TS. Hoàng Thị Cường
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
(Quanlynhanuoc.vn) – Trong giai đoạn 2021 – 2025, tỉnh Vĩnh Phúc đã đạt được nhiều thành tựu ấn tượng trong công cuộc cải cách thủ tục hành chính. Với sự chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ và sáng tạo, Vĩnh Phúc không chỉ đơn giản hóa các quy trình hành chính mà còn tiên phong trong ứng dụng công nghệ số, hướng tới xây dựng chính quyền điện tử và chính quyền số, hiện thực hóa mục tiêu “Chính quyền phục vụ – hành chính hiện đại”.
Từ khóa: Vĩnh Phúc, cải cách thủ tục hành chính, giai đoạn 2021 – 2025, công nghệ số.
1. Đặt vấn đề
Cải cách thủ tục hành chính là một trong sáu nội dung trọng tâm của Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 – 2030, được Chính phủ ban hành theo Nghị quyết số 76/NQ-CP ngày 15/7/2021 với mục tiêu chính là xây dựng một nền hành chính chuyên nghiệp, minh bạch, hiệu quả, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân và doanh nghiệp; đồng thời, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.
Ngay sau khi Chính phủ ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 – 2030, tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành các kế hoạch cụ thể, lấy cải cách thủ tục hành chính làm mục tiêu mũi nhọn với nhiều hoạt động thiết thực, như: thực hiện công tác tuyên truyền, quán triệt rộng rãi đến mọi cán bộ viên chức, mở nhiều chuyên trang phục vụ nhu cầu được thông tin của người dân. Đây không chỉ là yêu cầu mang tính tất yếu mà còn là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện môi trường đầu tư và củng cố niềm tin của người dân vào chính quyền.
2. Kết quả nổi bật trong cải cách thủ tục hành chính tại Vĩnh Phúc
Một là, đơn giản hóa, hiện đại hóa và công khai, minh bạch thủ tục hành chính.
Trong giai đoạn 2021 – 2025, Vĩnh Phúc đã tập trung rà soát, đơn giản hóa và công khai thủ tục hành chính đồng bộ trên tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước. Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh, từ năm 2021 đến hết tháng 3/2025, tỉnh đã tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính của các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện, UBND cấp xã trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc theo đúng quy định pháp luật. Các thủ tục hành chính đã được đơn giản hóa, công khai, minh bạch, đặc biệt là tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công tỉnh và các bộ phận một cửa cấp huyện, cấp xã. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức và cá nhân trong việc thực hiện các giao dịch hành chính. Một trong những thành tựu nổi bật là việc triển khai cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình và một phần trên Cổng Dịch vụ công của tỉnh, tích hợp và kết nối tất cả 2.080 thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh, bao gồm 1.583 thủ tục hành chính cấp tỉnh, 323 thủ tục hành chính cấp huyện và 174 thủ tục hành chính cấp xã. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp mà còn góp phần cải thiện mối quan hệ giữa chính quyền và người dân, doanh nghiệp, tạo dựng niềm tin vào một nền hành chính hiện đại, thân thiện.
Ngoài ra, Vĩnh Phúc đã thực hiện liên thông hồ sơ điện tử trong lĩnh vực đất đai giữa ngành Tài nguyên và Môi trường với cơ quan Thuế và Kho bạc Nhà nước các cấp. Hệ thống này giúp giảm thiểu các thủ tục rườm rà, tăng tính chính xác và minh bạch trong quản lý hồ sơ. Công tác tiếp nhận, xử lý phản ánh và kiến nghị về quy định hành chính cũng được các đơn vị, địa phương quan tâm thực hiện, với 100% các phản ánh, kiến nghị được phân công xử lý đúng quy định pháp luật và Quy chế tiếp nhận, xử lý, trả lời trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia và Cổng Dịch vụ công của tỉnh.
Hai là, kiểm soát thủ tục hành chính.
UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành 4 kế hoạch rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh. Các phương án này đã tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp giảm thiểu thời gian và chi phí trong quá trình thực hiện các giao dịch hành chính. Tính đến ngày 31/3/2025, tỉnh đã thực hiện rà soát tới 2.083 thủ tục hành chính; đồng thời, phê duyệt phương án, sáng kiến đơn giản hóa đối với 205 thủ tục hành chính theo đúng quy định, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Đặc biệt, toàn tỉnh đã rà soát và cắt giảm thời gian giải quyết 825 thủ tục hành chính với tổng cộng 4.998 ngày được giảm so với quy định, tương đương với việc giảm từ 20 – 30% thời hạn giải quyết đối với các thủ tục hành chính có thời hạn trên 10 ngày làm việc.
Một trong những sáng kiến nổi bật nhất là việc gộp, ghép 26 thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai thành 13 thủ tục hành chính, giúp tối giải hóa giấy tờ vì người dân chỉ cần nộp một hồ sơ là nhận được nhiều kết quả giải quyết, giảm thiểu thời gian đi lại và chi phí. Sở Nội vụ đã thực hiện cắt giảm thời gian giải quyết 6 thủ tục hành chính ở cấp tỉnh từ 25 ngày xuống còn 12 ngày (giảm 52%, tương đương với 104 giờ làm việc) trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng. Ở cấp huyện và cấp xã, thời gian giải quyết giảm từ 20 ngày xuống còn 12 ngày (giảm 40%, tương đương với 64 giờ làm việc). Đồng thời, tỉnh đã triển khai sử dụng biên lai điện tử trong hoạt động thu phí, lệ phí giải quyết thủ tục hành chính, góp phần hiện đại hóa quy trình hành chính.
Nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn việc giải quyết thủ tục hành chính, việc phân cấp trong giải quyết thủ tục hành chính là cần thiết và thiết thực. Quán triệt của Công văn số 1104/TTg-KSTT ngày 25/8/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai xây dựng Đề án phân cấp trong giải quyết thủ tục hành chính, Vĩnh Phúc đã rà soát, thống kê và đề xuất phương án phân cấp trong giải quyết 3.608 thủ tục hành chính, với kết quả cụ thể: số thủ tục hành chính đề nghị phân cấp là 786 thủ tục hành chính, trong đó 641 thủ tục hành chính phân cấp ngay và 145 thủ tục hành chính phân cấp kèm với các điều kiện bảo đảm. Số thủ tục hành chính không đề nghị phân cấp là 2.822 thủ tục hành chính. Kết quả phân cấp này phản ánh nỗ lực nâng cao hiệu quả quản lý, vừa giảm tải áp lực cho các cơ quan cấp tỉnh, vừa tăng cường trách nhiệm và “trao quyền” cho các cơ quan cấp huyện, cấp xã trong giải quyết thủ tục hành chính, giúp nâng cao tinh thần và sự thông suốt của bộ máy hành chính.
Việc đối thoại, tổ chức lấy ý kiến và tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức đối thoại, tổ chức lấy ý kiến và tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức đối với quy định hành chính trong giai đoạn 2021 – 2025 đã được tỉnh Vĩnh Phúc chủ động triển khai quyết liệt. Năm 2021, tỉnh sử dụng phiếu khảo sát điện tử qua SMS, email, zalo để lấy ý kiến sau khi giải quyết thủ tục hành chính, thu hút 5.508 lượt đánh giá với tỷ lệ hài lòng trở lên đạt 93,39%. Từ năm 2022, tỉnh áp dụng các tiêu chí đánh giá thống nhất theo Cổng Dịch vụ công Quốc gia, ghi nhận nhiều kết quả khả quan:
Năm 2022: tỷ lệ hài lòng đạt 97,75%; xử lý 68 phản ánh, kiến nghị, trong đó 20 phản ánh, kiến nghị về hành vi cán bộ và 48 phản ánh, kiến nghị về quy định hành chính; tỷ lệ hài lòng trong xử lý phản ánh, kiến nghị đạt 87%.
