ThS. Lê Ngọc Quê
TS. Nguyễn Vinh Quang
Học viện Quân y, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Bồi dưỡng phẩm chất cách mạng cho đội ngũ cán bộ quân y là nhiệm vụ quan trọng, góp phần xây dựng lực lượng quân y vững mạnh. Trước yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ, đội ngũ cán bộ quân y không chỉ giỏi chuyên môn mà còn phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất cách mạng trong sáng, tinh thần sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc, Nhân dân. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, trước tác động của mặt trái kinh tế thị trường, một bộ phận cán bộ quân y có biểu hiện giảm sút ý chí phấn đấu, chạy theo lợi ích cá nhân. Vì vậy, việc bồi dưỡng phẩm chất cách mạng cho đội ngũ cán bộ quân y trở thành nhiệm vụ quan trọng trong giai đoạn hiện nay.
Từ khoá: Bồi dưỡng; phẩm chất cách mạng; yêu cầu; nhiệm vụ; cán bộ quân y.
1. Đặt vấn đề
Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với Quân đội nhân dân Việt Nam, trong đó có lực lượng quân y. Không chỉ làm nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bộ đội, ngành Quân y còn tham gia tích cực vào công tác phòng, chống dịch bệnh, cứu hộ, cứu nạn và hỗ trợ Nhân dân trong thiên tai, thảm họa. Trước yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ, đội ngũ cán bộ quân y không chỉ cần giỏi chuyên môn mà còn phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất cách mạng trong sáng, tinh thần sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc, Nhân dân. Tuy nhiên, trước tác động của mặt trái kinh tế thị trường, một bộ phận cán bộ quân y có biểu hiện giảm sút ý chí phấn đấu, chạy theo lợi ích cá nhân. Vì vậy, việc bồi dưỡng phẩm chất cách mạng cho đội ngũ cán bộ quân y trở thành nhiệm vụ quan trọng, góp phần xây dựng lực lượng quân y chính quy, tinh nhuệ, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
2. Thực tiễn bồi dưỡng phẩm chất cách mạng cho cán bộ quân y
Những năm qua, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, Đảng ta đã ban hành các quy định về giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng và thực hiện nêu gương một cách có hệ thống, như: Quy định số 101-QÐ/TW ngày 07/6/2012 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI) về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; Quy định số 55-QĐ/TW ngày 19/12/2016 của Bộ Chính trị về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên; Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với Nghị quyết số 04-NQ/TW ngày 30/10/2016 của Hội nghị Trung ương 4 (khóa XIII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và Quy định số 08-QĐi/TW ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương; Quy định số 37-QĐ/TW ngày 25/10/2021 về những điều đảng viên không được làm; Quy định số 114-QĐ/TW ngày 11/7/2023 về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ; Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 17/11/2022 Hội nghị Trung ương 6 (khóa XIII) về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng đối với hệ thống chính trị trong giai đoạn mới. Đặc biệt là Quy định 144-QĐ/TW về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.
Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, ngành Hậu cần – Kỹ thuật, Cục Quân y và các cơ quan, đơn vị quân y luôn nhận thức, đánh giá đúng và quan tâm đến bồi dưỡng phẩm chất cách mạng cho đội ngũ cán bộ quân y, tạo môi trường và điều kiện làm việc ngày càng tốt hơn cho họ cống hiến và phát triển phẩm chất, năng lực của mình. Nội dung, phương pháp bồi dưỡng về tổng thể là toàn diện, phù hợp và có hiệu quả. Nhận thức rõ điều đó, thời gian qua, lãnh đạo, chỉ huy các cấp toàn ngành đã rất quan tâm và thực hiện nội dung bồi dưỡng một cách toàn diện, phù hợp, có hiệu quả: cả về chính trị, tư tưởng, y đức, lối sống, tình yêu đối với nghề nghiệp; cả về chuyên môn, nghiệp vụ quân y, tri thức y học quân sự, tác phong công tác, trình độ tổ chức, chỉ huy quân y, kỹ năng giao tiếp ứng xử, kiến thức văn hóa, xã hội, pháp luật, hội nhập quốc tế… phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của cán bộ quân y và đạt hiệu quả thiết thực.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc bồi dưỡng phẩm chất cách mạng cho đội ngũ cán bộ quân y ở một số cơ quan, đơn vị vẫn còn bộc lộ một số hạn chế, như: chưa chú trọng đúng mức đến nâng cao phẩm chất, trình độ nhận thức của đội ngũ cán bộ quân y về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Việc tổ chức học tập chính trị, học tập các chuyên đề về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có lúc, có đơn vị còn mang tính hình thức. Chất lượng giảng dạy các nội dung này chưa cao, thiếu tính thuyết phục; công tác kiểm tra, thu hoạch, đánh giá kết quả học tập còn có biểu hiện “vị nể”, thiếu thực chất. Một số hình thức, phương pháp giáo dục, rèn luyện, kiểm tra, giám sát cán bộ quân y ở một số đơn vị chưa được coi trọng, thực hiện còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao. Phẩm chất của một số cán bộ quân y còn hạn chế, chưa đáp ứng tốt yêu cầu của người thầy thuốc quân đội, chưa thực sự hết lòng, hết sức phục vụ thương binh, bệnh binh và người bệnh. Trước sự tác động của tình hình, nhất là từ mặt trái của kinh tế thị trường, một số ít cán bộ bản lĩnh chính trị không vững vàng, có lúc có những biểu hiện trái với y đức, gây phiền hà cho người bệnh…
Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực dự báo tiếp tục có nhiều biến động nhanh chóng, phức tạp. Cách mạng khoa học – công nghệ, nhất là công nghệ số phát triển mạnh mẽ, tạo đột phá trên nhiều lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực y tế phải đối mặt với những khó khăn, thách thức; các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình” chống phá Đảng, Nhà nước và quân đội. Ngoài ra, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc có những phát triển mới, từ đó, đặt ra những yêu cầu mới cao hơn đối với lĩnh vực y tế nói chung và ngành Quân y nói riêng.
3. Một số biện pháp bồi dưỡng phẩm chất cách mạng cho đội ngũ cán bộ quân y
Một là, bồi dưỡng lòng yêu nước, tôn trọng Nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc. Phẩm chất chính trị, tư tưởng của người cán bộ quân y phải có, biểu hiện tập trung ở bản lĩnh chính trị vững vàng; nhận thức rõ tình hình nhiệm vụ của đơn vị; quán triệt, tích cực thực hiện đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; kiên quyết đấu tranh chống âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá công cuộc đổi mới đất nước; tích cực chống tham nhũng, tiêu cực; phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; không sa vào tiêu cực vì lợi ích vật chất, chuyên môn đơn thuần mà dẫn đến thiếu yên tâm công tác… Các nội dung tiêu chí cơ bản đó quan hệ chặt chẽ, đan xen, tác động và bổ sung cho nhau, tạo nên sự vững chắc và giá trị của phẩm chất chính trị, tư tưởng của người cán bộ quân y.
Hai là, bồi dưỡng lòng nhân ái, yêu thương con người; hết lòng, hết sức chăm sóc, cứu chữa thương binh, bệnh binh và người bệnh. Phẩm chất phản ánh sâu sắc tính chất, đặc điểm và giá trị đạo đức nghề nghiệp cao đẹp trong đội ngũ cán bộ quân y luôn sẵn sàng cứu chữa thương binh, bệnh binh vô điều kiện; tổ chức, chỉ huy thực hiện tốt công tác thương binh, liệt sĩ trong mọi hoàn cảnh; chu đáo, tận tình, chăm sóc sức khỏe ban đầu và cấp cứu, điều trị bệnh cho bộ đội và Nhân dân; không làm điều gì làm phương hại đến y đức, đến thanh danh người thầy thuốc của quân đội cách mạng. Các nội dung tiêu chí cơ bản đó quan hệ chặt chẽ, đan xen, tác động và bổ sung cho nhau, tạo nên sự vững chắc và giá trị cao đẹp, nhân văn của phẩm chất đạo đức nghề nghiệp ở người cán bộ quân y.
