Thiếu tá Phạm Quang Nghiêm
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Quản lý tư tưởng học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội của tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng bộ Học viện Phòng không – Không quân góp phần giữ vững nền tảng tư tưởng của Đảng, xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị tư tưởng. Bài viết làm rõ thực trạng chất lượng lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên, từ đó, đề xuất một số nội dung, biện pháp nâng cao chất lượng lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội của tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng bộ học viện Phòng không – Không quân hiện nay.
Từ khóa: Chất lượng lãnh đạo, quản lý tư tưởng, học viên sĩ quan, Học viện Phòng không – Không quân.
1. Đặt vấn đề
Lãnh đạo quản lý tư tưởng là nhiệm vụ trọng yếu, có vị trí đặc biệt quan trọng trong hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo của tổ chức cơ sở đảng (tổ chức cơ sở đảng), quyết định đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ “vừa hồng”, “vừa chuyên”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Lãnh đạo quan trọng nhất là lãnh đạo tư tưởng, phải hiểu tư tưởng của mỗi cán bộ để giúp đỡ thiết thực trong công tác; vì tư tưởng thông suốt thì làm tốt, tư tưởng nhùng nhằng thì không làm được việc”1.
Tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng bộ Học viện Phòng không – Không quân có chức năng, nhiệm vụ chính trị trung tâm là lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ giáo dục – đào tạo, nghiên cứu khoa học và xây dựng Học viện “cách mạng, chính quy, chuẩn hóa, hiện đại. Vì vậy, nâng cao chất lượng lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên đào tạo sĩ quan (đào tạo sĩ quan) cấp phân đội của tổ chức cơ sở đảng có vai trò đặc biệt quan trọng, trực tiếp góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu giáo dục, đào tạo của Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung và của Đảng bộ Học viện Phòng không – Không quân nói riêng theo phương châm: “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”.
2. Chất lượng lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội của tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng bộ Học viện Phòng không – Không quân
Chất lượng lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội của tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng bộ Học viện Phòng không – Không quân hiện nay là tổng hòa giá trị của các yếu tố quy định, các bộ phận, các khâu, các bước trong hoạt động lãnh đạo, quản lý tư tưởng của tổ chức cơ sở đảng, được biểu hiện ở trình độ, năng lực, trách nhiệm chính trị của tổ chức cơ sở đảng trong việc đề ra chủ trương lãnh đạo đúng đắn, tổ chức thực hiện linh hoạt, kiểm tra, đánh giá chặt chẽ công tác quản lý tư tưởng học viên; được biểu hiện ở sự vững vàng về chính trị tư tưởng, thống nhất về nhận thức, hành động của học viên so với mục tiêu yêu cầu đào tạo đã xác định.
Thông qua việc lãnh đạo, quản lý tư tưởng để nắm bắt tình hình mọi mặt của học viên về tâm tư, tình cảm, nguyện vọng, những bất cập, khó khăn, vướng mắc trong học tập, rèn luyện; phương pháp, tác phong lãnh đạo, quản lý của đội ngũ cán bộ lớp, tiểu đoàn; hoàn cảnh gia đình của từng học viên… Từ đó, kịp thời động viên, chia sẻ, giải quyết, xử lý kịp thời, hiệu quả ý kiến của học viên; tạo sự đồng thuận, thống nhất về nhận thức, hành động trong toàn đơn vị; học viên không còn băn khoăn, lo lắng, yên tập học tập công tác, rèn luyện để trở thành sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam. Cũng thông qua lãnh đạo, quản lý tư tưởng của tổ chức cơ sở đảng, góp phần nâng cao kỹ năng, phương pháp tay nghề hoạt động công tác đảng, công tác chính trị cho cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì đơn vị; không chỉ nắm vững kiến thức chuyên ngành, liên ngành, các vấn đề xã hội mà còn có phương pháp, kinh nghiệm nắm bắt, xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống nảy sinh từ thực tiễn.
