Chính sách y tế và chăm sóc dài hạn cho người cao tuổi ở Singapore và gợi ý chính sách cho Việt Nam

TS. Tạ Thị Hương
Học viện Hành chính và Quản trị công

(Quanlynhanuoc.vn) – Bài viết phân tích hệ thống chính sách y tế và chăm sóc dài hạn cho người cao tuổi tại Singapore theo cách tiếp cận với ba trụ cột: tài chính bền vững, mạng lưới dịch vụ đa dạng cùng với cơ chế điều phối hiệu quả của Cơ quan chăm sóc tích hợp (AIC). Cách tiếp cận này giúp nâng cao tuổi thọ khỏe mạnh, tối ưu hóa hiệu quả hệ thống y tế và củng cố niềm tin của người dân. Từ kinh nghiệm của Singapore, bài viết đề xuất một số gợi ý chính sách cho Việt Nam, trong đó cần xây dựng hệ thống tài chính chăm sóc bền vững, mở rộng, phát triển dịch vụ chăm sóc dựa vào cộng đồng và tăng cường vai trò quản lý, hỗ trợ của Nhà nước trong điều phối liên ngành. 

Từ khóa: Già hóa dân số; chính sách chăm sóc y tế; chăm sóc dài hạn; người cao tuổi; Singapore; Việt Nam.

1. Nguyên tắc và cách tiếp cận xây dựng chính sách của Singapore

Dân số Singapore đang già hóa nhanh chóng. Năm 2010, cứ 10 người thì có 1 người từ 65 tuổi trở lên, đến năm 2020 cứ 6 người có 1 người từ 65 tuổi trở lên và dự báo năm 2030 cứ 4 người đã có 1 người từ 65 tuổi trở lên¹. Tuổi thọ trung bình tăng từ 82,8 tuổi (năm 2010) lên 84,9 tuổi (năm 2019) và 84 tuổi (năm 2025)², nhưng tuổi thọ khỏe mạnh thấp hơn, nhiều người phải sống với bệnh mãn tính hoặc khuyết tật, làm tăng nhu cầu chăm sóc y tế. Số người mắc chứng mất trí nhớ cũng tăng mạnh, từ 28.000 người vào năm 2025, dự kiến vượt 187.000 người vào năm 2050³, đặt ra thách thức lớn cho hệ thống y tế, lao động và hạ tầng thân thiện với người cao tuổi.

Để ứng phó với những thách thức trên, Singapore đã xây dựng, thực thi các chính sách với cách tiếp cận toàn diện và đa chiều, được định hướng bởi các nguyên tắc cốt lõi:

Thứ nhất, tiếp cận “toàn quốc”. Singapore coi già hóa dân số là thách thức hệ thống vượt ngoài phạm vi của ngành Y tế. Để ứng phó toàn diện, năm 2007, nước này thành lập Ủy ban Bộ trưởng về lão hóa (Ministerial Committee on Ageing – MCA) nhằm điều phối các chính sách liên ngành. Việc ra đời MCA và triển khai Kế hoạch hành động vì lão hóa thành công (Action Plan for Successful Ageing), ra đời năm 2015, điều chỉnh, bổ sung năm 2023 thể hiện sự chủ động của Nhà nước. Kế hoạch có hơn 70 sáng kiến về y tế, phúc lợi, việc làm, hạ tầng, ứng dụng công nghệ nhằm kéo dài tuổi thọ khỏe mạnh, thúc đẩy học tập suốt đời và tăng cường sự tham gia của người cao tuổi vào cộng đồng.

Thứ hai, ưu tiên nâng cao sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật. Chính sách y tế Singapore ưu tiên nâng cao sức khỏe và phòng ngừa bệnh cho người cao tuổi nhằm giúp họ duy trì thể trạng, vận động và tự chủ trong sinh hoạt hằng ngày, kéo dài thời gian sống độc lập trong cộng đồng. Điều trị nội trú hoặc chăm sóc tập trung chỉ là lựa chọn cuối cùng khi hỗ trợ tại gia đình và cộng đồng không còn hiệu quả.

