TS. Thượng tá, Lê Thị Hiền Lương
Trường Đại học An ninh nhân dân
(Quanlynhanuoc.vn) – Bài viết khái quát quá trình, kết quả công tác tham gia xây dựng Đảng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Trường Đại học An ninh nhân dân giai đoạn từ năm 2003 – 2023, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác này của Đoàn Trường trong thời gian tới.
Từ khóa: Xây dựng Đảng, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Trường Đại học An ninh nhân dân.
1. Một số kết quả tham gia xây dựng Đảng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Trường Đại học an ninh
Quán triệt quan điểm “Công tác thanh niên là một bộ phận quan trọng của công tác xây dựng Đảng và xây dựng lực lượng Công an nhân dân” của Đảng ủy Công an Trung ương, trong suốt quá trình lãnh đạo từ năm 2003 đến 2023, Đảng bộ Trường Đại học An ninh nhân dân đã ban hành nhiều nghị quyết, kế hoạch, chương trình hành động cụ thể, thiết thực tạo điều kiện thuận lợi cho Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh nhà trường tham gia xây dựng Đảng và đạt được những thành tựu và kết quả quan trọng.
Thứ nhất, tích cực tham gia xây dựng, góp ý vào các dự thảo, nghị quyết, chủ trương, kế hoạch công tác hàng năm của Đảng bộ trường, đặc biệt là hoạt động lãnh đạo công tác thanh niên. Có thể kể đến, như: tham mưu, xây dựng chương trình, báo cáo thực hiện Nghị quyết số 07-NQ/ĐUCA ngày 16/3/2009 của Đảng ủy Công an Trung ương về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên Công an nhân dân thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và Chương trình phát triển thanh niên Công an giai đoạn 2013 – 2020 (được Cục Công tác Đảng và công tác chính trị, Bộ Công an đánh giá cao về những kết quả đạt được và ghi nhận là đơn vị triển khai tốt); Nghị quyết số 25-NQ/ĐU ngày 30/12/2021 của Đảng ủy Trường Đại học An ninh nhân dân về lãnh đạo công tác quần chúng tại Trường Đại học An ninh nhân dân giai đoạn 2021 – 2025, tầm nhìn đến năm 2030.
Thứ hai, tham gia thực hiện và tuyên truyền phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đây là hoạt động thường xuyên và nổi bật của Đoàn trường giai đoạn 2003 – 2023. Với nhiều hình thức và cách làm sáng tạo, Ban Chấp hành Đoàn trường đã tổ chức triển khai, học tập, quán triệt, thực hiện nghiêm túc các cuộc vận động, chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước và ngành Công an. Các chương trình phát thanh thanh niên hàng tuần, bản tin Đoàn, nội san Lá Trung Quân, trang thông tin điện tử Đoàn trường đều truyền tải những thông tin thời sự, chính trị xã hội, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật, nêu gương điển hình tiên tiến. Công tác giáo dục pháp luật cho đoàn viên, thanh niên cũng được Ban Chấp hành Đoàn trường quan tâm, đầu tư với nhiều hình thức phong phú như hội thi, báo cáo chuyên đề, sân khấu hóa.
Kết quả giai đoạn 2003 – 2023, 100% đoàn viên, thanh niên đăng ký thực hiện Cuộc vận động Xây dựng phong cách người Công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ; 100% các liên chi đoàn trong Đoàn trường đã tổ chức tọa đàm Văn hóa giao tiếp, ứng xử theo Điều lệnh Công an nhân dân gắn với cuộc vận động; 100% đoàn viên thanh niên tham gia tìm hiểu Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Luật Công an nhân dân, Luận An ninh mạng và không có đoàn viên, thanh niên vi phạm pháp luật bị xử lý.
