Thượng úy Nguyễn Trung Hưng
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Trong bối cảnh tình hình an ninh – quốc phòng có nhiều diễn biến phức tạp, yêu cầu đặt ra đối với công tác đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở ngày càng cao, đòi hỏi sự đổi mới mạnh mẽ cả về nội dung, phương pháp và chất lượng giảng dạy. Đội ngũ giáo viên đóng vai trò trung tâm, quyết định đến hiệu quả của quá trình đào tạo thông qua việc nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng sư phạm, năng lực thực tiễn và phẩm chất chính trị, đạo đức. Đồng thời phát huy hiệu quả đội ngũ giáo viên trong đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Qua đó, góp phần xây dựng lực lượng vũ trang địa phương vững mạnh, đáp ứng tốt nhiệm vụ quốc phòng toàn dân trong thời kỳ mới.
Từ khóa: Phát huy vai trò, đội ngũ giáo viên, chất lượng đào tạo, ngành quân sự cơ sở.
1. Đặt vấn đề
Đảng chỉ rõ: “Cùng với đề cao vị trí, vai trò và trách nhiệm xã hội, cần đổi mới mạnh mẽ chính sách đãi ngộ, chăm lo xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt”1. Vì vậy, phát huy vai trò của đội ngũ giáo viên trong nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở các nhà trường quân đội trực tiếp góp phần bồi dưỡng kiến thức chuyên ngành, hình thành kỹ năng, kỹ xảo, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến thẳng lên hiện đại hiện nay.
2. Vai trò của đội ngũ giáo viên trong nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở
Ở các nhà trường quân đội đội ngũ giáo viên là lực lượng cơ bản, chủ yếu thực hiện nhiệm vụ giảng dạy, nghiên cứu khoa học, truyền thụ kiến thức chuyên ngành, liên ngành cho học viên với phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”.
Một là, đội ngũ giáo viên ở các nhà trường quân đội là lực lượng quan trọng, trực tiếp đảm nhận nhiệm vụ truyền thụ tri thức và kỹ năng quân sự cho học viên ngành quân sự cấp phân đội, góp phần quyết định đến chất lượng giáo dục, đào tạo. Họ không chỉ giữ vai trò là người dạy học, mà còn là cầu nối giữa lý luận và thực tiễn chiến đấu, đưa nội dung huấn luyện gắn chặt với yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể của lực lượng vũ trang địa phương.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Người thầy giáo tốt – thầy giáo xứng đáng là thầy giáo – là người vẻ vang nhất. Dù là tên tuổi không đăng trên báo, không được thưởng huân chương, thì những người thầy giáo tốt là những anh hùng vô danh”2. Theo tinh thần đó, đội ngũ giáo viên ở các nhà trường quân đội làm nhiệm vụ giảng dạy học viên đào tạo ngành quân sự ở đơn vị cơ sở không chỉ cần vững về chuyên môn, nghiệp vụ như: kỹ thuật, chiến thuật, điều lệnh, công tác tham mưu huấn luyện, mà còn phải linh hoạt trong phương pháp, sáng tạo trong tổ chức, bảo đảm sát thực tế và phù hợp với đặc điểm tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng cơ quan quân sự địa phương và ở các đơn vị cơ sở Quân đội. Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng cũng xác định rõ: “Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, bảo đảm cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo”3, điều đó đã cho thấy vai trò quan trọng của giáo viên trong quá trình đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ở các nhà trường quân đội nói chung và đào tạo chuyên ngành quân sự nói riêng hiện nay.
