(Quanlynhanuoc.vn) – Ngày 24/10/2025 tại Khách sạn Bảo Sơn, số 50 Nguyễn Chí Thanh, Hà Nội, Học viện Hành chính và Quản trị công phối hợp với các tổ chức quốc tế: Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP), Viện Quản trị Chandler, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Singapore); Cơ quan Giáo dục Quốc tế Canada (CBIE); Tổ chức Hành chính miền Đông thế giới (EROPA) và Mạng lưới các cơ sở đào tạo công vụ ASEAN (PSTI) tổ chức Diễn đàn Quản trị công quốc tế thường niên năm 2025 với chủ đề: “Đổi mới sáng tạo hướng tới phát triển bền vững quốc gia trong kỷ nguyên mới”. GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương tới dự và phát biểu khai mạc.
Đại biểu dự Diễn đàn có: PGS.TS. Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành trung ương, địa phương và đông đảo chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước.
Diễn đàn có sự tham dự của bà Diana Torres, Chuyên gia trưởng về Quản trị của UNDP khu vực châu Á – Thái Bình Dương; bà Ramla Khalidi, Trưởng Đại diện Thường trú UNDP tại Việt Nam; ông Wu Wei Neng, Giám đốc Điều hành Viện Quản trị Chandler (Singapore); GS.TS. Alex Brillantes Jr, Tổng Thư ký Tổ chức Hành chính miền Đông Thế giới (EROPA); TS. Noor Maya Salleh, Giám đốc Học viện Công vụ Brunei, đại diện Mạng lưới các cơ sở đào tạo công vụ ASEAN (PSTI); GS.TS. Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Singapore); ngài Lutfor Rahman, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Bangladesh tại Việt Nam; ông Donald Tsang, Phó Đại sứ, Đại sứ quán Singapore.
Ngoài ra, Diễn đàn còn có sự góp mặt của đại diện các cơ quan ngoại giao, các tổ chức quốc tế: Đại sứ quán Lào, Canada, Hàn Quốc, Australia, Singapore, Bangladesh, Văn phòng JICA Việt Nam, Tổ chức Hợp tác quốc tế Đức (GIZ), Trung tâm Việt Úc; các học giả đến từ các trường đại học: Đại học Quốc gia Philippines; Đại học Makati, Philippines; Học viện Công vụ Brunei; chuyên gia của UNDP.
Về phía Học viện Hành chính và Quản trị công, có: Ban Giám đốc Học viện, lãnh đạo các đơn vị thuộc, trực thuộc Học viện, cùng đông đảo giảng viên, học viên và nghiên cứu sinh tham dự Diễn đàn.
Đổi mới sáng tạo là động lực và nền tảng của quản trị quốc gia hiện đại
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh vai trò quyết định của đổi mới sáng tạo trong việc nâng cao năng lực quản trị quốc gia, hiện đại hóa nền công vụ và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững quốc gia trong kỷ nguyên mới. GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng khẳng định, trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển đổi sâu sắc với sự trỗi dậy của công nghệ số, đổi mới sáng tạo không chỉ là động lực tăng trưởng mà còn là nền tảng của quản trị hiện đại. Một quốc gia chỉ có thể phát triển bền vững khi mỗi chính sách, mỗi cơ quan, mỗi cán bộ đều biết sáng tạo, biết đổi mới và biết phục vụ.
Việt Nam đang chuyển mình từ tư duy “quản lý” sang “kiến tạo phát triển”, theo đó, đổi mới sáng tạo phải trở thành năng lực cốt lõi của toàn bộ hệ thống hành chính, từ hoạch định chính sách đến thực thi. Mục tiêu là xây dựng một nền công vụ chuyên nghiệp, liêm chính, hiện đại bằng cách lấy khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính; đồng thời, yêu cầu mỗi cán bộ, công chức phải là một “tác nhân đổi mới” để kiến tạo niềm tin và phục vụ Nhân dân hiệu quả. Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh hy vọng, Diễn đàn sẽ tiếp tục là nền tảng để lan tỏa giá trị, hình thành mạng lưới chuyên gia, nhà lãnh đạo và nhà hoạch định chính sách cùng chung tay xây dựng nền công vụ đổi mới, liêm chính và phục vụ.
Trong báo cáo đề dẫn, PGS.TS. Nguyễn Bá Chiến nhấn mạnh, đổi mới sáng tạo không chỉ là khát vọng phát triển mà còn là yêu cầu chiến lược trong quản trị quốc gia hiện đại. Đổi mới không chỉ dừng lại ở công nghệ, kỹ thuật mà trước hết là sự chuyển dịch căn bản trong tư duy quản trị, từ “hành chính kiểm soát” sang “kiến tạo – phát triển”, từ “phục vụ” sang “đồng kiến tạo giá trị công” cùng người dân và xã hội. Vì vậy, để đạt được điều này, cần xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia dựa trên thể chế cởi mở và con người sáng tạo, cần thiết phải tái cấu trúc bộ máy nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu quả và thúc đẩy chuyển đổi số.
Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công mong muốn Diễn đàn sẽ tập trung làm rõ một số vấn đề then chốt, như: vai trò của đổi mới sáng tạo, khoa học – công nghệ và chuyển đổi số trong quản trị công hiện đại; chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về phát triển năng lực lãnh đạo đổi mới, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạch định và thực thi chính sách; thúc đẩy hợp tác giữa cơ sở đào tạo và chính quyền địa phương; chia sẻ kinh nghiệm đổi mới sáng tạo của các địa phương Việt Nam trong cung cấp dịch vụ công…
Ngoài phiên khai mạc và bế mạc, Diễn đàn gồm 4 phiên chính, trong đó có 2 phiên chuyên đề, 1 phiên đối thoại chính sách và 1 tọa đàm bàn tròn.
Phiên 1: Đổi mới sáng tạo – Động lực cho phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.
Phiên 2: Đối thoại chính sách với chủ đề: “Đổi mới sáng tạo trong khu vực công từ tầm nhìn đến hành động chính sách”.
Phiên 3: Gắn kết giữa cơ sở đào tạo và chính quyền địa phương trong đổi mới sáng tạo.
Phiên 4: Tọa đàm bàn tròn với chủ đề: “Xây dựng năng lực đổi mới sáng tạo: Vai trò của cơ sở đào tạo và chính quyền địa phương trong bối cảnh Việt Nam hiện nay”.
Phát biểu chào mừng Diễn đàn Quản trị công quốc tế thường niên năm 2025, đại diện các tổ chức quốc tế: Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP); Viện Quản trị Chandler, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Singapore); Cơ quan Giáo dục Quốc tế Canada (CBIE); Tổ chức Hành chính miền Đông thế giới (EROPA) và Mạng lưới các cơ sở đào tạo công vụ ASEAN (PSTI) bày tỏ niềm vui và vinh dự được tham dự sự kiện.
Các đại biểu trân trọng cảm ơn Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Học viện Hành chính và Quản trị công đã tổ chức Diễn đàn có ý nghĩa trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều chuyển dịch sâu sắc về kinh tế, chính trị, công nghệ và xã hội; nhấn mạnh, việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khoa học – công nghệ và chuyển đổi số là yêu cầu cấp thiết để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng.
Sự hiện diện của đông đảo đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế thể hiện tinh thần hợp tác, kết nối và chia sẻ kinh nghiệm giữa các quốc gia, tổ chức và cơ sở nghiên cứu, cùng hướng tới mục tiêu nâng cao hiệu quả quản trị công, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, xây dựng nền hành chính hiện đại, liêm chính, phục vụ Nhân dân. Đại diện các tổ chức quốc tế bày tỏ tin tưởng, qua các phiên thảo luận, Diễn đàn sẽ góp phần tăng cường hợp tác, chia sẻ tri thức và xây dựng mạng lưới đối tác bền vững trong lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu và thực hành quản trị công.
Phiên chuyên đề thứ nhất: Đổi mới sáng tạo – Động lực cho phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới
Mở đầu phiên tham luận GS.TS Vũ Minh Khương – Trường Chính sách công Lý Quang Diệu chia sẻ nội dung: “Đổi mới sáng tạo trong quản trị công – Bước đột phá chiến lược để Việt Nam vươn lên quỹ đạo tăng trưởng cao, bền vững”. GS.TS Vũ Minh Khương nhấn mạnh vai trò then chốt của thể chế trong phát triển quốc gia, quyết định việc huy động và phân bổ nguồn lực theo hướng tạo ra hay làm xói mòn giá trị. Ông cho rằng, một nhà nước phát triển cần dựa trên 6 trụ cột: chiến lược trung ương hiệu quả; hành chính chuyên nghiệp; chính sách công nghiệp định hướng kết quả; đầu tư dài hạn cho giáo dục, khoa học – công nghệ; hạ tầng – tài chính hiện đại và hội nhập quốc tế dựa trên niềm tin xã hội.
