ThS. Lê Thị Thu Hường
Trường Chính trị tỉnh Ninh Bình
(Quanlynhanuoc.vn) – Chuyển đổi số hiện nay là xu thế tất yếu, yêu cầu khách quan, là lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu để phát triển nhanh và bền vững, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng và phát triển đất nước. Nhiều địa phương đã và đang triển khai cách làm sáng tạo, thiết thực nhằm nắm bắt cơ hội, vượt qua những rào cản để bước vào kỷ nguyên số, quyết tâm thực hiện chương trình chuyển đổi số quốc gia. Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình trong bối cảnh chuyển đổi số góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của địa phương là rất cần thiết.
Từ khóa: Chuyển đổi số, nâng cao năng lực lãnh đạo, Đảng bộ tỉnh Ninh Bình.
1. Đặt vấn đề
Chuyển đổi số là xu thế tất yếu, ảnh hưởng sâu rộng đến mọi mặt của đời sống xã hội, từ quản lý nhà nước, kinh tế – xã hội đến an ninh, quốc phòng. Đối với Đảng bộ tỉnh Ninh Bình, việc nâng cao năng lực lãnh đạo trong bối cảnh chuyển đổi số không chỉ là nhiệm vụ cấp bách mà còn là điều kiện quan trọng để nâng cao hiệu quả lãnh đạo, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.
Trong bối cảnh chuyển đổi số, các phương thức lãnh đạo truyền thống cần được đổi mới để theo kịp sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và xã hội. Nâng cao năng lực lãnh đạo trong bối cảnh chuyển đổi số giúp Đảng bộ tỉnh Ninh Bình thích ứng linh hoạt, tiếp tục giữ vững vai trò định hướng, chỉ đạo trong mọi lĩnh vực. Một Đảng bộ có năng lực lãnh đạo mạnh sẽ bảo đảm sự thống nhất trong đường lối, chủ trương, chính sách, tránh tụt hậu so với xu thế phát triển chung.
Chuyển đổi số giúp Đảng bộ tỉnh tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý, giảm thủ tục hành chính rườm rà. Việc ứng dụng công nghệ số giúp tăng cường minh bạch, giảm quan liêu, đẩy mạnh cải cách hành chính trong Đảng. Dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ phân tích, dự báo chính xác hơn, giúp lãnh đạo đưa ra quyết định kịp thời và hiệu quả.
Một Đảng bộ có năng lực lãnh đạo tốt trong bối cảnh chuyển đổi số sẽ dẫn dắt quá trình hiện đại hóa nền kinh tế, thu hút đầu tư và thúc đẩy khởi nghiệp số. Ứng dụng công nghệ giúp tỉnh phát triển kinh tế số, thương mại điện tử, du lịch thông minh, nâng cao năng lực cạnh tranh. Chuyển đổi số trong quản lý đô thị, giao thông, môi trường giúp xây dựng đô thị thông minh, phát triển bền vững.
Khi Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đổi mới phương thức lãnh đạo, ứng dụng công nghệ vào công tác quản lý, điều hành, người dân sẽ được hưởng lợi từ các dịch vụ công thuận tiện, nhanh chóng, minh bạch. Tăng cường tương tác giữa chính quyền và Nhân dân qua các nền tảng số giúp nâng cao hiệu quả tiếp nhận, xử lý ý kiến của người dân. Lãnh đạo hiệu quả trong môi trường số sẽ góp phần xây dựng hình ảnh một Đảng bộ đổi mới, gần dân, phục vụ Nhân dân tốt hơn.
2. Quan điểm nâng cao năng lực lãnh đạo của đảng bộ tỉnh Ninh Bình trong bối cảnh chuyển đổi số
Một là, ban hành nghị quyết chuyên đề về chuyển đổi số.
Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đã ban hành Nghị quyết về xây dựng chính quyền điện tử, chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Nghị quyết đặt mục tiêu cụ thể, như: 90% hồ sơ công việc tại cấp tỉnh, 80% tại cấp huyện và 60% tại cấp xã được xử lý hoàn toàn trên môi trường mạng. Tất cả dịch vụ công đáp ứng yêu cầu được cung cấp trực tuyến mức độ 4, với tỷ lệ hồ sơ giải quyết theo dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 đạt ít nhất 50%. Kinh tế số chiếm 20% GRDP của tỉnh; tỷ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt ít nhất 10%; Ninh Bình nằm trong nhóm 20 địa phương dẫn đầu về chuyển đổi số của cả nước.
Hai là, xác định chuyển đổi số là khâu đột phá chiến lược.
Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đã xác định ba khâu đột phá, trong đó: Xây dựng chính quyền điện tử và thực hiện chuyển đổi số là khâu đột phá đầu tiên. Hai khâu đột phá còn lại là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiệu quả, chất lượng.
Ba là, đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng.
Đảng bộ tỉnh đã đổi mới phương thức lãnh đạo theo hướng trọng tâm, trọng điểm, bài bản và khoa học. Phương pháp, phong cách, lề lối làm việc của cấp ủy, chính quyền các cấp được đổi mới, bảo đảm khoa học, dân chủ, sâu sát, cụ thể, gần dân, sát dân. Chất lượng tổ chức cơ sở đảng và năng lực lãnh đạo của các cấp ủy đảng trong toàn Đảng bộ tỉnh từng bước được nâng lên.
Bốn là, tập trung xây dựng chính quyền điện tử, cải cách hành chính.
Đảng bộ tỉnh Ninh Bình tập trung xây dựng chính quyền điện tử, thực hiện chuyển đổi số và đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là thủ tục hành chính, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, hấp dẫn, có khả năng cạnh tranh với các tỉnh, thành phố trong vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước.
Những quan điểm và định hướng trên cho thấy Đảng bộ tỉnh Ninh Bình đang chú trọng phát triển năng lực lãnh đạo để dẫn dắt quá trình chuyển đổi số nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
3. Một số giải pháp
Một là, nâng cao nhận thức của cấp uỷ, tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên
Chuyển đổi số là xu thế tất yếu, tác động sâu rộng đến tất cả các lĩnh vực, trong đó có công tác lãnh đạo của Đảng. Việc nâng cao nhận thức của cấp ủy, tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên về nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ là nhiệm vụ hết sức quan trọng và cấp thiết. Đây là cơ sở bảo đảm sự thống nhất trong nhận thức, tư tưởng và hành động. Chuyển đổi số không chỉ đơn thuần là ứng dụng công nghệ mà còn là một cuộc cách mạng về tư duy, phương thức lãnh đạo và quản lý. Nếu cấp ủy, tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên không nhận thức đầy đủ về vai trò của chuyển đổi số, sẽ dẫn đến sự chậm trễ, thiếu đồng bộ trong triển khai. Khi nhận thức rõ ràng, thống nhất, toàn Đảng bộ sẽ có sự đồng lòng, quyết tâm cao để thực hiện các nhiệm vụ chuyển đổi số.
Hai là, xây dựng, chính sách cụ thể.
Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, việc xây dựng và hoàn thiện kế hoạch, chính sách phát triển năng lực lãnh đạo của Đảng bộ không chỉ là yêu cầu tất yếu mà còn là điều kiện quan trọng để nâng cao hiệu quả lãnh đạo, quản lý và tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị. Cần có hệ thống số hóa giúp giám sát, đánh giá hoạt động của tổ chức đảng một cách chính xác, góp phần phòng chống tham nhũng, tiêu cực, tăng cường minh bạch, công khai trong lãnh đạo, điều hành. Việc hình thành nền tảng số cũng giúp việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trở nên linh hoạt và hiệu quả hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, đảng viên tiếp cận thông tin và nâng cao nghiệp vụ.
Ba là, đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn các kiến thức, kỹ năng lãnh đạo cần thiết.
Cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên phải biết sử dụng các công cụ số để tiếp cận thông tin, phân tích dữ liệu và đưa ra quyết sách kịp thời. Đây cũng là cách giúp Đảng bộ thích ứng với môi trường làm việc số hóa khi việc quản lý, chỉ đạo, ra quyết định sẽ dần được chuyển sang nền tảng số (chữ ký số, họp trực tuyến, quản lý dữ liệu đảng viên qua phần mềm…).
Cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn các kiến thức, kỹ năng lãnh đạo bảo đảm sự chủ động, dẫn dắt quá trình chuyển đổi số trong hệ thống chính trị. Việc sử dụng dữ liệu số giúp phân tích, đánh giá tình hình chính trị, kinh tế – xã hội chính xác hơn, từ đó đề ra các quyết sách đúng đắn, kịp thời.
Bốn là, phát huy vai trò của các tổ chức khác trong hệ thống chính trị và nhân dân trong nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ trong bối cảnh chuyển đổi số.
Các tổ chức trong hệ thống chính trị và Nhân dân là chủ thể quan trọng của quá trình chuyển đổi số, bảo đảm sự đồng bộ trong triển khai và thực hiện các chủ trương, chính sách chuyển đổi số. Cần đẩy mạnh tuyên truyền trong hệ thống chính trị và nhân dân về ý nghĩa, mục tiêu, lợi ích của chuyển đổi số để tạo sự đồng thuận. Sử dụng các nền tảng số (cổng thông tin điện tử, mạng xã hội, ứng dụng di động) để cung cấp thông tin chính xác, kịp thời về các chủ trương, chính sách của Đảng bộ liên quan đến chuyển đổi số.
Huy động Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội, doanh nghiệp và báo chí cùng tham gia phổ biến, giáo dục kiến thức về chuyển đổi số cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Tạo cơ chế để Nhân dân và các tổ chức chính trị – xã hội tham gia giám sát quá trình triển khai chuyển đổi số, bảo đảm công khai, minh bạch và hiệu quả. Khuyến khích người dân phản hồi, đóng góp ý kiến về các chính sách chuyển đổi số thông qua các kênh trực tuyến như cổng dịch vụ công, mạng xã hội của chính quyền, các cuộc đối thoại trực tuyến. Xây dựng hệ thống tiếp nhận và xử lý phản ánh của nhân dân trên nền tảng số, giúp Đảng bộ kịp thời điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tiễn.
Năm là, tăng cường đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất – kỹ thuật cho việc chuyển đổi số, cải cách hành chính trong Đảng và nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình.
Chuyển đổi số và cải cách hành chính trong Đảng không thể đạt hiệu quả cao nếu thiếu sự đầu tư về kinh phí, cơ sở vật chất – kỹ thuật. Việc tăng cường đầu tư trong lĩnh vực này có ý nghĩa quan trọng đối với việc nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ trong bối cảnh chuyển đổi số.
Cần xây dựng đề án, kế hoạch tổng thể về đầu tư hạ tầng công nghệ số, trong đó xác định rõ mục tiêu, nhu cầu, nguồn lực và lộ trình thực hiện. Xác định các hạng mục đầu tư trọng tâm, như: hạ tầng mạng, hệ thống lưu trữ dữ liệu, phần mềm quản lý hành chính, nền tảng họp trực tuyến, bảo mật an ninh mạng…
Chia giai đoạn đầu tư hợp lý, tránh dàn trải, ưu tiên các hạng mục cấp thiết trước để bảo đảm hiệu quả sử dụng ngân sách. Tận dụng nguồn ngân sách nhà nước kết hợp với các nguồn lực xã hội hóa. Ưu tiên bố trí ngân sách nhà nước cho công tác chuyển đổi số, cải cách hành chính và nâng cao năng lực lãnh đạo.
