Trung tá, TS. Nguyễn Xuân Đại
Thượng úy Nguyễn Đăng Hậu
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số có vai trò vô cùng quan trọng đối với việc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, đặc biệt ở những địa bàn mang tính chiến lược như Quân khu 2, Bộ Quốc phòng. Việc phát huy tốt nguồn lực sĩ quan là người dân tộc thiểu số sẽ tác động trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ của các đơn vị trên địa bàn Quân khu 2. Bài viết làm rõ vai trò đội ngũ sĩ quan người dân tộc thiểu số ở Quân khu 2, từ đó, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn lực sĩ quan này trong Quân khu 2 trong thời gian tới.
Từ khóa: Nguồn lực sĩ quan; người dân tộc thiểu số; phát huy vai trò; Quân khu 2.
1. Mở đầu
Xuyên suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam luôn có sự hiện hữu của các dân tộc thiểu số. Đây là một trong những lực lượng quan trọng, có đóng góp to lớn vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong Hội nghị cán bộ miền núi diễn ra vào ngày 01/9/1962, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Đồng bào miền núi có truyền thống cần cù và dũng cảm. Trong thời kỳ cách mạng và kháng chiến, đồng bào miền núi đã có nhiều công trạng vẻ vang và oanh liệt. Ngày nay, trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh để thực hiện hòa bình thống nhất Tổ quốc, đồng bào miền núi đang cố gắng góp phần xứng đáng của mình”1. Chính vì vậy, một trong những nội dung cốt lõi, quan trọng trong tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đó là việc chú trọng phát triển đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số, bởi đây chính là lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ Tổ quốc ở địa bàn vùng núi, biên giới nơi có vị trí chiến lược về an ninh – quốc phòng.
2. Vai trò của đội ngũ sĩ quan là người dân tộc thiểu số ở Quân khu 2
Là một trong những đơn vị có địa bàn trải dài ở các tỉnh vùng núi phía Tây Bắc của đất nước, Quân khu 2 trực thuộc Bộ Quốc phòng luôn là đơn vị có vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Với đặc thù có 34 dân tộc anh em cùng sinh sống trên địa bàn đóng quân, trong đó số lượng người dân tộc thiểu số chiếm đến 48%. Ngay từ những ngày đầu được thành lập, Quân khu 2 đã nhận thức rõ vị trí, vai trò quan trọng của đồng bào dân tộc thiểu số và đặc biệt là đội ngũ sĩ quan người dân tộc thiểu số trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Xác định rõ, việc phát triển nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số là một trong những nhiệm vụ chiến lược, động lực to lớn, tạo ra sức mạnh tổng hợp để đơn vị có thể hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.
Một là, lực lượng sĩ quan người dân tộc thiểu số của Quân khu 2 có vai trò quan trọng trong xây dựng đơn vị cơ sở, xây dựng Quân khu vững mạnh toàn diện, tổ chức và bảo đảm cho đơn vị thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.
Số lượng “sĩ quan là người dân tộc thiểu số chiếm 20,25% trên tổng số sĩ quan của Quân khu 2”2. Đây là một trong những lực lượng đóng vai trò nòng cốt có tính chất quyết định đến chất lượng thực hiện nhiệm vụ của đơn vị. Sĩ quan người dân tộc thiểu số công tác ở nhiều vị trí trong các đơn vị của Quân khu, bao gồm cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ,… với các chuyên ngành, như: chính trị, quân sự, hậu cần, kỹ thuật,… Vì vậy, để đơn vị hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, đòi hỏi phải phát huy tốt vai trò của lực lượng này. Xây dựng được tính đoàn kết, gắn bó giữa lực lượng này với các lực lượng khác trong đơn vị. Phát huy tối đa trách nhiệm của các đồng chí sĩ quan là người dân tộc thiểu số, nhất là trong quá trình liên hệ công tác với cán bộ địa phương và nhân dân trên địa bàn đóng quân.
Hai là, giải quyết tốt các vấn đề dân tộc, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước, thực hiện tốt công tác vận động quần chúng nhân dân trên khu vực đóng quân của đơn vị.