Từ thực tiễn Việt Nam, ông Khương đề xuất 5 ưu tiên cải cách thể chế, trọng tâm tập trung vào kiến tạo nhà nước phát triển, quản trị quốc gia và đổi mới sáng tạo làm động lực tăng trưởng. Ông đề xuất 10 sáng kiến cải cách thể chế, như: (1) Thúc đẩy chuyển đổi chiến lược; (2) Thành lập Hệ thống Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC); (3) Thể chế hóa việc thử nghiệm chính sách trước khi ban hành luật; (4) Hiện đại hóa hệ thống pháp luật với AI và chuẩn mực toàn cầu; (5) Trao quyền cho các cải cách vi mô ở cơ sở để có tác động ở cấp độ vĩ mô; (6) Xây dựng một nền hành chính công tinh gọn, chuyên nghiệp và có trách nhiệm; (7) Tái tạo hiệu suất của dịch vụ dân sự thông qua AI và đánh giá dựa trên kết quả; (8) Đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số toàn diện và nâng cao hiểu biết về AI; (9) Thiết lập các khu thương mại tự do và đổi mới linh hoạt (FTZ); (10) Tăng cường hội nhập khu vực lấy ASEAN làm trung tâm, đưa hợp tác ASEAN trở thành động lực tăng cường.
Bà Diana Torres – Chuyên gia trưởng về quản trị, UNDP khu vực Bangkok, Thái Lan trình bày tham luận: “Năng lực động trong chuyển đổi khu vực công: Triển vọng khu vực và gợi ý cho Việt Nam”.Bà nhấn mạnh yêu cầu cấp thiết xây dựng nền quản trị năng động, dự báo, thích ứng và linh hoạt (Anticipatory – Adaptive – Agile Governance) giúp các quốc gia vượt qua thách thức và tận dụng cơ hội trong bối cảnh phát triển nhanh, phức tạp của thế kỷ XXI.
Theo bà Diana Torres, khu vực châu Á – Thái Bình Dương đang tụt hậu trong tiến trình thực hiện Mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs), chịu tác động nặng nề từ biến đổi khí hậu, đại dịch, khủng hoảng dân số và khoảng cách công nghệ. Trong bối cảnh đó, năng lực quản trị năng động – gồm khả năng dự báo, điều chỉnh chính sách và ra quyết định linh hoạt – trở thành yếu tố then chốt để tạo ra giá trị công và thúc đẩy phát triển bền vững.
Đối với Việt Nam, bà đánh giá có bước tiến về phát triển con người và quản trị nhưng cần đầu tư mạnh hơn vào ba năng lực: dự báo, thích ứng và linh hoạt nhằm đạt mục tiêu trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.
UNDP khuyến nghị Việt Nam ưu tiên 4 hướng: thúc đẩy tăng trưởng gắn công nghệ cao; đẩy nhanh chuyển đổi xanh – chuyển đổi số; cải thiện phối hợp trung ương – địa phương và ứng phó với đô thị hóa nhanh. Bà Diana Torres khẳng định, xây dựng chính phủ năng động và linh hoạt là điều kiện tiên quyết để đến năm 2045, Việt Nam sẽ thực hiện thành công các mục tiêu phát triển bền vững.
Tham luận về vai trò của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong phát triển quốc gia, PGS.TS. Hoàng Hữu Hạnh điểm lại hành trình tăng trưởng ấn tượng của Việt Nam từ sau đổi mới, với GDP bình quân đầu người tăng mạnh nhờ chuyển dịch cơ cấu kinh tế và chính sách phát triển khoa học – công nghệ hiệu quả. Nghị quyết số 57-NQ/TW được nhấn mạnh là dấu mốc chiến lược, xác định trí tuệ nhân tạo (AI) là công nghệ mũi nhọn, đóng vai trò là động lực tăng trưởng mới.
Việt Nam hướng tới xây dựng chính phủ số, kinh tế số và xã hội số toàn diện vào năm 2030. Chiến lược quốc gia về AI đặt mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực với việc ứng dụng AI mạnh mẽ trong sản xuất nông nghiệp, y tế và giáo dục. Dù còn thách thức về nhân lực và hạ tầng, Việt Nam có nhiều lợi thế về thị trường, dân số trẻ và hợp tác quốc tế sâu rộng. Ông khẳng định, Việt Nam cam kết phát triển AI có trách nhiệm, lấy con người làm trung tâm, hướng tới phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu.
Tại Diễn đàn, ông Wu Wei Neng, Giám đốc Điều hành Viện Quản trị Chandler – CIG, Singapore tập trung vào chủ đề: “Chiến lược quốc gia nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững – Kinh nghiệm của Singapore”. Ông khẳng định, đổi mới sáng tạo là trụ cột của một chính phủ hiệu suất cao, giúp tối ưu nguồn lực, nâng cao hiệu quả và duy trì phát triển bền vững.
