Trung tá Đỗ Quang Dũng
Hệ 5, Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở quân đội hiện nay là yêu cầu, nhiệm vụ cấp bách trước mắt, đồng thời, là nhiệm vụ cơ bản, thường xuyên, lâu dài để giữ vững sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội. Bài viết làm rõ vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội, thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội thời gian qua; từ đó, đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở quân đội hiện nay và trong thời gian tới.
Từ khoá: Nâng cao chất lượng, đội ngũ cán bộ chính trị, cấp phân đội.
1. Đặt vấn đề
Đại hội lần thứ XIII của Đảng xác định: “Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”1. Vì vậy, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở quân đội hiện nay có vai trò đặc biệt quan trọng bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội, giữ vững trận địa chính trị, tư tưởng, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu” thực hiện thắng lợi yêu cầu, nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.
2. Chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở quân đội hiện nay
Trong cuốn sách “Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới” đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (Bí thư Quân uỷ Trung ương, Bộ Quốc phòng) đã khẳng định: “những cán bộ chính trị, chính uỷ cấp trung đoàn, sư đoàn có đầy đủ đức, tài, tiêu biểu về bản lĩnh, lập trường chính trị, trong sáng về đạo đức, lối sống, giỏi về công tác đảng, công tác chính trị”2. Theo đó, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở là hoạt động tích cực, chủ động của cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì, cơ quan chính trị các cấp và sự nỗ lực, cố gắng của cán bộ chính trị với nội dung, hình thức, biện pháp giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện phong phú, đa dạng nhằm nâng cao năng lực, phương pháp tác phong công tác, phẩm chất đạo đức, lối sống đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng quân đội tinh, gọn, mạnh thật sự là công cụ bạo lực sắc bén trong bảo vệ Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở là quá trình liên tục, lâu dài, thường xuyên để bổ sung tri thức lý luận, thực tiễn nhằm thực hiện có hiệu quả hoạt động công tác đảng, công tác chính trị của Đảng trong quân đội. Sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ của đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội là nhân tố quyết định đến việc thực hiện quan điểm, đường lối của Đảng, chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Thực chất, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở là tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội.
Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Bất luận trong hoàn cảnh nào cũng luôn kiên định nguyên tắc Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Quân đội nhân dân Việt Nam; tách rời sự lãnh đạo của Đảng, Quân đội ta sẽ mất phương hướng chiến đấu, phân rã về chính trị, tư tưởng, tổ chức, không còn sức mạnh để chiến thắng quân thù”3.
Quán triệt và thực hiện nghiêm túc những quan điểm, đường lối của Đảng, chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước, Quân uỷ Trung ương Bộ Quốc phòng về xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đủ năng lực, phẩm chất, uy tín ngang tầm nhiệm vụ. Những năm qua, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội đã được cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì, cơ quan chính trị các cấp chú trọng quan tâm; có nhiều đổi mới về nội dung, hình thức, biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội, như: thực hiện chuẩn hoá đội ngũ cán bộ chính trị các cấp có trình độ từ đại học trở lên; tổ chức hội thi cán bộ chính trị giỏi các cấp (giảng bài chính trị, thông qua kế hoạch chiến đấu, ra nghị quyết lãnh đạo đơn vị); thi bí thư chi bộ giỏi, phân công, giao nhiệm vụ đột xuất của cấp trên; đưa đi đào tạo ở các Học viện, trường sĩ quan quân đội để hoàn thiện các tiêu chí; cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, phát huy tính tích cực, chủ động của từng cán bộ chính trị cấp phân đội trong tự bồi dưỡng, rèn luyện về năng lực, phẩm chất đáp ứng với đòi hỏi của nhiệm vụ đặt ra…
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở quân đội hiện nay còn một số hạn chế: Một số cấp uỷ, tổ chức đảng chưa quan tâm chú trọng đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội, chưa vận dụng linh hoạt, sáng tạo nội dung, hình thức, biện pháp nâng cao năng lực, phương pháp tác phong công tác, chưa xác định được khâu yếu, mặt yếu để tập trung bồi dưỡng, từ đó nâng cao hơn nữa chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội; một số đồng chí cán bộ chính trị cấp phân đội chưa tích cực, chủ động tự bồi dưỡng, rèn luyện về năng lực, phương pháp, tác phong làm việc, còn có biểu hiện ngại khó, ngại khổ, ngại rèn luyện, nắm chưa chắc chuyên môn, nghiệp vụ; việc cụ thể hoá nhiệm vụ, kế hoạch của cấp trên vào thực tiễn đơn vị còn nhiều hạn chế, chưa linh hoạt, sáng tạo.
