ThS. Nguyễn Minh Tuấn
Học viện Hành chính và Quản trị công
(Quanlynhanuoc.vn) – Trải qua 66 năm xây dựng và phát triển của Học viện Hành chính Quốc gia (nay là Học viện Hành chính và Quản trị công), cùng với sự phát triển của Học viện, bước đường của Đảng bộ Học viện được đánh dấu qua các kỳ Đại hội. Mỗi kỳ đại hội là một dấu son về công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Học viện. Đại hội đại biểu Đảng bộ lần thứ XII, nhiệm kỳ 2025 – 2030 của Đảng bộ sẽ tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo phát triển Học viện Hành chính và Quản trị công theo định hướng “Phát huy truyền thống vẻ vang, đổi mới toàn diện, đồng bộ; quyết tâm xây dựng Học viện bản sắc, hiện đại, hội nhập trong kỷ nguyên mới” và phương châm hành động: “Đoàn kết – Dân chủ – Kỷ cương – Đổi mới sáng tạo”.
Từ khóa: Đảng bộ Học viện Hành chính Quốc gia; Đảng bộ Học viện Hành chính và Quản trị công; 66 năm xây dựng và trưởng thành; những mốc son lịch sử.
1. Vài nét về quá trình hình thành và phát triển
Đảng bộ Học viện Hành chính và Quản trị công (viết tắt Đảng bộ Học viện) trực thuộc Đảng bộ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Đảng bộ được thành lập vào đầu những năm 80 của thế kỷ XX (theo Nghị quyết số 450 ngày 04/02/1983 của Quận ủy Đống Đa về việc chuyển Chi bộ thành Đảng bộ cơ sở) với tên gọi ban đầu là Đảng bộ Trường Hành chính Trung ương. Tại thời điểm này, Đảng bộ có tổng số 32 đảng viên, trong đó có 5 đồng chí là Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ.
Trải qua 66 năm xây dựng và trưởng thành, cùng với sự đi lên của Học viện, bước đường của Đảng bộ Học viện được đánh dấu qua các kỳ Đại hội. Mỗi kỳ đại hội là một dấu son về công tác lãnh đạo, chỉ đạo các nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Học viện. Đảng bộ Học viện đã trải qua 11 kỳ đại hội.
Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ I (04/02/1983) đánh dấu mốc từ một Chi bộ Trường Hành chính Trung ương thành Đảng bộ cơ sở trực thuộc Quận ủy Đống Đa, Hà Nội. Đại hội đã mở đầu cho một thời kỳ mới của quá trình phát triển của Trường Hành chính Trung ương. Tiếp đến các Đại hội II (1985), Đại hội III (1988), Đảng bộ đã đặt ra nhiệm vụ trọng tâm là củng cố tổ chức bộ máy, xây dựng cơ sở vật chất, từng bước xây dựng chương trình, biên soạn giáo trình giảng dạy cho các hệ bồi dưỡng, từng bước triển khai hợp tác quốc tế… Tiếp tục đẩy mạnh công tác phát triển đảng.
Tháng 9/1991, Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ IV được diễn ra (lúc này, Trường Hành chính Trung ương được đổi tên thành Học viện Hành chính Quốc gia). Đảng bộ Trường đang trực thuộc Quận ủy Đống Đa (Hà Nội) được chuyển sang trực thuộc Đảng bộ Khối cơ quan Khoa giáo Trung ương (6/1992). Nhiệm kỳ này, ngoài các nhiệm vụ thường xuyên, Đảng bộ Học viện đã tập trung chỉ đạo xây dựng Đề án cải cách nền hành chính quốc gia theo chỉ đạo của Chính phủ. Các Đại hội V (12/1994), Đại hội VI (4/1999), Đảng bộ tiếp tục chỉ đạo cải cách hành chính và tư pháp; đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng theo mục tiêu cải cách hành chính; khắc phục những tồn tại phát huy thành tựu đã đạt được…
Đại hội VII (4/2002), Đảng bộ Học viện được chuyển từ Đảng bộ Khối cơ quan Khoa giáo Trung ương về trực thuộc Đảng bộ Khối I cơ quan Trung ương. Trong nhiệm kỳ này, Học viện chuyển từ cơ quan trực thuộc Chính phủ về trực thuộc Bộ Nội vụ (11/2003). Đảng bộ tiếp tục tập trung chỉ đạo về công tác đào tạo (đại học, sau đại học), bồi dưỡng (các hệ bồi dưỡng, tiền công vụ, giảng viên, nghiên cứu viên…); nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế. Bên cạnh đó, Đảng ủy Học viện đã chỉ đạo việc xây dựng chức năng, nhiệm vụ của các Phân viện trực thuộc tại TP. Hồ Chí Minh, thành phố Huế, khu vực Tây Nguyên (theo Quyết định số 234/2003/QĐ-TTg ngày 13/11/2003 của Thủ tướng Chính phủ về việc quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Học viện Hành chính quốc gia).