Theo Chỉ số chính phủ tốt Chandler (CGGI), năng lực hoạch định, điều phối và thực thi chính sách hiệu quả là nền tảng tạo nên chính phủ tốt. Ông nhấn mạnh, đổi mới sáng tạo là điều kiện tiên quyết để chính phủ hoạt động hiệu quả trong hoạch định chính sách, ứng phó khủng hoảng và cải cách dài hạn. Ba yếu tố quyết định thành công, gồm: lãnh đạo truyền cảm hứng, thử nghiệm – học hỏi trước khi mở rộng quy mô và xây dựng văn hóa đổi mới trong khu vực công.
Ông Wu Wei Neng cũng giới thiệu các mô hình tiêu biểu, như: Impact Canada, MindLab (Đan Mạch) và Rwanda. Đây là những ví dụ điển hình cho việc thể chế hóa đổi mới trong quản trị công. Ông khẳng định, đổi mới sáng tạo là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống công quyền, giúp chính phủ thích ứng, học hỏi liên tục và củng cố niềm tin của người dân.
Phiên đối thoại: Đổi mới sáng tạo trong khu vực công – từ tầm nhìn đến hành động chính sách
Phiên đối thoại với sự tham gia của nhiều nhà quản lý và chuyên gia hàng đầu, như: ông Wu Wei Neng, Giám đốc Điều hành Viện Quản trị Chandler; GS. Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Singapore; TS. Trần Anh Tuấn, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ; PGS.TS. Nguyễn Bá Chiến, Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công, Chủ tịch Hội đồng điều hành EROPA; PGS.TS. Trần Quang Diệu, Giám đốc Trung tâm Công nghệ và Chuyển đổi số, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; PGS.TS. Hoàng Hữu Hạnh, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Khoa học và Công nghệ; ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Phát triển Thị trường và Doanh nghiệp, Bộ Khoa học và Công nghệ. Các đại biểu tập trung thảo luận nhiều vấn đề lớn:
Thứ nhất, đổi mới sáng tạo được xác định là động lực then chốt giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả quản trị và chất lượng phục vụ người dân. Trong quản trị quốc gia, đổi mới sáng tạo không chỉ là ứng dụng công nghệ mà còn là đổi mới tư duy, mô hình điều hành và văn hóa công vụ, giúp hệ thống quản lý linh hoạt, minh bạch và thích ứng nhanh với thay đổi xã hội. Việc ứng dụng sáng tạo trong chuyển đổi số, dữ liệu mở và quản trị thông minh góp phần tăng hiệu quả, giảm chi phí, rút ngắn quy trình ra quyết định, đồng thời tạo môi trường khuyến khích học hỏi, dám nghĩ – dám làm, phát huy trí tuệ của cán bộ và người dân.
Đổi mới sáng tạo cần được tiếp cận ở ba cấp độ: (1) Tư duy và văn hóa đổi mới – chuyển từ tư duy “quản lý” sang “kiến tạo và phục vụ”, khuyến khích thử nghiệm, chấp nhận rủi ro có kiểm soát, lấy kết quả thực tiễn làm thước đo. (2) Thể chế và chính sách – hoàn thiện khung pháp lý cho đổi mới sáng tạo, đặc biệt trong dữ liệu, công nghệ, kinh tế số và AI; thiết lập cơ chế tài chính và đối tác công – tư thúc đẩy sáng tạo trong khu vực công. (3) Năng lực và hạ tầng đổi mới – phát triển nhân tài đổi mới sáng tạo, xây dựng hệ sinh thái gắn kết Nhà nước – doanh nghiệp – cơ sở đào tạo – người dân, đẩy mạnh chuyển đổi số trong toàn bộ hệ thống quản trị. Trong kỷ nguyên mới, công chức không chỉ là người thực thi chính sách mà là nhà kiến tạo giá trị công, với năng lực cốt lõi là tư duy đổi mới, thích ứng sáng tạo trong môi trường làm việc tin cậy, cởi mở và hướng tới kết quả.
Thứ hai, nhận thức về đổi mới sáng tạo trong khu vực công ở Việt Nam đã được nâng lên rõ rệt. Nhiều chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đã nhấn mạnh yêu cầu “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung”; đồng thời thúc đẩy tinh thần sáng tạo, cải tiến trong thực thi công vụ. Một số cơ quan, địa phương đã có mô hình, sáng kiến cải cách hành chính, chuyển đổi số, quản lý thông minh mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần thay đổi cách thức quản trị và phục vụ người dân. Tuy nhiên, vẫn cần đột phá về thể chế, cơ chế khuyến khích và văn hóa công vụ để tinh thần sáng tạo thật sự trở thành giá trị cốt lõi của đội ngũ cán bộ, công chức trong kỷ nguyên quản trị hiện đại.
