Hợp tác khoa học và công nghệ song phương hiện nay giữa Ấn Độ và Việt Nam: Thực trạng, định hướng và khuyến nghị giải pháp

TS. Phạm Thị Mùi
Viện Nghiên cứu châu Á – Thái Bình Dương

(Quanlynhanuoc.vn) – Ngày 07/01/1972, Việt Nam và Ấn Độ thiết lập quan hệ ngoại giao, sau đó hai nước đã có nhiều thoả thuận hợp tác song phương quan trọng, bao gồm việc thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược vào năm 2007, sau đó nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện (CSP) vào năm 2016. Các thỏa thuận trong nhiều lĩnh vực, như: hợp tác quốc phòng, kinh tế, văn hóa, khoa học – công nghệ; trong đó, hợp tác khoa học – công nghệ được coi là lĩnh vực quan trọng, mở đường cho hợp tác kinh tế – chính trị. Bài viết tập trung nghiên cứu làm rõ thực trạng, kết quả, hạn chế trong hợp tác song phương giữa Việt Nam và Ấn Độ về khoa học – công nghệ hiện nay, từ đó đưa ra một số định hướng phát triển hợp tác vấn đề này giữa hai nước trong tương lai^*.

Từ khóa: Hợp tác khoa học – công nghệ, hợp tác kinh tế – chính trị, hợp tác song phương, Ấn Độ, Việt Nam.

1. Các văn bản thỏa thuận hợp tác song phương về khoa học – công nghệ được ký kết giữa Ấn Độ và Việt Nam

Hợp tác trong lĩnh vực khoa học – công nghệ giữa Ấn Độ và Việt Nam đã phát triển thông qua một hiệp định khung có tồn tại từ lâu.

Khoa học – công nghệ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong nhiều cam kết hợp tác giữa hai quốc gia. Cơ cấu thỏa thuận về khoa học – công nghệ đã được ký kết vào năm 1976 và đã được gia hạn vào năm 1996, sau đó đã trải qua nhiều lần gia hạn theo các chương trình hợp tác được xác lập trong thoả thuận. Theo thỏa thuận, Ủy ban hỗn hợp về Khoa học – Công nghệ được thành lập vào năm 1997 để giám sát việc thực hiện hợp tác. Nhờ đó, hợp tác khoa học, công nghệ Việt Nam – Ấn Độ được đẩy mạnh vào những năm đầu thế kỷ 21, như: Chương trình hợp tác (PoC) giữa Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Cục Công nghệ sinh học (DBT) – Bộ Khoa học và  Công nghệ Ấn Độ (3/2012), Thỏa thuận hợp tác về khoa học và kỹ thuật được ký giữa Đại học Quốc gia Hà Nội và Hội đồng Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Ấn Độ (Council of Scientific and Industrial Research – CSIR) (11/2013)…

Năm 2016, Ấn Độ và Việt Nam đã thực hiện việc ký kết Biên bản ghi nhớ về Công nghệ thông tin và hiện đang triển khai quá trình thành lập Trung tâm Theo dõi Vệ tinh và Tiếp nhận dữ liệu và cơ sở hình ảnh tại Việt Nam theo cơ chế Hợp tác ASEAN-Ấn Độ. Hằng năm, Ủy ban hỗn hợp về Khoa học và Công nghệ của cả hai quốc gia họp định kỳ để đánh giá những tiến triển đáng kể trong hợp tác Khoa học và Công nghệ¹.

Dấu mốc khác có thể kể đến trong hợp tác khoa học – công nghệ Việt Nam – Ấn Độ, nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Ấn Độ N. Mô-đi (tháng 9/2016), hai bên đã ký kết 12 văn kiện hợp tác, trong đó có thỏa thuận về hợp tác thăm dò và sử dụng không gian vũ trụ vì mục đích hòa bình; hợp tác về công nghệ thông tin, an ninh mạng, sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, thỏa thuận về xây dựng hạ tầng thông tin phục vụ đào tạo công nghệ thông tin chất lượng cao…² Tháng 1/2018, Cục Viễn thám quốc gia Việt Nam và Cơ quan Nghiên cứu Vũ trụ Ấn Độ đã ký thoả thuận hợp tác thực hiện Dự án “Xây dựng Trạm dò tìm, tiếp nhận dữ liệu và Trung tâm xử lý dữ liệu ảnh vệ tinh”³.