Quân đội nhân dân Việt Nam với các chức năng: chiến đấu, công tác và lao động sản xuất, vì vậy, việc tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước đến Nhân dân trên địa bàn đóng quân cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng của các đơn vị thuộc Quân khu 2. Đội ngũ sĩ quan người dân tộc thiểu số với đặc điểm am hiểu tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa – xã hội ở địa phương sẽ có nhiều thuận lợi trong việc vận động, tuyên truyền người dân thực hiện nghiêm pháp luật, phổ biến rộng rãi chính sách liên quan đến đông đảo nhân, là lực lượng nòng cốt phối hợp chặt chẽ với cấp uỷ, chính quyền địa phương, các lực lượng trên địa bàn đóng quân tổ chức tuyên truyền, vận động đồng bào các dân tộc nắm vững đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; vạch trần âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá trên địa bàn. Chỉ tính trong năm 2022, các đơn vị thuộc Quân khu 2 sử dụng “sĩ quan người dân tộc thiểu số tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật được 128 buổi/81 sĩ quan”3.
Lực lượng sĩ quan người dân tộc thiểu ở các đơn vị thuộc Quân khu 2 đã trực tiếp tổ chức cho cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới vùng đồng bào dân tộc; khám, chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho nhân dân trên địa bàn đóng quân; phối hợp với chính quyền địa phương phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm cứu nạn. Tính riêng năm 2023, lực lượng vũ trang Quân khu 2 trong đó có sự đóng góp rất lớn của sĩ quan người dân tộc thiểu số trong tiến hành công tác dân vận “đã giúp các địa phương được 16.230 ngày công lao động, tu bổ mở mới 128,5km đường nông thôn, xây dựng sửa chữa 156 lớp học cho các xã biên giới trên địa bàn”4. Thông qua đó, góp phần giải quyết tốt các vấn đề dân tộc nảy sinh, cũng như củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, nhà nước và quân đội, lực lượng vũ trang Quân khu 2.
Ba là, là nguồn bổ sung, kế cận cho đội ngũ lãnh đạo, chỉ huy ở các cấp trong quân đội và các ngành ở địa phương cơ sở, tham gia xây dựng hệ thống chính trị ở địa bàn đóng quân.
Xuất phát từ những đặc điểm của đội ngũ sĩ quan người dân tộc thiểu số, đó là sinh ra và lớn lên trên các địa bàn chiến lược của Tổ quốc, gắn bó và am hiểu phong tục, tập quán địa phương, có nhiều thuận lợi trong công tác vận động quần chúng nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; vì vậy, đây là nguồn bổ sung quan trọng cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo trong Quân đội và địa phương. Những năm qua, Quân khu 2 có nhiều đồng chí cán bộ chủ trì là người dân tộc thiểu số, tính từ năm 2005 đến nay, “cán bộ là thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân khu có 6 sĩ quan là người dân tộc thiểu số”5. Bộ Chỉ huy quân sự các tỉnh, huyện trên địa bàn Quân khu đều cơ cấu có cán bộ người dân tộc thiểu số, nhiều địa đơn vị có cán bộ chủ trì cơ cấu tham gia vào cấp ủy địa phương. Việc tham gia vào cấp ủy địa phương có ý nghĩa to lớn trong quá trình xây dựng và củng cố hệ thống chính trị cơ sở trên khu vực địa bàn đóng quân. Đội ngũ sĩ quan người dân tộc thiểu số góp sức trong công tác tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương những chủ trương, biện pháp lãnh đạo sát đúng, phù hợp với đặc điểm an ninh, chính trị của địa bàn. Cùng với đó, phát triển công tác quân sự quốc phòng địa phương, tạo dựng trận địa phòng thủ vững chắc trên địa bàn Quân khu 2, nâng cao sức chiến đấu của bộ đội địa phương, sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống xảy ra trên địa bàn.
3. Tình hình triển khai công tác phát huy nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số ở địa bàn Quân khu 2
Thời gian qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu cũng như cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị thuộc Quân khu 2 đã có sự quan tâm đến phát triển đội ngũ sĩ quan người dân tộc thiểu số với nhiều cách thức, biện pháp phù hợp, sáng tạo: trong tạo nguồn cán bộ, hằng năm, Quân khu 2 luôn tiếp nhận, bổ sung từ 35 – 40 sĩ quan là người dân tộc thiểu số tốt nghiệp ở các học viện, nhà trường trong và ngoài Quân đội nhân dân được Quân khu 2 cử đi học trở về Quân khu công tác.