Thứ ba, việc đo lường và đánh giá hiệu quả đổi mới sáng tạo trong khu vực công cần bắt đầu từ xác định đúng đối tượng và phạm vi đánh giá, trong đó, người đứng đầu cơ quan hành chính đóng vai trò then chốt. Hiệu quả đổi mới sáng tạo không chỉ thể hiện qua các chỉ số định lượng như KPI, mà quan trọng hơn là sự thay đổi trong tư duy lãnh đạo, cách thức quản trị và chất lượng phục vụ người dân. Đổi mới sáng tạo là quá trình học hỏi, thử nghiệm và tạo ra giá trị công mới nên cần được đánh giá trong môi trường cởi mở, khuyến khích sáng kiến và chấp nhận rủi ro có kiểm soát. Việc đưa tiêu chí đổi mới sáng tạo vào hệ thống đánh giá cán bộ, công chức, nhất là đội ngũ lãnh đạo, quản lý là hướng đi cần thiết, góp phần hình thành văn hóa đổi mới trong nền công vụ, khơi dậy tinh thần dám nghĩ, dám làm và nâng cao hiệu quả quản trị công.
Thứ tư, dữ liệu là nền tảng, thể chế là động lực và công dân số là trung tâm của tiến trình chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong khu vực công, hướng tới một nền quản trị quốc gia thông minh, hiệu quả và bền vững. Tuy nhiên, Việt Nam hiện vẫn đối mặt với nhiều điểm nghẽn, như: thể chế và hành lang pháp lý chưa đồng bộ, dữ liệu còn phân tán, thiếu cơ chế chia sẻ và bảo mật, nguồn nhân lực số còn hạn chế, và tư duy quản trị truyền thống còn phổ biến. Để tiến nhanh hơn, cần ưu tiên hoàn thiện khung pháp lý về dữ liệu quốc gia, đổi mới cơ chế đầu tư công cho chuyển đổi số và xây dựng cơ chế trách nhiệm dữ liệu rõ ràng ở mọi cấp quản lý; nâng cao năng lực và niềm tin số cho người dân, thông qua việc phát triển kỹ năng số toàn dân, xây dựng hạ tầng dữ liệu công dân thống nhất – an toàn – thân thiện, và bảo đảm quyền riêng tư, an toàn thông tin.
Thứ năm, việc thiết lập các cơ sở thử nghiệm chính sách (policy sandbox) trong khu vực công là rất cần thiết đối với Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Đây là công cụ quan trọng giúp thử nghiệm ý tưởng, mô hình và cơ chế mới trong phạm vi kiểm soát, từ đó rút kinh nghiệm trước khi nhân rộng, giảm thiểu rủi ro thể chế và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong quản trị công. Việt Nam có thể bắt đầu thí điểm “sandbox” ở các lĩnh vực có tốc độ thay đổi nhanh và ảnh hưởng lớn, như: chuyển đổi số, dữ liệu mở, đô thị thông minh, tài chính số và dịch vụ công trực tuyến. Để bảo đảm hiệu quả, cần xây dựng khung pháp lý linh hoạt nhưng chặt chẽ, xác định rõ phạm vi, thời gian, đối tượng và cơ chế giám sát, đồng thời có cơ chế miễn trừ rủi ro có kiểm soát nhằm khuyến khích sáng tạo nhưng vẫn bảo đảm an toàn thể chế.
Thứ sáu, doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp công nghệ số, đóng vai trò động lực quan trọng trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo công, cung cấp công nghệ, năng lực triển khai và nguồn lực tài chính. Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm công nghệ số khu vực và thế giới, Việt Nam cần khuyến khích đầu tư R&D, thúc đẩy cơ chế đối tác công – tư, bảo vệ sở hữu trí tuệ và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh. Về hợp tác Nhà nước – doanh nghiệp – viện nghiên cứu, mô hình hiệu quả là trung tâm đổi mới sáng tạo mở, chương trình nghiên cứu liên ngành và cơ chế đồng sáng tạo, nơi các bên cùng phát triển giải pháp và thử nghiệm chính sách. Chính sách ưu tiên nên là cơ chế tài chính hỗ trợ dự án chung, khung pháp lý linh hoạt cho thử nghiệm sáng tạo và cơ chế đánh giá, nhân rộng mô hình thành công nhằm biến hợp tác này thành động lực bền vững cho đổi mới sáng tạo công tại Việt Nam.
Thứ bảy, Việt Nam cần xây dựng chiến lược đổi mới sáng tạo trong khu vực công cấp quốc gia để định hướng hành động, tạo cơ chế phối hợp và thúc đẩy cải cách. Các trụ cột ưu tiên bao gồm: thể chế linh hoạt và chính sách khuyến khích đổi mới, chuyển đổi số và quản trị dữ liệu, phát triển năng lực con người và văn hóa sáng tạo, cùng hợp tác liên ngành và quốc tế.