Từ năm 2019 đến nay, từ khi đại dịch Covid-19 bùng nổ, hợp tác khoa học và  công nghệ Việt Nam và Ấn Độ tập trung vào y tế. Căn cứ theo Bản ghi nhớ giữa Bộ Y tế hai nước về Hợp tác y tế (2016), thời gian này có một số thoả thuận đã được ký kết giữa hai nước, như: Bản ghi nhớ (MoU) giữa Công ty cổ phần Dược mỹ phẩm Hoàng Lâm (có trụ sở tại Hà Nội) với Công ty trách nhiệm hữu hạn Nghiên cứu Stempeutics, có trụ sở chính tại Bangalore, bang Karnataka, miền Nam Ấn Độ, để đưa công nghệ ứng dụng tế bào gốc vào Việt Nam (7/2024)⁴; Bản ghi nhớ giữa Cục Quản lý y, dược cổ truyền (Bộ Y tế Việt Nam) và Ủy ban Dược liệu quốc gia Ấn Độ về hợp tác trong lĩnh vực cây dược liệu (8/2024)⁵…

2. Hiện trạng hợp tác khoa học – công nghệ giữa Việt Nam và Ấn Độ

Thứ nhất, về trao đổi học tập và nghiên cứu khoa học – công nghệ.

Hợp tác đào tạo nguồn nhân lực về khoa học – công nghệ được ưu tiên thúc đẩy và trở thành một trong những lĩnh vực hợp tác hiệu quả giữa hai quốc gia. Hằng năm, Chính phủ Ấn Độ cấp học bổng liên quan đến lĩnh vực khoa học và công nghệ cho sinh viên Việt Nam theo các chương trình khác nhau, bao gồm ITEC (Chương trình hợp tác kinh tế kỹ thuật), EEP (Chương trình trao đổi giáo dục), MGCSS (Kế hoạch hợp tác học thuật Mê Công – sông Hằng)…⁶.

Cụ thể, tháng 3/1986, hai bên đã ký Hiệp định hợp tác nguyên tử. Theo đó, mỗi năm Ấn Độ giúp Việt Nam đào tạo 18 cán bộ về năng lượng nguyên tử⁷. Trong khuôn khổ Chương trình hợp tác (PoC) đã ký vào tháng 3/2012 giữa Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Cục Công nghệ sinh học (DBT) – Bộ Khoa học và  Công nghệ Ấn Độ về lĩnh vực Công nghệ sinh học, đoàn đã khảo sát các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ tại bốn cơ sở nghiên cứu thuộc DBT và đã đề xuất một số nhiệm vụ hợp tác tiềm năng trong lĩnh vực nông nghiệp và y tế. Tại cuộc họp tổng kết ở Niu Đêli chiều 17/9/2012, phía Ấn Độ đã nhất trí cử một đoàn cán bộ khoa học cấp cao sang tham dự hội thảo chuyên đề tại Việt Nam vào đầu tháng 12/2012 nhằm xác định các định hướng hợp tác ưu tiên trong lĩnh vực công nghệ sinh học giữa hai nước. Về lĩnh vực Công nghệ thông tin, đoàn đã làm việc với Cục Điện tử và Công nghệ thông tin – Bộ Truyền thông và Công nghệ thông tin Ấn Độ để trao đổi về khả năng hợp tác trong lĩnh vực an ninh và an toàn mạng thông tin. Hai bên đã đạt được sự nhất trí cao về việc sẽ ký kết một văn bản hợp tác cấp nhà nước về lĩnh vực an ninh và an toàn mạng thông tin. Đánh giá chung, tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực này là rất lớn, từ nghiên cứu phát triển đến ứng dụng và phát triển công nghiệp công nghệ thông tin, phía Ấn Độ đã thể hiện thiện chí hợp tác một cách toàn diện với Việt Nam về lĩnh vực này⁸.

Trong những năm gần đây, việc trao đổi giữa các trường đại học và các tổ chức nghiên cứu khoa học của cả hai quốc gia đã gia tăng đáng kể. Ngày 30/11/2021, tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo “Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong thực hiện mục tiêu phát triển bền vững – trao đổi kinh nghiệm giữa Ấn Độ và Việt Nam”. Hội thảo đã nhận được rất nhiều chia sẻ, thảo luận từ các diễn giả về kinh nghiệm của Ấn Độ trong tham gia vào cơ chế xúc tiến công nghệ toàn cầu của Liên hiệp quốc, trong xây dựng lộ trình khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và kinh nghiệm của Việt Nam trong thúc đẩy vai trò của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững  thuộc Chương trình nghị sự 2030⁹.