Tháng 6/2018, lợi dụng việc góp ý dự thảo luật đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc và thông qua Luật An ninh mạng tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội (khóa XIV), các tổ chức phản động, đối tượng cực đoan đã kích động kêu gọi người dân tụ tập biểu tình, đình công tại một số địa điểm trong đó có TP. Hồ Chí Minh, gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội. Trên cơ sở đề nghị của Thành đoàn TP. Hồ Chí Minh, đồng thời được sự đồng ý của Đảng ủy, Ban Giám hiệu, Ban Chấp hành Đoàn trường phối hợp Phòng Quản lý học viên cử 100 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia công tác bảo đảm tình hình an ninh tại các khu công nghiệp trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, kịp thời nắm bắt tư tưởng của người dân trong khu vực này để có biện pháp xử lý phù hợp1.
Trong bối cảnh dịch Covid diễn biến phức tạp tại các tỉnh thành phía Nam vào giữa năm 2021, đã có gần 750 đoàn viên thanh niên khối học viên tình nguyện thực hiện nhiệm vụ tăng cường cho tuyến đầu chống dịch tại TP. Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương và tỉnh Long An, 50 đoàn viên thanh niên khối cán bộ, giảng viên đăng ký sẵn sàng nhận nhiệm vụ chi viện cho tuyến đầu chống dịch. Đặc biệt, 10 đồng chí cán bộ, giảng viên trẻ hăng hái xung phong tăng cường công tác tại các xã biên giới khó khăn2.
Theo kết quả lấy ý kiến phản hồi tháng 6/2023 đối với hoạt động giáo dục – đào tạo tại Trường từ Công an các đơn vị, địa phương miền Nam (địa bàn trực tiếp sử dụng nguồn nhân lực do Nhà trường đào tạo), có hơn 95% cơ quan, đơn vị đánh giá cao về lập trường tư tưởng chính trị vững vàng của học viên sau khi tốt nghiệp Trường Đại học An ninh nhân dân, cán bộ trưởng thành từ Nhà trường đều có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, chấp hành nghiêm chỉnh điều lệnh nội vụ, kỷ luật Công an nhân dân và các quy định của đơn vị công tác3.
Thứ ba, tham gia vào công tác phát triển Đảng viên. Đây là nội dung chủ yếu, quan trọng trong hoạt động tham gia xây dựng Đảng của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh ở cơ sở nói chung và Trường Đại học An ninh nhân dân nói riêng. Vì vậy, Ban Chấp hành Đoàn trường đã chủ động, kịp thời xác định đúng và cụ thể hóa tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định của Đảng ủy cấp trên, điều lệ Đoàn để đoàn viên ưu tú được kết nạp Đảng, đảng viên dự bị được chuyển đảng chính thức, tích cực tham gia vào công tác tạo nguồn, bồi đưỡng đoàn viên ưu tú, đồng thời nghiêm túc trong việc phân tích chất lượng và đánh giá, xếp loạt đảng viên là thành viên tổ chức đoàn hàng năm. Kết quả từ năm 2003 đến năm 6/2017, Đoàn trường đã công nhận 5.342 đoàn viên ưu tú, giới thiệu và đề nghị kết nạp Đảng cho 4.470 đoàn viên ưu tú. Đặc biệt, từ năm học 2017 – 2018 đến tháng 9/2023, Đoàn trường đã công nhận trên 3.000 đoàn viên ưu tú, trong đó, đã giới thiệu, đề nghị kết nạp Đảng cho hơn 2.500 đoàn viên ưu tú4.
Thứ tư, thực hiện tốt chức năng giám sát và phản biện xã hội. Hằng năm, Ban Chấp hành Đoàn trường đều tham gia đóng góp ý kiến, rà soát đánh giá cá nhân trong quy trình thực hiện thăng cấp bậc hàm, nâng lương, quy hoạch cán bộ lãnh đạo, chỉ huy theo quy định. Bên cạnh đó, Đoàn trường cũng thực hiện nhiều hoạt động phản biện xã hội, như: góp ý dự thảo sửa đổi Hiến pháp, dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật, Luật Thanh niên, Luật An ninh mạng…
Thứ năm, tích cực tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái của thế lực thù địch. Thực hiện nghiêm túc quan điểm chỉ đạo của Đảng bộ, làm cho: “học viên luôn nắm vững bản chất cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; giữ vững niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng; có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định con đường xã hội chủ nghĩa, bảo vệ sự đúng đắn của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên quyết đấu tranh phê phán những quan điểm lệch lạc, sai trái, chống chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa cơ hội, thực dụng”5.