Đến Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ VIII (10/2005), Đảng ủy đã tập trung chỉ đạo thực hiện những nhiệm vụ căn bản của một Trung tâm quốc gia về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cho hệ thống chính trị; tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính. Trong nhiệm kỳ này, Đảng bộ Học viện tiếp nhận Chi bộ Phân viện khu vực Tây Nguyên từ Đảng bộ Khối cơ quan Dân – Chính – Đảng tỉnh Đắk Lắk (2006). Đồng thời, Đảng bộ Học viện chuyển từ Đảng bộ Khối I cơ quan Trung ương về Đảng bộ Học viện Chính trị – Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh (4/2009). Thời gian này, Đảng bộ Học viện được giao quyền cấp trên cơ sở (hoạt động như Đảng bộ cấp trên cơ sở). Tuy có thay đổi về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức, nhưng Đảng bộ Học viện vẫn bám sát chỉ đạo của Trung ương và Đảng bộ cấp trên, thống nhất cao trong chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao.
Đại hội nhiệm kỳ IX (2010 – 2015), Đảng bộ Học viện chỉ đạo đẩy mạnh các hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ trên các mặt công tác trọng tâm là: công tác đào tạo bồi dưỡng, công tác biên soạn giáo trình, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế, xây dựng cơ sở vật chất và đạt được những kết quả đáng tự hào.
Đại hội nhiệm kỳ X (2015 – 2020), sau hơn 11 năm (2007 – 2018), Học viện đã được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg ngày 23/01/2018 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Học viện Hành chính Quốc gia. Đây là bước chuyển mình của Học viện nói chung và Đảng bộ nói riêng trong lịch sử xây dựng và phát triển. Tính đến ngày 30/12/2018, toàn Đảng bộ có 664 đảng viên sinh hoạt tại 33 tổ chức đảng thuộc và trực thuộc Đảng bộ. Trong đó, bao gồm: 19 chi bộ tại Hà Nội, 2 chi bộ tại Phân viện Học viện tại thành phố Huế, 2 chi bộ tại Phân viện khu vực Tây Nguyên và 1 Đảng bộ bộ phận Phân viện Học viện tại TP. Hồ Chí Minh (gồm 9 chi bộ).
Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ XI (2020 – 2025), tình hình thế giới diễn biến phức tạp, bất ổn; xung đột dân tộc, tôn giáo, xung đột vũ trang, cạnh tranh nước lớn, tranh chấp lãnh thổ, tranh chấp thương mại… diễn ra gay gắt. Cùng với đó, đại dịch Covid – 19 tác động tiêu cực đến các lĩnh vực đời sống kinh tế – xã hội; trong đó, Học viện cũng không là ngoại lệ.
Năm 2022, Học viện Hành chính Quốc gia được Chính phủ, Bộ Nội vụ giao tiếp nhận Trường Đại học Nội vụ Hà Nội, Đảng bộ Trường Đại học Nội vụ Hà Nội nhập vào Đảng bộ Học viện Hành chính Quốc gia nâng tổng số đảng viên của Đảng bộ Học viện gần 900 người, 40 tổ chức đảng, Ban Chấp hành Đảng bộ có 19 Ủy viên, Ban Thường vụ 7 ủy viên.
Năm 2025, Học viện Hành chính Quốc gia được sáp nhập về Học viện chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh với tên mới là Học viện Hành chính và Quản trị công. Ngày 11/02/2025, Đảng ủy Học việnChính trị Quốc gia Hồ Chí Minh ban hành Quyết định số 580-QĐ/ĐU về việc thành lập Đảng bộ Học viện Hành chính và Quản trị công thuộc Đảng bộ Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Cùng với đó, Quyết định số 585-QĐ/ĐU ngày 11/02/2025 Đảng ủy Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chỉ định tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ Học viện, Bí thư, Phó bí thư, Ủy ban kiểm tra Đảng ủy Học viện Hành chính và Quản trị công nhiệm kỳ 2020 – 2025. Cụ thể: đồng chí Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện; đồng chí Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện; 3 ủy viên Ban Thường vụ là Phó Giám đốc; tổng số sau tháng 02/2025, Ban Chấp hành Đảng bộ là 17 đồng chí.