Phiên chuyên đề thứ 2: Gắn kết giữa cơ sở đào tạo và chính quyền địa phương trong đổi mới sáng tạo
Phiên làm việc do GS.TS. Alex Brillantes Jr, Tổng Thư ký EROPA; TS. Bùi Phương Đình, Phó Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công; PGS.TS. Hoàng Mai, Trưởng Khoa Quản trị nhân lực, Học viện Hành chính và Quản trị công điều hành với nhiều tham luận quan trọng.
GS.TS. Alex Brillantes Jr, Tổng Thư ký EROPA chia sẻ kinh nghiệm từ các nước trong khối ASEAN, như: Philippines, Thái Lan, Indonesia và Brunei về phát triển năng lực đổi mới trong sáng tạo khu vực công. Ông cho rằng, đổi mới sáng tạo trong khu vực công không chỉ là ứng dụng công nghệ mà còn là cải tiến thể chế, quản trị và văn hóa công vụ nhằm xây dựng chính phủ hiệu quả, minh bạch và lấy người dân làm trung tâm.
Một số nước đã triển khai nhiều mô hình, sáng kiến, chương trình tiêu biểu và thành công trong phát triển năng lực đổi mới sáng tạo, như: chương trình Galing Pook (Philippines) tôn vinh 357 sáng kiến quản trị địa phương xuất sắc; mô hình “Smart Kampung” ở Indonesia thúc đẩy chuyển đổi số nông thôn; sáng kiến “Jakarta Kini” cung cấp nền tảng dịch vụ công trực tuyến một cửa; mô hình “du lịch cộng đồng” ở Brunei kết hợp phát triển kinh tế với bảo tồn văn hóa. Những kinh nghiệm này cho thấy, đổi mới sáng tạo bền vững cần gắn với sự tham gia của người dân, hợp tác liên ngành và hỗ trợ từ các học viện, doanh nghiệp.
Đối với Việt Nam, ông đề xuất 3 định hướng chính sách: (1) Tăng cường hợp tác giữa các trường đại học và cơ quan chức năng để đồng sáng tạo giải pháp công; (2) Đầu tư phát triển năng lực đổi mới cho đội ngũ lãnh đạo và công chức thông qua các chương trình “tư duy hệ thống” và “thiết kế sáng tạo”; (3) Tận dụng chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo như lợi thế chiến lược để nâng cao năng lực quản trị công, hướng tới nền hành chính hiệu quả, sáng tạo và phục vụ người dân.
Nhấn mạnh vai trò của đào tạo, bồi dưỡng trong phát triển năng lực số và tư duy sáng tạo cho cán bộ, công chức ở Việt Nam, PGS.TS. Nguyễn Bá Chiến chỉ rõ, năng lực số giúp công chức nắm vững công nghệ thông tin, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và các nền tảng số, từ đó ứng dụng hiệu quả vào quản lý nhà nước và cung ứng dịch vụ công. Việc nâng cao năng lực số góp phần rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, tăng minh bạch và nâng cao hiệu quả hoạt động hành chính. Ông khẳng định, tư duy sáng tạo sẽ giúp cán bộ chủ động xây dựng giải pháp đổi mới, cải tiến quy trình và nâng cao chất lượng dịch vụ công. Các chương trình đào tạo về tư duy hệ thống, tư duy thiết kế và quản trị đổi mới khuyến khích công chức linh hoạt, toàn diện, năng động, sáng tạo hơn trong giải quyết vấn đề.
Với tham luận “Lãnh đạo đổi mới trong kỷ nguyên toàn cầu hóa và cách mạng công nghệ”, TS. Noor Maya Salleh cho rằng, đổi mới sáng tạo trong khu vực công là nhiệm vụ bắt buộc nhằm tăng hiệu quả, củng cố niềm tin của người dân. Chính phủ cần xây dựng đội ngũ lãnh đạo có tầm nhìn, năng lực thích ứng và tư duy số, đồng thời thiết lập hệ sinh thái phát triển nguồn nhân lực công vụ (HRD) linh hoạt, kết nối giữa Nhà nước – doanh nghiệp – cơ sở đào tạo – xã hội.
Theo TS. Noor Maya Salleh, thành công của quản trị công trong thời đại biến động sẽ phụ thuộc vào năng lực của lãnh đạo, khả năng dự báo trước những thay đổi phức tạp của tình hình thế giới, đồng thời lãnh đạo cần có tầm nhìn, có tư duy chiến lược, khả năng đổi mới mạnh mẽ, biến thách thức toàn cầu thành cơ hội phát triển bền vững quốc gia.