Tận dụng các nguồn tài trợ, hỗ trợ từ trung ương, đặc biệt là các chương trình chuyển đổi số quốc gia. Xã hội hóa đầu tư công nghệ bằng cách kêu gọi sự tham gia của doanh nghiệp, tổ chức có năng lực về công nghệ số. Khuyến khích hợp tác công – tư (PPP) trong đầu tư hạ tầng công nghệ nhằm huy động nguồn lực từ khu vực tư nhân để giảm bớt áp lực ngân sách nhà nước.
Xây dựng cơ chế phân bổ ngân sách hợp lý, ưu tiên các lĩnh vực trọng điểm trong chuyển đổi số, như: nền tảng dữ liệu số, trí tuệ nhân tạo (AI), bảo mật thông tin. Tăng cường giám sát, kiểm tra việc sử dụng ngân sách, bảo đảm minh bạch, tránh lãng phí trong đầu tư công nghệ số. Xây dựng các tiêu chí đánh giá hiệu quả đầu tư để kiểm soát việc sử dụng kinh phí đúng mục đích, tránh đầu tư hình thức, kém hiệu quả.
Sáu là, phát huy trách nhiệm người đứng đầu cấp uỷ, tổ chức đảng.
Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, việc nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình không thể tách rời khỏi vai trò dẫn dắt, chỉ đạo của người đứng đầu cấp ủy, tổ chức Đảng. Cần tổ chức các chương trình bồi dưỡng chuyên sâu về chuyển đổi số cho người đứng đầu cấp ủy, giúp họ hiểu rõ bản chất, vai trò, tác động của chuyển đổi số đối với công tác lãnh đạo, quản lý. Quán triệt quan điểm “chuyển đổi số là xu thế tất yếu”, không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật mà còn là yêu cầu cấp bách trong đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Người đứng đầu phải nhận thức rõ vai trò của mình trong việc chỉ đạo, dẫn dắt quá trình chuyển đổi số, tránh tư tưởng trông chờ, thụ động. Người đứng đầu phải là tấm gương tiên phong trong việc sử dụng công nghệ số vào công tác lãnh đạo, quản lý, như: sử dụng hệ thống văn phòng điện tử, họp trực tuyến, chữ ký số thay vì các phương thức làm việc truyền thống.
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) để phân tích, dự báo, hỗ trợ ra quyết định. Khai thác hiệu quả các nền tảng số trong tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Nếu người đứng đầu không chủ động sử dụng công nghệ số, việc chuyển đổi số sẽ khó có động lực lan tỏa mạnh mẽ trong toàn Đảng bộ. Lồng ghép nhiệm vụ chuyển đổi số vào nghị quyết, chương trình hành động của cấp ủy, tổ chức Đảng. Cụ thể hóa thành các mục tiêu, chỉ tiêu rõ ràng gắn với trách nhiệm của từng cấp ủy, từng cá nhân. Đưa kết quả thực hiện chuyển đổi số thành tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu và tổ chức Đảng.
4. Kết luận
Chuyển đổi số vừa tạo cơ hội để Đảng bộ tỉnh Ninh Bình nâng cao hiệu quả lãnh đạo thông qua công nghệ, vừa đặt ra thách thức về khả năng thích ứng và đổi mới. Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Ninh Bình trong bối cảnh hiện nay đòi hỏi phát triển năng lực lãnh đạo là nâng cao tri thức, kỹ năng và thái độ của tổ chức Đảng để thích ứng với bối cảnh số hóa. Đây cũng là điều kiện để tỉnh Ninh Bình “mới” tận dụng lợi thế của công nghệ số, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững.
Tài liệu tham khảo:
1. Tỉnh ủy Ninh Bình (2021). Nghị quyết số 01-NQ/TU về xây dựng chính quyền điện tử, chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
2. UBND tỉnh Ninh Bình (2024). Kế hoạch số 210 – KH/UBND ngày 22/11/2024 về kế hoạch chuyển đổi số tỉnh Ninh Bình năm 2025.