Năm 2023: tỷ lệ hài lòng đạt 97,68%; xử lý 109 phản ánh, kiến nghị, trong đó 21 phản ánh, kiến nghị về hành vi cán bộ và 88 phản ánh, kiến nghị về quy định hành chính; tỷ lệ hài lòng trong xử lý phản ánh, kiến nghị đạt 92%.
Năm 2024: tỷ lệ hài lòng đạt 96,70%; xử lý 209 phản ánh, kiến nghị, trong đó 45 phản ánh, kiến nghị về hành vi cán bộ và 164 phản ánh, kiến nghị về quy định hành chính; tỷ lệ hài lòng trong xử lý phản ánh, kiến nghị đạt 97%.
Quý I năm 2025: tỷ lệ hài lòng đạt 91,27%; xử lý 169 phản ánh, kiến nghị, trong đó 28 phản ánh, kiến nghị về hành vi cán bộ và 141 phản ánh, kiến nghị về quy định hành chính; tỷ lệ hài lòng trong xử lý phản ánh, kiến nghị đạt 92%.
Công tác kiểm tra công tác kiểm soát thủ tục hành chính cũng được chú trọng. Tỉnh đã ban hành 5 kế hoạch kiểm tra công tác kiểm soát thủ tục hành chính và thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Từ năm 2021 đến nay, tỉnh đã kiểm tra đột xuất 123 đơn vị, ban hành 23 thông báo kết luận kiểm tra, chỉ ra các tồn tại, hạn chế và yêu cầu khắc phục.
Tỉnh đã xây dựng và vận hành hiệu quả hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tỉnh, Cổng dịch vụ công của tỉnh và khai thác, sử dụng Cổng Dịch vụ công quốc gia. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đã triển khai Cổng Dịch vụ công và Hệ thống thông tin một cửa điện tử, đã hoàn thành việc nâng cấp chức năng kết nối, đồng bộ dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu quốc gia mới về thủ tục hành chính với Cổng Dịch vụ công của tỉnh để đăng tải công khai 2.080 thủ tục hành chính, trong đó cấp tỉnh có 1.583 thủ tục hành chính tiếp nhận và trả kết quả tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công tỉnh, cấp huyện có 323 thủ tục hành chính và cấp xã có 174 thủ tục hành chính.
Ba là, đổi mới cơ chế một cửa, một cửa liên thông.
Tỉnh Vĩnh Phúc đã duy trì tổ chức và hoạt động của bộ phận một cửa tại 20/20 sở, ban, ngành; 9/9 huyện, thành phố và 121/121 xã, phường, thị trấn. Các cơ quan, đơn vị từ cấp tỉnh đến cấp xã đã bố trí phòng làm việc, trang thiết bị cơ bản đáp ứng nhu cầu làm việc và phục vụ Nhân dân. Phần mềm IGate đã được triển khai, với sự phối hợp của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) để hoàn thiện các tính năng, đáp ứng yêu cầu công việc và mục tiêu quản lý. Sau thời gian triển khai cung cấp dịch vụ công trực tuyến, Vĩnh Phúc ghi nhận những kết quả khả quan với 18 cơ quan, đơn vị cấp tỉnh và 9/9 đơn vị cấp huyện đã phát sinh 750.255 hồ sơ trực tuyến, trong đó 490.067 hồ sơ nộp trực tuyến một phần và 260.188 hồ sơ nộp trực tuyến toàn trình. Tỷ lệ hồ sơ nộp trực tuyến đạt trung bình 46,90% trên tổng số hồ sơ giải quyết.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 183/KH-UBND ngày 15/6/2023 và Kế hoạch số 60/KH-UBND ngày 19/3/2025 về việc triển khai Đề án “Thực hiện cơ chế giao doanh nghiệp cung ứng dịch vụ BCCI đảm nhận việc hướng dẫn, tiếp nhận, số hóa hồ sơ, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, giai đoạn I” để triển khai cơ chế giao doanh nghiệp cung ứng dịch vụ bưu chính công ích thực hiện hướng dẫn, tiếp nhận, số hóa hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính. Kết quả, từ năm 2021 đến hết tháng 3/2025, tỉnh đã tiếp nhận và trả kết quả 958.904 hồ sơ qua dịch vụ bưu chính công ích, đạt tỷ lệ 100%.