Tại Diễn đàn, bà Đỗ Thanh Huyền chia sẻ về kinh nghiệm thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong khu vực công dựa trên bằng chứng tại Việt Nam. Bà nhấn mạnh vai trò của PAPI – công cụ đánh giá hiệu quả quản trị và hành chính công như một nguồn dữ liệu quan trọng giúp chính quyền trung ương và địa phương cải thiện chất lượng điều hành, nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Bà khẳng định thêm, đổi mới sáng tạo trong khu vực công chỉ thực sự hiệu quả khi dựa trên dữ liệu, bằng chứng và sự tham gia của người dân, qua đó thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, minh bạch và lấy người dân làm trung tâm trong quản trị công tại Việt Nam.
Tọa đàm: Xây dựng năng lực đổi mới sáng tạo: vai trò của cơ sở đào tạo và chính quyền địa phương trong bối cảnh Việt Nam hiện nay
Phiên Tọa đàm bàn tròn có tham dự của các chuyên gia quốc tế cùng đại diện chính quyền địa phương, doanh nghiệp và cơ sở đào tạo: TS. Bùi Phương Đình, Phó Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công; ông Lê Hữu Phước, Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh, Giám đốc Trung tâm Phục vụ Hành chính công tỉnh Quảng Trị; ông Nguyễn Đức Mạnh, Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh Tuyên Quang; TS. Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội; PGS.TS. Phạm Văn Hồng, Hiệu trưởng Trường Kinh tế, Đại học Phenikaa. Tọa đàm bàn tròn xoay quanh những vấn đề chính:
Một là, để đổi mới thực chất trong khu vực công, Việt Nam cần phát triển các năng lực cốt lõi gồm lãnh đạo đổi mới, năng lực số và dữ liệu, tư duy hệ thống và sáng tạo giải pháp. Lãnh đạo đổi mới sẽ giúp định hướng chiến lược, tiên đoán xu hướng và tạo môi trường khuyến khích sáng tạo. Bên cạnh đó, năng lực số và dữ liệu kết hợp với tư duy hệ thống giúp công chức ra quyết định hiệu quả, minh bạch và xây dựng các giải pháp phù hợp với thực tiễn. Đồng thời, năng lực hợp tác và đồng sáng tạo giữa chính quyền, doanh nghiệp, cơ sở đào tạo và người dân là yếu tố then chốt để triển khai các sáng kiến bền vững và nâng cao chất lượng quản trị công.
Hai là, vấn đề then chốt để tích hợp tư duy đổi mới vào đào tạo công vụ là chuyển trọng tâm từ truyền đạt kiến thức sang phát triển năng lực tư duy và giải quyết vấn đề sáng tạo. Đồng thời, cần kết hợp đào tạo lý thuyết với trải nghiệm thực tiễn, khuyến khích học viên thử nghiệm, phản biện và đồng sáng tạo, qua đó hình thành văn hóa đổi mới trong đội ngũ công chức.
Ba là, sự hợp tác giữa chính quyền địa phương, cơ sở đào tạo và các tổ chức quốc tế (như UNDP) sẽ tạo nền tảng quan trọng để nâng cao năng lực đổi mới ở cấp cơ sở, thông qua đào tạo, chia sẻ tri thức và nhân rộng các mô hình thực tiễn. Sự hợp tác này sẽ giúp hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo địa phương, nơi người dân vừa là trung tâm vừa là chủ thể của quá trình phát triển.
Bốn là, các cơ sở đào tạo và chính quyền địa phương cần tạo môi trường thuận lợi, khuyến khích thử nghiệm và học hỏi từ thực tiễn do người dân đề xuất; đồng thời, hỗ trợ về kỹ năng, công nghệ và kết nối các bên liên quan, giúp nhân rộng các sáng kiến thành những mô hình có thể áp dụng rộng rãi. Việc duy trì và lan tỏa tinh thần này sẽ hình thành văn hóa đổi mới sáng tạo gắn liền với nhu cầu và ý tưởng của cộng đồng địa phương.
Năm là, doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc tạo áp lực đổi mới đối với chính quyền địa phương thông qua nhu cầu cạnh tranh, kỳ vọng về môi trường đầu tư minh bạch và dịch vụ công hiệu quả. Đồng thời, doanh nghiệp cũng hỗ trợ chính quyền nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo bằng cách hợp tác triển khai các giải pháp công nghệ, cung cấp chuyên môn, chia sẻ dữ liệu và thực tiễn quản trị hiện đại. Sự tương tác này thúc đẩy chính quyền trở nên linh hoạt, sáng tạo và năng động hơn trong việc phục vụ người dân và doanh nghiệp.
