Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh chống âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch 

TS. Phan Thị Phương Anh
Trường Đại học Cần Thơ
Nguyễn Toàn Thiện
Sinh viên của Trường Đại học Cần Thơ

(Quanlynhanuoc.vn) – Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng là nhiệm vụ chính trị quan trọng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Trong khi đó, âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch tập trung tấn công chủ yếu trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng. Do vậy, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên nhằm chống lại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch là nhiệm vụ trọng yếu của tổ chức Đoàn. Bài viết đóng góp về mặt lý luận của công tác này đối với tổ chức Đoàn, giúp xác định đúng, đủ, rõ nội dung, từ đó lựa chọn hình thức hoạt động sinh động, phong phú, đa dạng nhưng phù hợp nội dung, góp phần nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh chống âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch hiện nay.

Từ khóa: Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; âm mưu “diễn biến hòa bình”; các thế lực thù địch.

1. Đặt vấn đề

Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (viết tắt là Đoàn Thanh niên) là một tổ chức gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng và của dân tộc Việt Nam, bên cạnh vai trò nòng cốt trong các phong trào, các tổ chức của thanh niên, Đoàn Thanh niên còn là trường học xã hội chủ nghĩa (XHCN) của thanh niên, có trách nhiệm lãnh đạo thanh niên đi đúng định hướng cách mạng của Đảng và của dân tộc. Muốn làm tốt vai trò, trách nhiệm này, Đoàn Thanh niên phải tiến hành đồng bộ các hoạt động nhằm giáo dục thanh niên Việt Nam về nhiều mặt, như: chính trị, tư tưởng, văn hóa, khoa học; nâng cao nhận thức chính trị, củng cố niềm tin, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, góp phần xây dựng lớp thanh niên thời kỳ mới có lý tưởng cách mạng, giàu lòng yêu nước, có đạo đức, lối sống văn hóa, tiên phong, gương mẫu, tuân thủ pháp luật, yêu chuộng hòa bình và công lý; thực sự là lực lượng tiên phong trong học tập, lập nghiệp, khởi nghiệp, lao động sáng tạo, làm chủ khoa học – công nghệ hiện đại, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế.

Trong đó, thường xuyên và chủ yếu nhất là việc thực hiện công tác giáo dục về chính trị, tư tưởng cho đoàn viên thanh niên. Vì vậy, “công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên là tập hợp các hoạt động nhằm mục đích hình thành thế giới quan cách mạng, nhân sinh quan cộng sản, niềm tin và lý tưởng cách mạng cho thanh niên”¹. Có thể thấy, ở góc độ lý luận nghiệp vụ, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên cũng là một bộ phận trực thuộc, có cùng mục tiêu thống nhất với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng nói chung.

Âm mưu “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng là một nội dung trong chiến lược“diễn biến hòa bình”, một mục tiêu được các thế lực thù địch xác định là mũi nhọn, ưu tiên hàng đầu². Các hoạt động, âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trên đất nước ta là nhằm mục đích “phá vỡ nền tảng chính trị tinh thần của xã hội, xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, xóa bỏ chủ nghĩa Mác – Lênin, tiến tới xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa, hướng Việt Nam đi theo con đường tư bản chủ nghĩa”³. Bên cạnh đó, chúng còn ra sức “khuyến khích những giá trị tư tưởng, lý tưởng, đạo đức, lối sống tư sản làm tha hóa đạo đức lối sống và những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Tạo ra cơ sở xã hội để phát triển những giá trị đạo đức theo quan điểm của Mỹ và phương Tây”⁴. Từ đó, chúng âm mưu tạo ra những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, làm sụp đổ sự nghiệp cách mạng XHCN ở nước ta ngay từ bên trong, bằng chính tay những lớp người của chúng ta với âm mưu thâm độc hướng Việt Nam đi theo con đường tư bản chủ nghĩa do chúng sắp đặt và lãnh đạo.

Nội dung chính của âm mưu “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng của các thế lực thù địch, đó là: thứ nhất, xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tấn công xóa bỏ nền tảng tư tưởng của Đảng, phá vỡ sự đồng thuận xã hội đối với hệ tư tưởng thống trị của Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; thứ hai, phủ nhận mục tiêu, lý tưởng XHCN, xuyên tạc, phá hoại đường lối, quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhằm xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng, xóa bỏ chế độ XHCN ở nước ta; thứ ba, truyền bá tư tưởng tư sản, quan điểm sai trái, thù địch nhằm tạo ra sự hoang mang, hoài nghi, dao động trong tư tưởng của các tầng lớp nhân dân, hòng phá vỡ hệ tư tưởng vô sản ở nước ta, đồng thời, đẩy mạnh các hoạt động chống phá trên mặt trận văn hóa – xã hội.