Từ năm 2016 – 2023, đã có 57 sĩ quan người dân tộc thiểu số được cử đi đào tạo, bồi dưỡng ở các học viện nhà trường trong toàn quân. Công tác quy hoạch, sử dụng sĩ quan người dân tộc thiểu số đượcĐảng ủy Quân khu 2 cũng như các cấp uỷ, chỉ huy các cơ quan, đơn vị quan tâm chỉ đạo xây dựng và thực hiện tốt quy hoạch, quản lý, nhận xét, đánh giá cán bộ, lựa chọn những sĩ quan người dân tộc thiểu số có phẩm chất, năng lực tốt đưa vào nguồn để bồi dưỡng, thử thách, bảo đảm cho đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số có tính kế thừa và phát triển liên tục, vững chắc. Quân khu 2 cũng luôn quan tâm thực hiện tốt chính sách cán bộ, chính sách dân tộc tạo điều kiện cho đội ngũ sĩ quan người dân tộc thiểu số yên tâm công tác, thực hiện tốt nhiệm vụ.
Nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số ở Quân khu 2 được phát triển khá toàn diện và có đóng góp quan trọng vào kết quả thực hiện nhiệm vụ của đơn vị: số lượng sĩ quan người dân tộc thiểu số luôn được bổ sung đáp ứng yêu cầu, từng bước phù hợp tổ chức biên chế của các cơ quan, đơn vị trong toàn Quân khu. Nếu như nhiệm kỳ 2010 – 2015, tỷ lệ sĩ quan là người dân tộc thiểu số là 17,70% thì nhiệm kỳ 2015 – 2025 là 19,94%, đến năm 2023 là 20,25% trên tổng số sĩ quan của Quân khu 26. Chất lượng nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số ngày càng được nâng lên. Theo đánh giá chất lượng cán bộ hằng năm, 100% sĩ quan người dân tộc thiểu số ở Quân khu 2 có bản lĩnh chính trị vững vàng, an tâm công tác, tuyệt đối trung thành với mục tiêu, lý tưởng của Đảng.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm việc phát triển nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số trên địa bàn Quân khu 2 vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định đó là: công tác phát triển nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số ở Quân khu 2 còn chưa được quan tâm đúng mức và đầu tư thỏa đáng. Mặc dù, Quân khu đã có nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng đội ngũ cán bộ nhưng lại chưa có những nghị quyết, đề án riêng, trực tiếp về phát triển nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số. Các biện pháp phát triển nguồn lực sĩ quan này chủ yếu ở trong chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo phát triển đội ngũ cán bộ ở Quân khu nói chung.
Bên cạnh đó, một số cấp ủy, chỉ huy chưa thực sự coi trọng, quan tâm đầu tư đúng mức đối với việc phát triển nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số. Điều này dẫn đến quá trình phát triển nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số gặp không ít khó khăn.
Một số nội dung, hình thức, biện pháp phát triển nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số chất lượng chưa cao, còn có những hạn chế, bất cập: Công tác quy hoạch, tạo nguồn sĩ quan người dân tộc thiểu số còn bộc những hạn chế, chưa tạo ra sự đột phá mạnh mẽ. Công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số còn tồn tại những hạn chế. Tỷ lệ sĩ quan người dân tộc thiểu số có trình độ sau đại học còn rất thấp, năm 2023 chỉ là 0,02% 7. Bên cạnh đó, công tác quản lý, giáo dục đội ngũ này còn hạn chế, chưa thật sự toàn diện. Ở một số cơ quan, đơn vị, công tác quản lý vẫn nặng về hành chính, chưa thật sự coi trọng quản lý chất lượng con người, chất lượng công việc, giáo dục chính trị, tư tưởng cho sĩ quan người dân tộc thiểu số chưa được quan tâm đúng mức.
Số lượng, chất lượng và cơ cấu nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số hiện nay còn nhiều bất cập. Tuy hằng năm có tăng nhưng chất lượng còn chưa cao. Một số chế độ, chính sách còn chưa khơi dậy được tính tích cực, động lực cho các sĩ quan người dân tộc thiểu số.
