Trung tá SengThip-SengChan
NCS của Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Giáo dục chính trị ở các trung đoàn bộ binh Quân đội nhân dân Lào là hoạt động quan trọng trực tiếp truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Cay xỏn Phôm vi hản, đường lối, quan điểm, chủ trương của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, pháp luật của nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào, truyền thống quý báu của Đảng, của đất nước và các bộ tộc Lào đến hạ sĩ quan, binh sĩ; qua đó, nâng cao trình độ giác ngộ, bản lĩnh chính trị, ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật của hạ sĩ quan, binh sĩ. Bài viết đề cập các yêu cầu để nâng cao chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh Quân đội nhân dân Lào.
Từ khoá: Giáo dục chính trị; trung đoàn bộ binh; Quân đội nhân dân Lào; hạ sĩ quan, binh sĩ.
1. Đặt vấn đề
Giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh trong Quân đội nhân dân Lào có vai trò to lớn trong xây dựng, xác lập thế giới quan và hệ tư tưởng của giai cấp công nhân, thúc đẩy họ hành động tích cực, tự giác sáng tạo, thực hiện có hiệu quả đường lối, chủ trương do Đảng đề ra. Thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa ở đất nước Lào đang đặt ra những yêu cầu cao đối với công cuộc xây dựng quân đội về chính trị; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chính trị trong quân đội, đặc biệt là nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, hình thành các phẩm chất chính trị, tinh thần cách mạng cho đội ngũ hạ sĩ quan, binh sĩ. Đảng Nhân dân Cách mạng Lào coi đây là một trong những vấn đề cơ bản, chiếm vị trí hàng đầu trong xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, nâng cao sức chiến đấu của quân đội bảo vệ vững chắc đất nước trong mọi tình huống.
2. Chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh Quân đội nhân dân Lào
Chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh là chất lượng tổng hợp của các hoạt động, các yếu tố được phản ánh ở phẩm chất và năng lực của cả chủ thể các đối tượng trong việc đáp ứng mục tiêu, yêu cầu giáo dục chính trị xác định. Nâng cao chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh về thực chất là tìm các biện pháp tối ưu để tác động vào các nhân tố tạo thành chất lượng. Đó là tìm kiếm những con đường, biện pháp nâng cao năng lực lãnh đạo, tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục chính trị của các chủ thể: tổ chức cơ sở Đảng, cơ quan chính trị, cán bộ chính trị, cán bộ chỉ huy các cấp, cán bộ các tổ chức quần chúng. Đây là việc đổi mới cải tiến nội dung, chương trình, hình thức, phương pháp, phương tiện giáo dục chính trị; là phát huy tính tự giác, tích cực chủ động, khả năng suy nghĩ độc lập của hạ sĩ quan và chiến sĩ trong học tập. Điều đặc biệt quan trọng là đổi mới cải tiến nâng cao chất lượng hoạt động của từng nhân tố phải nhằm mục tiêu đáp ứng yêu cầu giáo dục cho hạ sĩ quan, binh sĩ trở thành những người có lý tưởng, chiến đấu dũng cảm trên cơ sở giác ngộ chính trị sâu sắc, có đạo đức, lối sống của quân nhân cách mạng, có bản lĩnh và năng lực để hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao.