Ban Chấp hành Đoàn trường đã tổ chức các hội thi, tọa đàm, như: tìm hiểu Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng và Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2015 – 2020 với chủ đề “Dưới cờ Đảng quang vinh”, “Tuổi trẻ Trường Đại học An ninh nhân dân tự hào tiến bước dưới cờ Đảng”… với hàng trăm lượt đoàn viên, thanh niên tham gia đạt chất lượng cao. Cùng với đó, đoàn viên, thanh niên Nhà trường đã tích cực tham gia cuộc thi, như: cuộc thi viết chính luận, cuộc thi Giải Búa liềm vàng các cấp do Đảng bộ Trường, Đảng ủy Công an Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh phát động và đạt giải cao.
2. Một số hạn chế
Tuy đạt được những kết quả quan trọng, nhưng trong giai đoạn từ 2003 – 2023, công tác tham gia xây dựng Đảng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Trường Đại học An ninh nhân dân còn tồn tại một số hạn chế nhất định.
Một số chi đoàn, liên chi đoàn, câu lạc bộ còn chưa chủ động, linh hoạt trong cách thức tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến đoàn viên, thanh niên; chưa thật sự khơi dậy, phát huy được khát vọng, hoài bão, tinh thần dám nghĩ, dám làm, dấn thân, cống hiến, hy sinh của tuổi trẻ lực lượng Công an nhân dân trong thời kỳ hội nhập và đổi mới. Một số phong trào còn nặng về hình thức, dàn trải và theo lối mòn, dẫn đến hiện tượng có đoàn viên, thanh niên tham gia các hoạt động phong trào, việc tham gia còn mang tính hình thức, đối phó hoặc có yếu tố “bắt buộc” mới tham gia6.
Tại một số tổ chức cơ sở đoàn, công tác bồi dưỡng và giới thiệu đoàn viên ưu tú để xem xét, kết nạp vào đảng được tiến hành nhưng chưa cụ thể, chặt chẽ và chưa đúng quy định, còn mang tính hình thức, cào bằng, chưa mang lại hiệu quả thực chất của hoạt động phong trào tại đơn vị; chất lượng sinh hoạt đoàn cũng còn chưa cao, có hiện tượng “việc tổ chức họp chi đoàn định kỳ diễn ra với số lượng ít, việc triển khai phong trào của Đoàn cấp trên đến từng đoàn viên qua loa, hình thức, nội dung cuộc họp chưa có sự đầu tư đúng mức”7.
Hoạt động giám sát (nhất là giám sát đoàn viên, đảng viên trong độ tuổi sinh hoạt đoàn) và phản biện xã hội của một số tổ chức đoàn hiệu quả còn chưa cao. Thái độ thờ ơ, ngại va chạm, thậm chí biết rõ sai phạm nhưng không báo cáo cấp có thẩm quyền đang hiện hữu và rất cần được điều chỉnh, xử lý dứt điểm.
Một số cấp ủy, người đứng đầu đơn vị còn quan niệm công tác đoàn là nhiệm vụ của Đoàn Thanh niên Trường. Vì vậy, trong hoạt động quản lý, điều hành công tác thanh niên ở đơn vị còn đặt nặng thanh niên vào việc hoàn thành những công việc được phân công theo chức năng, nhiệm vụ của đơn vị, chưa thực sự tạo điều kiện tốt nhất cho thanh niên tham gia các hoạt động gắn liền với công tác Đoàn và phong trào thanh niên.