Trong bối cảnh tình hình Thế giới có nhiều biến động như hiện nay, có nhiều vấn đề chính trị – xã hội có tác động lớn đến sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc của mỗi quốc gia, trong đó có vấn đề dân tộc và đoàn kết dân tộc. Trước những tác động đó, yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra cho Quân khu 2 ngày càng cao thì việc phát huy tốt nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số càng cần phải được quan tâm, bởi đây không chỉ là nhiệm vụ của Quân khu 2, mà còn là nhiệm vụ chung của cả Quân đội nhân dân Việt Nam, của cả hệ thống chính trị, trong việc xây dựng và tăng cường tiềm lực quân sự, phục vụ cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
4. Biện pháp phát huy vai trò nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số ở Quân khu 2
Một là, tiếp tục quán triệt, thực hiện tốt các quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác cán bộ người dân tộc thiểu số trong quân đội.
Đây là giải pháp quan trọng, là cơ sở, tiền đề cho việc phát huy tốt nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số ở Quân khu 2. Việc nắm chắc và thực hiện nghị quyết, văn bản chỉ thị của các cấp về công tác cán bộ người dân tộc thiểu số nói chung và sĩ quan người dân tộc thiểu số nói riêng giúp cho chất lượng nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số của Quân khu 2 ngày càng được nâng cao. Vì vậy, cấp ủy, lãnh đạo, người chỉ huy các cấp trước hết cần phải nghiên cứu, nắm rõ, sau đó tổ chức quán triệt, phổ biến rộng rãi và thực hiện một cách nghiêm túc ở tất cả các đơn vị cơ sở trong địa bàn quân khu. Quá trình thực hiện cần có sự đồng bộ, nhất quán, thông suốt từ trên xuống dưới, chú trọng đặc biệt đến việc thực hiện Nghị quyết số 51/NQ-TW ngày 20/7/2005 của Bộ Chính trị (khóa IX) và Nghị quyết 513/NQ-ĐUQSTƯ ngày 17/11/2005 của Quân ủy Trung ương về tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính ủy, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam; Nghị quyết số 230-NQ/QUTW ngày 02/4/2022 của Quân ủy Trung ương lãnh đạo thực hiện, với mục tiêu xác định là đến năm 2025, Quân đội sẽ được xây dựng cơ bản tinh, gọn, mạnh; tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.
Hai là, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp, đặc biệt là các đơn vị cơ sở của Quân khu 2.
Cấp ủy, chỉ huy các cấp là lực lượng chính, có vai trò quyết định và là người chịu trách nhiệm chính liên quan đến chất lượng thực hiện nhiệm vụ của đơn vị. Vì vậy, việc phát huy nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số cần phải được cấp ủy, chỉ huy các đơn vị quan tâm và chú trọng. Đặc biệt là các đơn vị cơ sở của Quân khu 2, bởi các đơn vị này có vai trò trực tiếp trong việc quản lý và phát huy khả năng của lực lượng sĩ quan người dân tộc thiểu số. Cấp ủy, chỉ huy các cấp trước hết cần phải nhận thức rõ, nhất quán quan điểm về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của lực lượng sĩ quan là người dân tộc thiểu số, xác định đây là một trong những nguồn lực then chốt, quyết định đến chất lượng hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, sâu sát trong việc phát huy tốt nguồn lực này. Gắn việc phát huy tốt vai trò của các đồng chí cán bộ, sĩ quan là người dân tộc thiểu số với trách nhiệm của cấp ủy, cán bộ, đảng viên trong đơn vị.
Ba là, làm tốt công tác bồi dưỡng, đào tạo, quy hoạch đội ngũ sĩ quan người dân tộc thiểu số, chú trọng cả về số lượng và chất lượng.