Ba là, bồi dưỡng tình yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm cao, khắc phục khó khăn, gian khổ, chủ động học tập, nghiên cứu khoa học. Người cán bộ quân y phải luôn nêu cao tinh thần tự lực, tự cường trong hoạt động nghề nghiệp, tinh thần tự học tập, tự nghiên cứu, tiếp thu, làm chủ những thành tựu khoa học – công nghệ, nhất là kỹ thuật y học mới; chủ động, sáng tạo trong tổ chức, chỉ huy đơn vị; cải tiến phương tiện, phương pháp khám, chữa bệnh, thực hiện tốt nguyên tắc “thầy tại chỗ, thuốc tại chỗ”, luôn phấn đấu để trở thành người cán bộ quân y “sáng về y đức, sâu về y lý, giỏi về y thuật, vững về y nghiệp”.
Bốn là, bồi dưỡng lối sống trong sạch, lành mạnh, có văn hoá, lạc quan yêu đời, trung thực, khiêm tốn, giản dị, tiết kiệm. Lối sống của cán bộ quân y là lối sống xã hội chủ nghĩa, lối sống “Bộ đội Cụ Hồ”. Đó là lối sống trong sạch, lành mạnh, có văn hoá; luôn lạc quan yêu đời, đặc biệt là luôn trung thực trong y học, khiêm tốn, giản dị trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ, cũng như trong cuộc sống; thường xuyên quan tâm đến hiệu quả của mọi công việc, nhất là trong trị bệnh, cứu người; quản lý, sử dụng các trang thiết bị, thuốc quân y đúng quy định; ứng xử có chuẩn mực với thương binh, bệnh binh, với bộ đội và Nhân dân, không xa rời những giá trị văn hoá truyền thống dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hoá nhân loại; không có biểu hiện tiêu cực, các tệ nạn xã hội trong công việc và trong cuộc sống.
Năm là, bồi dưỡng tác phong chính quy, khoa học, dân chủ, kỷ luật, đoàn kết, được quần chúng tín nhiệm. Để hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ của mình đòi hỏi người cán bộ quân y phải rèn luyện phương pháp, tác phong làm việc có kế hoạch, khoa học, chính xác, sâu sát, cụ thể, tỉ mỉ, thận trọng, chu đáo, tổ chức cho đơn vị thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch và các phương án dự kiến, thực hiện đúng nguyên tắc “tập trung dân chủ”; luôn nêu cao ý thức tổ chức kỷ luật, đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau, dìu dắt đồng nghiệp, giúp đỡ cấp dưới, phối hợp tốt với chính quyền, đơn vị y tế và Nhân dân địa phương về bảo vệ sức khỏe và tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện tốt đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước… Mặt khác, để tổ chức thực hiện tốt việc chăm sóc sức khỏe cho bộ đội, đội ngũ cán bộ quân y phải am hiểu đời sống của cán bộ, chiến sĩ trong các nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu và công tác, đặc biệt là trong điều kiện khó khăn, nguy hiểm ở vùng sâu, vùng xa, trong điều kiện chiến tranh để đề ra phương án tổ chức phù hợp nhất.
4. Kết luận
Bồi dưỡng phẩm chất cách mạng cho đội ngũ cán bộ quân y là nhiệm vụ quan trọng, góp phần xây dựng lực lượng quân y vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Trước những thách thức ngày càng phức tạp, cán bộ quân y không chỉ cần giỏi chuyên môn mà còn phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, tinh thần trách nhiệm cao. Để đạt được điều đó, cần tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và truyền thống quân đội. Đồng thời, rèn luyện bản lĩnh trong môi trường thực tiễn, phát huy tinh thần “thầy thuốc như mẹ hiền”, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ. Bồi dưỡng phẩm chất cách mạng cho cán bộ quân y là quá trình lâu dài, đòi hỏi sự chung tay của các cấp, các ngành và bản thân mỗi cá nhân. Chỉ khi có đội ngũ quân y vững vàng về phẩm chất, giỏi về chuyên môn, quân đội ta mới đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới.
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Quốc phòng (2001). Điều lệ Công tác quân y Quân đội nhân dân Việt Nam.
2. Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam năm 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2014.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập 1. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật.
4. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 9. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật.
5. Nguyễn Phú Trọng (2023). Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật.
