La Thị Tuyết Mai
Báo và Phát thanh Truyền hình Lang Sơn
(Quanlynhanuoc.vn) – Trong những năm gần đây, du lịch các tỉnh miền núi phía Bắc đã trở thành một trong những điểm sáng của kinh tế vùng khi ngày càng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước nhờ cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, bản sắc văn hóa độc đáo cùng hệ thống di sản phong phú. Các địa phương như Cao Bằng, Sơn La, Lai Châu hay Tuyên Quang không chỉ được biết đến với vẻ đẹp của núi rừng, ruộng bậc thang, cao nguyên đá hay lễ hội dân tộc mà còn là biểu tượng cho sức sống của những vùng đất giàu tiềm năng phát triển du lịch xanh và bền vững. Trong bối cảnh đó, báo mạng điện tử Việt Nam đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc quảng bá hình ảnh, kết nối điểm đến và định hướng nhận thức xã hội về phát triển du lịch miền núi phía Bắc theo hướng chuyên nghiệp, an toàn và thân thiện với môi trường. Bài viết đánh giá thực trạng phản ánh thông tin, nhận diện hạn chế, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng, góp phần thúc đẩy ngành du lịch miền núi phía Bắc phát triển bền vững, hài hòa giữa kinh tế, văn hóa và môi trường.
Từ khóa: Phát triển du lịch, miền núi phía Bắc, báo mạng điện tử, thông tin du lịch.
1. Vai trò của thông tin về phát triển du lịch các tỉnh miền núi phía Bắc trên báo mạng điện tử địa phương
1.1. Góp phần kết hợp tối ưu các nguồn lực trong tổ chức sản xuất
Vai trò của thông tin về phát triển du lịch các tỉnh miền núi phía Bắc trên báo mạng điện tử địa phương trong việc góp phần kết hợp tối ưu các nguồn lực trong tổ chức sản xuất thể hiện rõ ở chỗ: báo chí chính là kênh trung gian quan trọng, kết nối giữa nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng. Những thông tin được đăng tải không chỉ dừng lại ở việc phản ánh thực trạng hay quảng bá điểm đến, mà còn góp phần định hướng dòng vốn đầu tư, nguồn lực lao động, cơ sở vật chất, kỹ thuật và tri thức xã hội vào những mục tiêu chung của phát triển du lịch. Khi báo mạng điện tử đưa tin về các chính sách khuyến khích đầu tư, các dự án hạ tầng du lịch, hoặc nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực, thì bản thân thông tin ấy đã tạo ra sự minh bạch, thúc đẩy các chủ thể kinh tế, xã hội cân nhắc, điều chỉnh hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình để tham gia vào quá trình phát triển du lịch một cách hiệu quả hơn.
Thông tin trên báo mạng địa phương cũng là công cụ quan trọng giúp phân bổ và kết hợp các nguồn lực theo hướng tối ưu. Các bài viết phân tích tiềm năng từng địa phương, điểm mạnh, điểm yếu của sản phẩm du lịch, hay giới thiệu những mô hình thành công từ cộng đồng dân cư sẽ giúp nhà quản lý và doanh nghiệp nhận diện rõ hơn lĩnh vực nào cần đầu tư vốn, hạng mục nào cần hỗ trợ kỹ thuật, nhân lực nào cần được bồi dưỡng. Qua đó, nguồn lực được sắp xếp khoa học, hạn chế tình trạng dàn trải, trùng lặp hoặc lãng phí. Ví dụ, thông tin về các dự án du lịch cộng đồng ở Sơn La hay các chương trình liên kết vùng của Cao Bằng và Lạng Sơn khi được truyền tải rộng rãi sẽ giúp các nhà đầu tư, doanh nghiệp dịch vụ và người dân địa phương tìm thấy tiếng nói chung, cùng bổ sung nguồn lực để tạo thành chuỗi giá trị du lịch hoàn chỉnh.