Năm 2022, Việt Nam và Ấn Độ tiếp tục triển khai hiệu quả 5 dự án nghiên cứu chung về công nghệ sinh học, viễn thám, điện tử viễn thông; thực hiện 9 dự án nghiên cứu, trong đó có ứng dụng công nghệ nano, công nghệ sinh học, công nghệ thông tin, hải dương học, biến đổi khí hậu; trao đổi sinh viên và giảng viên giữa các trường đại học và viện nghiên cứu hai nước (ký kết từ tháng 3/2012). Ấn Độ hiện đang tích cực hỗ trợ Việt Nam thực hiện mục tiêu phát triển bền vững thông qua các dự án tác động nhanh (QIPs)¹⁰.

Ngày 19/12/2023, trong chuyến công tác tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam, nhóm các giáo sư, trợ lý giáo sư của hai trường đại học ở Ấn Độ đã đến thăm và trao đổi với Viện Nghiên cứu và Phát triển cây trồng về tiềm năng hợp tác nghiên cứu khoa học nông nghiệp giữa các bên¹¹. Trong khuôn khổ Hợp tác sông Hằng – sông Mekong thông qua các dự án tác động nhanh và hợp tác đào tạo, các học bổng giáo dục trong khuôn khổ Chương trình hợp tác kỹ thuật Ấn Độ (ITEC); thành lập trung tâm hiệu năng cao về phát triển và đào tạo tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông TP. Hồ Chí Minh và Công viên phần mềm quân đội tại Trường Đại học Thông tin liên lạc Nha Trang với sự hỗ trợ của Chính phủ Ấn Độ¹². Dù có những bước phát triển, trao đổi học giả và nhà khoa học giữa Ấn Độ và Việt Nam vẫn còn thấp so với kỳ vọng, đặt ra yêu cầu cho hai nước cần mở rộng hợp tác trong nhiều lĩnh vực, bao gồm năng lượng tái tạo, giáo dục, và khoa học thời gian tới.  

Thứ hai, hợp tác trong lĩnh vực công nghệ cao.

Tháng 6/2015, Thương vụ Việt Nam tại Ấn Độ phối hợp với Trung tâm Điển hình tiên tiến về IoT và trí tuệ nhân tạo (AI) của NASSCOM thuộc Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ công nghệ thông tin Quốc gia Ấn Độ đã khảo sát và lựa chọn các ứng dụng phù hợp để thúc đẩy chuyển đổi số trong sản xuất công nghiệp tại Việt Nam¹³. Ấn Độ đã mở rộng hỗ trợ tín dụng quan trọng đối với Việt Nam, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các lĩnh vực dựa trên công nghệ như đường sắt, dệt may, thủy điện, và thép. Trong những năm qua, hai nước tập trung vào việc triển khai dự án 2,5 triệu USD về phát triển phần mềm; tuyển cử thực tập sinh và một số dự án khác về nông nghiệp và công nghệ sinh học. Một số dự án đã đạt kết quả nhất định, như chế biến thịt quả điều, phát triển cây xoan chịu hạn, kéo dài thời hạn bảo quản quả vải tươi…¹⁴.

Hiện nay, các tập đoàn lớn của Ấn Độ đang thúc đẩy triển khai hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực chiến lược, như năng lượng tái tạo, công nghiệp chế biến, dầu khí, dược phẩm, hạ tầng cảng biển, logistics. Về phía Việt Nam, Tập đoàn Vinfast đã khởi công xây dựng nhà máy lắp ráp và sản xuất ôtô tại bang Tamil Nadu, với số vốn cam kết 2 tỷ USD (2/2024)¹⁵. 

Về y tế, hai bên có nhiều hoạt động hợp tác trong những năm gần, như hỗ trợ nhau trong giai đoạn phòng chống Covid-19, hợp tác nghiên cứu thử nghiệm và chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine, trao đổi hợp tác về y dược cổ truyền¹⁶. Tháng 9/2021, Công ty Nanogen của Việt Nam đã ký thoả thuận bảo mật về chuyển giao công nghệ, sản xuất và phân phối vắc-xin Nanocovax với Công ty Vekaria Healthcare LLP của Ấn Độ¹⁷.

