ThS. Phan Thị Hoa
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng
(Quanlynhanuoc.vn) – Bài viết về tình hình, kết quả triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp của cả nước nói chung và của tỉnh Lâm Đồng nói riêng. Trên cơ sở đó, đề xuất một số giải pháp nhằm tiếp tục giải quyết các vấn đề đặt ra nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước, nâng cao năng lực quản trị địa phương, phục vụ tốt hơn nhu cầu và lợi ích chính đáng của người dân, tổ chức và doanh nghiệp.
Từ khóa: Quản lý nhà nước, chính quyền địa phương hai cấp, phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền.
1. Đặt vấn đề
Triển khai Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả; các nghị quyết, kết luận, chỉ thị, văn bản của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Tính đến nay, sau gần 5 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bộ máy hành chính các cấp trên phạm vi cả nước về cơ bản đã vận hành ổn định, từng bước đi vào nề nếp, đạt được những kết quả quan trọng.
Việc tổ chức mô hình mới nhận được sự đồng thuận của Nhân dân, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; khẳng định tính đúng đắn và kịp thời của chủ trương đổi mới tổ chức bộ máy hành chính nhà nước nói chung và mô hình chính quyền địa phương nói riêng; vai trò lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, thống nhất và xuyên suốt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ban, ngành; sự chỉ đạo và tổ chức thực hiện quyết liệt của các địa phương bảo đảm cho quá trình triển khai mô hình mới được đồng bộ, hiệu quả.
Theo đánh giá của trung ương, bộ máy hệ thống chính trị và chính quyền địa phương hai cấp trên phạm vi cả nước hoạt động ổn định, thông suốt và ngày càng tốt hơn. Tuy nhiên, cần khẩn trương rà soát toàn bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật theo từng ngành, từng lĩnh vực để kịp thời sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật bảo đảm sát thực tiễn và khắc phục triệt để tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn, chưa phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Trong đó, ưu tiên các lĩnh vực: tài chính – ngân sách; đất đai và quy hoạch; cải cách hành chính và chuyển đổi số; phát triển khoa học, công nghệ; tổ chức bộ máy, cán bộ, chế độ, chính sách; giáo dục, đào tạo, y tế; đặc biệt chú trọng hiện đại hóa hạ tầng số, nâng cao năng lực cán bộ cấp xã và sắp xếp hợp lý đội ngũ theo yêu cầu nhiệm vụ mới. Đẩy mạnh việc rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong, khẩn trương hoàn thành việc sắp xếp các đơn vị sự nghiệp công lập theo yêu cầu, tiến độ…
Đối với tỉnh Lâm Đồng, được thành lập trên cơ sở sáp nhập tỉnh Lâm Đồng, tỉnh Bình Thuận và tỉnh Đắk Nông theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 của Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh. Sau khi sắp xếp, tỉnh Lâm Đồng có diện tích tự nhiên 24.233,07 km², dân số 3.872.999 người, trở thành địa phương có diện tích lớn nhất cả nước. Thực hiện Nghị quyết số 1671/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh đã tiến hành sắp xếp 329 xã, phường, thị trấn thành 120 đơn vị hành chính mới và giữ nguyên 4 đơn vị. Đến nay, tỉnh có 124 xã, phường, đặc khu, giảm 205 đơn vị hành chính cấp xã so với trước khi sắp xếp. Các xã, phường, đặc khu sau sắp xếp tiếp tục được kiện toàn tổ chức, tăng cường nhân sự, bảo đảm phù hợp với quy định về mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Cùng với đó, tỉnh đã triển khai rà soát, sắp xếp và đổi tên thôn, tổ dân phố theo quy định. Trong 124 xã, phường, đặc khu có 74/75 địa phương hoàn thành chuyển đổi loại hình và đổi tên thôn, tổ dân phố; 49 địa phương không phải thực hiện việc chuyển đổi. Việc tổ chức lại đơn vị cộng đồng dân cư được triển khai đồng bộ, góp phần ổn định hệ thống cơ sở. Về đơn vị sự nghiệp công lập, Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh ban hành Phương án số 4196/PA-UBND ngày 27/9/2025 về tổ chức lại hệ thống đơn vị sự nghiệp toàn tỉnh; đồng thời, trình Thường trực Tỉnh ủy xem xét phương án tổng thể sắp xếp đơn vị sự nghiệp và đề án thành lập Trung tâm Dịch vụ tổng hợp thuộc UBND cấp xã. Tỉnh cũng tăng cường cơ chế kiểm tra, hướng dẫn trực tuyến; xây dựng các nhóm hỗ trợ nghiệp vụ trên nền tảng số nhằm bảo đảm việc xử lý nhiệm vụ tại cấp xã được thực hiện kịp thời, thống nhất và thông suốt.