Hai là, đội ngũ giáo viên không chỉ giữ vai trò là người truyền thụ tri thức chuyên môn mà còn là những người thầy, người hướng đạo về tư tưởng, đạo đức và bản lĩnh chính trị cho học viên. Thông qua nội dung bài giảng, phong cách sư phạm, cũng như qua hành vi, tác phong hằng ngày, giáo viên góp phần quan trọng trong việc hình thành và phát triển phẩm chất chính trị vững vàng, tinh thần yêu nước sâu sắc, ý chí chiến đấu kiên cường và tác phong quân sự mẫu mực cho học viên. Đội ngũ giáo viên là tấm gương trực quan về bản lĩnh chính trị, tinh thần kỷ luật và trách nhiệm công dân, từ đó giúp học viên noi theo và tự rèn luyện. Sự kết hợp giữa lý luận chính trị với thực tiễn huấn luyện, giữa lời nói và hành động thống nhất của người giáo viên sẽ tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ, góp phần hình thành nên lớp học viên có bản lĩnh, có lý tưởng cách mạng và sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Ba là, đội ngũ giáo viên giữ vai trò tiên phong, là lực lượng trực tiếp tổ chức, triển khai và định hướng quá trình dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Việc áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực như thảo luận nhóm, giải quyết tình huống, mô phỏng thực tế hay học qua dự án không chỉ tạo sự hứng thú trong học tập mà còn giúp học viên rèn luyện tư duy phản biện, nâng cao khả năng xử lý tình huống linh hoạt, khoa học và hiệu quả. Đặc biệt, khi các phương pháp này được lồng ghép với những nội dung, tình huống gắn liền với điều kiện cụ thể của địa phương, nơi học viên sẽ công tác sau khi tốt nghiệp, thì hiệu quả giáo dục, đào tạo càng được nâng cao rõ rệt. Nhờ đó, học viên không chỉ nắm chắc kiến thức lý thuyết mà còn có khả năng vận dụng linh hoạt vào thực tiễn công tác quân sự, quốc phòng ở đơn vị cơ sở, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Bốn là, đội ngũ giáo viên không chỉ đơn thuần là người truyền đạt tri thức mà còn đóng vai trò như một người truyền cảm hứng, là tấm gương mẫu mực về đạo đức, tác phong, lối sống và tinh thần trách nhiệm để học viên noi theo. Sự tận tâm, sáng tạo và trách nhiệm của giáo viên thể hiện qua từng bài giảng và cách xử lý các tình huống sư phạm thực tiễn sẽ tạo ra sức lan tỏa tích cực, từ đó khơi dậy khát vọng vươn lên, ý chí vượt khó, tinh thần tự học, tự rèn luyện không ngừng ở học viên. Đây chính là nền tảng quan trọng giúp học viên phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ quốc phòng – an ninh trong giai đoạn hiện nay. Mỗi hành động, lời nói của đội ngũ giáo viên có sức lan toả sâu rộng, bền vững đến mỗi thế hệ học viên, trở thành niềm tin, lẽ sống để các thế hệ học viên học tập và làm theo. Do đó, sự mẫu mực về lời nói và hành động không chỉ thể hiện khi đứng trên bục giảng, mà còn thể hiện trong lối sống sinh hoạt hàng ngày, giao tiếp với đồng nghiệp, học viên.
Với vai trò quan trọng như vậy, phát huy của đội ngũ giáo viên trong nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở Quân đội các nhà trường quân đội đặt ra rất cao về nội dung, hình thức, phương thức phát huy. Việc nhận diện, xác định rõ vai trò của đội ngũ giáo viên trong nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự ở đơn vị cơ sở Quân đội là cơ sở, tiền đề quan trọng để các chủ thể lãnh đạo, quản lý tiến hành các biện pháp phù hợp, hiệu quả, tạo sự đoàn kết, thống nhất về nhận thức, hành động giữa các chủ thể và đối tượng cần nâng cao (học viên) ngành quân sự cơ sở.
Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của cấp uỷ, tổ chức đảng, lãnh đạo, chỉ huy khoa giáo viên, đội ngũ giáo viên đã quán triệt và phát huy vai trò của mình trong nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở Quân đội. Đội ngũ giáo viên trong công tác đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở hiện nay đã có nhiều chuyển biến tích cực, thể hiện rõ nét qua sự nâng cao cả về chất lượng chuyên môn, năng lực nghiệp vụ lẫn phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp.