Thực hiện chỉ đạo của Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Lào, những năm qua, trước yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, đảng ủy, chỉ huy các trung đoàn bộ binh Quân đội nhân dân Lào đã thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo nghiêm túc, chặt chẽ công tác giáo dục chính trị đạt hiệu quả, chất lượng cao. Bám sát yêu cầu thực tiễn, công tác giáo dục chính trị ở trung đoàn được tổ chức đa dạng, phong phú, hấp dẫn và thiết thực ở cấp trung đội, đại đội, tiểu đoàn, thu hút được đông đảo đội ngũ cán bộ, chiến sĩ tích cực tham gia. Hệ thống giáo án, mô hình, bảng kẻ, phần mềm dạy học được chuẩn bị, thiết kế chu đáo và được sử dụng đa dạng trong thực tiễn giáo dục. Đảng ủy, chỉ huy trung đoàn đã tiếp nhận và đưa vào sử dụng hệ thống máy tính, máy chiếu phục vụ công tác giáo dục chính trị. Từ đầu năm 2020 đến nay, cơ bản các đại đội đã làm mới và bảo đảm đủ hộp tài liệu giáo dục chính trị; bảng kẻ huấn luyện hạ sĩ quan, binh sĩ và bảng kẻ huấn luyện các đối tượng khác; thiết kế được bài giảng chính trị điện tử cho giáo dục chiến sĩ mới. Hệ thống kế hoạch, nội dung, chương trình giáo dục chính trị đã bám sát chương trình; đồng thời, được đổi mới toàn diện, kịp thời cập nhật các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, pháp luật của Nhà nước; nhiệm vụ của Sư đoàn và đơn vị. Các trung đoàn đã tổ chức có hiệu quả việc nghiên cứu các chuyên đề giáo dục chính trị cho các đối tượng. Các hình thức giáo dục chính trị cơ bản (học tập chính trị; nghiên cứu chuyên đề của sĩ quan; sinh hoạt chính trị, tư tưởng) luôn được duy trì nghiêm túc, đúng quy định, có tính định hướng chính trị và tính giáo dục cao.
Các hình thức giáo dục chính trị thông qua hoạt động thực tiễn, các phong trào thi đua, các hoạt động nhân dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn của dân tộc, quân đội và đơn vị, như: xem tường thuật trực tiếp các sự kiện chính trị trọng đại của đất nước trên các phương tiện thông tin đại chúng; đọc báo, nghe truyền thanh nội bộ; tham quan triển lãm lưu động, nhà truyền thống; viết bài dự thi tìm hiểu truyền thống của quân đội và đơn vị; tổ chức diễn đàn thanh niên; duy trì các hoạt động văn hóa – văn nghệ, thể dục – thể thao, hội thao, hội thi; duy trì hoạt động của tổ tư vấn tâm lý, pháp luật; tổ chức sinh nhật đoàn viên; tổ chức hội trại, hội diễn văn nghệ… đã được tổ chức có nền nếp, thông qua đó đã góp phần hình thành bản lĩnh chính trị, tác phong, ý chí, phẩm chất đạo đức, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Từ năm 2020 đến nay, cơ bản các trung đoàn đã tổ chức các buổi diễn đàn thanh niên ở cấp trung đoàn. Đã kiện toàn các tổ tư vấn tâm lý pháp luật. Phương pháp giáo dục đã được đội ngũ cán bộ chính trị các cấp tích cực nghiên cứu, đổi mới theo hướng kết hợp chặt chẽ giữa phương pháp giảng dạy truyền thống với tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, phương tiện kỹ thuật, giáo dục ngoại khóa giúp hạ sĩ quan, binh sĩ dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện1.
Hằng năm, các trung đoàn bộ binh đều tổ chức cho cán bộ giảng dạy chính trị tham gia đầy đủ các lớp tập huấn do đơn vị và cấp trên tổ chức; bên cạnh đó, việc bồi dưỡng ở tổ, ở các hội thi cán bộ giảng dạy chính trị, báo cáo viên giỏi, thao giảng, giảng mẫu, giảng thử cũng được thực hiện, vì vậy, chất lượng đội ngũ cán bộ giảng dạy chính trị ngày được nâng lên. Nhiều trung đoàn bộ binh đã được lựa chọn làm điểm về ứng dụng công nghệ thông tin vào xây dựng bài giảng điện tử. Công tác quản lý, kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục chính trị cũng được thực hiện có hiệu quả, đúng quy chế. Ngoài việc tổ chức kiểm tra kết quả giáo dục chính trị sau khi kết thúc từng bài học ở cấp trung đội, đại đội; kết hợp kiểm tra cá nhân với kiểm tra tổ, tiểu đội; các trung đoàn “còn thực hiện tốt việc kiểm tra, đánh giá kết quả tháng đầu, 6 tháng huấn luyện và kết thúc huấn luyện, kịp thời rút kinh nghiệm, khắc phục khâu yếu, mặt yếu” 2.