Thời gian đầu chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bộ máy chính quyền cấp xã mặc dù đã được tỉnh chỉ đạo quyết liệt, nhưng không tránh khỏi lúng túng, vướng mắc trong quá trình vận hành do: (1) Áp lực khối lượng công việc lớn, mới mẻ khi đảm trách nhiều nhiệm vụ chuyên môn, thẩm quyền mà trước đây thuộc cấp huyện, cấp tỉnh. (2) Phát sinh khối lượng lớn công việc và thủ tục hành chính mới mà người dân, tổ chức, doanh nghiệp đề nghị giải quyết xuất phát từ việc thay đổi địa giới hành chính, thực hiện thủ tục phi địa giới, đặc biệt ở lĩnh vực quản lý đất đai, như thay đổi giấy tờ nhà đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, hay thủ tục hành chính liên quan đến cư trú của công dân. (3) Thực hiện thêm nhiều công việc và phải dành nhiều thời gian liên quan đến công tác cán bộ, báo cáo-thống kê với yêu cầu tiến độ gấp, tham gia nhiều cuộc họp và tập huấn khi triển khai thực hiện chính quyền hai cấp. (4) Tiếp cận với phương thức làm việc của cấp xã mới, với đòi hỏi nghiên cứu sâu về pháp luật, chính sách đa ngành đa lĩnh vực. (5) Yêu cầu xử lý công việc trực tuyến, chuyển đổi số khi giải quyết thủ tục hành chính trong điều kiện cơ sở dữ liệu số chưa hoàn thiện, nhiều phần mềm còn thiếu đồng bộ và một số quy định còn bất cập.
Việc mở rộng quy mô quản lý, chức năng nhiệm vụ mới (khi không còn cấp huyện) đã làm tăng đáng kể khối lượng công việc và áp lực công tác đối với cấp xã cũng như cấp tỉnh. Các lĩnh vực có tính liên thông cao, yêu cầu xử lý hồ sơ, thủ tục hành chính lớn như nông nghiệp và môi trường (đặc biệt là quy hoạch và quản lý đất đai), xây dựng, tài chính – ngân sách, khoa học công nghệ (đặc biệt là công nghệ thông tin khi đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến)… đặt ra yêu cầu phải sớm hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách, cơ chế phối hợp, cơ sở dữ liệu, phần mềm, quy trình thủ tục và nguồn lực. Đặc biệt, việc phân bổ biên chế, bố trí, sắp xếp lại và tăng cường nhân sự, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho các đơn vị cấp xã, phù hợp với diện tích, quy mô dân số và các đặc thù của từng lĩnh vực hoạt động, địa bàn, địa phương.
Để kịp thời tăng cường cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh về hỗ trợ bước đầu cho các xã, phường trong quá trình vận hành chính quyền địa phương hai cấp, tỉnh đã cử 260 cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đến công tác tại nhiều đơn vị cấp xã trong thời hạn 3 tháng. Đã rà soát, điều chuyển cán bộ, công chức, viên chức có kinh nghiệm, trình độ chuyên môn phù hợp giữa các xã, phường, đặc khu nhằm bảo đảm cho các đơn vị cấp xã có đủ nguồn nhân lực thực hiện nhiệm vụ sau sắp xếp. Tính đến ngày 30/9/2025, Sở Nội vụ đã phối hợp với các xã, phường, đặc khu thực hiện rà soát và điều chuyển nội bộ (giữa các phòng chuyên môn thuộc cấp xã; giữa khối đảng và khối chính quyền cấp xã) tổng cộng 240 lượt cán bộ, công chức, viên chức.
