Trung tá Hồ Đức Thiện
Chủ nhiệm chính trị Lữ đoàn Công binh 7, Quân đoàn 34
(Quanlynhanuoc.vn) – Bồi dưỡng năng lực huấn luyện quân sự cho sĩ quan chỉ huy tham mưu Lục quân cấp phân đội ở Quân đoàn 34 nhằm hoàn thiện tri thức, kỹ năng, kỹ xảo hoạt động quân sự và phương pháp huấn luyện quân sự đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu trong tình hình mới. Bài viết đánh giá khái quát thực trạng, từ đó đề xuất các giải pháp tăng cường bồi dưỡng năng lực huấn luyện quân sự cho sĩ quan chỉ huy tham mưu Lục quân cấp phân đội ở Quân đoàn 34 hiện nay.
Từ khóa: Bồi dưỡng năng lực; huấn luyện quân sự; sĩ quan chỉ huy; tham mưu Lục quân; Quân đoàn 34.
1. Đặt vấn đề
Quân đoàn 34 là một trong hai quân đoàn cơ động của Quân đội nhân dân Việt Nam, có nhiệm vụ chính trị trung tâm là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ khu vực phía Nam của Việt Nam. Mặc dù đóng quân trên địa bàn phức tạp, có dân số khá thưa và phần nhiều thuộc các dân tộc thiểu số; còn lạc hậu, cơ sở hạ tầng hạn chế song đội ngũ sĩ quan chỉ huy tham mưu Lục quân cấp phân đội luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, không ngừng nâng cao trình độ năng lực để có đủ điều kiện hoàn thành đa dạng các nhiệm vụ với độ khó khăn cao, đặc biệt là nhiệm vụ huấn luyện quân sự, phục vụ trực tiếp cho kết quả sẵn sàng chiến đấu của đơn vị. Do đó, việc bồi dưỡng năng lực huấn luyện quân sự cho đối tượng này là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu hiện nay.
2. Thực trạng bồi dưỡng năng lực huấn luyện quân sự cho sĩ quan chỉ huy tham mưu Lục quân cấp phân đội ở Quân đoàn 34
Một là, các chủ thể tham gia vào nhiệm vụ bồi dưỡng đã nhận thức đúng, có trách nhiệm cao nhằm không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện. Luôn “quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm Nghị quyết số 1659-NQ/QUTW ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023-2030 và những năm tiếp theo; Chỉ lệnh số 15/CL-TM ngày 28/12/2022 của Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dânn Việt Nam về công tác quân sự, quốc phòng năm 2023; Nghị quyết số 05-NQ/ĐU ngày 21/3/2023 của Đảng ủy Quân khu về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023 – 2030 và những năm tiếp theo; mệnh lệnh huấn luyện chiến đấu của Tư lệnh Quân đoàn, xây dựng kế hoạch thực hiện Nghị quyết của Đảng ủy Quân đoàn về công tác huấn luyện…”1.
Tổ chức huấn luyện cho các đối tượng, chặt chẽ, khoa học ngay từ ngày đầu, tuần đầu. Duy trì và chấp hành nghiêm nền nếp, chế độ huấn luyện; hệ thống sổ sách, đăng ký thống kê đầy đủ, kịp thời, đúng hướng dẫn. Chỉ huy, cơ quan các cấp tích cực bám nắm, theo dõi, chỉ đạo đơn vị thực hiện kế hoạch huấn luyện. Làm tốt công tác chuẩn bị, phục vụ đoàn công tác Bộ Tổng Tham mưu kiểm tra công tác chuẩn bị huấn luyện tại Sư đoàn Bộ binh 9 đạt kết quả tốt (đánh giá 7,85 điểm: Nhất khu vực phía Nam). Tổ chức Hội thi công tác chuẩn bị huấn luyện từ cấp cơ sở đến cấp Quân đoàn chặt chẽ, đúng quy định, kết quả tốt2.