Thứ ba, hợp tác trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử.

Hợp tác giữa Ấn Độ và Việt Nam về năng lượng nguyên tử bắt đầu từ năm 1978, với sự thỏa thuận đầu tiên. Hai nước đã tiến hành các cuộc họp ủy ban hỗn hợp để thảo luận về hợp tác sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình. Ấn Độ và Việt Nam cũng đang xem xét hợp tác hạt nhân dân sự lâu dài và các lĩnh vực cần tăng cường. Những thỏa thuận này nhấn mạnh rằng ứng dụng của khoa học – công nghệ hiện đại vẫn là một ưu tiên trong cam kết hợp tác song phương giữa Ấn Độ và Việt Nam. Ngày 25 – 26/5/2023 đã diễn ra cuộc họp Ủy ban Hỗn hợp Việt Nam – Ấn Độ lần thứ 3 về hợp tác sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hoà bình nhằm rà soát việc triển khai quan hệ hợp tác sử dụng năng lượng nguyên tử và đề ra những biện pháp và phương hướng hợp tác mới cho giai đoạn tới. Các cuộc họp Ủy ban hỗn hợp lần 1 (năm 2018) và lần 2 (năm 2021) được tổ chức và qua đó giúp triển khai một số hoạt động hợp tác giữa hai bên, trong đó nổi bật là việc cung cấp và vận chuyển nguồn Co-60 từ Ấn Độ về Việt Nam, tăng cường các hoạt động trao đổi về khai thác và chế biến sa khoáng đất hiếm¹⁸.

Có thể thấy, hợp tác khoa học và công nghệ giữa Việt Nam và Ấn Độ, bao gồm nhiều lĩnh vực: công nghệ thông tin, hoá chất, công nghệ y sinh, sinh học nông nghiệp… Trong những năm gần đây, hợp tác khoa học và công nghệ Việt Nam – Ấn Độ tập trung vào các mảng công nghệ cao và công nghệ vũ trụ. Ấn Độ là một trong những nước đi đầu về khoa học và công nghệ, do đó việc hợp tác này cũng đã đạt được một số thành tựu nhất định, đặc biệt có ý nghĩa đối với Việt Nam, giúp Việt Nam có những bước phát triển khoa học và công nghệ nhanh hơn. Bên cạnh những thành tựu, hợp tác khoa học và công nghệ Ấn Độ – Việt Nam còn một số hạn chế, như: chủ yếu là cán bộ Việt Nam sang Ấn Độ học tập nghiên cứu mà chưa có chiều ngược lại, Việt Nam thường là nước nhận hỗ trợ kinh phí và kỹ thuật từ phía Ấn Độ…

3. Một số định hướng hợp tác song phương về khoa học và công nghệ trong thời gian tới

Hiện nay, Việt Nam và Ấn Độ cùng xác định khoa học – công nghệ là một trong những hướng đi trong chiến lược phát triển của mình. Kế hoạch phát triển 5 năm và Chiến lược phát triển đến năm 2030 của Việt Nam được thông qua tại Đại hội XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của khoa học – công nghệ. Trong chiến lược “Ấn Độ tự cường”, Ấn Độ cũng dành ưu tiên cho phát triển khoa học – công nghệ và sáng tạo¹⁹. Vì có chung mục đích phát triển khoa học và công nghệ nhằm phát triển kinh tế đất nước, hai nước có điều kiện thuận lợi để ký kết và thực hiện những thoả thuận hợp tác chung trong lĩnh vực này.

Ở khu vực châu Á, Ấn Độ là một trong những quốc gia dẫn đầu trong thúc đẩy quan hệ đối tác nhiều bên, đặc biệt là thúc đẩy Cơ chế xúc tiến đầu tư công nghệ toàn cầu của Liên hiệp quốc nhằm huy động, chia sẻ kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm khoa học và công nghệ về phát triển bền vững. Ấn Độ cũng đang hoàn thành xây dựng bản đồ công nghệ trong nhiều lĩnh vực nhằm phát triển các mục tiêu phát triển bền vững. Ấn Độ cũng là nước chủ nhà của một số tổ chức khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo khu vực quốc tế cũng như Trung tâm chuyển giao khu vực châu Á – Thái Bình Dương, Trung tâm quốc tế di truyền về công nghệ sinh học… Ấn Độ cũng luôn nỗ lực hợp tác với các quốc gia ASEAN, đặc biệt trong lĩnh vực ưu tiên là khoa học và công nghệ. Những kinh nghiệm của Ấn Độ trong thúc đẩy quan hệ đối tác quốc tế tham gia vào Cơ chế sáng kiến công nghệ toàn cầu của Liên hiệp quốc, xây dựng bản đồ công nghệ, lộ trình khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững… sẽ là những bài học quý báu đối với Việt Nam trong thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác quốc tế về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nhằm đưa khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là công cụ then chốt trong thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững tại Việt Nam đến năm 2030.