Thủ tục hành chính cũng đã được tiến hành mở rộng phạm vi giải quyết, không phụ thuộc địa giới hành chính theo nội dung Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 30/4/2025 của Chính phủ về chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất – kinh doanh năm 2025 và 2026. Tỉnh Vĩnh Phúc đã yêu cầu các sở, ban, ngành và UBND cấp huyện, cấp xã thực hiện 100% thủ tục hành chính không phụ thuộc địa giới hành chính. Các cơ quan đã đổi mới toàn diện việc tiếp nhận, giải quyết và trả kết quả thủ tục hành chính, đồng thời số hóa 100% hồ sơ và kết quả giải quyết, thực hiện tái sử dụng thông tin dữ liệu đã được số hóa; bảo đảm dữ liệu luôn “đúng, đủ, sạch, sống”, sử dụng biểu mẫu điện tử tương tác để cung cấp dịch vụ công trực tuyến bảo đảm thông suốt, liềm mạch, hiệu quả, minh bạch, giảm tối đa giấy tờ.
Bốn là, công tác truyền thông và sáng kiến cải cách thủ tục hành chính.
UBND tỉnh đã ban hành 5 kế hoạch truyền thông về kiểm soát thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính và thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Các cơ quan, đơn vị đã xây dựng chuyên trang, chuyên mục cải cách thủ tục hành chính trên Cổng thông tin điện tử tỉnh, Báo Vĩnh Phúc và Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, góp phần nâng cao nhận thức về cải cách hành chính.
Một số mô hình, sáng kiến nổi bật được ghi nhận có thể kể đến: phê duyệt phương án đơn giản hóa 141 thủ tục hành chính; mô hình “4 tại chỗ” (tiếp nhận, thẩm định, phê duyệt và trả kết quả) đối với 64 thủ tục hành chính lĩnh vực đăng ký kinh doanh; gộp, ghép 13 thủ tục hành chính lĩnh vực đất đai và mô hình “Ngày không hẹn” tại UBND xã Bắc Bình, huyện Lập Thạch.
3. Đánh giá chung
Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ theo Chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2021 – 2030. Do vậy, công tác cải cách hành chính trên địa bàn tỉnh được triển khai đồng bộ, thống nhất và hiệu quả; các cơ quan, đơn vị, địa phương đã tổ chức phổ biến, quán triệt đầy đủ, kịp thời các văn bản chỉ đạo của trung ương và của tỉnh về công tác cải cách hành chính; quan tâm, bố trí nhân lực và kinh phí để thực hiện; có nhiều sáng kiến về công tác cải cách hành chính; công tác thông tin, tuyên truyền được đẩy mạnh đi vào chiều sâu; công tác thanh tra, kiểm tra đặc biệt là thanh tra, kiểm tra công vụ đối với các cơ quan, đơn vị, địa phương được tăng cường; cơ sở vật chất, trang thiết bị được quan tâm, góp phần phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn tỉnh. Qua đó, nâng cao sự hài lòng của người dân đối với sự phục vụ của các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh.
Tuy nhiên, thủ tục hành chính giải quyết tại bộ phận một cửa một số đơn vị cấp xã chưa được niêm yết đúng quy định, còn tình trạng niêm yết không đầy đủ, niêm yết thủ tục hành chính đã hết hiệu lực thi hành; việc tiếp nhận hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính, quản lý hồ sơ chưa đúng quy định theo của Chính phủ.