Thứ ba, trách nhiệm đa bên. Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi ở Singapore là trách nhiệm chung của cá nhân, gia đình, cộng đồng, tổ chức phi lợi nhuận, khu vực tư nhân và Nhà nước, trong đó gia đình là tuyến hỗ trợ đầu tiên. 

Thứ tư, nguyên tắc đồng chi trả và trợ cấp có mục tiêu. Nguyên tắc này cân bằng trách nhiệm cá nhân với hỗ trợ của Nhà nước. Người dân phải đồng chi trả một phần chi phí để hạn chế lạm dụng dịch vụ, trong khi Nhà nước áp dụng trợ cấp dựa trên thu nhập để bảo đảm hỗ trợ đúng đối tượng. Cách tiếp cận này vừa duy trì tính bền vững tài chính hệ thống, vừa giữ chi phí y tế ở mức hợp lý.

Thứ năm, Nhà nước tạo điều kiện và quản lý hoạt động y tế. Nhà nước đóng vai trò kiến tạo và quản lý hệ thống chăm sóc, thay vì trực tiếp cung cấp toàn bộ dịch vụ. Nhà nước khuyến khích tổ chức phi chính phủ và khu vực tư nhân tham gia cung cấp dịch vụ; đồng thời, giữ vai trò chủ đạo trong các lĩnh vực then chốt, như: giáo dục, y tế công cộng và chăm sóc cấp tính. Nhà nước cũng thiết lập khung pháp lý và tiêu chuẩn tối thiểu, được thể chế hóa qua các luật như Healthcare Services Act (HCSA, 2020) nhằm bảo đảm chất lượng và giám sát hiệu quả hệ thống.

2. Các cơ chế, chính sách về y tế

Singapore đã triển khai các cơ chế, chính sách và chương trình để cụ thể hóa các nguyên tắc chính sách, bao gồm khung tài chính, hệ thống cung cấp dịch vụ và các mô hình chăm sóc tích hợp. Cụ thể:

2.1. Khung tài chính y tế và chăm sóc dài hạn

Tài khoản tiết kiệm y tế cá nhân (Medisave): là tài khoản tiết kiệm y tế bắt buộc trong hệ thống Quỹ tiết kiệm Trung ương (CPF), áp dụng cho mọi công dân và thường trú nhân Singapore đang làm việc. Người lao động phải trích một phần thu nhập (thường là 8 – 10,5% thu nhập với lương tối đa 52.000 USD/năm) vào tài khoản này⁴. Số dư tích lũy của Medisave được dùng để chi trả chi phí y tế cho bản thân, người thân trực hệ và phí bảo hiểm y tế. Cơ chế này tăng tính tự chủ tài chính cho người dân và giảm gánh nặng chi tiêu công trong lĩnh vực y tế.

Bảo hiểm y tế toàn dân bắt buộc (MediShield Life): là bảo hiểm y tế toàn dân bắt buộc, chi phí thấp, được triển khai từ năm 1990 (tên cũ MediShield) và cải cách toàn diện năm 2015. Chương trình mở rộng bảo hiểm cho toàn bộ công dân và thường trú nhân Singapore, bảo đảm bao phủ suốt đời, không phụ thuộc tuổi tác hay tình trạng sức khỏe, qua đó, tăng tính công bằng và khả năng tiếp cận y tế. MediShield Life bảo vệ người dân trước chi phí điều trị lớn tại bệnh viện và một số dịch vụ ngoại trú chi phí cao, không giới hạn mức bồi thường trọn đời. Phí bảo hiểm được thanh toán qua Medisave, với trợ cấp của Nhà nước cho hộ thu nhập thấp, trung bình và người cao tuổi.

Bảo hiểm chăm sóc dài hạn (CareShield Life): là bảo hiểm dành cho người dân Singapore khi mất khả năng tự chăm sóc do tuổi già, bệnh tật hoặc thương tật. Chương trình bảo vệ trước gánh nặng tài chính từ tàn tật nghiêm trọng bằng khoản trợ cấp hằng tháng trọn đời. Ra mắt năm 2020, CareShield Life thay thế ElderShield năm 2002, mở rộng phạm vi chi trả và được triển khai bắt buộc. Công dân và thường trú nhân sinh từ năm 1980 trở đi được tự động tham gia khi 30 tuổi, trong khi những người sinh trước năm 1980 có thể đăng ký tự nguyện. Phí bảo hiểm được thanh toán hoàn toàn qua Medisave, với trợ cấp Chính phủ lên tới 30% theo thu nhập và ưu đãi tham gia để bảo đảm khả năng chi trả⁵. 