Cùng với đó, Đảng ủy, chỉ huy Quân đoàn, tổ chức đảng, chỉ huy các cấp luôn quán triệt nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên cùng các lực lượng tham gia quá trình bồi dưỡng về ý nghĩa tầm quan trọng của việc bồi dưỡng năng lực huấn luyện quân sự cho sĩ quan chỉ huy tham mưu Lục quân. Cơ sở vật chất, trang thiết bị huấn luyện tiếp tục được đầu tư, bảo đảm đúng định mức, tiêu chuẩn. Hệ thống thao trường, bãi tập được đầu tư, củng cố, đáp ứng yêu cầu phát triển của nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Tính đến thời điểm tháng 11/2024, Quân đoàn có: 268 thao trường huấn luyện chiến thuật; 532 thao trường huấn luyện kỹ thuật; 78 bãi huấn luyện thể lực; 157 sân huấn luyện điều lệnh; bia các loại là 17.685; mô hình, học cụ huấn luyện các loại là 45.7293.
Hai là, thường xuyên coi trọng việc trang bị tri thức, rèn luyện kỹ năng và phương pháp huấn luyện. Quân đoàn đã tích cực đổi mới phương pháp huấn luyện theo hướng tích cực, tăng tính thực tiễn, chú trọng trang bị hệ thống tri thức, kỹ năng và bồi dưỡng phương pháp huấn luyện thông qua việc đổi mới nội dung, chương trình, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của Quân đoàn. Kết quả tập huấn cán bộ luôn có sự chuyển biến sâu sắc qua từng năm. Cụ thể: Quân đoàn mở 205 lớp tập huấn với quân số tham gia là 11.798/12.206 = 96,7%. Kết quả: Giỏi 1.791 đ/c = 15,2%; khá 9.491 đ/c = 80,4%; đạt 516 đ/c = 4,4%4.
Ba là, phát huy được tính tích cực, chủ động của đội ngũ sĩ quan trong quá trình tự bồi dưỡng năng lực huấn luyện quân sự. Từng sĩ quan Quân đoàn 34 đều an tâm tư tưởng, xác định tốt nhiệm vụ, trong quá trình công tác luôn nêu cao tinh thần ý thức trách nhiệm với bản thân và đơn vị, tích cực học tập trau dồi bổ sung kiến thức, kỹ năng; không ngại khó, ngại khổ, luôn chú trọng tự bồi dưỡng nhằm nâng cao năng lực huấn luyện của bản thân với tinh thần “thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu”. Chất lượng huấn luyện của Quân đoàn có kết quả tích cực qua từng năm. Riêng năm 2024, kết quả kiểm tra các nội dung 100% đạt yêu cầu; có 86,2% khá giỏi (tăng 0,2% so với năm 2023); kiểm tra 3 tiếng nổ của chiến sĩ mới với nội dung bắn súng tiểu liên AK bài 1 đơn vị đạt khá; ném lựu đạn, đánh thuốc nổ đơn vị đạt giỏi5.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, quá trình bồi dưỡng năng lực huấn luyện quân sự cho sĩ quan chỉ huy tham mưu Lục quân cấp phân đội ở Quân đoàn 34 hiện nay vẫn còn tồn tại một số hạn chế, như:
(1) Nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể về bồi dưỡng năng lực huấn luyện quân sự cho sĩ quan chỉ huy tham mưu Lục quân cấp phân đội có mặt chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu của Quân đoàn.
(2) Chất lượng tập huấn khung huấn luyện chiến sĩ mới và khả năng thực hành huấn luyện của một số cán bộ cấp trung đội, đại đội còn thấp, dẫn đến số lượng cán bộ tham gia huấn luyện quân sự có trình độ năng lực, kinh nghiệm chưa nhiều.
(3) Công tác đổi mới nội dung, chương trình và phương pháp huấn luyện, tập huấn bồi dưỡng cán bộ có thời điểm chưa kịp thời dẫn đến chất lượng hiệu quả thực hiện một số nhiệm vụ của Quân đoàn có lúc chưa cao.