Như vậy, việc xác định rõ nội dung công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niênnhằm chống lại “âm mưu diễn biến hòa bình” là sự kết hợp giữa nội dung công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn và nội dung của âm mưu “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng.

2. Yêu cầu đối với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên  

Một là, giáo dục, bồi dưỡng lý luận chính trị, chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Trong âm mưu “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng của các thế lực thù địch, việc truyền bá hệ tư tưởng chính trị tư bản chủ nghĩa, xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, luôn được chúng quan tâm, tích cực đẩy mạnh thực hiện trong mọi giai đoạn của âm mưu, thủ đoạn sâu độc này. Do đó, đặt trong yêu cầu chống lại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch hiện nay, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên trước hết phải tập trung vào việc giáo dục, bồi dưỡng kiến thức về lý luận chính trị, chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho các tầng lớp thanh niên, từ đó, hình thành năng lực nhận thức chính trị đúng đắn, sự kiên định, trung thành tuyệt đối với chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ để đập tan mũi tiến công quan trọng hàng đầu của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch trên mặt trận chính trị, tư tưởng.

Giáo dục chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phải đặt mục tiêu “làm cho thế giới quan Mác – Lênin và tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh giữ vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội”⁵. Trong đó, giáo dục chủ nghĩa Mác – Lênin cho thanh niên là giáo dục những nguyên lý cơ bản, những vấn đề lý luận và thực tiễn cần thiết, liên quan trực tiếp đến vị trí, vai trò của thanh niên cũng như những vấn đề về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN, từ đó giúp thanh niên có khả năng nắm vững, vận dụng và luôn vững vàng, tỉnh táo trước những luận điệu xuyên tạc, phá hoại chủ nghĩa Mác – Lênin. 

Giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh cho thanh niên trước hết là giáo dục những giá trị tốt đẹp trong tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho thanh niên, giáo dục về cuộc đời, sự nghiệp và công lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh, qua đó, giúp thanh niên có thể thấm nhuần, vận dụng được các giá trị cao đẹp này vào đời sống chính trị – xã hội, cũng như tỉnh táo, cảnh giác và tích cực đấu tranh chống lại các luận điệu xuyên tạc, phá hoại, bôi nhọ tư tưởng Hồ Chí Minh do các thế lực thù địch tiến hành.

Hai là, tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Thực hiện chiến lược, âm mưu “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch luôn ra sức tuyên truyền xuyên tạc, phá hoại, phủ nhận nghị quyết, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước để làm lệch lạc, suy giảm niềm tin, sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay. Vấn đề này đã đặt ra nhiệm vụ giáo dục, tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho đoàn viên thanh niên trở thành một trong những nhiệm vụ trọng yếu hàng đầu trong công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên nhằm chống âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trong bối cảnh mới hiện nay.

Đoàn Thanh niên giới thiệu, phổ biến, quán triệt Hiến pháp, pháp luật cho thanh niên, nhất là các bộ luật, luật và văn bản quy phạm pháp luật liên quan trực tiếp đến vị trí, vai trò, lứa tuổi của thanh niên nhằm đưa chủ trương, đường lối của Đảng đến với đông đảo thanh niên, giúp thanh niên hiểu rõ và tin theo đường lối, chủ trương, sự lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối về mọi mặt của Đảng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Ba là, giáo dục lòng yêu nước, tinh hoa văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Giáo dục lòng yêu nước là làm cho các thế hệ thanh niên thêm yêu quý, trân trọng, tự hào về quê hương, đất nước mình, tích cực góp phần xây dựng, bảo vệ đất nước trong mọi giai đoạn lịch sử. Điều này được khẳng định trong việc đấu tranh chống lại âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch về tuyên truyền “ru ngủ” cái gọi là “cuộc sống thiên đường” ở “xứ sở tự do” phương Tây, thổi phồng những khó khăn về kinh tế – xã hội trong quá trình phát triển của nước ta, đồng thời truyền bá những văn hóa phẩm độc hại, đồi trụy, lệch lạc bên ngoài nhằm đầu độc thế hệ trẻ, cũng là một trong những thủ đoạn có tính “trụ cột”, được xem là “ngòi nổ” của chiến lược “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng của các thế lực thù địch hiện nay. Vì vậy, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của tổ chức Đoàn cũng được đặt ra nhiệm vụ phải đẩy mạnh giáo dục lòng yêu nước, tinh hoa văn hóa, truyền thống tốt đẹp của dân tộc cho các thế hệ thanh niên.