Các chương trình trợ cấp và hỗ trợ khác:

– Trợ cấp cho dịch vụ chăm sóc dài hạn tại cơ sở: Nhà nước hỗ trợ tới 75% chi phí cho công dân và 50% cho thường trú nhân đủ điều kiện sử dụng dịch vụ tại viện dưỡng lão, trung tâm phục hồi chức năng hoặc cơ sở chăm sóc tạm thời. Mức trợ cấp này dựa trên thu nhập bình quân hộ gia đình⁶ và có thể được bổ sung thêm để tăng khả năng chi trả. 

– Chương trình hỗ trợ khuyết tật tạm thời cho người cao tuổi (Interim Disability Assistance Programme for the Elderly – IDAPE): hỗ trợ hằng tháng cho người cao tuổi bị khuyết tật nặng và những người không đủ điều kiện tham gia ElderShield.

– Gói thế hệ tiên phong và gói thế hệ Merdeka là 2 chương trình toàn diện cung cấp trợ cấp tài chính, ưu đãi y tế và chính sách ưu tiên cho các nhóm người cao tuổi đã có nhiều đóng góp cho đất nước trong thời kỳ lập quốc và thời kỳ độc lập, nhằm giảm chi phí và bảo đảm tiếp cận y tế bền vững suốt đời.

– MediFund: Quỹ an sinh y tế do Nhà nước quản lý từ năm 1993, hỗ trợ phần viện phí còn lại cho công dân Singapore gặp khó khăn tài chính sau khi đã sử dụng trợ cấp, Medisave và bảo hiểm MediShield Life. 

2.2. Các dịch vụ chăm sóc trong cộng đồng

Trung tâm chăm sóc người cao tuổi (Senior care centres – SCCs): cung cấp dịch vụ chăm sóc ban ngày cho người cao tuổi cần giám sát và hỗ trợ các hoạt động sinh hoạt hằng ngày khi người chăm sóc đi làm, đồng thời có dịch vụ phục hồi chức năng cộng đồng. 

Trung tâm lão hóa năng động (Active Ageing Centres – AACs): cung cấp chương trình lão hóa năng động cùng dịch vụ chăm sóc ban ngày và phục hồi chức năng cho cả người cao tuổi khỏe mạnh và yếu. Các trung tâm do Chính phủ hỗ trợ nhằm thúc đẩy lối sống tích cực; giảm nguy cơ cô lập xã hội và suy giảm thể chất, tinh thần; tăng khả năng sống độc lập và gắn kết cộng đồng cho người cao tuổi và đóng vai trò “trạm kết nối” giữa người cao tuổi và các dịch vụ y tế – xã hội.

Cơ quan điều phối chăm sóc tích hợp (Agency for Integrated Care – AIC): đóng vai trò “trái tim của sự chăm sóc”, là đầu mối một cửa điều phối dịch vụ chăm sóc người cao tuổi; đồng thời, phát triển dịch vụ và nâng cao năng lực nhân lực trong y tế – xã hội.

Ngoài ra, còn có dịch vụ chăm sóc tại nhà; bữa ăn lưu động; dịch vụ hộ tống và vận chuyển y tế.

2.3. Các dịch vụ chăm sóc tại cơ sở

Viện dưỡng lão: dịch vụ chăm sóc nội trú dài hạn ở Singapore dành cho người cao tuổi yếu, ít hoặc không có hỗ trợ gia đình, cung cấp y tế, điều dưỡng và phục hồi chức năng cho những người cần trợ giúp hầu hết sinh hoạt hàng ngày. Tiêu chí nhập viện gồm khuyết tật thể chất, tâm thần, khó di chuyển và không thể chăm sóc tại nhà sau khi đã thử các phương án khác⁷. 