Đội ngũ giáo viên đã tích cực, chủ động đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giảng dạy, kết hợp chặt chẽ phương pháp dạy học hiện đại với phương pháp truyền thống; phát huy tính tích cực, chủ động của học viên trong tham gia phát biểu ý kiến xây dựng bài, trao đổi bài, thảo luận… Từng giáo viên đã không ngừng nỗ lực phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao; nắm chắc kiến thức chuyên ngành và mở rộng những kiến thức liên ngành để giải quyết, trả lời những chất vấn, thắc mắc của học viên. Trong quá trình giảng dạy, đội ngũ giáo viên đã nắm chắc phương châm huấn luyện, xây dựng phương pháp, tác phong sư phạm mẫu mực của nhà giáo, truyền cảm hứng, tạo sự hưng phấn cho học viên khi thực hành giảng bài; hướng dẫn, chỉ dạy các yếu lĩnh động tác sử dụng vũ khí trang bị kỹ thuật, các hình thức chiến thuật, thủ đoạn chiến đấu… Qua đó, xây dựng bản lĩnh, niềm tin, sự kiên định cho học viên vào sự lãnh đạo của Đảng, sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, vai trò của đội ngũ giáo viên trong nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở Quân đội chưa được phát huy đầy đủ. Nhận thức, trách nhiệm của một số giáo viên trong đổi mới phương pháp truyền thụ cho học viên còn chậm, chưa có sự kết hợp chặt chẽ giữa phương pháp dạy học truyền thống với hiện đại, sử dụng công nghệ trình chiếu còn đơn giản, chưa có sự đầu tư kỹ lưỡng; chưa có sự tương tác giữa giáo viên và học viên trong quá trình giảng dạy; một số giáo viên còn độc thoại, bám bục giảng, chưa bao quát, quan sát lớp học, kiến thức còn nông, chưa am hiểu sâu sắc các kiến thức liên ngành, nhất là những vấn đề quân sự thế giới, khả năng sản xuất vũ khí của các quốc gia có tiềm lực quân sự mạnh. Việc cập nhật tri thức mới, đặc biệt là những tiến bộ trong công nghệ quân sự hiện đại, còn mang tính nhỏ lẻ, thiếu hệ thống và thường xuyên. Đáng chú ý, mối liên kết giữa nhà trường với các đơn vị thực tiễn vẫn hạn chế, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả rèn luyện năng lực thực hành, thực tế cho học viên.
3. Một số giải pháp
Thứ nhất, nâng cao nhận thức chính trị, tư tưởng cho đội ngũ giáo viên.
Việc tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng không chỉ giúp giáo viên củng cố lập trường, bản lĩnh chính trị vững vàng mà còn làm sâu sắc thêm nhận thức về vai trò, trách nhiệm của bản thân trong sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quân sự cơ sở – lực lượng giữ vai trò nòng cốt trong sự nghiệp quốc phòng toàn dân. Trong quá trình này, cần đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhất là các quan điểm nổi bật như: “dạy tốt, học tốt”, “học đi đôi với hành”, “lý luận gắn liền với thực tiễn”. Đây là những định hướng có ý nghĩa sâu sắc, góp phần hình thành phẩm chất chính trị, đạo đức, tác phong mẫu mực cho người giáo viên, đồng thời thúc đẩy quá trình đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy sát thực tiễn, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Quán triệt và thực hiện tốt quan điểm, đường lối của Đảng, Nhà nước, Quân uỷ Trung ương về đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo; xây dựng đội ngũ giảng viên ở các nhà trường quân đội có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, tổ chức đảng, lãnh đạo, chỉ huy khoa đối với đội ngũ giáo viên; thường xuyên kiểm tra, đánh giá chất lượng thực hiện nhiệm vụ giảng dạy trên lớp của đội ngũ giáo viên thông qua dự giờ, phân công, giao nhiệm vụ thi giáo viên dạy giỏi các cấp. Qua đó, xây dựng đội ngũ giáo viên vừa “hồng” vừa “chuyên”, có đủ năng lực và phẩm chất để đào tạo ra những cán bộ quân sự cơ sở có bản lĩnh chính trị vững vàng, năng lực thực tiễn cao, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay.