Trong bối cảnh đó, việc tăng cường hợp tác với Ấn Độ, một đối tác có tiềm lực về công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực, càng trở nên cấp thiết và mang ý nghĩa chiến lược. Các lĩnh vực Ấn Độ đang quan tâm như công nghệ y tế, công nghệ nông nghiệp, thuỷ lợi… cũng chính là những ngành nghề mà Việt Nam đang chủ động mở rộng hợp tác quốc tế, đặc biệt là những quốc gia có nền tảng khoa học- công nghệ phát triển mạnh như Ấn Độ. Bên cạnh đó, hai nước có thế mạnh và nhu cầu kết nối cao trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin – truyền thông (ICT), trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ khai khoáng… 

Hợp tác Ấn Độ và Việt Nam đã và đang tập trung vào các lĩnh vực truyền thống như công nghệ sinh học. Nông nghiệp là một lĩnh vực có tiềm năng lớn trong hợp tác giữa hai nước. Ấn Độ đã hỗ trợ Việt Nam phát triển nông nghiệp, nhưng nước này cũng có thể học hỏi từ sự thành công ấn tượng trong tăng trưởng năng suất nông nghiệp của Việt Nam. Tại cuộc họp ngày 06/7/2022 tiếp Đại sứ Ấn Độ, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh bày tỏ mong muốn hai nước tăng cường hợp tác về nông nghiệp công nghệ cao nhằm giúp bảo đảm an ninh lương thực cho cả hai nước và cả khu vực²⁰.

Đối với lĩnh vực tác khoa học và công nghệ mới, Việt Nam và Ấn Độ tập trung thúc đẩy hợp tác về nghiên cứu và phát triển (R&D), đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực công nghệ lõi, chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, hợp tác về năng lượng nguyên tử, đất hiếm, mở rộng hợp tác trong lĩnh vực hóa dầu, các lĩnh vực năng lượng mới, thúc đẩy thành lập các liên doanh sản xuất sản phẩm công nghệ thông tin và hợp tác đào tạo lực lượng kỹ sư công nghệ thông tin đáp ứng sự phát triển của ngành công nghiệp này ở mỗi nước, sớm tiến tới thành lập Diễn đàn Đối tác số và ký Hiệp định đối tác số²¹.

Thời gian tới, để tăng cường hiệu quả hợp tác khoa học và công nghệ Việt Nam – Ấn Độ, một số biện pháp cần được xem xét thực hiện:

Một là, khuyến khích thành lập một khuôn khổ nhằm thúc đẩy hợp tác song phương trong lĩnh vực đổi mới tài chính và thanh toán số giữa Việt Nam và Ấn Độ.

Thứ hai, khuyến khích tăng cường các hoạt động trao đổi và hợp tác trong các lĩnh vực như cơ sở hạ tầng số, ứng dụng công nghệ vũ trụ, năng lượng tái tạo, công nghệ sinh học và công nghệ chống chịu thiên tai.

Thứ ba, trên cơ sở thành công về hợp tác trong lĩnh vực sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình, hai nước nhất trí tăng cường hơn nữa các cơ hội hợp tác sâu hơn như đã trao đổi tại Kỳ họp thứ 3 của Ủy ban hỗn hợp Việt Nam – Ấn Độ về hợp tác hạt nhân dân sự.

Thứ tư, tiếp tục triển khai dự án thiết lập Trung tâm dò tìm, trạm thu thập dữ liệu và cơ sở xử lý dữ liệu vệ tinh Ấn Độ – ASEAN tại Việt Nam.