1.2. Góp phần thúc đẩy du lịch các địa phương miền núi phía Bắc
Vai trò của thông tin về phát triển du lịch các tỉnh miền núi phía Bắc trên báo mạng điện tử địa phương trong việc góp phần thúc đẩy du lịch được thể hiện ở cả khía cạnh truyền thông, quảng bá và định hướng chính sách. Trước hết, báo mạng điện tử là kênh phản ánh nhanh nhạy, cập nhật liên tục các hoạt động du lịch, từ những lễ hội văn hóa, khai trương tuyến điểm du lịch mới đến các hội nghị xúc tiến đầu tư. Nhờ đó, hình ảnh điểm đến được lan tỏa rộng rãi, không chỉ trong phạm vi địa phương mà còn tới du khách trong và ngoài nước. Việc giới thiệu tiềm năng du lịch tự nhiên, bản sắc văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc hay các sản phẩm dịch vụ mới giúp gia tăng sức hấp dẫn của miền núi phía Bắc, biến những địa danh còn ít được biết đến trở thành điểm đến trong kế hoạch du lịch của nhiều người.
Thông tin báo chí địa phương còn góp phần định hướng dư luận, nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của du lịch. Các bài viết về chính sách phát triển, những khó khăn, thách thức cùng các mô hình làm du lịch thành công sẽ giúp người dân và doanh nghiệp nhận thức rõ vai trò chủ thể của mình, từ đó chủ động tham gia vào hoạt động du lịch. Đây chính là nhân tố quan trọng để du lịch miền núi phía Bắc phát triển theo hướng bền vững, vừa khai thác tài nguyên, vừa bảo tồn văn hóa, đồng thời mang lại lợi ích kinh tế thiết thực cho cộng đồng.
1.3. Góp phần bảo đảm nội dung, hình thức thông tin đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đặt ra
Vai trò của thông tin về phát triển du lịch các tỉnh miền núi phía Bắc trên báo mạng điện tử địa phương trong việc góp phần bảo đảm nội dung, hình thức thông tin đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đặt ra được thể hiện trước hết ở tính định hướng và chuẩn mực. Các báo mạng địa phương không chỉ đăng tải tin tức một cách rời rạc, mà còn dựa trên định hướng chiến lược phát triển du lịch của tỉnh, của vùng và cả nước. Nhờ đó, nội dung thông tin phản ánh đúng những vấn đề trọng tâm như khai thác tiềm năng thiên nhiên, phát huy bản sắc văn hóa, đầu tư hạ tầng, đào tạo nhân lực và quảng bá hình ảnh địa phương. Mỗi bài viết được lựa chọn, biên tập đều hướng tới mục tiêu lớn là đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng, đồng thời góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, xã hội đặc sắc của miền núi phía Bắc.
Bên cạnh nội dung, hình thức thông tin trên báo mạng điện tử cũng ngày càng được chú trọng nhằm đáp ứng yêu cầu truyền thông hiện đại. Ngoài các tin bài truyền thống, báo chí địa phương đã sử dụng nhiều thể loại và hình thức thể hiện đa dạng như phóng sự ảnh, video clip, đồ họa thông tin, chuyên trang chuyên mục về du lịch. Điều này vừa giúp thông tin trở nên sinh động, hấp dẫn, vừa phù hợp với thói quen tiếp nhận nhanh, nhiều chiều của công chúng trong kỷ nguyên số. Hình thức thể hiện phong phú không chỉ truyền tải thông điệp một cách hiệu quả, mà còn tạo ra sự tương tác, lan tỏa mạnh mẽ, đáp ứng đúng yêu cầu “truyền thông số” mà các địa phương đang đặt ra trong mục tiêu phát triển du lịch.