Thứ hai, đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát triển năng lực thực tiễn cho học viên.
Việc đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng phát triển năng lực thực tiễn cho học viên ngành quân sự cơ sở là yêu cầu tất yếu nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng nhiệm vụ quốc phòng – an ninh trong tình hình mới. Theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, cần “Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học”. Để thực hiện mục tiêu đó, đội ngũ giáo viên cần tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, mạnh dạn áp dụng các hình thức hiện đại như dạy học theo tình huống, mô phỏng chiến thuật, diễn tập, thảo luận nhóm và huấn luyện thực hành ngoài thao trường.
Thường xuyên cập nhật những nội dung mới có liên quan đến chủ đề bài giảng. Khi được phân công, giao nhiệm vụ nghiên cứu thật kỹ, đọc nhiều nguồn tài liệu khác nhau để bổ sung tri thức; mở rộng các nội dung có liên quan đến chủ đề bài giảng để tăng tính hấp dẫn, sự tin cậy về mặt nội dung đối với học viên. Sử dụng linh hoạt, sáng tạo các phương pháp dạy học: như phương pháp trực quan; phương pháp đàm thoại, phương pháp thực hành… Những phương pháp này không chỉ giúp học viên tiếp thu kiến thức một cách sinh động và hiệu quả, mà còn tạo điều kiện để rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống, tư duy phản biện và năng lực thích ứng với yêu cầu nhiệm vụ thực tiễn. Đồng thời, nội dung giảng dạy cần sát với tình hình quốc phòng – an ninh ở cơ sở, phản ánh đúng yêu cầu xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và khu vực phòng thủ vững chắc; gắn với xây dựng đơn vị cơ sở vững mạnh, toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”, xây dựng địa bàn đóng quân an toàn tuyệt đối về mọi mặt, được sự giúp đỡ, ủng hộ về mọi mặt của chính quyền địa phương và Nhân dân để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó. Qua đó, góp phần hình thành đội ngũ cán bộ quân sự cơ sở vững vàng về chính trị, thành thạo về chuyên môn, đủ năng lực tổ chức, chỉ huy và xử lý linh hoạt các tình huống trong thực tiễn, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến thẳng lên hiện đại, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Thứ ba, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng sư phạm của đội ngũ giáo viên.
Để nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở, việc bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng sư phạm cho đội ngũ giáo viên đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Các cơ sở đào tạo cần thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng nhằm cập nhật kiến thức mới, trang bị các phương pháp giảng dạy hiện đại và rèn luyện kỹ năng sư phạm cho giáo viên, giúp họ bắt nhịp với yêu cầu đổi mới trong giáo dục và đào tạo. Bên cạnh đó, cần khuyến khích giáo viên tích cực tham gia vào các hoạt động nghiên cứu khoa học, viết sáng kiến kinh nghiệm và biên soạn tài liệu giảng dạy, coi đây là một trong những tiêu chí đánh giá năng lực và sự cống hiến của mỗi giáo viên.
Các đơn vị quản lý, lãnh đạo cần tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên có cơ hội học tập nâng cao trình độ, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm chuyên môn với các cơ sở đào tạo khác, cả trong và ngoài quân đội. Những hoạt động này không chỉ giúp giáo viên mở rộng tầm nhìn, học hỏi thêm các phương pháp, mô hình đào tạo hiệu quả mà còn góp phần hình thành nên một đội ngũ nhà giáo quân sự bản lĩnh, sáng tạo, có đủ phẩm chất và năng lực để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong sự nghiệp đào tạo cán bộ quân sự cơ sở. Điều quan trọng hơn cả, bất luận trong hoàn cảnh nào đội ngũ giáo viên cũng phải kiên định, có lập trường, bản lĩnh chính trị vững vàng không để những tác động tiêu cực của xã hội ảnh hưởng đến nghề giáo của bản thân.