Cùng với đó, giáo dục tinh hoa văn hóa, truyền thống tốt đẹp, nhất là “chú trọng giáo dục những giá trị chính trị truyền thống tốt đẹp được hình thành trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước lâu dài của dân tộc ta”⁶ cũng sẽ góp phần giúp cho đoàn viên thanh niên thấm nhuần các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc trong mọi lĩnh vực, nhất là trong chính trị, tư tưởng, giữ cho đoàn viên thanh niên không bị lôi kéo, tha hóa trước các văn hóa, tư tưởng lệch lạc, có tính chất tiêu cực, độc hại mà các thế lực thù địch đang tích cực truyền bá vào đời sống chính trị – xã hội của thanh niên.

Thực hiện nhiệm vụ trên, Đoàn Thanh niên góp phần bồi dưỡng các thế hệ thanh niên có lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc, hiểu biết và trân quý những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp,… ngày càng kiên định, vững vàng, đánh bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trong chiến lược “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng.

Bốn là, giáo dục đạo đức, lối sống, lý tưởng cộng sản và thúc đẩy tính tích cực chính trị – xã hội.

Âm mưu, thủ đoạn truyền bá các giá trị đạo đức theo “tiêu chuẩn” phương Tây, ca ngợi lối sống tư sản thực dụng, đề cao cá nhân, bản năng, vị kỷ, sự thờ ơ chính trị cũng là một trong những thủ đoạn, biện pháp có tính chất lâu dài, “mềm”, “ngầm”, “sâu” thuộc chiến lược “diễn biến hòa bình” nói chung và “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng nói riêng của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch nhắm vào các tầng lớp Nhân dân ta, nhất là thế hệ trẻ. Thực tiễn này đòi hỏi công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên nhằm chống âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch cũng nhất thiết phải xem trọng việc giáo dục đạo đức, lối sống, lý tưởng cộng sản và tính tích cực chính trị – xã hội cho thanh niên. Chính lý tưởng chính trị này là cơ sở cho việc hình thành niềm tin chính trị và là động lực thúc đẩy con người tham gia vào các hoạt động chính trị, có lý tưởng chính trị, mà cụ thể đó là lý tưởng cộng sản cao đẹp, giúp cho thanh niên tin tưởng, tích cực tham gia vào các hoạt động xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Bên cạnh đó, có tính tích cực chính trị – xã hội cũng tạo động lực tích cực cho thanh niên khi tự giác, chủ động, sáng tạo, tham gia vào các hoạt động chính trị – xã hội, qua đó thể hiện tính tích cực của công dân đối với đời sống chính trị của đất nước⁷.

Nhằm giáo dục đạo đức, lối sống, lý tưởng cộng sản, thúc đẩy tính tích cực chính trị – xã hội cho thanh niên, tổ chức Đoàn trước hết đã đẩy mạnh phong trào tuổi trẻ học tập và làm theo tấm gương tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, song song với việc tiếp tục triển khai sâu rộng, hiệu quả phong trào thanh niên tình nguyện, nhất là tình nguyện tham gia xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, tình nguyện thực hiện công tác an sinh xã hội cũng như các hoạt động giáo dục, xây dựng hệ giá trị đạo đức chuẩn mực, tiến bộ cho thanh thiếu niên; thấm nhuần truyền thống tốt đẹp của dân tộc và bản chất cách mạng của giai cấp công nhân; giáo dục thanh niên nêu cao quan điểm sống đúng, sống đẹp, sống có ý nghĩa, xứng đáng với vị trí, vai trò, trách nhiệm của thế hệ trẻ với quê hương, đất nước; tuyên truyền, vận động thanh niên xây dựng lối sống lành mạnh, tích cực, nói không với tệ nạn xã hội.

Nhờ vào đó, Đoàn Thanh niên góp phần bồi dưỡng những thế hệ trẻ có đạo đức, lối sống tích cực, lành mạnh, phù hợp với truyền thống văn hóa của dân tộc, sống có lý tưởng, hoài bão đúng đắn, phù hợp với sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và con đường cách mạng xã hội chủ nghĩa của đất nước, đồng thời có ý thức tích cực, chủ động trong việc phát huy vai trò của mình trước các vấn đề chính trị – xã hội của đất nước.

Năm là, giáo dục, rèn luyện bản lĩnh, sự nhạy bén chính trị và khắc phục biểu hiện mơ hồ về chính trị.