2. Thực trạng thông tin về phát triển du lịch các tỉnh miền núi phía Bắc trên báo mạng điện tử Việt Nam hiện nay
| Nội dung | Báo điện tử Cao Bằng | Báo điện tử Lạng Sơn | Báo điện tử Sơn La | Tổng |
| Nhóm thông tin phản ánh, mô tả hiện trạng | 218 | 195 | 256 | 669 |
| Nhóm thông tin tuyên truyền, định hướng chính sách | 173 | 162 | 187 | 522 |
| Nhóm thông tin phân tích, dự báo, khuyến nghị | 103 | 84 | 145 | 332 |
| Tổng | 494 | 441 | 588 | 1523 |
Số liệu cho thấy, bức tranh khá toàn diện về thực trạng thông tin liên quan đến phát triển du lịch các tỉnh miền núi phía Bắc trên ba báo điện tử tiêu biểu là Cao Bằng, Lạng Sơn và Sơn La từ tháng 9/2024 – 9/2025. Tổng cộng có 1.523 tác phẩm báo chí, phản ánh mức độ quan tâm lớn của báo chí đối với lĩnh vực du lịch vùng cao. Trong đó, báo điện tử Sơn La dẫn đầu với 588 bài, chiếm 38,6%, thể hiện vai trò năng động của một tờ báo địa phương có định hướng phát triển du lịch cộng đồng và du lịch sinh thái mạnh mẽ. Báo điện tử Cao Bằng có 494 bài, chiếm 32,4%, tập trung nhiều vào quảng bá cảnh quan thiên nhiên và di sản văn hóa phi vật thể như danh thắng Non nước Cao Bằng, trong khi báo điện tử Lạng Sơn có 441 bài, tương ứng 29%, chủ yếu phản ánh các hoạt động du lịch gắn với kinh tế cửa khẩu và giao lưu văn hóa biên giới.
Xét theo cơ cấu nội dung, nhóm thông tin phản ánh và mô tả hiện trạng chiếm ưu thế với 669 bài, tương ứng 43,9% tổng số, cho thấy các tờ báo vẫn tập trung nhiều vào việc giới thiệu điểm đến, sự kiện du lịch và phản ánh kết quả hoạt động của ngành. Nhóm thông tin tuyên truyền, định hướng chính sách có 522 bài, chiếm 34,3%, phản ánh rõ nỗ lực của báo chí trong việc truyền tải các nghị quyết, chiến lược và chương trình hành động của Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng như các tỉnh miền núi phía Bắc về phát triển du lịch bền vững. Trong khi đó, nhóm thông tin phân tích, dự báo và khuyến nghị chỉ đạt 332 bài, chiếm 21,8%, cho thấy sự thiếu vắng các bài viết chuyên sâu, mang tính chiến lược và dự báo xu hướng dài hạn cho du lịch vùng cao trong thời kỳ chuyển đổi số.
Nhìn chung, thông tin về phát triển du lịch các tỉnh miền núi phía Bắc trên báo mạng điện tử Việt Nam hiện nay kịp thời, đa dạng và phong phú trong phản ánh. Các tờ báo như Cao Bằng, Lạng Sơn, Sơn La đã liên tục cập nhật các tin, bài về du lịch vùng cao, giúp công chúng nắm bắt nhanh những sự kiện, chương trình, lễ hội và điểm đến mới. Việc khai thác đa dạng thể loại báo chí như tin ngắn, phóng sự ảnh, video clip, bài viết cảm nhận hay tọa đàm trực tuyến giúp hình ảnh du lịch miền núi phía Bắc được thể hiện một cách sinh động, hấp dẫn, mang tính trải nghiệm cao.
Nhờ đó, các vùng đất như Sa Pa, Mộc Châu, Hà Giang hay Bắc Hà không còn là “vùng xa xôi” trong nhận thức của độc giả mà đã trở thành điểm đến gần gũi, giàu sức hút trên bản đồ du lịch Việt Nam. Sự đa dạng này cũng thể hiện nỗ lực đáng kể của báo mạng điện tử trong việc khai thác thế mạnh của môi trường truyền thông số, tạo cầu nối hiệu quả giữa văn hóa bản địa và nhu cầu du lịch hiện đại.