Các viện dưỡng lão chịu quản lý theo Luật Bệnh viện Tư nhân và Phòng khám Y tế, cùng Luật Dịch vụ chăm sóc sức khỏe, quy định tiêu chuẩn tối thiểu, cấp phép và định mức nhân sự. Bộ Y tế áp dụng tiêu chuẩn viện dưỡng lão nâng cao (ENHS) để bảo đảm chăm sóc an toàn; đồng thời, Cơ quan điều phối chăm sóc tích hợp hỗ trợ bằng sổ tay và đào tạo. Cách tiếp cận này nhấn mạnh sự kết hợp giữa quy định chặt chẽ và hỗ trợ linh hoạt, giúp cơ sở thích ứng, duy trì chất lượng dịch vụ trong lĩnh vực nhạy cảm này. Các viện dưỡng lão cũng phải báo cáo mọi trường hợp lạm dụng. 

Đơn vị hỗ trợ cộng đồng và dịch vụ xã hội: có sẵn tại một số bệnh viện cộng đồng và nhà dưỡng lão được chọn lọc, dành cho bệnh nhân cần chăm sóc nội trú, hỗ trợ và điều dưỡng thường xuyên, dài hạn do các tình trạng y tế mãn tính. 

2.4. Mô hình chăm sóc tích hợp và chương trình lão hóa năng động

Singapore đang tích cực phát triển các mô hình chăm sóc tích hợp và các chương trình lão hóa năng động để tối ưu hóa hệ thống chăm sóc sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi, như:

Chăm sóc nội trú di động tại nhà (Mobile Inpatient Care at Home -MIC@Home), (Bệnh viện tại nhà – Hospital at Home-HaH): mô hình chăm sóc nội trú thay thế cho phép bệnh nhân đủ điều kiện lâm sàng được điều trị cấp bệnh viện ngay tại nhà nhờ ứng dụng công nghệ số và đội ngũ chăm sóc chuyên nghiệp. Việc đẩy mạnh chăm sóc cộng đồng và tại nhà, cùng với các sáng kiến như MIC@Home phản ánh xu hướng “lão hóa tại chỗ” và tối ưu hóa nguồn lực. Bằng cách cung cấp dịch vụ như vậy, Singapore vừa giảm nhu cầu giường bệnh tốn kém vừa nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi, hướng tới một hệ thống y tế bền vững và lấy bệnh nhân làm trung tâm. 

Ứng dụng kế hoạch chăm sóc một cửa (One Care Plan – OCP): là giải pháp công nghệ giúp kết nối liền mạch các dịch vụ y tế và xã hội cho người có nhu cầu phức tạp. OCP cho phép các nhà cung cấp từ nhiều tổ chức chia sẻ thông tin bệnh nhân an toàn, tạo hồ sơ chăm sóc tổng thể duy nhất để các nhóm chuyên môn (bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên xã hội…) phối hợp hiệu quả, quản lý người bệnh tốt hơn và tránh trùng lặp dịch vụ. 

Chương trình nâng cao cho người cao tuổi năng động (Enhancement for Active Seniors – EASE):được thực hiện vào năm 2012 (cải tiến vào năm 2024 với phiên bản EASE 2.0) để giúp người cao tuổi sống an toàn và thoải mái hơn tại nhà mình (chẳng hạn ngăn ngừa té ngã ở người cao tuổi tại nhà bằng cách cung cấp các thiết bị hỗ trợ như tay vịn và gạch lát sàn chống trượt). Tính từ tháng 7/2012, Chương trình đã hỗ trợ hơn 293.000 hộ gia đình⁸.

Chương trình đường phố thân thiện: sáng kiến nhằm tạo ra môi trường di chuyển an toàn, dễ dàng và thân thiện hơn, đặc biệt dành cho người cao tuổi, người khuyết tật và gia đình có trẻ nhỏ. Cụ thể là Chương trình được triển khai để cải thiện an toàn và dễ dàng di chuyển cho người cao tuổi trong khu dân cư của họ, bao gồm các lối sang đường không rào cản và các biện pháp làm giảm tốc độ giao thông tại khu vực đông người đi bộ, nhất là người già, người khuyết tật.

Healthier SG và Age Well SG: là các chương trình do Chính phủ Singapore khởi xướng nhằm thúc đẩy lối sống khỏe mạnh từ sớm, cải thiện sức khỏe dài hạn, hỗ trợ sức khỏe, hạnh phúc ở mọi giai đoạn cuộc đời (còn gọi là chiến lược chăm sóc sức khỏe phòng ngừa) và tạo môi trường sống thân thiện giúp người cao tuổi sống tích cực, độc lập tại cộng đồng.