Từ khi xuất hiện và phát triển, “Bản chất của “diễn biến hòa bình” là dùng mọi thủ đoạn tạo ra những biến động tiêu cực trong nội bộ các nước XHCN, từ tổ chức đảng, các tổ chức quần chúng đến Nhân dân, “tự đấu tranh trong nội bộ dẫn đến tự tan rã”⁸, trong đó “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng cũng nhằm mục tiêu tạo ra sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ở nước ta về chính trị và tư tưởng. Trong đó, giới trẻ là đối tượng được chúng ưu tiên hàng đầu trong các hoạt động chống phá này, bởi vì một mặt, các thế hệ thanh niên ta chính là lực lượng quan trọng hàng đầu của xã hội, là chủ nhân tương lai của chế độ chủ nghĩa xã hội, mặt khác, đặc điểm lứa tuổi thanh niên hiện nay vốn ham học hỏi, tìm kiếm những cái mới nhưng một bộ phận vẫn còn non yếu trong nhận thức chính trị, dễ bị lôi kéo, xúi giục, tha hóa. 

Một khi phần lớn các thế hệ thanh niên ta rơi vào bẫy xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch, thì chế độ chính trị – xã hội của nước ta trong tương lai chắc chắn sẽ đối mặt với những biến động không nhỏ. Do đó, để giữ cho các thế hệ thanh niên ta luôn tỉnh táo, vững vàng, cảnh giác trước các âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch thông qua “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên nhằm chống âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch nhất thiết phải chú trọng giáo dục, rèn luyện bản lĩnh, sự nhạy bén chính trị và khắc phục các biểu hiện mơ hồ về chính trị cho đoàn viên thanh niên.

Rèn luyện bản lĩnh chính trị sẽ giúp thanh niên có được sự vững vàng, kiên định trong lập trường, quan điểm, không dao động trước tác động từ bên ngoài, đồng thời có thái độ kiên quyết, rõ ràng và hành động cụ thể để thực hiện đấu tranh bảo vệ chính kiến bản thân, nhất là khi đối diện với các thông tin phản động, xuyên tạc của các thế lực thù địch. Đồng thời, có sự nhạy bén về chính trị sẽ giúp đoàn viên thanh niên hiểu sâu sắc tri thức chính trị, nhất là tri thức ở trình độ lý luận, bám sát thực tiễn chính trị trong nước và quốc tế, tích cực tham gia vào phong trào chính trị của quần chúng, hòa mình vào đời sống chính trị của đất nước⁹.    

Khắc phục những biểu hiện mơ hồ về chính trị trong đoàn viên thanh niên như không tường minh trong nhận thức và tư duy chính trị, nhất là nhận thức lệch lạc về bản chất khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Tổ chức Đoàn góp phần chấn chỉnh những biểu hiện tiêu cực, lệch lạc trong tư tưởng, nhận thức, thái độ chính trị của thanh niên, định hướng về chính trị, tư tưởng cho thanh niên, chấn chỉnh, đẩy lùi các biểu hiện hoang mang, dao động, lệch lạc trong nhận thức chính trị, tư tưởng của đoàn viên thanh niên.

3. Kết luận

Trong bối cảnh những âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” nói chung, “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng nói riêng, vẫn đang được chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch âm mưu thực hiện trên mọi mặt trận của đời sống chính trị – xã hội, nhằm vào mọi đối tượng, trong đó chủ yếu là nhằm vào thế hệ trẻ – những chủ nhân tương lai nắm giữ vận mệnh của dân tộc ta. Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên nhằm phòng, chống âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, có một tầm quan trọng vô cùng to lớn.

Xác định nội dung công tác giáo dục chính trị, tư tưởng của Đoàn Thanh niên nhằm chống âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch một cách cụ thể rõ ràng, giúp Đoàn Thanh niên chủ động chuẩn bị đúng, đủ nội dung hoạt động. Đồng thời, lựa chọn hình thức sinh hoạt sinh động, đa dạng và phù hợp với nội dung. Từ đó, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính, tư tưởng của Đoàn Thanh niên trong chống âm mưu “diễn biến hòa bình”.

Chú thích:
1. Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam (2018). Tài liệu bồi dưỡng những vấn đề cơ bản về nghiệp vụ công tác Đoàn, Hội, Đội. Hà Nội, tr. 6.
2, 3. Nguyễn Bá Dương (2020). Phòng, chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng. H. NXB Quân đội Nhân dân, tr. 23, 23.
4. Vũ Ngọc Am (2003). Đổi mới công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ đảng viên ở cơ sở. H. NXB Chính trị quốc gia, tr. 69.
5. Đảng Cộng sản Việt Nam (2007). Văn kiện Đảng toàn tập. Tập 35. H. NXB Chính trị quốc gia, tr. 10.
6, 7, 8, 9. Lương Khắc Hiếu (2017). Cơ sở lý luận công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam. H. NXB Lý luận chính trị, tr. 179, 181, 65, 183.
Tài liệu tham khảo:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I, II. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật.
2. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (2022). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII, nhiệm kỳ 2022 – 2027. H. NXB Thanh niên.