2. Khái quát một số kết quả
Về chỉ đạo điều hành, trong giai đoạn đầu vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản định hướng, tập trung vào việc giữ vững tính thống nhất, thông suốt trong quản lý nhà nước. Tỉnh tổ chức các đoàn kiểm tra trực tiếp tại cơ quan, đơn vị, địa phương nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, đồng thời định hướng cách thức triển khai mô hình mới phù hợp điều kiện thực tiễn.
Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch tổng kết công tác tổ chức Đại hội Đảng bộ các cấp và Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030. UBND tỉnh triển khai công tác chuẩn bị bầu cử Quốc hội (khóa XVI) và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026–2031 theo đúng tinh thần Chỉ thị số 02-CT/TU và Chỉ thị số 03/CT-UBND, bảo đảm tiến độ và yêu cầu pháp lý.
Về tổ chức bộ máy, phân cấp quản lý và giải quyết thủ tục hành chính, các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh và cấp xã đã cơ bản kiện toàn theo quy định, phát huy hiệu quả trong điều hành, đáp ứng yêu cầu giải quyết thủ tục hành chính, tập trung vào các lĩnh vực như quản lý đầu tư, đất đai, tài chính và dịch vụ công. Việc ủy quyền một số thẩm quyền cho giám đốc sở và chủ tịch UBND cấp xã tạo điều kiện nâng cao tính chủ động, giảm tải áp lực cho cấp tỉnh. Việc sắp xếp cán bộ, công chức, viên chức nội bộ tại các xã, phường, đặc khu trên địa bàn tỉnh cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu công việc, bố trí đúng với trình độ chuyên môn, phát huy được kinh nghiệm công tác, góp phần nâng cao hiệu quả công việc.
Về chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin, nhìn chung đã trở thành một trong những động lực quan trọng hỗ trợ mô hình chính quyền địa phương hai cấp vận hành hiệu quả, nâng cao tính liên thông, giảm tải áp lực công việc cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và phát huy hiệu quả phục vụ Nhân dân theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp. Cổng dịch vụ công được kết nối đồng bộ đến các xã, phường, đặc khu; hệ thống một cửa điện tử được chuẩn hóa theo mô hình hai cấp. Tỉnh duy trì các nhóm hỗ trợ nghiệp vụ trực tuyến, nâng cao khả năng xử lý hồ sơ và hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức cấp xã trong quá trình thực thi nhiệm vụ.
Về công tác ổn định tình hình cơ sở và củng cố hệ thống chính trị, hệ thống tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội ở cấp xã được kiện toàn, bảo đảm tính kế thừa, ổn định và phù hợp với mô hình mới. Mỗi đơn vị hành chính cơ sở đều duy trì hoạt động ổn định, từng bước thích ứng với chức năng, nhiệm vụ, khối lượng và tính chất công việc sau sắp xếp.
Đến nay, sau gần 5 tháng thực hiện, việc vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp tại tỉnh Lâm Đồng đã cơ bản nhịp nhàng, đi vào nền nếp và phát huy hiệu lực, hiệu quả hoạt động. 124 xã, phường, đặc khu tại tỉnh đã vận hành tương đối bài bản trong việc giải quyết thủ tục hành chính phục vụ người dân, tổ chức, doanh nghiệp. Công tác điều hành kinh tế-xã hội tại địa phương đã được các đơn vị cấp xã nắm bắt, đề xuất và chủ động thực hiện.
3. Các vấn đề cần tiếp tục giải quyết
Một là, hệ thống thể chế, pháp luật cần tiếp tục hoàn thiện, bảo đảm thống nhất, đồng bộ và đáp ứng được tính đặc thù từng địa phương, lĩnh vực, phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Một số lĩnh vực như quản lý đất đai, tài chính, tổ chức đơn vị sự nghiệp và dịch vụ công cần có quy định cụ thể, hướng dẫn chi tiết hơn về cơ chế, chính sách, biên chế, tuyển dụng và phối hợp công tác.