Hiện nay, trước tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; nhiều thông tin ảnh hưởng đến học viên nếu công tác lãnh đạo, quản lý tư tưởng của tổ chức cơ sở đảng không nhạy bén, kịp thời, chính xác dẫn đến bị động, bất ngờ trong giải quyết, xử lý từng tình huống, sự việc cụ thể. Vì vậy, lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội tổ chức cơ sở đảng sẽ góp phần quan trọng xây dựng bản lĩnh vững vàng, kiên định với mục tiêu, lý tưởng cách mạng, bồi dưỡng phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, ý thức tổ chức kỷ luật, ý chí khắc phục khó khăn và động cơ học tập, rèn luyện đúng đắn cho học viên. Qua đó, củng cố, bồi đắp niềm tin về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung và Quân chủng Phòng không – Không quân nói riêng cho học viên; làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, phản động, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trong Quân đội.
Những năm qua, tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng bộ Học viện Phòng không – Không quân đã chú trọng triển khai đồng bộ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, duy trì nghiêm túc các chế độ sinh hoạt đảng, nắm chắc tình hình tư tưởng học viên, giải quyết kịp thời các vấn đề tư tưởng phát sinh, bảo đảm sự ổn định chính trị tư tưởng trong toàn Học viện.
Cấp ủy, tổ chức đảng, chi bộ học viên duy trì thường xuyên việc sinh hoạt, phát huy dân chủ, lắng nghe, tôn trọng ý kiến của học viên là đảng viên; tổ chức sinh hoạt, đối thoại dân chủ, gặp gỡ học viên có hoàn cảnh gia đình khó khăn để động viên, tham mưu, đề xuất với cấp ủy cấp trên có những chính sách hỗ trợ, giúp đỡ về mặt vật chất, tinh thần. Các đồng chí trong cấp ủy được chi bộ phân công, giao nhiệm vụ đã phát huy vai trò, trách nhiệm của mình để theo dõi, hướng dẫn các lớp, nêu cao ý thức, trách nhiệm đối với nhiệm vụ chính trị trung tâm là học tập, rèn luyện hoàn thành tốt mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục, đào tạo đã xác định.
Cấp ủy, chi bộ học viên thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra, giám sát đảng viên để mỗi đảng viên luôn nêu cao tính tiền phong, gương mẫu nói đi đôi với làm. Thường xuyên kiểm tra, bám nắm mọi hoạt động của học viên, nhất là trong giờ nghỉ, ngày nghỉ; phối hợp chặt chẽ với gia đình và cơ quan chính trị thông tin kịp thời tình hình học tập, rèn luyện của học viên; cung cấp kịp thời những nội dung mới về tình hình chính trị, kết quả đạt được của đất nước sau gần 40 năm đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng… Bảo đảm học viên luôn có lập trường chính trị vững vàng, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, không có biểu hiện dao động, ngại khó, ngại khổ; có ý chí phấn đấu mục tiêu, yêu cầu đào tạo và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.
Bên cạnh những kết quả đạt được, chất lượng lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên cấp phân đội ở các tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng bộ Học viện Phòng không – Không quân vẫn còn một số hạn chế, như: một số cấp ủy, chi bộ chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của công tác quản lý tư tưởng; công tác nắm chắc, dự báo và giải quyết tình hình tư tưởng học viên đôi khi chưa thật sự kịp thời, hiệu quả chưa cao; nội dung, phương pháp tiến hành công tác quản lý tư tưởng vẫn còn thiếu linh hoạt, sáng tạo, chưa sát với đặc điểm tâm lý, nguyện vọng, tâm tư tình cảm của học viên. Công tác kiểm tra, giám sát mọi hoạt động của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì có thời điểm, giai đoạn chưa chủ động, sát sao với các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm của đơn vị; một số học viên có biểu hiện thiếu ổn định về tư tưởng, dao động trước những tác động tiêu cực của mặt trái nền kinh tế thị trường, ảnh hưởng của thông tin sai lệch, xấu độc trên mạng xã hội.
3. Một số biện pháp nâng cao chất lượng lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng về công tác lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên.
Cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên cần quán triệt và thực hiện nghiêm quan điểm, đường lối của Đảng, chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nâng cao công tác tư tưởng của Đảng trong tình hình mới; kết luận, thông báo về tình hình tư tưởng trong toàn quân của Tổng Cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; hướng dẫn của Đảng bộ Quân chủng. Trên cơ sở đó, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cụ thể hoá vào từng đơn vị, đáp ứng với mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ, đặc điểm tình hình đặt ra.
Cấp ủy, tổ chức đảng và chi bộ quản lý học viên phải luôn là tập thể đoàn kết, thống nhất về nhận thức, hành động, là chỗ dựa về mặt tinh thần của học viên; có bản lĩnh vững vàng, phẩm chất đạo đức, lối sống trong sạch, lành mạnh, giản dị là hạt nhân đoàn kết trong mọi hoạt động của đơn vị. Nắm chắc những nguyên tắc trong xây dựng Đảng, đa dạng hoá các hình thức, biện pháp quản lý tư tưởng học viên; năng động, nhạy bén trong dự báo, nắm bắt và xử lý kịp thời, hiệu quả tư tưởng nảy sinh từ thực tiễn của học viên.
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn khẳng định: “Nếu trong Đảng và ngoài Đảng từ trên xuống dưới, từ trong đến ngoài đều tư tưởng thống nhất và hành động, thống nhất nhất thì nhiệm vụ tuy nặng nề, công việc tuy khó khăn, phức tạp, ta cũng nhất định thắng lợi”2.
Hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì, cơ quan chức năng về yêu cầu, trách nhiệm nâng cao chất lượng lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên.
Cấp ủy tổ chức đảng, cán bộ chủ trì đơn vị quản lý học viên cần “tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng đối với công tác tư tưởng”3, trong đó nội dung về lãnh đạo, quản lý tư tưởng là vấn đề trọng tâm. Hằng tháng ra nghị quyết lãnh đạo về công tác quản lý tư tưởng, tập trung vào khâu yếu, mặt yếu, những học viên có biểu hiện sa xút về học tập, rèn luyện; thường xuyên kiểm tra, giám sát mọi hoạt động của học viên bằng những hành động, việc làm thiết thực, cụ thể gắn với thực hiện các phong trào thi đua quyết thắng của đơn vị; những học viên có kết quả học tập thường xuyên thấp, vi phạm các chế độ, nề nếp quy định của đơn vị kịp thời nắm bắt, tìm hiểu, xử lý có tình, có lý, thống nhất trong cấp ủy và đơn vị.
Lãnh đạo cấp ủy nêu cao tinh thần, trách nhiệm đối với chức trách, nhiệm vụ được giao, khi xác định các nội dung lãnh đạo, quản lý tư tưởng cần căn cứ vào tình hình thực tiễn của đơn vị, nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong tháng, từ đó, đưa ra các chủ trương, biện pháp lãnh đạo sát hợp, tránh tình trạng chung chung, qua loa đại khái. Lãnh đạo thông qua gương người tốt, việc tốt trong tập thể học viên, những đồng chí học viên có phương pháp học tập tốt cần được biểu dương, khen thưởng, nhân rộng trong toàn đơn vị…
Ba là, xác định nội dung, biện pháp lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Tuyên truyền là đem một việc gì đó nói cho dân hiểu, dân nhớ, dân theo, dân làm. Nếu không đạt được mục đích đó là tuyên truyền thất bại”4. Người còn chỉ rõ: “Người tuyên truyền bao giờ cũng tự hỏi: Viết cho ai xem? Nói cho ai nghe”5. Theo đó, cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì đơn vị quản lý học viên cần thường xuyên đổi mới phương thức lãnh đạo, kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn, không dập khuân, máy móc trong xác định nội dung, biện pháp lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên. Học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội là những đồng chí có tuổi đời trẻ, năng động, nhạy bén, trí tuệ, xuất thân từ nhiều thành phần gia đình khác nhau. Vì vậy, việc xác định đúng nội dung, biện pháp lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên có ý nghĩa rất quan trọng để đơn vị ổn định, phát triển, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.
