn nữa, chính tư duy và thái độ của cán bộ lãnh đạo cũng đóng vai trò quan trọng trong việc sử dụng ngoại ngữ. Nếu họ không có tư duy mở rộng và thái độ tích cực, tự tin đối với việc học và sử dụng ngoại ngữ, họ sẽ gặp khó khăn trong việc phát triển kỹ năng ngoại ngữ của mình.

Động lực đến từ sự hỗ trợ và động viên từ cấp trên cũng có tác động đáng kể đến khả năng sử dụng ngoại ngữ của cán bộ lãnh đạo. Nếu lãnh đạo cấp trên không đặt sự chú trọng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển năng lực ngoại ngữ, cán bộ lãnh đạo cấp tham mưu, cấp trung gian như ở cấp huyện sẽ gặp khó khăn trong việc nâng cao kỹ năng ngoại ngữ của mình.

2. Cơ hội và thách thức từ thực tiễn thúc đẩy năng lực ngoại ngữ của các cán bộ lãnh đạo cơ quan hành chính hiện nay

Cơ hội mang lại từ việc có năng lực sử dụng thành thạo ngoại ngữ sẽ giúp đội ngũ cán bộ lãnh đạo tự tin trong giao tiếp với các đối tác, khách hàng và đồng nghiệp quốc tế. Điều này tạo ra cơ hội mở rộng mạng lưới kết nối và tìm kiếm hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội. Sử dụng ngoại ngữ giúp lãnh đạo các cơ quan hành chính nhà nước có thể chủ động trong giao tiếp với đối tác, nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, đầu tư.

Đội ngũ lãnh đạo có khả năng sử dụng ngoại ngữ có thể mở rộng mạng lưới quan hệ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hợp tác, hỗ trợ từ các thành phố lớn, môi trường học thuật và kết nối tri thức quản lý, quản trị tốt của quốc tế một cách chủ động. Sử dụng ngoại ngữ giúp đội ngũ cán bộ lãnh đạo có khả năng tiếp cận và làm chủ thông tin phong phú từ bên ngoài. Họ có thể đọc các tài liệu, báo cáo, nghiên cứu và tạp chí bằng các ngôn ngữ khác, từ đó thu thập kiến thức và kinh nghiệm để áp dụng vào công việc và quyết định quản lý.

Khi sử dụng ngoại ngữ, đội ngũ cán bộ lãnh đạo có thể tiếp xúc và học hỏi từ các quốc gia, vùng lãnh thổ khác về phương pháp quản lý, quy trình làm việc hiệu quả. Họ cũng có thể chia sẻ kinh nghiệm của mình với những người khác, đồng thời tạo khả năng tương tác và hợp tác giao lưu quốc tế.

Thách thức đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo đã quen thuộc với ngôn ngữ địa phương thì việc học và sử dụng ngoại ngữ có thể là một thử thách. Họ cần đầu tư thời gian và nỗ lực để rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ mới và hiểu được ngữ cảnh văn hóa khác. Một số lãnh đạo cấp huyện có thể gặp khó khăn trong việc sử dụng ngoại ngữ khi thiếu kiến thức chuyên môn trong lĩnh vực quản lý, kinh tế – xã hội.

Ở các vùng sâu, vùng xa có nhiều khó khăn không chỉ về ngôn ngữ mà còn về nguồn lực xã hội và văn hóa. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo có thể gặp thách thức trong việc tiếp cận tài liệu; không được tổ chức đào tạo, bồi dưỡng theo kiến thức, năng lực phù hợp để nâng cao kỹ năng ngoại ngữ của mình. Ngoại ngữ chưa phải là một yêu cầu bắt buộc trong công tác quản lý nhà nước đối với lãnh đạo cấp huyện, do đó, nhiều lãnh đạo chưa có đủ động lực học và sử dụng ngoại ngữ.

Khi sử dụng ngoại ngữ, cán bộ lãnh đạo cần tôn trọng văn hóa của các quốc gia khác. Họ cần hiểu và thích nghi với các quy tắc và nghi thức giao tiếp khác nhau, tránh những sự hiểu lầm và mâu thuẫn về văn hóa trong quá trình làm việc. Sử dụng ngoại ngữ không chỉ đòi hỏi kiến thức ngữ pháp, từ vựng mà còn yêu cầu kỹ năng giao tiếp, tư duy linh hoạt, điều này có thể là một thách thức đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý cấp huyện.

Từ thực tiễn sử dụng, ứng dụng ngoại ngữ ở các thành phố lớn mang lại nhiều cơ hội cho đội ngũ lãnh đạo cấp huyện nhưng cũng đặt ra những thách thức mà họ cần vượt qua để phát triển năng lực ngoại ngữ của mình. Việc sử dụng ngoại ngữ tích cực trong quản lý cấp huyện ở vùng sâu, vùng xa có thể đem lại nhiều cơ hội và lợi ích cho cán bộ lãnh đạo. Tuy nhiên, cũng có những thách thức cần vượt qua để nắm vững và sử dụng thành thạo ngoại ngữ trong thực hiện công việc phù hợp, đáp ứng yêu cầu bối cảnh mới.