Tính đến thời điểm hiện nay (tháng 5/2025), tổng số đảng viên của đảng bộ là 835 đảng viên, trong đó có 343 đảng viên là sinh viên sinh hoạt tại 30 tổ chức đảng thuộc và trực thuộc Đảng bộ, gồm: 17 chi bộ tại Hà Nội; Đảng bộ bộ phận Phân hiệu Học viện tại tỉnh Quảng Nam có 4 chi bộ; Chi bộ tại Phân hiệu Học viện tại tỉnh Đăk Lăk và Đảng bộ bộ phận Phân viện Học viện tại TP. Hồ Chí Minh có 6 chi bộ.
2. Một số kết quả hoạt động của Đảng bộ Học viện Hành chính và Quản trị công
Trong suốt chặng đường 66 năm xây dựng và phát triển, Đảng bộ Học viện đã lãnh đạo toàn Học viện hoàn thành tốt nhiệm vụ, đạt nhiều thành tích xuất sắc, đóng góp vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và đất nước. Học viện đang ngày càng xứng tầm là trung tâm quốc gia về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức và nghiên cứu, phát triển khoa học hành chính; tư vấn chính sách. Thành tích mà Học viện được Đảng và Nhà nước ghi nhận và tặng thưởng những danh hiệu cao quý, đó là: Huân chương Hồ Chí Minh (năm 2014); Huân chương Độc lập hạng Nhất (năm 2009); Huân chương Độc lập hạng Nhì (năm 1993); Huân chương Độc lập hạng Ba (năm 2002); Huân chương Lao động các Hạng Nhất, Nhì, Ba…
Về thành tích công tác Đảng, Đảng bộ Học viện được tặng: Cờ Đảng bộ có thành tích trong hoạt động xây dựng Đảng (năm 2000 – 2002); Giấy khen Danh hiệu Đảng bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu 3 năm liền 2001, 2002 , 2003 (năm 2003); Bằng khen Đạt danh hiệu Đảng bộ trong sạch vững mạnh tiêu biểu 5 năm liền 2001 – 2005 (năm 2005); 2006 – 2007 Đạt danh hiệu Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; năm 2024 Đạt danh hiệu Đảng bộ trong sạch, vững mạnh tiêu biểu.
Có được kết quả trên là do Đảng ủy Học viện thường xuyên coi trọng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ và coi đây là nhiệm vụ then chốt quyết định để Học viện hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ chính trị của Đảng và Nhà nước giao. Nhất quán với quan điểm đó, Đảng ủy Học viện đã tiến hành đồng bộ nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo công tác xây dựng Đảng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên. Do đó, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, chi bộ được tăng cường; đội ngũ cán bộ, đảng viên luôn mẫu mực về phẩm chất, năng lực, đạo đức, lối sống…, thực sự là nòng cốt trong đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh và Học viện phát triển vững mạnh toàn diện.
Kết quả chỉ đạo của Đảng ủy Học viện trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị trong tất cả các mặt. Cụ thể, như: về công tác chính trị, tư tưởng, cán bộ, đảng viên được tham gia các Hội nghị học tập, quán triệt, thực hiện Nghị quyết, chỉ thị của Trung ương và triển khai đến từng chi bộ; gắn việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) với nhiệm vụ chuyên môn của các đơn vị một cách hiệu quả; phát huy vai trò của tổ chức, cá nhân trong góp ý, phản biện xã hội.
Công tác đảng vụ được quan tâm chu đáo, đã triển khai kế hoạch tổ chức các kỳ đại hội đúng kế hoạch; công tác quy hoạch cấp ủy bảo đảm đúng yêu cầu; tổ chức bồi dưỡng kiến thức cho đảng viên mới…Bên cạnh đó, Đảng ủy phân công các Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Học viện điều hành các Chi bộ hợp nhất, sáp nhập, thành lập mới để sớm ổn định và đi vào nề nếp.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được trong chặng đường dài, đảng bộ cũng tự nhìn nhận còn những hạn chế cần sớm được khắc phục. Việc thực hiện quy chế của các đơn vị đôi khi còn mang tính hình thức, một số quy định còn chưa sát với thực tiễn của Học viện. Công tác quy hoạch, bồi dưỡng, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo; công tác phát hiện, tạo nguồn kế cận mới chưa liên tục, dẫn đến tình trạng hẫng hụt cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp của Học viện. Công tác theo dõi, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, diễn biến tư tưởng của đảng viên và quần chúng chưa kịp thời nên còn xảy ra hiện tượng đơn thư nặc danh, mạo danh làm ảnh hưởng xấu đến tư tưởng của cán bộ, đảng viên…
Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế này là do cấp ủy đảng đôi lúc nhận thức chưa đúng vị trí, vai trò của tổ chức đảng; việc thực hiện mối quan hệ làm việc giữa lãnh đạo cấp ủy, người đứng đầu đơn vị và sự phối hợp với các tổ chức đoàn thể chưa thường xuyên. Việc sáp nhập thực hiện liên tục trong nhiệm kỳ 2020 – 2025, do đó công tác nhân sự gặp rất nhiều khó khăn.