4. Kết luận

Từ khi ký Thoả thuận hợp tác khoa học – công nghệ đầu tiên (1976), đến nay Việt Nam và Ấn Độ đã triển khai hợp tác trên nhiều lĩnh vực, từ đào tạo nghiên cứu đến công nghệ cao, năng lượng nguyên tử. Việc hợp tác khoa học và công nghệ đã đem lại nhiều thành tựu quan trọng đối với cả hai quốc gia, tạo điều kiện cho phát triển cả về quan hệ chính trị và kinh tế. Ấn Độ là một trong bốn nước Việt Nam có tham tán, bí thư phụ trách khoa học và công nghệ (Pháp, Trung Quốc, Nga và Ấn Độ). Điều này cho thấy Việt Nam luôn chú trọng trong việc hợp tác khoa học và công nghệ với Ấn Độ. Bên cạnh hợp tác về các ngành nghề truyền thống như công nghệ sinh học, công nghệ nông nghiệp, hợp tác Việt Nam – Ấn Độ đang và sẽ chú trọng đến các lĩnh vực công nghệ chế tạo, công nghệ điện tử, năng lượng nguyên tử, công nghệ vũ trụ… Việc chia sẻ và hỗ trợ nhau về kiến thức và kỹ thuật giúp cả hai nước ngày càng phát triển, tạo ra những cơ hội, thuận lợi mới trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Do đó, giúp cả hai quốc gia có thể đứng vững hơn trên thương trường quốc tế, tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người dân.