Các bài viết về du lịch miền núi phía Bắc không chỉ dừng lại ở việc quảng bá cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ mà còn lồng ghép sâu sắc những câu chuyện văn hóa, phong tục, nghề truyền thống, ẩm thực và đời sống tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số. Nhiều phóng sự, chuyên đề đã phản ánh tinh tế mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, giữa bảo tồn di sản với phát triển kinh tế, góp phần tôn vinh giá trị bản sắc vùng cao. Các báo mạng điện tử cũng đã thể hiện sự nhân văn trong cách tiếp cận khi đề cao yếu tố cộng đồng, khuyến khích du lịch bền vững, du lịch có trách nhiệm và du lịch gắn với sinh kế người dân địa phương. Thông qua đó, các thông điệp về phát triển du lịch không chỉ hướng đến lợi ích kinh tế mà còn khơi dậy ý thức giữ gìn môi trường, bảo tồn văn hóa, xây dựng hình ảnh con người miền núi thân thiện, hiếu khách và sáng tạo trong hội nhập.
Báo mạng điện tử Việt Nam đã trở thành cầu nối quan trọng giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp du lịch và người dân, góp phần truyền tải chủ trương, chiến lược phát triển du lịch bền vững của Đảng và Nhà nước đến công chúng một cách rõ ràng, dễ hiểu và hấp dẫn. Các bài viết, chuyên mục chuyên đề về phát triển du lịch vùng cao được xây dựng bám sát các chương trình hành động quốc gia, như “Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030”, hay “Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025”. Nhờ đó, báo chí không chỉ phản ánh mà còn định hướng dư luận, giúp cộng đồng hiểu đúng về mục tiêu phát triển xanh, gắn kết hài hòa giữa kinh tế, văn hóa và môi trường. Đặc biệt, sự phối hợp giữa các báo trung ương và báo địa phương đã tạo thành mạng lưới truyền thông thống nhất, góp phần lan tỏa hình ảnh du lịch miền núi phía Bắc như một biểu tượng của sự năng động, sáng tạo và thân thiện trong tiến trình hội nhập quốc tế.
Bên cạnh những ưu điểm của thông tin về phát triển du lịch các tỉnh miền núi phía Bắc trên báo mạng điện tử Việt Nam hiện nay vẫn một số mặt hạn chế, như: thiên về mô tả, quảng bá hình ảnh mà thiếu chiều sâu trong phân tích, đánh giá và định hướng chiến lược. Nhiều bài viết dừng lại ở việc giới thiệu cảnh quan, lễ hội hay điểm đến nổi tiếng mà chưa phản ánh đầy đủ những vấn đề cốt lõi của phát triển du lịch vùng cao như quản lý quy hoạch, bảo tồn tài nguyên, đào tạo nhân lực hay tác động xã hội – môi trường.
Nội dung giữa các tờ báo còn trùng lặp, ít có sự khác biệt trong cách tiếp cận, khiến nhiều bài viết thiếu tính phát hiện và giá trị thông tin mới. Phần lớn các bài viết được xây dựng dựa trên thông cáo báo chí hoặc nguồn tin thứ cấp, dẫn đến tình trạng thông tin một chiều, chưa phát huy hết vai trò phản biện và giám sát xã hội của báo chí. Điều này cho thấy, mặc dù thông tin du lịch đã phong phú về hình thức, nhưng về nội dung vẫn cần được đầu tư hơn để nâng cao tính học thuật, tính điều tra và tính định hướng chính sách trong bối cảnh phát triển du lịch bền vững.
Việc ứng dụng công nghệ và đổi mới hình thức thể hiện trong thông tin du lịch vùng miền núi phía Bắc tuy có bước tiến nhưng chưa thật sự đồng đều và chuyên nghiệp. Nhiều tờ báo vẫn sử dụng hình ảnh chất lượng thấp, video ngắn chưa được xử lý kỹ thuật tốt hoặc thiếu yếu tố kể chuyện số, khiến trải nghiệm người đọc chưa được nâng cao. Một số chuyên mục du lịch còn mang tính thời vụ, chỉ hoạt động rầm rộ vào mùa lễ hội, còn lại nội dung thưa thớt, thiếu sự cập nhật thường xuyên.