Nội dung cần xác định trên cơ sở lý luận nền tảng là chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, cần cụ thể hoá vào từng chuyên ngành đào tạo. Tuyên truyền, phổ biến những nội dung về đường lối quân sự quốc phòng của Đảng, những thách thức an ninh phi truyền thống tác động đến xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến thẳng lên hiện đại; bảo đảm và nâng cao chất lượng học viên sau khi tốt nghiệp ra trường về đơn vị công tác…
Về hình thức, biện pháp, cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo; phát huy vai trò, trách nhiệm của từng đồng chí cấp ủy, cán bộ chủ trì; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát theo chuyên đề, đột xuất đối với cán bộ, đảng viên trong chi bộ; tổ chức phát động phong trào thi đua cao điểm, đột kích vào nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong tháng; làm tốt công tác biểu dương, khen thưởng đối với tập thể, cá nhân có nhiều nỗ lực cố gắng trong học tập, rèn luyện, có kết quả cao.
Bốn là, phát huy tính tích cực, chủ động trong tự quản lý tư tưởng của học viên.
Mỗi học viên tự mình nâng cao ý thức tự quản lý tư tưởng, không ai có thể hiểu được cảm xúc, tâm trạng bằng chính bản thân mình. Sống xa gia đình, mỗi học viên tự mình chăm sóc bản thân, đặt mình vào tổ chức, tránh xa những cám dỗ, mặt trái của nền kinh tế thị trường và các tệ nạn xã hội; có ý chí, nghị lực tốt để vượt qua mọi khó khăn, thử thách, không ngại khó, ngại khổ, ngại rèn. Tự mình trang bị những kiến thức, thông tin cần thiết để phân biệt đúng, sai, tốt, xấu, từng bước hoàn thiện về phẩm chất, nhân cách của người cán bộ tương lai của Đảng. Chấp hành nghiêm các chế độ, nề nếp, quy định của Quân đội, đơn vị; tích cực học tập, rèn luyện về mọi mặt để hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục, đào tạo đã xác định.
Giải quyết tốt các mối quan hệ trong gia đình, đơn vị và ngoài đơn vị, không bị ảnh hưởng, chi phối bởi những thông tin xấu độc. Trong mọi điều kiện, hoàn cảnh, học viên cần có bản lĩnh vững vàng, luôn có người chỉ huy các cấp quản lý, đồng hành trên con đường học tập, rèn luyện. Nếu có những khó khăn, nút thắt cần được giải quyết, xử lý, học viên cần thông tin kịp thời cho người chỉ huy để tháo gỡ, không được tự giải quyết, nảy sinh suy nghĩ lệch lạc, buồn chán và có những hành động tiêu cực ảnh hưởng đến bản thân, gia đình và đơn vị.
Mỗi học viên nỗ lực phấn đấu vươn lên, không ngừng, không nghỉ ở mọi lúc, mọi nơi, tự mình xây dựng đạo đức, lối sống trong sạch, lành mạnh, giản dị, không bi quan, dao động trước khó khăn, thử thách; luôn giữ vững tinh thần lạc quan trong học tập, rèn luyện.
3. Kết luận
Nâng cao chất lượng công tác lãnh đạo, quản lý tư tưởng học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội thuộc Đảng bộ Học viện Phòng không – Không quân là nội dung, biện pháp quan trọng của hoạt động công tác đảng, công tác chính trị để xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu” hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Thực tiễn luôn có sự vận động, biến đổi, trong quá trình nâng cao chất lượng công tác lãnh đạo này, đòi hòi các tổ chức, lực lượng cùng vào cuộc, cùng tham gia vào các hoạt động của học viên để nhận diện, đánh giá đúng tình hình tư tưởng của học viên; từ đó, có cơ chế tác động phù hợp, hiệu quả; tạo sự ổn định, thống nhất về mặt tư tưởng trong toàn đơn vị, thúc đẩy thực hiện nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học, rèn luyện kỷ luật của mỗi học viên đạt kết quả cao nhất.
Chú thích:
1. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 9. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 309.
2. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 8. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 555.
3. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2007). Nghị quyết số 16-NQ/TW ngày 01/8/2007 về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới.
4, 5. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 5. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 191, 340.