Việc ban hành và thực thi các chính sách y tế và chăm sóc dài hạn cho người cao tuổi tại Singapore đã mang lại nhiều kết quả nổi bật thể hiện thông qua sự xếp hạng cao về chỉ số sức khỏe, tuổi thọ, tuổi thọ khỏe mạnh của người Singapore trong khu vực và trên thế giới. Kết quả đó đã phản ánh rõ sứ mệnh mà Bộ Y tế Singapore đặt ra là giúp người Singapore “sống tốt, sống lâu và an tâm”.

Thành công của các chính sách này còn được thể hiện trong hiệu quả của hệ thống chăm sóc sức khỏe Singapore. Đó là, nguyên tắc đồng chi trả trong tài chính y tế nhằm hạn chế lạm dụng dịch vụ, qua đó nâng cao hiệu quả hệ thống. Các mô hình chăm sóc tích hợp, như Bệnh viện đa khoa tích hợp (IGH) và Chăm sóc nội trú di động tại nhà (MIC@Home) – còn được gọi là “bệnh viện tại nhà” được triển khai nhằm tối ưu hóa luồng bệnh nhân và giảm nhu cầu giường bệnh cấp tính. MIC@Home đang dần trở thành giải pháp thay thế lâm sàng hiệu quả, tiết kiệm chi phí và mang lại giá trị cao so với chăm sóc nội trú truyền thống. 

Việc chủ động đầu tư và tích hợp các mô hình đổi mới như MIC@Home hay NurseFirst thể hiện cam kết phát triển hệ thống y tế theo hướng tiên phong, tận dụng công nghệ và tái định nghĩa ranh giới chăm sóc để đáp ứng nhu cầu tương lai, thay vì chỉ mở rộng hạ tầng hiện có. Đây là yếu tố then chốt bảo đảm khả năng thích ứng và bền vững dài hạn của hệ thống. Bên cạnh đó, việc ứng dụng Kế hoạch chăm sóc một cửa (OCP) tạo điều kiện chia sẻ thông tin an toàn giữa các nhà cung cấp dịch vụ y tế và xã hội cộng đồng, cho phép lập kế hoạch chăm sóc phối hợp và quản lý bệnh nhân, bệnh án có hiệu quả.

Hệ thống tài chính đa tầng (Medisave, MediShield Life, CareShield Life) kết hợp với trợ cấp Nhà nước bảo đảm mọi người dân được tiếp cận chăm sóc sức khỏe với chi phí hợp lý. MediFund đóng vai trò mạng lưới an toàn cuối cùng, giúp không ai bị từ chối điều trị vì thiếu khả năng chi trả. Niềm tin công chúng vào khả năng chi trả y tế tăng 34,8% sau các chính sách về già hóa cho thấy, người dân cảm thấy an toàn tài chính hơn⁹. Thành công này phản ánh hiệu quả của khuôn khổ chính sách tích hợp, từ phòng ngừa, tài chính đa tầng đến chăm sóc cộng đồng và cơ sở. Sự gia tăng niềm tin không chỉ chứng minh tính hiệu quả mà còn củng cố tính hợp pháp và bền vững của chính sách. Chẳng hạn, CareShield Life đã chi trả 4 triệu USD trong năm 2022, tổng cộng 6,5 triệu USD từ khi triển khai, khẳng định vai trò hỗ trợ tài chính cho người cao tuổi bị khuyết tật nặng¹⁰.