 Chú thích:
1. Quan hệ năng lượng Việt Nam – Ấn Độ trong khoa học, công nghệ, năng lượng. https://cis.org.vn/quan-he-viet-nam-an-do-trong-khoa-hoc-cong-nghe-nang-luong-11204.html, truy cập 20/5/2025.
2. Việt Nam, Ấn Độ ký kết Bản ghi nhớ về Hợp tác trong lĩnh vực CNTT. https://mst.gov.vn/viet-nam-an-do-ky-ket-ban-ghi-nho-ve-hop-tac-trong-linh-vuc-cntt-197132725.htm, truy cập ngày 30/5/2025.
3. Hai thủ tướng Việt Nam và Ấn Độ hội đàm. https://thoibaotaichinhvietnam.vn/hai-thu-tuong-viet-nam-va-an-do-hoi-dam-83036.html, truy cập ngày 16/6/2025.
4. Hợp tác đưa công nghệ ứng dụng tế bào gốc của Ấn Độ vào Việt Nam. https://ttdn.vn/hoi-nhap-va-phat-trien/the-gioi-viet-nam/hop-tac-dua-cong-nghe-ung-dung-te-bao-goc-cua-an-do-vao-viet-nam-107803, truy cập ngày 25/5/2025.
5. Việt Nam, Ấn Độ trao đổi 9 văn kiện hợp tác quan trọng. https://baochinhphu.vn/viet-nam-an-do-trao-doi-9-van-kien-hop-tac-quan-trong-102240801163334881.htm, truy cập 16/6/2025.
6. Năm mươi năm quan hệ Việt Nam – Ấn Độ: Nhìn lại và hướng tới tương lai. https://www.tapchicongsan.org.vn/tin-binh-luan/-/asset_publisher/DLIYi5AJyFzY/content/nam-muoi-nam-quan-he-viet-nam-an-do-nhin-lai-va-huong-toi-tuong-lai , truy cập ngày 10/4/2025.
7. Năng lượng nguyên tử của Ấn Độ và khả năng hợp tác với Việt Nam. https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nong-nghiep-nong-dan-nong-thon/-/2018/738/nang-luong-nguyen-tu-cua-an-do-va-kha-nang-hop-tac-voi-viet-nam.aspx, truy cập 11/5/2025.
8. Tăng cường hợp tác khoa học và công nghệ Việt Nam – Ấn Độ. https://www.most.gov.vn/vn/tin-tuc/6022/tang-cuong-hop-tac-khoa-hoc-va-cong-nghe-viet-nam—an-do.aspx, truy cập 17/6/2025.
9. Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo thực hiện mục tiêu phát triển bền vững – Trao đổi kinh nghiệm giữa Ấn Độ và Việt Nam. https://www.most.gov.vn/vn/tin-tuc/21377/khoa-hoc-cong-nghe-va-doi-moi-sang-tao-thuc-hien-muc-tieu-phat-trien-ben-vung–trao-doi-kinh-nghiem-giua-an-do-va-viet-nam.aspx, truy cập 10/6/2025.
10. Quan hệ Việt Nam – Ấn Độ: 50 năm gắn kết tình hữu nghị. https://www.tapchicongsan.org.vn/en_US/web/guest/quoc-phong-an-ninh-oi-ngoai1/-/2018/825650/quan-he-viet-nam—an-do–50-nam-gan-ket-tinh-huu-nghi.aspx, truy cập 01/3/2025
11. Tiềm năng hợp tác nghiên cứu khoa học nông nghiệp với các trường đại học tại Ấn Độ. https://vnua.edu.vn/tin-tuc-su-kien/hop-tac/tiem-nang-hop-tac-nghien-cuu-khoa-hoc-nong-nghiep-voi-cac-truong-dai-hoc-tai-an-do-55606, truy cập ngày 09/6/2025.
12. Việt Nam – Ấn Độ tiến tới thành lập Diễn đàn Đối tác số và ký Hiệp định Đối tác số. https://chuyendoiso.thainguyen.gov.vn/tin-ngoai-tinh/-/asset_publisher/ou0DGqEKOZLq/content/viet-nam-an-o-tien-toi-thanh-lap-dien-an-oi-tac-so-va-ky-hiep-inh-oi-tac-so?inheritRedirect=false, truy cập 17/6/2025.
13. Đưa công nghệ IoT và AI của Ấn Độ vào trong sản xuất công nghiệp của Việt Nam. https://vneconomy.vn/dua-cong-nghe-iot-va-ai-cua-an-do-vao-trong-san-xuat-cong-nghiep-cua-viet-nam.htm, truy cập 01/5/2025.
14. Thúc đẩy hợp tác quốc tế để tăng cường tiềm lực khoa học – công nghệ quốc gia. https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/quoc-phong-an-ninh-oi-ngoai1/-/2018/824943/thuc-day-hop-tac-quoc-te-de-tang-cuong-tiem-luc-khoa-hoc—cong-nghe-quoc-gia.aspx, truy cập 9/6/2026.
15. Việt Nam- Ấn Độ thúc đẩy hợp tác sang lĩnh vực mới. https://laodong.vn/thoi-su/viet-nam-an-do-thuc-day-hop-tac-sang-cac-linh-vuc-moi-1373832.ldo, truy cập ngày 9/6/2025.
16. Tăng cường hợp tác y tế giữa Ấn Độ và Việt Nam. https://yte.nghean.gov.vn/tin-hoat-dong/tang-cuong-hop-tac-y-te-giua-viet-nam-va-an-do-684725, truy cập 10/6/2025.
17. Việt Nam và Ấn Độ khai thác tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực y tế. https://baodautu.vn/viet-nam-va-an-do-khai-thac-tiem-nang-hop-tac-trong-linh-vuc-y-te-d151166.html, truy cập 20/5/2025.
18. Cuộc họp Uỷ ban hỗn hợp Việt Nam – Ấn Độ lần thứ 3 về hợp tác sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hoà bình. https://www.most.gov.vn/vn/tin-tuc/23167/cuoc-hop-uy-ban-hon-hop-viet-nam–an-do-lan-thu-3-ve-hop-tac-su-dung-nang-luong-nguyen-tu-vi-muc-dich-hoa-binh.aspx, truy cập 20/6/2025.
19. “Quan hệ Việt Nam – Ấn Độ: Quá khứ, hiện tại và tương lai”. Kỷ yếu Hội thảo quốc tế “Việt Nam – Ấn Độ: 45 năm quan hệ ngoại giao và 10 năm đối tác chiến lược. H. NXB Lý luận chính trị, tr. 94 – 108.  
20. Việt Nam muốn hợp tác với Ấn Độ về nông nghiệp công nghệ cao. https://tuoitre.vn/viet-nam-muon-hop-tac-voi-an-do-ve-nong-nghiep-cong-nghe-cao-20220706162129795.htm, truy cập 16/6/2025.
21. Việt Nam – Ấn Độ mở rộng hợp tác trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. https://sohuutritue.net.vn/viet-nam–an-do-mo-rong-hop-tac-trong-linh-vuc-khoa-hoc-va-cong-nghe-d232153.html, truy cập 15/5/2025.
* Bài viết là kết quả của Thỏa thuận hợp tác nghiên cứu 2024 – 2025: “Hợp tác ba bên giữa Hàn Quốc, Việt Nam và Ấn Độ: Triển vọng và hàm ý chính sách” giữa Viện Nghiên cứu châu Á – Thái Bình Dương và Quỹ Hàn Quốc (Korea Foundation).