Để có nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số bảo đảm đáp ứng được với mục tiêu, yêu cầu thực hiện nhiệm vụ đặt ra của Quân khu, việc đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch có vị trí quan trọng. Trước hết là ở các đơn vị cơ sở trong việc phát hiện, bồi dưỡng và đưa vào nguồn quy hoạch sĩ quan người dân tộc thiểu số. Làm tốt công tác giới thiệu, tiến hành đầy đủ quy trình cử các sĩ quan đi học, đi bồi dưỡng ở các cơ sở đào tạo trong và ngoài quân đội. Thường xuyên theo dõi, giám sát chặt chẽ quá trình tham gia đào tạo bồi dưỡng của các đồng chí sĩ quan người dân tộc thiểu số. Cân đối phù hợp giữa số lượng sĩ quan người dân tộc thiểu số và sĩ quan là người dân tộc Kinh. Tránh để xảy ra tình trạng cục bộ dân tộc, chú trọng giữa số lượng và chất lượng, lấy chất lượng làm hàng đầu. Bên cạnh đó, cấp ủy, chỉ huy đơn vị cũng cần làm tốt công tác phát hiện nguồn, đặc biệt trong đội ngũ chiến sĩ là người dân tộc thiểu số đã có trình độ đại học, cao đẳng,… Đối với lực lượng này, cần sâu sát trong việc nắm bắt nguyện vọng, làm tốt công tác định hướng, từ đó có thể bổ sung lực lượng cho đơn vị và quân khu.
Bốn là, xây dựng môi trường văn hóa trong đơn vị, tăng cường tính đoàn kết, kiên quyết bài trừ những quan điểm kì thị, phân biệt vùng miền.
Một trong những yếu tố cần đặc biệt quan tâm để phát huy tốt nguồn lực sĩ quan là người dân tộc thiểu số ở Quân khu 2 hiện nay, đó là việc xây dựng được một môi trường văn hóa trong đơn vị. Tăng cường tính đoàn kết, gắn bó giữa cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trong toàn đơn vị. Mối đoàn kết giữa các quân nhân trong đơn vị xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh, tạo điều kiện thuận lợi cho các đồng chí sĩ quan là người dân tộc thiểu số phát huy hết khả năng của mình. Thông qua môi trường văn hóa quân sự lành mạnh giúp lãnh đạo, chỉ huy đơn vị nắm bắt tốt và giải quyết kịp thời tâm tư, nguyện vọng của các sĩ quan người dân tộc thiểu số, từ đó tạo sự đồng thuận, thống nhất cao trong thực hiện nhiệm vụ của đơn vị. Đi đôi với việc xây dựng môi trường văn hóa quân sự cần kiên quyết đấu tranh lên án, bài trừ những quan điểm lệch lạc, sai trái, đặc biệt là những quan điểm cục bộ, kì thị và phân biệt dân tộc, vùng miền. Có những hình thức và biện pháp xử lý nghiêm đối với những trường hợp vi phạm để tăng tính răn đe, loại bỏ những mầm mống tư tưởng xấu độc trong đơn vị.
5. Kết luận
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân khu 2 lần thứ IX nhiệm kỳ 2020 – 2025 khẳng định: nguồn lực sĩ quan người dân tộc thiểu số trên địa bàn Quân khu 2 là một trong những động lực quan trọng đối với việc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc của Quân khu 2 nói riêng và của cả Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung. Vì vậy, bồi dưỡng và phát triển tốt nguồn lực này sẽ góp phần không nhỏ vào việc tăng cường tiềm lực quân sự quốc phòng của quân đội ta, đồng thời, đây cũng là trách nhiệm của mỗi cán bộ, nhân viên, chiến sĩ trên địa bàn Quân khu 2, góp phần vào việc thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Quân đội giao phó.
Chú thích:
1. Hồ Chí Minh. Toàn tập. Tập 13. H. NXB Chính trị quốc gia – Sự thật, 2011, tr. 458.
2, 3. Cục Chính trị Quân khu 2. Báo cáo tổng kết công tác đảng, công tác chính trị của Quân khu năm 2023.
4. Cục Chính trị Quân khu 2. Báo cáo công tác dân vận – Tuyên truyền đặc biệt tình hình địa bàn (từ năm 2018 – 2023).
5. Bộ Tư lệnh Quân khu 2. Lịch sử lực lượng vũ trang Quân khu 2 (1946 – 2021). Phú Thọ, 2021, tr. 211.
6. Đảng ủy Quân khu 2. Văn kiện Đại hội Đảng bộ Quân khu lần thứ IX. Phú Thọ, 2020, tr. 27.
7. Cục Chính trị Quân khu 2. Báo cáo kết quả thực hiện công tác cán bộ năm 2023.