Tuy nhiên, công tác giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh cũng gặp những khó khăn, hạn chế nhất định, như: đối tượng hạ sĩ quan, binh sĩ xuất phát từ nhiều địa phương với trình độ nhận thức khác nhau; đội ngũ thủ trưởng chính trị cấp phân đội còn thiếu so với biên chế, phần lớn qua chuyển loại, phương pháp giảng dạy của một số cán bộ kiêm chức và tổ trưởng tổ thảo luận kinh nghiệm còn hạn chế. Chất lượng giáo án của một số thủ trưởng chính trị cấp phân đội chưa cao, tính định hướng tư tưởng, hướng dẫn hành động cho bộ đội còn chưa rõ. Việc kết hợp sử dụng các phương pháp giáo dục truyền thống với ứng dụng phương tiện kỹ thuật, công nghệ thông tin, mô hình, bảng kẻ, sơ đồ, hình ảnh, phim tư liệu chưa nhiều. Kỹ năng xây dựng và tổ chức thảo luận của đội ngũ cán bộ trung đội còn chưa được hình thành và thuần thục. Việc kết hợp các hình thức giáo dục gắn với các phong trào thi đua, các cuộc vận động có thời điểm chưa hiệu quả. Sự chuyển biến về nhận thức và hành động của hạ sĩ quan, binh sĩ có thời điểm còn hạn chế.
3. Một số yêu cầu đặt ra
Một là, công tác nâng cao chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh phải được tiến hành thường xuyên bằng nhiều hình thức, phương pháp.
Đây là yêu cầu quan trọng quyết định chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh. Tiến hành thường xuyên, nhiều hình thức, phương pháp giáo dục chính trị, bám sát tình hình nhiệm vụ của cách mạng, của quân đội, của đơn vị là vấn đề cần thiết nhằm nâng cao nhận thức của hạ sĩ quan, binh sĩ về tình hình nhiệm vụ, thấy rõ thời cơ, thách thức và yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, yêu cầu nhiệm vụ xây dựng quân đội, xây dựng đơn vị trong thời kỳ mới.
Bám sát và đáp ứng kịp thời sự phát triển mới của tình hình, nhiệm vụ của cách mạng, của quân đội, của đơn vị là yêu cầu rất cao đối với công tác giáo dục chính trị. Xây dựng quân đội về chính trị là nguyên tắc bất di bất dịch, giữ vị trí quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong nâng cao chất lượng, sức mạnh chiến đấu tổng hợp của quân đội. Vì vậy, phải bảo đảm nội dung, vận dụng linh hoạt các hình thức, phương pháp giáo dục chính trị phù hợp. Nội dung giáo dục cho hạ sĩ quan, binh sĩ phải làm rõ nhiệm vụ chính trị của cách mạng, của quân đội, của đơn vị và thấy rõ sự phát triển mới của tình hình nhiệm vụ.
Thực tiễn biến động hiện nay và những năm sắp tới đòi hỏi rất cao sự nỗ lực, phấn đấu của chủ thể và khách thể, mà trước hết là chủ thể giáo dục trong việc dự báo tình hình, xác định kịp thời chương trình, nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục chính trị để xây dựng động cơ, hướng dẫn hành động và phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, ý chí tự lực tự cường, tinh thần khắc phục khó khăn, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ cho hạ sĩ quan, binh sĩ. Đồng thời, kiên quyết đấu tranh phòng, chống và làm thất bại mọi âm mưu thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, nâng cao cảnh giác cách mạng, chủ động đối phó với mọi tình huống phức tạp có thể xảy ra ở khu vực đơn vị đảm nhiệm đóng quân.
Hai là, nâng cao chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ phải gắn với thực tiễn.
Xây dựng tổ chức trong sạch vững mạnh và xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện là một yêu cầu khách quan trong điều kiện xây dựng quân đội cách mạng, là thước độ mức độ hoàn thành nhiệm vụ của tập thể và cá nhân trong đơn vị. Để nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ phải lấy việc phục vụ nhiệm vụ chính trị của đơn vị làm mục tiêu, phương hướng, nội dung giáo dục và kết hợp lấy kết quả xây dựng tổ chức, xây dựng đơn vị và mức độ hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị để đánh giá chất lượng giáo dục chính trị tại đơn vị. Ngược lại, mức độ hoàn thành nhiệm vụ trong thực tiễn của đơn vị là thước đo cao nhất để đánh giá chất lượng giáo dục chính trị. Nếu không gắn vào thực tiễn, nhiệm vụ chính trị của đơn vị thì chất lượng, hiệu quả giáo dục chính trị sẽ không cao, không trung thực, thậm chí trở thành lý luận suông, bệnh thành tích… Vì vậy, để nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ phải trên cơ sở nắm vững đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ của cách mạng, của quân đội gắn với thực tiễn đơn vị, bám sát đơn vị nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của đơn vị, góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh gắn với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện.