Ngoài ra, công tác biên tập, kiểm chứng thông tin trên nền tảng số đôi khi chưa được chú trọng, đặc biệt là các bài viết chia sẻ kinh nghiệm, đánh giá điểm đến có yếu tố thương mại hoặc quảng bá ẩn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tính khách quan của báo chí mà còn làm giảm niềm tin của độc giả đối với thông tin du lịch trực tuyến. Báo mạng điện tử Việt Nam cần khai thác tốt hơn công nghệ đa phương tiện và dữ liệu lớn để thể hiện thông tin du lịch một cách hấp dẫn, có chiều sâu và gắn với nhu cầu của từng nhóm độc giả cụ thể.
Sự phối hợp giữa báo chí trung ương, báo địa phương và các cơ quan quản lý du lịch trong việc truyền thông về du lịch miền núi phía Bắc vẫn còn thiếu tính thống nhất và chuyên nghiệp. Nhiều địa phương chưa có chiến lược truyền thông dài hạn, dẫn đến việc đưa tin còn dàn trải, thiếu trọng tâm và không có tính liên kết vùng. Một số bài viết chưa thể hiện được góc nhìn quản lý, thiếu phân tích từ chính sách, khiến cho công tác tuyên truyền chưa thực sự gắn với định hướng phát triển của ngành du lịch quốc gia. Nguồn nhân lực báo chí chuyên sâu về lĩnh vực du lịch còn mỏng, phần lớn phóng viên phụ trách nhiều mảng nội dung khác nhau, dẫn đến việc khai thác đề tài chưa chuyên nghiệp, thiếu kiến thức chuyên môn về du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng hay phát triển bền vững. Chính những hạn chế này khiến cho thông tin du lịch miền núi phía Bắc tuy có sức lan tỏa rộng nhưng vẫn thiếu chiều sâu, thiếu tầm nhìn chiến lược và chưa phát huy được vai trò của báo chí như một công cụ định hướng phát triển vùng trong kỷ nguyên truyền thông số.
3. Một số giải pháp
Thứ nhất, nâng cao nhận thức cho đội ngũ làm báo. Khi phóng viên, biên tập viên và lãnh đạo tòa soạn có nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của thông tin du lịch, họ sẽ chủ động tìm tòi cách thức khai thác đa dạng và chuyên sâu hơn. Điều này đòi hỏi phải tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng và phổ biến kiến thức chuyên ngành du lịch cho đội ngũ làm báo. Việc nâng cao nhận thức không chỉ dừng lại ở khía cạnh chuyên môn, mà còn bao gồm cả ý thức về trách nhiệm xã hội trong truyền thông. Người làm báo cần hiểu rằng thông tin họ đăng tải có thể tác động trực tiếp đến hình ảnh địa phương, đến hành vi của du khách và đến chính sách phát triển. Khi ý thức được vai trò lớn lao đó, họ sẽ làm việc cẩn trọng hơn, chú trọng hơn đến tính chính xác, khách quan và giá trị định hướng. Nhận thức đúng đắn sẽ trở thành nền tảng để báo chí phát triển bền vững và có sức thuyết phục hơn trong mắt công chúng. Nếu không nâng cao được nhận thức, mọi giải pháp kỹ thuật khác sẽ khó phát huy hiệu quả lâu dài.
Thứ hai, đổi mới nội dung, hình thức thông tin là giải pháp mang tính then chốt để báo mạng điện tử địa phương nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh trong bối cảnh truyền thông số. Nội dung cần được xây dựng theo hướng khoa học, chuyên sâu và đa chiều, tránh sự dàn trải và thiên về mô tả bề nổi. Các bài viết cần đi sâu phân tích những vấn đề chiến lược như quy hoạch hạ tầng, quản lý dòng khách, phát triển du lịch bền vững và bảo tồn văn hóa bản địa. Đồng thời, phải bổ sung nhiều dữ liệu thực chứng, số liệu chính thống và ý kiến chuyên gia để tăng độ tin cậy. Hình thức thông tin cũng cần được cải tiến mạnh mẽ, ứng dụng đa phương tiện như video, infographics, podcast, slideshow và bản đồ tương tác.