(4) Cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật bảo đảm cho công tác huấn luyện còn thiếu đồng bộ; giáo trình, tài liệu nghiên cứu còn thiếu và lạc hậu, chưa bắt kịp yêu cầu thực tiễn.
(5) Nội dung, chương trình còn nặng về lý thuyết, thời gian đầu tư cho thực hành có lúc chưa phù hợp.
3. Một số giải pháp
Thứ nhất, phát huy vai trò của từng chủ thể tham gia bồi dưỡng.
Đối với cấp ủy, tổ chức đảng, chỉ huy các cấp cần đổi mới hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo về công tác bồi dưỡng năng lực huấn luyện quân sự cho sĩ quan chỉ huy tham mưu Lục quân cấp phân đội.Trong quá trình bồi dưỡng, phải chủ động tiếp thu, lĩnh hội chỉ thị, nghị quyết từ Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Quân khu và cấp trên để kịp thời cụ thể hóa thành nghị quyết cấp mình, tổ chức, triển khai cho các cơ quan, đơn vị thuộc quyền nghiêm túc thực hiện có hiệu quả. Tích cực đổi mới, hoàn thiện, chuẩn hóa chương trình, nội dung, phương pháp huấn luyện và tập huấn cán bộ theo quy định của cấp trên, bảo đảm tính toàn diện, thiết thực, vững chắc. Cập nhật kịp thời các nội dung mới, bảo đảm tỷ lệ hợp lý giữa các khối kiến thức, giản lược một số nội dung không phù hợp, giảm lý thuyết, tăng thời gian huấn luyện thực hành.
Cơ quan tham mưu các cấp phải tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, bố trí sắp xếp phân công cán bộ hợp lý, trong đó người đứng đầu phải là người có trình độ và kinh nghiệm công tác để duy trì điều hành, xây dựng kế hoạch phù hợp, khoa học. Làm tốt công tác tập huấn cán bộ hằng năm về công tác huấn luyện, điều hành huấn luyện nhằm tích lũy thêm kiến thức kinh nghiệm công tác quản lý, chỉ đạo nhiệm vụ huấn luyện.
Thứ hai, xây dựng và phát huy môi trường huấn luyện quân sự tạo điều kiện thuận lợi cho nâng cao năng lực huấn luyện.
Tăng cường xây dựng mối quan hệ đoàn kết giữa cán bộ huấn luyện với hạ sĩ quan, chiến sĩ; tích cực thực hiện phương châm: “Đơn vị là nhà, cán bộ, chiến sĩ đều là anh em”. Hoạt động xây dựng môi trường huấn luyện quân sự mang tính thường xuyên, liên tục và là nhiệm vụ lâu dài của mỗi đơn vị. Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất bảo đảm đầy đủ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện.Tích cực ứng dụng những thành tựu của khoa học – kỹ thuật vào quá trình huấn luyện, nghiên cứu bố trí không gian huấn luyện đa dạng, như: những thao trường ảo, phòng mô phỏng ảo, không gian ảo… có thể tương tác trong điều kiện như thật thông qua các phần mềm và hệ thống mạng. Các kịch bản huấn luyện mô phỏng cần linh hoạt, từ các dữ liệu thu thập được trên hệ thống, yêu cầu cán bộ huấn luyện phải liên tục đưa ra những tình huống huấn luyện sát với thực tế, phù hợp với năng lực của cán bộ, chiến sĩ, tính năng của từng vũ khí, trang thiết bị, giúp nâng cao hiệu quả huấn luyện chiến đấu.
Thứ ba, phát huy tính tích cực, tự giác của cán bộ huấn luyện trong tự học, tự rèn năng lực huấn luyện quân sự.