Thời gian tới, tình hình nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu” tiếp tục đặt ra ngày càng cao hơn; trong khi đó, các thế lực thù địch, phản động vẫn ra sức chống phá, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, thực hiện “phi chính trị hoá” quân đội với âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, nham hiểm, thâm độc và sảo quyệt; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên vẫn còn xảy ra, chưa được ngăn chặn, đẩy lùi hiệu quả…; trong tương lai cuộc chiến tranh công nghệ cao, xung đột vũ trang, tranh chấp chủ quyền biển, đảo diễn ra phức tạp, quyết liệt hơn. Thực tế đó, tác động không nhỏ đến nhận thức của cán bộ, chiến sĩ quân đội, đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ rất cao để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở quân đội hiện nay.
3. Một số biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở quân đội thời gian tới
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể lãnh đạo, quản lý về tầm quan trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở.
Các chủ thể lãnh đạo, quản lý (cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì và cơ quan chính trị các cấp) quán triệt và tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực, phương pháp tác phong công tác, đáp ứng với tính chất, yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra ngày càng cao hiện nay. Theo đó, cần tuyên truyền, phổ biến đến đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội nắm chắc, hiểu rõ những quan điểm, đường lối của Đảng về cán bộ và công tác cán bộ trong thời kỳ mới; tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ chính trị.
Quan điểm, tư tưởng của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về tinh thần “7 dám” (dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới, sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách và dám hành động vì lợi ích chung). Các đồng chí trong cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì và cơ quan chính trị các cấp phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong theo dõi, bám nắm chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội để kịp thời xác định chủ trương, biện pháp giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện đúng, trúng; tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội, từ đó phân công, giao nhiệm vụ cho các đồng chí trong cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp kèm cặp, giúp đỡ để nâng cao hơn nữa chất lượng thực hiện các nhiệm vụ.
Hai là, vận dụng linh hoạt, sáng tạo nội dung, hình thức, biện pháp giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội.
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Tư cách của chính trị viên có ảnh hưởng rất quan trọng đến bộ đội. Người chính trị viên tốt thì bộ đội ấy tốt. Người chính trị viên không làm tròn nhiệm vụ, thì bộ đội ấy không tốt”4. Theo đó, cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì và cơ quan chính trị các cấp tích cực, chủ động xây dựng kế hoạch, xác định khâu yếu, mặt yếu tập trung giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện phù hợp.
Tổ chức triển khai thực hiện những hội thi, hội thao để kiểm tra, đánh giá trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội, từng bước đặt ra những yêu cầu cao cho đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở từng nội dung; trong quá trình tổ chức thực hiện cần phát huy vai trò của nêu gương, sự tương trợ giúp đỡ nhau của đồng chí, đồng đội để nâng cao chất lượng về mọi mặt của đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội, những đồng chí đã nắm chắc, hiểu rõ cần phải hướng dẫn, giúp đỡ những đồng chí chưa biết, chưa rõ; thường xuyên cập nhật những thông tin, nội dung mới để tuyên truyền, phổ biến đến đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội; trong đó đặc biệt chú trọng đến nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ nói chung và cán bộ chính trị nói riêng, quan điểm, tư tưởng của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về xây dựng Đảng bộ Quân đội trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ… việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ chính trị cấp phân đội phải bám sát thực tiễn, đặc điểm tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ của đơn vị đặt ra; từng bước nâng dần độ khó, phức tạp của nhiệm vụ để đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội rèn luyện phương pháp tác phong công tác, năng lực tư duy giải quyết tình huống trong thực tiễn. Tổ chức rút kinh nghiệm kịp thời việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội về nội dung, phương pháp, cách thức, tổ chức thực hiện, qua đó, thống nhất nhận thức, hành động trong tổ chức thực hiện những mục tiêu, nhiệm vụ của đơn vị.
Ba là, phát huy tính tích cực, chủ động của đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội trong tự bồi dưỡng, rèn luyện về năng lực, phẩm chất đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra.
Đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở quân đội luôn quán triệt và nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực, phương pháp tác phong công tác, phẩm chất đạo đức, lối sống để đáp ứng với đòi hỏi của tình hình nhiệm vụ đặt ra. Với tinh thần này, đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội phải tích cực, chủ động xây dựng kế hoạch tự bồi dưỡng, rèn luyện về mọi mặt; yếu ở khâu nào, mặt nào tự mình nghiên cứu, tìm hiểu những kiến thức, nội dung có không chỉ liên quan trực tiếp đến chức trách, nhiệm vụ được giao mà còn đối với các lĩnh vực, hoạt động khác; tự mình học hỏi, tìm hiểu các nội dung, kiến thức có liên quan đến trình độ, tay nghề kỹ năng hoạt động công tác đảng, công tác chính trị; thường xuyên đối chiếu, so sánh năng lực, trình độ của bản thân với việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đơn vị, của cấp trên giao để điều chỉnh, bổ sung việc tự bồi dưỡng, rèn luyện về năng lực, phương pháp, tác phong làm việc phù hợp, hiệu quả; đặt ra những yêu cầu cao cho bản thân trong quá trình làm việc, giải quyết các mối quan hệ, giữ đầu lạnh, trái tim nóng đưa ra những ý kiến, kết luận chính xác, mang tính khách quan, dân chủ, tất cả vì sự ổn định, phát triển của đơn vị.
Đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội thấm nhuần quan điểm, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh “đối với bộ đội, chính trị viên phải thân thiết như một người chị, công bình như một người anh, hiểu biết như một người anh… phải làm sao cho bộ đội dân tin, dân phục, dân yêu”. Qua đó, xác định thái độ, động cơ phấn đấu trong tự bồi dưỡng, rèn luyện về năng lực, phẩm chất đạo đức, lối sống, tư cách người cán bộ, đảng viên; không ngừng tu dưỡng rèn luyện về mọi mặt đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới.
Tích cực, chủ động đấu tranh với âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng Việt Nam, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng đối với quân đội của các thế lực thù địch, phản động. Củng cố, giữ vững trận địa chính trị, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ của đơn vị, không ngại khó, ngại khổ, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Đặc biệt, nắm chắc nguyên tắc đảng, công tác chính trị của Đảng trong Quân đội nhân dân Việt Nam để xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”.
Bốn là, làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội.
Cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan chính trị các cấp định kỳ tổ chức những hội nghị sơ kết, tổng kết để đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; qua đó rút ra bài học kinh nghiệm, đề ra phương hướng, biện pháp giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện phù hợp để nâng cao hơn nữa chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội thời gian tới.
Phát huy dân chủ, trí tuệ của tập thể trong thảo luận, góp ý trong nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội; đánh giá năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội cần khách quan, dân chủ, công khai theo tinh thần “phê bình việc, không phê bình người” đánh giá đúng chất lượng thực hiện nhiệm vụ của từng cán bộ chính trị cấp phân đội, từ đó, lựa chọn, phân công, giao nhiệm vụ hợp lý, bảo đảm cho sự đoàn kết, thống nhất về nhận thức, hành động trong toàn đơn vị. Làm tốt công tác biểu dương, khen thưởng đối với những đồng chí cán bộ chính trị có nhiều nỗ lực, cố gắng trong công việc, phát huy tốt tinh thần, trách nhiệm của mình, giành được nhiều kết quả cao trong các hội thi như: bổ nhiệm ở vị trí cao hơn, thưởng phép…; đồng thời, chấn chỉnh, uốn nắn những đồng chí cán bộ chính trị chưa có nhiều nỗ lực cố gắng trong công việc, chất lượng thực hiện một số nhiệm vụ còn thấp.
4. Kết luận
Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội ở đơn vị cơ sở quân đội là nội dung, biện pháp quan trọng để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong quân đội. Do đó, trong quá trình nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chính trị cấp phân đội quán triệt sâu sắc những quan điểm, đường lối của Đảng về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, Nghị quyết của Quân uỷ Trung ương về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới. Thực hiện tốt những nội dung, biện pháp nêu trên là góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt các nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước, Nhân dân giao phó.
Chú thích:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr.158.
2, 3. Nguyễn Phú Trọng (2023). Một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 330, 37.
4, 5. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 5. H. NXB Chính trị quốc gia, tr. 484, 485.
Tài liệu tham khảo:
1. Quân ủy Trung ương (2019). Nghị quyết số 109-NQ/QUTW ngày 11/02/2019 về xây dựng đội ngũ cán bộ Quân đội, nhất là cấp chiến dịch, chiến lược đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
2. Nguyễn Phú Trọng (2022). Kiên quyết, kiên trì phòng, chống đấu tranh phòng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật.
3. Nguyễn Văn Thưởng (2023). Công tác chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị trong quân đội thể hiện qua cuốn sách một số vấn đề về đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thời kỳ mới của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Tạp chí Cộng sản điện tử, ngày 18/12/2023.