Khi nội dung và hình thức kết hợp hài hòa, thông tin sẽ vừa thuyết phục vừa hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu đa dạng của công chúng hiện đại. Đổi mới cũng cần gắn với xu thế cá nhân hóa, nghĩa là thông tin không chỉ chung chung mà phải phù hợp với từng nhóm độc giả. Đây là con đường giúp báo chí địa phương vừa giữ được tính chính thống vừa bắt kịp sự thay đổi nhanh chóng của truyền thông toàn cầu. Nếu không đổi mới, báo mạng điện tử sẽ khó tạo ra sức hút và khó cạnh tranh với mạng xã hội.
Đổi mới nội dung còn cần gắn liền với việc khai thác các giá trị riêng có của từng địa phương miền núi phía Bắc. Thay vì chỉ lặp đi lặp lại những điểm đến quen thuộc, báo chí phải phát hiện, giới thiệu và phân tích những sản phẩm du lịch mới, gắn với bản sắc văn hóa độc đáo. Các chủ đề như du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp hay du lịch gắn với di sản văn hóa phi vật thể cần được quan tâm nhiều hơn. Việc mở rộng đề tài không chỉ làm phong phú nội dung mà còn góp phần khẳng định thương hiệu vùng cao trong bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế. Hình thức trình bày cũng phải được làm mới liên tục, tránh sự nhàm chán. Một bài phóng sự về làng nghề có thể kết hợp văn bản, hình ảnh và video phỏng vấn, từ đó tạo nên sản phẩm đa dạng và lôi cuốn. Đổi mới hình thức cũng đồng nghĩa với việc thiết kế giao diện báo điện tử thân thiện, trực quan và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng. Khi công chúng cảm thấy tiện lợi và hứng thú, họ sẽ quay trở lại thường xuyên hơn. Đây chính là yếu tố nâng cao sức sống và lan tỏa của báo chí địa phương.
Thứ ba, cần tăng cường đầu tư các nguồn lực để nâng cao chất lượng thông tin về phát triển du lịch miền núi phía Bắc trên báo mạng điện tử. Hiện nay, nhiều tòa soạn địa phương vẫn gặp khó khăn về kinh phí, trang thiết bị và nhân sự chuyên môn, dẫn đến chất lượng sản phẩm báo chí chưa cao. Nếu không có sự đầu tư bài bản, báo chí khó có thể cạnh tranh trong bối cảnh truyền thông số đang thay đổi nhanh chóng. Đầu tư ở đây cần được hiểu theo nghĩa rộng, bao gồm cả nguồn lực tài chính, công nghệ và con người.
Các tòa soạn cần được hỗ trợ kinh phí để nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, từ máy ảnh, máy quay, phòng dựng đến hệ thống máy chủ và phần mềm quản lý nội dung. Ngoài ra, cần đầu tư vào việc xây dựng giao diện báo điện tử hiện đại, thân thiện với người dùng và tối ưu hóa cho các thiết bị di động. Khi có đủ nguồn lực tài chính và công nghệ, báo chí mới có điều kiện đổi mới nội dung, hình thức và quy trình sản xuất thông tin. Đầu tư nguồn lực không chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu trước mắt, mà còn là chiến lược dài hạn để báo chí địa phương phát triển bền vững. Nếu không có sự tăng cường đầu tư, nguy cơ tụt hậu và mất dần độc giả là điều khó tránh khỏi.
Tài liệu tham khảo:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I, II. H. NXB Chính trị quốc gia.
2. Vũ Đình Hòe (2000). Truyền thông đại chúng trong công tác lãnh đạo quản lý. H. NXB Chính trị quốc gia.
3. Nguyễn Thế Kỷ (chủ biên) (2012). Công tác lãnh đạo quản lý báo chí trong 25 năm tiến hành sự nghiệp đổi mới. H. NXB Chính trị quốc gia.
4. Tạ Ngọc Tấn (2001). Truyền thông đại chúng. H. NXB Chính trị quốc gia.
