(Quanlynhanuoc.vn) – Chiều ngày 29/8/2025, tại Hà Nội, Học viện Hành chính và Quản trị công tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Quản trị và phát triển các ngành công nghiệp văn hóa ở Việt Nam”. TS. Bùi Phương Đình, Phó Giám đốc Học viện và PGS.TS. Đặng Khắc Ánh, Trưởng Khoa Quản lý phát triển xã hội đồng chủ trì Hội thảo.
Tham dự Hội thảo có các đại biểu, nhà khoa học: GS.TS. Nguyễn Quốc Sửu, Phó Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công; TS. Hoàng Ngọc Hải, Phó Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công; TS. Hoàng Thị Bình, Phó Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam; PGS.TS. Nguyễn Đức Thắng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Đông Á; các nhà khoa học, giảng viên một số Học viện, trường đại học, cơ quan, ban, ngành trung ương và Hà Nội; đại diện một số khoa, ban, đơn vị thuộc, trực thuộc Học viện Hành chính và Quản trị công cùng giảng viên, sinh viên Khoa Quản lý phát triển xã hội. Hội thảo tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS Đặng Khắc Ánh, Trưởng khoa Quản lý phát triển xã hội nhấn mạnh, trong bối cảnh hội nhập quốc tế và chuyển đổi số, công nghiệp văn hóa ngày càng trở thành ngành kinh tế dịch vụ quan trọng, góp phần tạo dựng sức mạnh mềm, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Việc quản trị và phát triển công nghiệp văn hóa không chỉ nhằm tạo ra giá trị kinh tế mà còn góp phần khẳng định bản sắc dân tộc, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, giàu bản sắc. Hội thảo là diễn đàn để các nhà khoa học, các nhà quản lý và giảng viên tập trung thảo luận cơ sở lý luận và thực tiễn phát triển công nghiệp văn hóa tại Việt Nam; phân tích những cơ hội, thách thức đặt ra; đồng thời, đề xuất các giải pháp có tính khả thi nhằm thúc đẩy công nghiệp văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, gắn với xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
TS. Hoàng Thị Bình khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của các ngành công nghiệp văn hóa trong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội. Phát triển công nghiệp văn hóa không chỉ là mục tiêu vàđộng lực phát triển kinh tế mà trên thực tế, công nghiệp văn hóa đã được thừa nhận như một ngành sản xuất, như lực lượng sản xuất văn hóa, có khả năng tạo ra các sản phẩm tinh thần tốt đẹp cho xã hội, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế, góp phần bảo đảm cho sự phát triển bền vững. Mục tiêu quan trọng của phát triển công nghiệp văn hóa chính là việc đưa cơ chế công nghiệp vào xây dựng văn hóa, thực hiện sự phát triển ổn định lâu dài và khả năng tích lũy của văn hóa, hình thành cơ chế mở rộng tái sản xuất trong phát triển văn hóa.
Đánh giá cao ý nghĩa của chủ đề hội thảo trong bối cảnh hiện nay, PGS.TS Nguyễn Đức Thắng chia sẻ thêm về mối quan hệ tương hỗ đặc biệt giữa công nghiệp văn hóa với phát triển kinh tế đêm và phát triển du lịch. Ông nhấn mạnh, du lịch văn hóa góp phần hình thành các sản phẩm công nghiệp văn hóa, chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị trong du lịch, qua đó nhanh chóng đem lại nguồn thu tài chính, tạo hiệu quả tốt hơn so với nhiều lĩnh vực khác trong công nghiệp văn hóa Việt Nam. Thực tế cho thấy, phần lớn các hoạt động trong 12 lĩnh vực công nghiệp văn hóa hiện nay diễn ra vào ban đêm và tư duy phát triển kinh tế đêm ở nhiều địa phương gắn chặt với công nghiệp văn hóa cũng như các sản phẩm du lịch. Để phát triển công nghiệp văn hóa, cần triển khai đồng bộ một số giải pháp trọng tâm, như: phát triển thị trường văn hóa quốc gia; đẩy mạnh tư duy kinh tế; tích hợp giá trị kinh tế với giá trị văn hóa và du lịch; tăng cường hợp tác công – tư; khuyến khích đổi mới sáng tạo nhằm khai thác tối đa tiềm năng của công nghiệp văn hóa ở Việt Nam.
TS. Đặng Thị Hồng Hạnh, Khoa Quản lý phát triển xã hội cho biết, Hà Nội sở hữu kho tàng di sản văn hóa vật thể vô cùng phong phú, từ kiến trúc cổ, đình chùa, làng cổ cho đến các di tích lịch sử đặc biệt. Đây là nguồn lực to lớn để phát triển công nghiệp văn hóa, lĩnh vực đang được coi là động lực mới cho tăng trưởng kinh tế sáng tạo. Tuy nhiên, thực tế hiện nay việc khai thác di sản vẫn còn hạn chế, phương thức còn thiếu sáng tạo, liên kết giữa bảo tồn và phát triển chưa chặt chẽ, sản phẩm văn hóa gắn với di sản chưa đủ sức cạnh tranh. Để nâng cao hiệu quả, TS. Hạnh đề xuất nhiều giải pháp, như: đổi mới tư duy tiếp cận di sản theo hướng công nghiệp văn hóa; gắn di sản với các không gian sáng tạo và ngành văn hóa, du lịch; phát triển hạ tầng trải nghiệm tại di tích; thúc đẩy chuyển đổi số và dữ liệu mở; đào tạo nhân lực liên ngành; xây dựng chính sách hỗ trợ sáng tạo từ di sản; và tăng cường hợp tác quốc tế. Những giải pháp này sẽ vừa bảo tồn giá trị di sản, vừa tạo động lực mới cho công nghiệp văn hóa Hà Nội phát triển hiện đại, đa dạng, khẳng định vị thế văn hóa đặc sắc của Thủ đô trong khu vực và thế giới.