3. Định hướng đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng bộ Học viện trong thời gian tới
Thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về “một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; Đảng bộ Học viện cũng kịp thời có những định hướng đổi mới phương thức lãnh đạo trong thời gian tới.
Thứ nhất, thống nhất tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt là: Đoàn kết – Dân chủ – Kỷ cương – Đổi mới sáng tạo. Tư tưởng này là nền tảng của phương châm hành động xuyên suốt của Đảng bộ Học viện.Tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và các nghị quyết Hội nghị Trung ương (khóa XIII) của Đảng; giáo dục, bồi dưỡng chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm mới của Đảng. Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong cán bộ, viên chức, người lao động, học viên, sinh viên Học viện gắn với nhiệm vụ chính trị của đơn vị.
Tiếp tục chỉ đạo kiện toàn các cấp ủy chi bộ, lãnh đạo, quản lý các đơn vị thuộc và trực thuộc trên tinh thần xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Củng cố và xây dựng khối đoàn kết nội bộ, đẩy mạnh đấu tranh tự phê bình và phê bình, thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát của các cấp ủy đảng về thực hiện quy định về những điều đảng viên không được làm; về thực hiện quy định về việc đảng viên thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy nơi cư trú; về thực hiện quy định một số vấn đề về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng…; chú trọng công tác kiểm tra, giám sát các chi bộ, đảng bộ; kiểm tra, đánh giá chất lượng công tác chuyên môn và phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên Học viện.
Thứ hai, lãnh đạo xây dựng đảng bộ thành trung tâm đoàn kết, trong sạch vững mạnh, là hạt nhân lãnh đạo, huy động sức mạnh tập thể, phát huy trí tuệ, trách nhiệm và tâm huyết của mỗi đảng viêntrong thực hiện nhiệm vụ được giao.
Thứ ba, giữ gìn và phát huy truyền thống, tập trung sức lực và trí tuệ của toàn đảng bộ Học viện để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học, tư vấn chính sách, quan hệ hợp tác quốc tế, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị giai đoạn 2025 – 2030.
Thứ tư, xây dựng, tổ chức thực hiện có hiệu quả Chiến lược phát triển Học viện giai đoạn 2025 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Thứ năm, thực hiện có hiệu quả Quy chế làm việc của Đảng bộ Học viện, Quy chế văn hóa công sở, Quy chế thực hiện dân chủ; thực hiện nghiêm túc kỷ cương, kỷ luật trong thực thi công vụ ở Học viện.
Thứ sáu, tăng cường các mặt công tác và các phong trào thi đua của các đoàn thể để phát huy kết quả đã đạt được, chủ động, sáng tạo linh hoạt trong xử lý công việc, kiên quyết khắc phục khuyết điểm, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp; Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XIV của Đảng và Nghị quyết của Đảng bộ Học viện Hành chính và Quản trị công nhiệm kỳ 2025 -02030.
Tài liệu tham khảo:
1. Đảng ủy Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2025). Quyết định số 580-QĐ/ĐU ngày 11/02/2025 về việc thành lập Đảng bộ Học viện Hành chính và Quản trị công thuộc Đảng bộ Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.
2. Đảng ủy Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2025). Quyết định số 585-QĐ/ĐU ngày 11/02/2025 về việc chỉ định tham gia Ban Chấp hành Đảng bộ, Bí thư, Phó bí thư, Ủy ban kiểm tra Đảng ủy học viện Hành chính và quản trị công nhiệm kỳ 2020 -2025.
3. Đảng ủy Học viện Hành chính và Quản trị công (2025). Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội đại biểu Đảng bộ Học viện Hành chính và Quản trị công nhiệm kỳ 2025 – 2030.
4. Học viện Hành chính Quốc gia (2024). Kỷ yếu: Học viện Hành chính Quốc gia 60 năm xây dựng và phát triển. H. NXB Dân trí, năm 2019.
5. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (2025). Quyết định số 55/2025/QĐ-HVCTQG ngày 08/01/2025 quy định chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Học viện Hành chính và Quản trị công.
6. Thủ tướng Chính phủ (2018). Quyết định số 05/2018/QĐ-TTg ngày 23/01/2018 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Học viện Hành chính Quốc gia.