3. Biện pháp tăng cường năng lực đào tạo ngoại ngữ trong các nhà trường

Một là, các nhà trường cần xây dựng và trang bị các phòng học, phòng lab ngoại ngữ hiện đại với các trang thiết bị, phần mềm học tập hiện đại để tăng tính tương tác và sự hứng thú cho học viên, nhất là đối với đội ngũ cán bộ, công chức trong quá trình học.

Hai là, các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng cần tuyển chọn và đào tạo đội ngũ giáo viên chất lượng. Bảo đảm số lượng giáo viên đủ để tham gia giảng dạy chất lượng. Đồng thời, đầu tư vào việc đào tạo và nâng cao năng lực chuyên môn và phương pháp giảng dạy ngoại ngữ của giáo viên.

Ba là, cần xây dựng chương trình học phù hợp. Tạo ra các chương trình học ngoại ngữ theo đúng yêu cầu giảng dạy, bảo đảm sự phù hợp với nhu cầu của học viên trong các cơ quan, đơn vị, lĩnh vực. Đồng thời, tạo ra các hoạt động học ngoại ngữ bổ sung, như: các câu lạc bộ, các hoạt động ngoại khóa để tăng cường khả năng sử dụng ngoại ngữ trong thực tế.

Bốn là, sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. Sử dụng các phần mềm, ứng dụng học trực tuyến và tài liệu số để tăng cường tương tác và phát triển kỹ năng ngôn ngữ của học viên; bảo đảm quyền truy cập công bằng đến các nguồn tài nguyên học tập ngoại ngữ trên internet.

Năm là, tăng cường sự hợp tác quốc tế. Thành lập các chương trình trao đổi học sinh và giáo viên với các trường nước ngoài, tổ chức các cuộc thi và sự kiện ngôn ngữ quốc tế để học sinh có cơ hội giao lưu và thực hành ngoại ngữ trong môi trường thực tế.

Sáu là, thường xuyên đánh giá và theo dõi tiến trình học tập. Thực hiện việc đánh giá định kỳ để đánh giá kỹ năng ngôn ngữ của học viên là cán bộ, công chức, từ đó điều chỉnh chương trình học và cung cấp phản hồi cho học viên và giáo viên để cải thiện hiệu quả giảng dạy.

Những biện pháp này giúp tăng cường năng lực đào tạo ngoại ngữ trong nhà trường và tạo ra môi trường học tập thuận lợi để học sinh có thể phát triển thành người sử dụng thành thạo ngoại ngữ.

4. Một số giải pháp thúc đẩy tư duy và năng lực sử dụng ngoại ngữ của cán bộ lãnh đạo, quản lý hiện nay

Thứ nhất, cán bộ lãnh đạo tham gia vào quá trình đào tạo, bồi dưỡng năng lực ngoại ngữ cần có mục tiêu rõ ràng và xác định những kỹ năng ngoại ngữ cần thiết cho cán bộ lãnh đạo quản lý trong quá trình làm việc. Tăng cường tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo, lớp học nâng cao năng lực ngôn ngữ và tư duy làm việc bằng ngoại ngữ. Khuyến khích cán bộ lãnh đạo tham gia các khóa học online, tự học và đánh giá tiến bộ của mình.

Thứ hai, cán bộ lãnh đạo cần tạo môi trường làm việc và giao tiếp hàng ngày sử dụng ngoại ngữ thường xuyên. Khuyến khích các cuộc họp, biểu diễn, báo cáo được tổ chức bằng ngoại ngữ. Thiết lập nhóm thảo luận hoặc sự kết hợp công việc giữa các cán bộ để thực hành năng lực ngôn ngữ của mình.

Thứ ba, cung cấp cho cán bộ lãnh đạo các công cụ học tập và giao tiếp tiện ích, như: ứng dụng di động, máy tính bảng hoặc phần mềm học tiếng Anh. Cải tiến việc sử dụng công nghệ trong việc học tập ngoại ngữ và tạo điều kiện cho cán bộ sử dụng các nguồn tài liệu, video, bài hát, phim để nâng cao kỹ năng ngôn ngữ của mình.

Thứ tư, tăng cường quan hệ hợp tác với các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nước ngoài để tạo điều kiện cho cán bộ lãnh đạo có cơ hội giao tiếp và làm việc với đối tác quốc tế. Điều này giúp cán bộ lãnh đạo tiếp xúc với ngôn ngữ nước ngoài một cách thực tế và nâng cao khả năng sử dụng ngoại ngữ.

Thứ năm, khuyến khích sử dụng ngoại ngữ trong công việc. Đánh giá và đánh giá thành tích công việc của cán bộ lãnh đạo dựa trên khả năng sử dụng ngoại ngữ. Khuyến khích việc sử dụng ngoại ngữ trong các văn bản, báo cáo, giao tiếp trong công việc hàng ngày. Tạo cơ hội cho cán bộ lãnh đạo để thể hiện khả năng sử dụng ngoại ngữ của mình trong các dự án quốc tế hoặc các nhiệm vụ liên quan đến quốc tế.

Ngoài ra, việc tạo ra một môi trường học tập và làm việc tích cực cũng là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy tư duy và năng lực sử dụng ngoại ngữ của cán bộ lãnh đạo.