Xây dựng cho đội ngũ sĩ quan có nhu cầu, động cơ phấn đấu đúng đắn, tạo tiền đề để họ tự phát triển năng lực huấn luyện quân sự, như: mở rộng kiến thức, hoàn thiện phẩm chất và năng lực của bản thân, mong muốn đạt kết quả cao trong huấn luyện… Đẩy mạnh các phong trào thi đua trong đơn vị, xác định chỉ tiêu, đăng ký phấn đấu cho từng đối tượng ngay từ những ngày đầu huấn luyện của năm. Hình thành động cơ học tập, rèn luyện, củng cố niềm tin, động viên tính tích cực, khắc phục mọi khó khăn, chấm dứt các hiện tượng phân tán tư tưởng, thiếu tập trung, chưa yên tâm với nghề nghiệp của đội ngũ sĩ quan chỉ huy tham mưu Lục quân cấp phân đội. Giáo dục, xây dựng động cơ, ý chí quyết tâm cho sĩ quan chỉ huy tham mưu Lục quân cấp phân đội. Cần thường xuyên giáo dục, nâng cao nhận thức về vai trò của năng lực huấn luyện quân sự và sự cần thiết phải phát triển năng lực huấn luyện quân sự trong quá trình huấn luyện tại Quân đoàn; từ đó, xây dựng động cơ học tập đúng đắn giúp các sĩ quan phấn đấu liên tục, phát huy cao nhất khả năng của bản thân để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Hướng dẫn, sĩ quan chủ động xây dựng, thực hiện kế hoạch tự phát triển năng lực huấn luyện quân sự đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Trên cơ sở nghiên cứu, nắm chắc kế hoạch huấn luyện của đơn vị, đặc điểm thực tế của đơn vị, trình độ và khả năng của bản thân, mỗi sĩ quan phải tự xây dựng kế hoạch phát triển năng lực huấn luyện quân sự để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của Quân đoàn. Thường xuyên tiến hành và làm tốt công tác này sẽ giúp cho đội ngũ cán bộ nắm được năng lực, trình độ của bản thân, phát hiện được những vấn đề chưa đúng, chưa phù hợp với mục đích, kế hoạch đặt ra để định hướng, điều chỉnh cho phù hợp. Kịp thời biểu dương, khen thưởng những sĩ quan đạt kết quả tốt trong huấn luyện quân sự để động viên khích lệ họ tiếp tục phấn đấu vươn lên.
Chú thích:
1, 2. Đảng ủy Quân đoàn 34 (2024). Nghị quyết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ huấn luyện năm 2024.
3, 4, 5. Quân đoàn 34 (2024). Báo cáo tổng kết công tác huấn luyện, sẵn sáng chiến đấu năm 2024.
Tài liệu tham khảo:
1. Phan Bá Giáp (2023). Phát triển năng lực huấn luyện quân sự cho học viên Trường Sĩ quan Lục quân 2. Đề tài khoa học cấp cơ sở, Trường Sĩ quan Lục quân 2, Đồng Nai.
2. Quân ủy Trung ương (2022). Nghị quyết số 1657-NQ/QUTW ngày 20/12/2022 về đổi mới công tác giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong tình hình mới.
3. Quân ủy Trung ương (2019). Kết luận số 60-KL/QUTW ngày 18/01/2019 về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết 765-NQ/QUTW ngày 20/12/2012 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 – 2020 và những năm tiếp theo.
4. Bồi dưỡng năng lực huấn luyện cho sĩ quan chỉ huy cấp phân đội ở Binh chủng Pháo binh. https://www.quanlynhanuoc.vn/2023/05/09/boi-duong-nang-luc-huan-luyen-cho-si-quan-chi-huy-cap-phan-doi-o-binh-chung-phao-binh.
5. Bồi dưỡng năng lực huấn luyện quân sự cho sĩ quan chỉ huy tham mưu Lục quân cấp phân đội ở Sư đoàn 316, Quân khu 2. https://www.quanlynhanuoc.vn/2024/09/10/boi-duong-nang-luc-huan-luyen-quan-su-cho-si-quan-chi-huy-tham-muu-luc-quan-cap-phan-doi-o-su-doan-316-quan-khu-2.