3. Bối cảnh già hóa dân số và gợi ý chính sách y tế, chăm sóc dài hạn cho người cao tuổi Việt Nam

Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Năm 2024, số người từ 60 tuổi trở lên là 14,2 triệu, dự kiến năm 2030 sẽ tăng lên, xấp xỉ 18 triệu và đến năm 2038, Việt Nam sẽ chuyển từ xã hội “già hóa” sang xã hội “già”, với tỷ lệ 5 người dân có 1 người cao tuổi¹¹. Tuy nhiên, chăm sóc người cao tuổi ở Việt Nam hiện nay chủ yếu dựa vào gia đình (khoảng 90% người cao tuổi và 92% những người cần hỗ trợ đều muốn được chăm sóc tại nhà)¹², trong khi thiếu cơ chế hỗ trợ chính thức và tài chính để mô hình “lão hóa tại chỗ” trở nên bền vững. Gánh nặng chăm sóc cao, nguy cơ kiệt sức của người chăm sóc và các nhu cầu chưa được đáp ứng là thách thức lớn. Bên cạnh đó, hệ thống y tế lão khoa còn yếu, hiện nay, ở Việt Nam chỉ có một bệnh viện lão khoa quốc gia và hệ thống khoa lão khoa chưa phủ khắp tại các bệnh viện tỉnh, thành phố; chưa có hệ thống nhân lực chăm sóc người cao tuổi¹³. Chính sách pháp lý về chăm sóc dài hạn chưa thật đầy đủ, Luật Người cao tuổi năm 2009 và các quy định hiện hành thiếu tiêu chuẩn quốc gia cho dịch vụ tại nhà và đào tạo nhân lực. Các mô hình cộng đồng như Câu lạc bộ Liên thế hệ (ISHC) đã phát triển rộng, với 3.442 câu lạc bộ, hỗ trợ 17.000 người cao tuổi¹⁴ nhưng còn hạn chế về năng lực, thiếu đào tạo tình nguyện viên và thiếu kết nối với hệ thống y tế. Ngoài ra, khả năng chi trả của người cao tuổi, đặc biệt ở nông thôn, còn hạn chế dù tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế cao.

Từ kinh nghiệm của Singapore, Việt Nam cần ưu tiên các giải pháp chính sách đồng bộ và có tính khả thi cao sau:

Một là, xây dựng khung chính sách quốc gia về chăm sóc dài hạn. Cần ban hành một chiến lược quốc gia với cơ sở pháp lý rõ ràng, xác định trách nhiệm của Nhà nước, gia đình, cộng đồng và khu vực tư nhân. Chính sách này phải quy định tiêu chuẩn dịch vụ chăm sóc, nguyên tắc tài chính minh bạch và cơ chế giám sát chặt chẽ để bảo đảm chất lượng và công bằng trong tiếp cận.

Hai là, phát triển cơ chế tài chính bền vững cho chăm sóc dài hạn. Việt Nam nên dựa trên nền tảng bảo hiểm y tế xã hội hiện có; đồng thời, nghiên cứu và thí điểm bảo hiểm chăm sóc dài hạn bắt buộc hoặc tự nguyện có trợ cấp, tương tự CareShield Life của Singapore. Cơ chế này cần thiết kế mức đóng góp linh hoạt, ưu tiên nhóm dễ tổn thương và mở rộng trợ cấp theo thu nhập để giảm gánh nặng tài chính cho gia đình.

Ba là, tăng cường và chuyên nghiệp hóa mạng lưới chăm sóc dựa vào cộng đồng. Cần nâng cấp mô hình Câu lạc bộ Liên thế hệ (ISHC) thành trụ cột của dịch vụ chăm sóc tại cộng đồng. Nhà nước nên đầu tư đào tạo chuyên sâu cho tình nguyện viên, xây dựng chuẩn dịch vụ chăm sóc tại nhà (ADLs, IADLs, quản lý bệnh mạn tính, hỗ trợ tâm lý) và thiết lập hệ thống giám sát chất lượng. Điều này vừa tận dụng được nguồn lực cộng đồng, vừa đáp ứng nhu cầu “lão hóa tại chỗ” của người cao tuổi ở Việt Nam trong hiện tại và tương lai.

Bốn là, nâng cao năng lực hệ thống y tế lão khoa và phát triển dịch vụ cơ sở. Cần mở rộng, nâng cao chất lượng cả về cơ sở vật chất và đội ngũ y, bác sĩ, điều dưỡng viên, nhân viên phục hồi chức năng chuyên ngành tại tất cả hệ thống các khoa lão khoa tại tất cả bệnh viện tuyến xã, tỉnh. 