Việc rà soát, công bố thủ tục hành chính tại một số sở, ngành chưa kịp thời. Việc liên thông, kết nối dữ liệu giữa các phần mềm quản lý chuyên ngành của bộ, ngành trung ương với Phần mềm Một cửa điện tử của tỉnh còn bất cập, dẫn đến khó khăn trong giải quyết thủ tục hành chính. Người đứng đầu một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt về công tác cải cách hành chính; một số đơn vị cấp xã bố trí nguồn lực, kinh phí, trang thiết bị tại bộ phận một cửa chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Công tác thanh tra, kiểm tra gắn với kiểm tra cải cách hành chính ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa thường xuyên; kiến nghị kiểm điểm đối với cán bộ, công chức, viên chức thuộc thẩm quyền quản lý qua thanh tra, kiểm tra công vụ còn hạn chế. Ngoài ra, một số thủ tục hành chính do bộ, ngành trung ương quy định thời hạn giải quyết bằng ngày, chưa thống nhất thành “ngày làm việc”, gây khó khăn trong thực hiện.
4. Một số giải pháp
Để tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong giai đoạn tới theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 ngày 12/6/2025 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, Vĩnh Phúc đã đề ra các nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm cho giai đoạn 2026 – 2030, gồm:
Một là, tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính. Nâng cao chất lượng công tác rà soát, công bố, niêm yết thủ tục hành chính đầy đủ, kịp thời, bảo đảm đúng quy định; đẩy mạnh việc liên thông, kết nối, chia sẻ dữ liệu với cơ sở dữ liệu chuyên ngành của các bộ, ngành trung ương góp phần nâng cao hiệu quả giải quyết thủ tục hành chính.
Hai là, mở rộng ứng dụng công nghệ số. Đẩy mạnh triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 4, tích hợp thêm các nền tảng số như VNeID và bản đồ số để nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ.
Ba là, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số và nghiệp vụ cho cán bộ, công chức, đặc biệt ở cấp xã, để đáp ứng yêu cầu của chính quyền số.
Bốn là, tập trung chỉ đạo, bố trí nguồn lực đầy đủ nhằm nâng cao chất lượng giải quyết thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh. Tiếp tục thực hiện cắt giảm thời gian giải quyết, đẩy mạnh thực hiện số hóa hồ sơ, tối ưu quy trình giải quyết thủ tục hành chính, không để tình trạng chậm hạn trong giải quyết thủ tục hành chính; đổi mới và nâng cao hiệu quả của Trung tâm phục vụ hành chính công các cấp, thực hiện hiệu quả mục tiêu tiếp nhận, giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính phi địa giới trên môi trường điện tử và đa dạng hóa phương thức tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính, tiếp tục khuyến khích các cơ quan, đơn vị đề xuất và triển khai các sáng kiến mới, đặc biệt trong việc ứng dụng công nghệ và cải tiến quy trình.
Năm là, tăng cường đối thoại và lấy ý kiến người dân. Đẩy mạnh các kênh tiếp nhận phản ánh, kiến nghị qua Cổng Dịch vụ công và ứng dụng zalo, bảo đảm xử lý kịp thời và minh bạch.
5. Kết luận
Giai đoạn 2021 – 2025 đã chứng kiến những bước tiến vượt bậc của Vĩnh Phúc trong cải cách thủ tục hành chính, từ việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ số đến việc triển khai các sáng kiến đột phá, số hóa hồ sơ và nâng cao mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp. Những nỗ lực này không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước mà còn tăng cường sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh. Thực hiện việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 ngày 12/6/2025 của Quốc hội, tỉnh Vĩnh Phúc sẽ nhập với tỉnh Hòa Bình và tỉnh Phú Thọ thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Phú Thọ. Với định hướng rõ ràng và các giải pháp đồng bộ cải cách hành chính giai đoạn 2026 – 2030, tỉnh Phú Thọ mới sẽ tiếp tục khẳng định vị thế là một trong những địa phương tiên phong trong cải cách hành chính, hướng tới xây dựng một chính quyền số hiện đại, hiệu quả và gần gũi với người dân.
Tài liệu tham khảo:
1. Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc. Báo cáo sơ kết 5 năm (2021 -2025) thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 -2030, đề xuất nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh cải cách hành chính giai đoạn 2026 – 2030.