Sáu là, Học viện Hành chính và Quản trị công coi xây dựng năng lực đổi mới sáng tạo cho cán bộ, công chức là nhiệm vụ then chốt để nâng cao hiệu quả quản trị công và phát triển bền vững. Thông qua đào tạo, bồi dưỡng tư duy sáng tạo, tư duy hệ thống và ứng dụng công nghệ số, Học viện tạo môi trường học tập, hợp tác và đồng sáng tạo giúp đội ngũ cán bộ, công chức chủ động đổi mới, phục vụ người dân và xã hội tốt hơn.
Bảy là, các trường đại học đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng năng lực đổi mới sáng tạo cho sinh viên – lực lượng lao động tương lai, bao gồm cả công chức khu vực công. Thông qua kết nối đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn, sinh viên được rèn luyện tư duy phản biện, tư duy hệ thống và kỹ năng giải quyết vấn đề sáng tạo. Đồng thời, môi trường học tập thúc đẩy hợp tác, đồng sáng tạo và khả năng thích ứng, giúp sinh viên sẵn sàng góp phần nâng cao hiệu quả quản trị công và phục vụ người dân.
Bài học quan trọng nhất để hình thành văn hóa đổi mới là tập trung vào yếu tố con người, khuyến khích tinh thần học hỏi, thử nghiệm và chấp nhận rủi ro. Văn hóa đổi mới chỉ phát triển khi mỗi cá nhân và tổ chức được tự do sáng tạo, thử nghiệm giải pháp mới và học hỏi từ thất bại. Đồng thời, sự hợp tác, chia sẻ tri thức và đồng sáng tạo giữa nhà trường, cộng đồng và các bên liên quan là yếu tố then chốt để đổi mới trở thành thói quen và giá trị chung trong cả tổ chức và cộng đồng địa phương.
Lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo, kiến tạo nền hành chính hiện đại và phục vụ nhân dân
Phát biểu bế mạc Diễn đàn Quản trị công quốc tế thường niên năm 2025, PGS.TS. Nguyễn Bá Chiến, Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công, trân trọng cảm ơn các diễn giả, chuyên gia, nhà khoa học, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương cùng đại diện các tổ chức quốc tế như UNDP, Viện Quản trị Chandler, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, EROPA, CBIE và PSTI đã đồng hành, chia sẻ nhiều ý kiến tâm huyết, thiết thực và có giá trị khoa học cao. Ông khẳng định, Diễn đàn Quản trị công quốc tế thường niên năm 2025 đã thành công tốt đẹp, trở thành không gian học thuật, đối thoại chính sách và chia sẻ kinh nghiệm quốc tế uy tín, đóng góp thiết thực vào tiến trình đổi mới quản trị công hiện đại.
Diễn đàn năm 2025 đã nhận được 100 bài viết và tham luận khoa học, được tập hợp thành Kỷ yếu Diễn đàn – một kho tri thức phong phú, phản ánh đa dạng góc nhìn và các nghiên cứu chuyên sâu về quản trị công. Trong đó, 9 tham luận tiêu biểu được trình bày trực tiếp, cùng với gần 20 diễn giả uy tín trong nước và quốc tế tham gia các phiên đối thoại và tọa đàm, tạo nên diễn đàn trao đổi trí tuệ cởi mở, góp phần làm sâu sắc thêm tầm nhìn và thúc đẩy các giải pháp đổi mới sáng tạo mang tính thực tiễn và chiến lược cho khu vực công.
PGS.TS. Nguyễn Bá Chiến nhấn mạnh, đổi mới sáng tạo không chỉ là mục tiêu mà còn là phương thức phát triển quốc gia trong thời đại mới. Thách thức lớn nhất hiện nay không nằm ở nhận thức mà ở năng lực tổ chức thực thi chính sách một cách hiệu quả, có trách nhiệm và liên tục.
Diễn đàn gửi đi thông điệp mạnh mẽ: đổi mới sáng tạo không chỉ là lựa chọn mà là con đường tất yếu của nền quản trị quốc gia hiện đại. Khi niềm tin của người dân, trí tuệ của công chức và tầm nhìn của Nhà nước cùng hội tụ, sức mạnh đổi mới sẽ trở thành sức mạnh dân tộc, đưa Việt Nam tiến nhanh hơn trên con đường phát triển, kiến tạo và nhân văn. Ông bày tỏ kỳ vọng, những sáng kiến và mối quan hệ hợp tác được khởi tạo tại Diễn đàn sẽ tiếp tục được phát triển, lan tỏa và ứng dụng vào thực tiễn, góp phần xây dựng nền hành chính hiện đại, liêm chính và phục vụ Nhân dân.
Nhóm phóng viên