Ba là, phát huy vai trò của các tổ chức, các lực lượng.
Tiến hành giáo dục chính trị ở các trung đoàn bộ binh Quân đội nhân dân Lào là nhiệm vụ chính trị quan trọng của các tổ chức, các lực lượng. Vì vậy, để nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh phải phát huy tốt tính tích cực, chủ động, khả năng linh hoạt, sáng tạo, nhạy bén trong thực hiện các nội dung, hình thức, phương pháp nâng cao chất lượng giáo dục chính trị của cấp ủy, tổ chức đảng, chỉ huy, cơ quan chính trị, cán bộ chính trị, tổ chức quần chúng và mọi cán bộ, chiến sĩ ở các trung đoàn bộ binh… Đồng thời, tranh thủ sự tận tình giúp đỡ của các cơ quan chức năng cấp trên, các đơn vị bạn và chính quyền địa phương để tạo ra sức mạnh tổng hợp trong tiến hành nâng cao chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh. Huy động tối đa và phát huy tốt vai trò, tác dụng của các loại phương tiện, vật tư, trang thiết bị bảo đảm tiến hành giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh Quân đội nhân dân Lào ngày càng có chất lượng và hiệu quả cao hơn.
Bốn là, bồi dưỡng cho hạ sĩ quan, binh sĩ những phẩm chất và năng lực về lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ.
Trang bị cho hạ sĩ quan, binh sĩ những phẩm chất và năng lực cần thiết, như: trang bị về kiến thức khoa học – công nghệ mới; về lý luận chính trị; về âm mưu diễn biến hòa bình… đánh bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch có ý nghĩa rất quan trọng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng quân đội về chính trị. Xác định và nhận diện chính xác rõ ràng, không chút mơ hồ về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, về các phần tử và lực lượng cơ hội về chính trị, nâng cao cảnh giác và năng lực hoạt động thực tiễn, chủ động phòng, chống và kiên quyết đấu tranh chống lại sự phá hoại của các thế lực thù địch trên mặt trận chính trị, tư tưởng và văn hoá. Đặc biệt, chú trọng phương thức đấu tranh phi vũ trang, đấu tranh có hiệu quả chống lại chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và những ảnh hưởng của nó vào đời sống quân đội, đơn vị, đấu tranh không khoan nhượng với các tư tưởng cơ hội, phản động về chính trị đã và sẽ tiếp tục nảy sinh trong thời gian tới.
Giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh Quân đội nhân dân Lào hiện nay là sự kế tục và phát triển những kinh nghiệm giáo dục chính trị trong lịch sử xây dựng trưởng thành và chiến đấu của quân đội vào điều kiện mới. Những yêu cầu cơ bản của việc nâng cao chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ở các trung đoàn bộ binh cần được coi trọng và tiếp tục phát huy nhằm không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục chính trị cho hạ sĩ quan, binh sĩ ngang tầm với nhiệm vụ của quân đội trong giai đoạn mới.
Chú thích:
1. Đảng ủy Bộ Quốc phòng – Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào (2020). Nghị quyết số 5637-NQ/ĐUBQP về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục chính trị tại đơn vị giai đoạn mới.
2. Đảng ủy Sư đoàn 5 Bộ Quốc phòng – Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào (2020). Báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu đảng bộ Sư đoàn lần thứ V, nhiệm kỳ 2020 – 2025. Viêng Chăn.
Tài liệu tham khảo:
1. Nâng cao chất lượng giảng dạy chính trị cho đối tượng hạ sĩ quan, chiến sĩ ở đơn vị cơ sở trong quân đội hiện nay. https://www.quanlynhanuoc.vn/2024/10/29/nang-cao-chat-luong-giang-day-chinh-tri-cho-doi-tuong-ha-si-quan-chien-si-o-don-vi-co-so-trong-quan-doi-hien-nay/