Phát biểu tại hội thảo, TS. Phạm Thị Hương, Khoa Quản lý phát triển xã hội nhấn mạnh, trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số, việc gắn kết sáng tạo với bản sắc văn hóa, lịch sử, xã hội là nền tảng để xây dựng thành phố sáng tạo bền vững. Thủ đô Hà Nội với bề dày nghìn năm văn hiến và là thành viên Mạng lưới thành phố sáng tạo của UNESCO đã khai thác di sản, làng nghề và các không gian văn hóa để tạo ra nhiều sản phẩm, sự kiện sáng tạo đặc sắc, qua đó tạo ra các giá trị gia tăng vượt trội, đóng góp quan trọng cho phát triển các ngành công nghiệp văn hóa. Theo TS. Hương, bản sắc văn hóa chính là “gốc rễ” để nuôi dưỡng sáng tạo, giúp các sản phẩm, không gian và hoạt động sáng tạo mang tính độc đáo, khác biệt, tránh sự đồng nhất, sao chép mô hình từ nơi khác. Sáng tạo gắn liền với bản sắc không chỉ đem lại giá trị kinh tế, văn hóa mà còn góp phần khẳng định vị thế và bản lĩnh văn hóa của Thủ đô trong hội nhập quốc tế.
Tham luận của TS. Nguyễn Viết Định, Khoa Quản lý phát triển xã hội tập trung phân tích vị trí, vai trò của không gian công cộng tại các đô thị đối với sự phát triển của công nghiệp văn hóa. Theo ông, không gian công cộng không chỉ là hạ tầng vật chất, như: phố đi bộ, công viên hay quảng trường mà còn là môi trường xã hội – văn hóa, nơi diễn ra các hoạt động giao lưu và lan tỏa giá trị nghệ thuật đến cộng đồng, góp phần nuôi dưỡng sáng tạo, nâng cao chất lượng sống đô thị, gắn kết cộng đồng và gia tăng sức cạnh tranh quốc tế cho các đô thị ở Việt Nam. Ông đề xuất cần xây dựng chiến lược tổng thể gắn phát triển không gian công cộng với công nghiệp văn hóa, đa dạng hóa mô hình không gian sáng tạo, thúc đẩy hợp tác công – tư và lồng ghép với các chương trình đô thị thông minh, chuyển đổi số.
TS. Phạm Thị Lan Anh – Trưởng phòng Quản lý di sản, Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hà Nội cho biết, Hà Nội đã và đang triển khai các mô hình không gian văn hóa, phát triển công nghiệp văn hóa, qua đóvừa tạo sinh kế, thu hút du khách, vừa khẳng định bản sắc riêng của Thủ đô. Chia sẻ kinh nghiệm trong khai thác giá trị di sản gắn với phát triển du lịch và các sản phẩm văn hóa sáng tạo, bà nhấn mạnh Hà Nội có lợi thế lớn về hệ thống di sản, song cần tiếp tục đổi mới phương thức quản lý, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, tăng cường liên kết ngành và hoàn thiện cơ chế, chính sách để biến di sản thành nguồn lực bền vững cho công nghiệp văn hóa Thủ đô.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, TS. Bùi Phương Đình, Phó Giám đốc Học viện nhấn mạnh ý nghĩa to lớn của công nghiệp văn hóa, coi đây là kênh quan trọng trong việc tái tạo bản sắc văn hóa dân tộc ở góc độ công nghiệp bằng cách thương mại hóa và lan tỏa các giá trị văn hóa truyền thống qua các sản phẩm và dịch vụ sáng tạo. TS. Bùi Phương Đình khẳng định phát triển công nghiệp văn hóa cần gắn với mục tiêu kinh tế để tạo dư địa cho tăng trưởng, đồng thời đòi hỏi sự sáng tạo, đổi mới và xây dựng hệ sinh thái thuận lợi cho kiến tạo, phát triển. Đánh giá cao những giá trị khoa học của Hội thảo, TS. Bùi Phương Đình đề nghị Khoa Quản lý phát triển xã hội tiếp tục mở rộng nghiên cứu, hình thành nhóm nghiên cứu mạnh về quản trị và phát triển công nghiệp văn hóa; tăng cường tính ứng dụng thực tiễn, gắn kết nghiên cứu với giảng dạy, học tập, đồng thời thúc đẩy hoạt động tư vấn chính sách, đóng góp nội dung cho Diễn đàn Quản trị công thường niên năm 2025.
Phát biểu kết luận Hội thảo, PGS.TS. Đặng Khắc Ánh trân trọng cảm ơn các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý đã tham gia, đóng góp nhiều ý kiến tham luận, thảo luận phong phú, đa chiều, góp phần làm sáng tỏ nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn, từ đó khẳng định vị trí, vai trò của công nghiệp văn hóa trong phát triển bền vững đất nước; đồng thời, đề xuất nhiều giải pháp khả thi nhằm thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa trở thành động lực mới cho tăng trưởng kinh tế – xã hội của Việt Nam trong thời gian tới.
Quản Anh