Nâng cao bản lĩnh chính trị là yếu tố bảo đảm cho sự tồn tại, phát triển của đội ngũ giáo viên hiện nay, đó là những suy nghĩ, hành động, việc làm đúng với thuần phong mỹ tục của dân tộc, không làm ảnh hưởng đến bản chất, truyền thống “tôn sư trọng đạo” của dân tộc; phải thường xuyên trau dồi đạo đức cách mạng, nhất là về lối sống, quan hệ, ứng xử với đồng nghiệp, học trò, cấp trên; tự giác chấp hành nghiêm kỷ luật Đảng, kỷ luật Quân đội, quy định đơn vị; sống giản dị, chân thành, hết lòng, hết sức vì đơn vị; nêu cao ý chí, động cơ phấn đấu vươn lên trong công việc, cuộc sống, không ngả nghiêng, dao động, nản lòng trước khó khăn, thử thách.
Đảng đã chỉ rõ: “Thực hiện chuẩn hoá đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo… Giảng viên cao đẳng, đại học có trình độ từ thạc sỹ trở lên và phải được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm. Khuyến khích đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ”4.
Bốn là, tăng cường gắn kết giữa nhà trường với địa phương, đơn vị cơ sở.
Để nâng cao chất lượng đào tạo và rèn luyện năng lực thực tiễn cho học viên ngành quân sự cơ sở, cần thiết phải tăng cường gắn kết chặt chẽ giữa nhà trường với các địa phương, đơn vị cơ sở. Một trong những giải pháp thiết thực là tổ chức thường xuyên các hoạt động đưa giáo viên và học viên đi thực tế tại các đơn vị quân sự địa phương. Thông qua đó, đội ngũ giáo viên và học viên sẽ có cơ hội trực tiếp quan sát, học hỏi kinh nghiệm thực tiễn trong công tác huấn luyện, xây dựng và quản lý lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên… Đồng thời, nhà trường cũng nên chủ động mời cán bộ thực tiễn đang công tác tại cơ sở về tham gia giảng dạy các chuyên đề, tổ chức các buổi tọa đàm, chia sẻ kinh nghiệm, giúp học viên có cái nhìn đa chiều, cụ thể và gần gũi hơn với thực tế công việc sau khi ra trường. Những thông tin, tình huống thực tế phong phú này sẽ trở thành tư liệu quý báu giúp giáo viên làm phong phú nội dung bài giảng, nâng cao tính trực quan, tính ứng dụng và hiệu quả giảng dạy, từ đó góp phần rèn luyện tư duy thực tiễn và nâng cao năng lực thực hành cho học viên.
4. Kết luận
Với quan điểm chỉ đạo xuyên suốt là: “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, của nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội”4. Vì thế, khi yêu cầu xây dựng lực lượng quân sự cơ sở ngày càng cao về chất lượng và hiệu quả, việc phát huy vai trò của đội ngũ giáo viên trở thành yếu tố then chốt trong nâng cao chất lượng đào tạo. Đội ngũ giáo viên không chỉ là người truyền thụ kiến thức mà còn là tấm gương về đạo đức, tác phong, và bản lĩnh chính trị, góp phần quan trọng vào việc hình thành năng lực thực tiễn, phẩm chất chính trị và tinh thần trách nhiệm cho học viên. Để đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, cần tiếp tục quan tâm bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, năng lực thực tiễn và bản lĩnh chính trị cho đội ngũ giáo viên. Đồng thời, cần tạo môi trường thuận lợi để họ phát huy tối đa tinh thần trách nhiệm, tính chủ động, sáng tạo trong giảng dạy và giáo dục. Có như vậy, chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở mới thực sự được nâng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới.
Chú thích:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 138.
2. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 9. H. NXB Chính trị quốc gia, tr. 500.
3, 4. Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