Vẫn còn tình trạng đoàn viên, thanh niên có tư tưởng “trung bình chủ nghĩa”, ngại khó, ngại khổ, lười học tập, rèn luyện, vi phạm nội quy phòng thi, điều lệnh nội vụ. Thậm chí có trường hợp còn vi phạm pháp luật đến mức phải xử lý kỷ luật, buộc thôi học làm ảnh hưởng đến uy tín của nhà Trường và tổ chức Đoàn.
Những hạn chế trên xuất phát từ những nguyên nhân khách quan và chủ quan như sau:
Về khách quan, những tác động tiêu cực từ mặt trái của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa chưa được uốn nắn và khắc phục; công cuộc phòng chống tham nhũng tuy đạt được những thành tựu quan trọng nhưng vẫn còn nhiều hiện tượng cán bộ, đảng viên móc nối trục lợi từ chính sách, thói hách dịch cửa quyền, quan liêu vẫn hiện diện ở bộ máy công quyền; một bộ phận cán bộ, đảng viên kể cả cấp chiến lược, sĩ quan quân đội, Công an có lối sống xa hoa, trụy lạc, thờ ơ, lãnh cảm, nói không đi đôi với làm, gây nhức nhối trong đời sống xã hội, làm xói mòn niềm tin của nhân dân nói chung, thanh niên nói riêng đối với Đảng và chế độ; các thế lực thù địch thường xuyên lợi dụng những chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền” “xã hội dân sự” không ngừng công kích phá hoại đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước ta, phá vỡ khối đại đoàn kết dân tộc và sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Tất cả những yếu tố trên đã tác động xấu đến niềm tin, lý tưởng, lối sống của thanh niên trong đó có thanh niên Trường Đại học An ninh nhân dân, gây khó khăn cho hoạt động Đoàn thanh niên Nhà trường tham gia xây dựng Đảng.
Về chủ quan, vẫn còn có một số cấp ủy, lãnh đạo đơn vị nhận thức chưa thực sự đầy đủ về vai trò, vị trí hoạt động của Đoàn Thanh niên; công tác tuyên truyền, vận động các nguồn lực còn hạn chế; cán bộ làm công tác Đoàn chủ yếu là kiêm nhiệm nên gặp rất nhiều khó khăn về thời gian, đã ảnh hưởng đến việc tham mưu, theo sát hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc đoàn viên, thanh niên thực hiện tốt nhiệm vụ; kinh phí dành cho chương trình, phong trào thanh niên còn hạn hẹp, thủ tục thanh toán, chế độ đãi ngộ cho cán bộ, đoàn viên, thanh niên còn thấp là những nguyên nhân làm hạn chế việc Đoàn Thanh niên Trường Đại học An ninh nhân dân tham gia xây dựng Đảng giai đoạn 2003 – 2023.
3. Một số giải pháp
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể và lực lượng đối với hoạt động tham gia xây dựng Đảng của Đoàn Thanh niên Trường Đại học An ninh nhân; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, lãnh đạo đơn vị đối với công tác thanh niên. Cụ thể, sớm ban hành Nghị quyết lãnh đạo công tác thanh niên; chú trọng đầu tư nguồn lực và tạo điều kiện học tập, bồi dưỡng cho cán bộ đoàn, đoàn viên, góp phần nâng cao nhận thức đối với công tác xây dựng Đảng; quan tâm hơn nữa đến công tác sơ kết, tổng kết thực tiễn, dự báo tình hình và đề ra các chương trình, kế hoạch thiết thực, hiệu quả trong công tác thanh niên.
Hai là, Ban Chấp hành Đoàn trường thường xuyên cập nhật, cụ thể hóa các chỉ thị, hướng dẫn của Đảng ủy cấp trên đối hoạt động tham gia xây dựng Đảng của đoàn viên, thanh niên trong Nhà trường; thường xuyên kiện toàn Ban Chấp hành Đoàn trường, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đoàn, đoàn viên thanh niên, chất lượng sinh hoạt đoàn các cấp; đổi mới nội dung, hình thức hoạt động, phương thức tập hợp để thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia vào các hoạt động định kỳ và đột xuất; tạo môi trường thuận lợi cho đoàn viên được thể hiện khả năng của mình thông qua các hoạt động văn hóa – văn nghệ, thể dục – thể thao, phong trào thi đua.