Với tinh thần của Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Nhà nước cần tiếp tục khuyến khích mạnh mẽ hơn nữa để phát triển Viện dưỡng lão tư nhân chất lượng cao thông qua ưu đãi thuế, đất đai và hỗ trợ đào tạo, kết hợp với cơ chế giám sát chặt chẽ để bảo đảm dịch vụ đạt chuẩn.

Năm là, thiết lập cơ quan điều phối quốc gia về chăm sóc dài hạn. Một cơ quan điều phối cấp quốc gia cần được thành lập để gắn kết các dịch vụ y tế – xã hội, tối ưu hóa nguồn lực và triển khai hệ thống quản lý thông tin chung. Cơ quan này nên được tham khảo từ mô hình AIC của Singapore, phát triển lộ trình chăm sóc tích hợp và hỗ trợ chia sẻ dữ liệu giữa các bên liên quan nhằm bảo đảm dịch vụ liên tục, hiệu quả.

4. Kết luận

Qua nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm về xây dựng và triển khai đồng bộ các chính sách của Singapore sẽ giúp Việt Nam xây dựng hệ thống chăm sóc dài hạn bền vững, giảm áp lực cho gia đình, bảo đảm chất lượng sống cho người cao tuổi; đồng thời, củng cố hệ thống an sinh xã hội trong dài hạn để đáp ứng tốt bối cảnh số lượng người cao tuổi đang ngày càng gia tăng.

Chú thích:

1. Speech by Prime Minister Lee Hsien Loong at the book launch of ‘Singapore Ageing: Issues and Challenges Ahead’ on 11 April 2023,    https://www.pmo.gov.sg/Newsroom/PM-Lee-Hsien-Loong-at-the-Singapore-Ageing-Issues-and-Challenges-Ahead-Book-Launch, truy cập 15/6/2025

2. Singapore Demographics, https://www.worldometers.info/demographics/singapore-demographics/#life-exp, truy cập ngày 22/7/2025.

3. Singapore’s Aging Population – International Trade Administration.https://www.trade.gov/market-intelligence/singapores-aging-population, truy cập ngày 04/7/2025.

4. Healthcare in Singapore. https://en.wikipedia.org/wiki; Bloomberg.com, truy cập ngày 04/7/2025.

5. CareShield Life – CPFB. https://www.cpf.gov.sg/member/healthcare-financing/careshield-life, truy cập ngày 04/7/2025.

6, 7. Everything You Need to Know About Nursing Homes in Singapore.https://www.income.com.sg/blog/nursing-homes-in-singapore, truy cập ngày 04/7/2025.

8. Age With EASE: Building A Future For Active Seniors – MAJU. https://www.maju.sg/post/age-with-ease-building-a-future-for-active-seniors, truy cập ngày 04/7/2025.

9. Nus research on ageing-related policies (2022). https://lkyspp.nus.edu.sg/docs/default-source/ips/ips-working-paper-no-49_nus-research-on-ageing-related-policies-2022.pdf, truy cập ngày 04/7/2025

10. Half of CareShield Life beneficiaries are in their 30s, The Straits Times, https://www.straitstimes.com/singapore/half-of-careshield-life-beneficiaries-are-in-their-30s, truy cập ngày 04/7/2025.

11. Tuổi thọ tăng, người dân sinh ít đẩy tốc độ già hóa dân số Việt Nam thêm nhanh. https://vietnamnet.vn/tuoi-tho-tang-muc-sinh-giam-thuc-toc-do-gia-hoa-dan-so-o-viet-nam-cang-nhanh-2370626.html, truy cập 22/6/2025 .

12. Investing in Vietnam’s Senior Care Market. https://www.vietnam-briefing.com/doing-business-guide/vietnam/sector-insights/investing-in-vietnam-s-senior-care-market-assisted-living-and-retirement, truy cập ngày 04/7/2025.

13. Thiếu trầm trọng nhân lực ngành lão khoa. https://laodong.vn/y-te/thieu-tram-trong-nhan-luc-nganh-lao-khoa-1404277.ldo, truy cập 30/6/2025.

14. Long-Term Care for Older People in Viet Nam: The Current Scenario. https://www.adb.org/sites/default/files/publication/811931/adb-brief-218-long-term-care-older-people-viet-nam.pdf, truy cập ngày 04/7/2025.