Quan tâm, phát hiện và bồi dưỡng những đoàn viên, thanh niên tích cực, nhiệt huyết để dìu dắt, giúp đỡ họ trở thành những đoàn viên ưu tú được kết nạp vào Đảng; kịp thời động viên, khích lệ tinh thần và có phương pháp xử lý phù hợp với những đoàn viên, thanh niên còn mang tư tưởng “trung bình chủ nghĩa”, lười học tập, ngại rèn luyện, phai nhạt mục tiêu, lý tưởng, phẩm chất đạo đức không trong sáng; thực hiện công tác đánh giá, nhận xét đoàn viên, thanh niên một cách thường xuyên, dân chủ, công khai, minh bạch nhằm kịp thời khen thưởng, biểu dương những việc làm tốt, mô hình hay, đồng thời chỉ ra hạn chế, khuyết điểm để đoàn viên, thanh niên nhận thức đầy đủ, có biện pháp khắc phục.
Ba là, đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục chính trị tư tưởng, truyền thống cách mạng nhằm nâng cao nhận thức chính trị, bồi dưỡng niềm tin cộng sản, lập trường giai cấp công nhân, lối sống văn hóa, trách nhiệm, nghĩa tình cho đoàn viên, thanh niên Nhà trường.
Bốn là, tăng cường cơ chế phối hợp giữa Đoàn Thanh niên với các khoa, phòng, trung tâm của Nhà trường để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, bất cập trong công tác quản lý, đào tạo, bồi dưỡng đoàn viên, thanh niên. Có cơ chế khuyến khích, động viên Ban Chủ nhiệm và thành viên các câu lạc bộ, nhất là Câu lạc bộ lý luận trẻ của Nhà trường để họ có cơ hội được trau dồi kiến thức, tích cực đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, lan tỏa những giá trị khoa học, nhân văn của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Năm là, có kế hoạch triển khai xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh tại Trường Đại học An ninh nhân dân trên cơ sở kết nối cụm công trình công viên Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh góp phần tuyên truyền, tôn vinh cuộc đời, sự nghiệp của Người với cách mạng Việt Nam, đồng thời qua đó giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống đối với đoàn viên, thanh niên Nhà trường.
Chú thích:
1. Ban Chấp hành Đoàn trường Đại học An ninh nhân dân (2022). Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Đoàn Thanh niên Cộng sản Việt Nam trường Đại học An ninh nhân dân lần thứ XVIII (nhiệm kỳ 2022 – 2024).
2, 6, 7. Trường Đại học An ninh nhân dân (2023). Tài liệu Hội nghị Tổng kết công tác lấy ý kiến phản hồi đối với hoạt động giáo dục, đào tạo tại Trường Đại học An ninh nhân dân (giai đoạn 2019 – 2023).
3. Đại hội Đại biểu toàn quốc Đoàn Thanh niên Cộng sản Việt Nam trường Đại học An ninh nhân dân lần thứ XVII (nhiệm kỳ 2019 – 2022).
4. Trần Hải Du (2023). Đoàn thanh niên Trường Đại học An ninh nhân dân qua các thời kỳ lịch sử. Kỷ yếu Hội thảo khoa học cấp Trường: “Trường An ninh Trung ương Cục miền Nam – Trường Đại học An ninh nhân dân: 60 năm xây dựng và phát triển”.
5. Đảng bộ Trường Đại học An ninh nhân dân (2005). Văn kiện Đại hội Đảng bộ Trường Đại học An ninh nhân dân lần thứ XII (nhiệm kỳ 2005 – 2010).