Hai là, quá trình phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền cần gắn chặt với nguồn lực, năng lực thực hiện, cần có lộ trình thực hiện, có thể áp dụng trước với những đơn vị cấp xã có đủ điều kiện, năng lực. Trong bối cảnh thẩm quyền được chuyển giao mạnh cho cấp xã nhưng có nơi, có thời điểm, việc phân bổ nguồn lực về tài chính, nhân lực và cơ sở vật chất chưa tương xứng, do đó, có nhiệm vụ sau khi được giao thì chưa đủ bảo đảm điều kiện thực hiện. Điều này cần được quan tâm hơn ở các lĩnh vực mang tính chuyên môn sâu và khối lượng công việc lớn như nông nghiệp – môi trường, xây dựng và quản lý đô thị, những khu vực và lĩnh vực yêu cầu về chuyên môn, hạ tầng kỹ thuật, cơ sở dữ liệu và kinh phí phục vụ công tác quản lý nhà nước cao hơn nhiều so với khả năng đáp ứng hiện tại ở một số đơn vị cấp xã.
Ba là, số lượng, chất lượng (năng lực) đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cấp xã nhiều nơi chưa đồng đều, việc sắp xếp tổ chức bộ máy quy mô lớn dẫn đến thay đổi vị trí việc làm; nhiều cán bộ, công chức, viên chức phải đảm trách khối lượng công việc lớn (nhiều vị trí quá tải trong thời gian đầu), với các nhóm nhiệm vụ chi tiết, phức tạp, tiếp cận lĩnh vực nhiệm vụ mới nhưng chưa được đào tạo, bồi dưỡng kịp thời. Một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn hạn chế trong kỹ năng tổng hợp cũng như chuyên môn nghiệp vụ, gặp khó khăn khi chủ trì, phối hợp hoặc xử lý công việc đa ngành, đa lĩnh vực theo yêu cầu của mô hình mới, tính chất, khối lượng và cách thức làm việc mới. Mặc dù một số đơn vị cấp xã có đủ số lượng cán bộ, công chức, viên chức nhưng vẫn thiếu cán bộ, công chức, viên chức có chuyên môn phù hợp với yêu cầu công việc, đặc biệt trong một số lĩnh vực như chuyển đổi số, quản lý đất đai, kế toán, tài chính, xây dựng …
Bốn là, hạ tầng công nghệ thông tin nhiều nơi còn chưa đáp ứng yêu cầu, nhiều xã, phường thiếu thiết bị đầu cuối, đường truyền yếu, phần mềm chưa đồng bộ, cơ sở dữ liệu chưa được chia sẻ liên thông. Việc ký số, số hóa hồ sơ, lưu trữ điện tử còn gặp khó khăn do thiếu hạ tầng và chứng thư số.
Mô hình chính quyền địa phương hai cấp là mô hình mới, tác động sâu rộng đến tổ chức bộ máy, nhân sự và quy trình vận hành, đòi hỏi thời gian thích ứng, hoàn thiện công tác quản lý nhà nước và nâng cao năng lực quản trị địa phương. Những khó khăn phát sinh trong giai đoạn đầu là tất yếu và cần thời gian để hoàn thiện, nhất là đối với địa phương có diện tích rộng, điều kiện đi lại còn khó khăn và số lượng đơn vị sự nghiệp lớn như tỉnh Lâm Đồng.
4. Một số giải pháp
Thứ nhất, tiếp tục rà soát đồng bộ hệ thống pháp luật, đặc biệt là hệ thống văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh mô hình chính quyền địa phương hai cấp theo từng ngành, từng lĩnh vực nhằm kịp thời tháo gỡ được những vướng mắc, sát hơn với thực tiễn; sửa đổi, bổ sung các quy định tại các văn bản của các bộ, ngành liên quan đến phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền; ban hành các văn bản về phân loại đơn vị hành chính để phục vụ cho công tác quy hoạch cũng như việc xác định vị trí việc làm và khung biên chế, phù hợp với đặc thù từng địa phương, đơn vị; hướng dẫn cụ thể hơn nữa về cơ chế ủy quyền, phân công công việc trong quá trình triển khai nhiệm vụ của chính quyền địa phương.
Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh cải cách chính sách tiền lương, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về thu hút, trọng dụng, đãi ngộ người có tài năng làm việc tại khu vực công và chính quyền cấp xã, bảo đảm tiền lương và chính sách đãi ngộ thực sự trở thành động lực để cán bộ, công chức, viên chức yên tâm công tác và cống hiến lâu dài, động viên cán bộ, công chức, viên chức làm việc tại những vùng sâu, vùng xa, có điều kiện kinh tế – xã hội, đi lại khó khăn hoặc khối lượng công việc lớn, cường độ cao sau sắp xếp đơn vị hành chính. Cần khẩn trương nghiên cứu hoàn thiện chính sách về nhà ở, hỗ trợ kinh phí và các điều kiện khác đối với cán bộ, công chức, viên chức chịu tác động, ảnh hưởng do sắp xếp đơn vị hành chính trên địa bàn tỉnh để tạo thuận lợi cho họ toàn tâm, toàn ý thực hiện nhiệm vụ, công vụ.
Thứ hai, đối với lĩnh vực tổ chức bộ máy, tiếp tục nghiên cứu, quy định cụ thể, sát thực tiễn và phù hợp hơn với đặc thù từng địa phương, lĩnh vực công tác; chẳng hạn như việc thành lập thêm 1 phòng hoặc bổ sung nhiệm vụ cho các phòng hiện có với các nhiệm vụ tách từ các mảng việc theo từng khâu thực hiện của phòng kinh tế, hạ tầng (đô thị) sang 1 phòng/đơn vị khác để rành mạch quy trình thực hiện công tác, nghiệp vụ tài chính, đầu tư, quy hoạch, sửa chữa, cải tạo xây dựng công trình, nông nghiệp, môi trường; hay bổ sung một số nhiệm vụ về quản lý trật tự đô thị, trật tự xây dựng và tài chính ngân sách của cho một số phòng/đơn vị; hướng dẫn về nhiệm vụ cụ thể thực hiện tài chính kế toán của từng phòng và văn phòng; bổ sung một số nhiệm vụ về công tác pháp chế và công tác kiểm tra hoạt động công vụ, công tác thực hành tiết phòng chống lãng phí…
Cần nghiên cứu thí điểm cơ chế “phân vùng quản lý” và thiết lập các “Cụm xã liên kết” do địa bàn tỉnh sau sáp nhập rất rộng, để tránh tình trạng quá tải cho cấp tỉnh và sự xa cách về địa lý đối với các xã vùng biên, đề xuất thành lập các Văn phòng đại diện của Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh tại 3 – 4 khu vực trọng điểm (cũ là trung tâm các huyện/thị xã trước đây). Các văn phòng này không phải là một cấp chính quyền trung gian (không có HĐND, UBND) mà đóng vai trò là “cánh tay nối dài” của UBND tỉnh, có thẩm quyền tiếp nhận, luân chuyển hồ sơ và xử lý tại chỗ một số thủ tục thuộc thẩm quyền cấp tỉnh, giúp người dân không phải di chuyển hàng trăm ki-lô-mét về trung tâm tỉnh lỵ. Đồng thời, cần có quy định linh hoạt, giao thẩm quyền cho địa phương quyết định cơ cấu tổ chức phù hợp đặc thù kinh tế – xã hội địa phương, với từng xã, phường, đặc khu.
Đối với đơn vị sự nghiệp công lập, cần tiếp tục có hướng dẫn về việc sắp xếp, tổ chức đơn vị sự nghiệp công lập cấp xã thực hiện nhiều dịch vụ công có tính chất dịch vụ khác nhau như: văn hóa, thể thao; quản lý các công trình ghi công liệt sĩ, đài tưởng niệm, khu di tích, bồi thường giải phóng mặt bằng, vệ sinh môi trường; cũng như các đơn vị đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện những dịch vụ công thiết yếu cần có quy định rõ hơn về tổ chức, chức năng, cơ chế tài chính. Mối quan hệ giữa chính quyền cấp xã với văn phòng đăng ký đất đai (đang quản lý hệ thống dữ liệu đất đai), hay với các ban quản lý như bảo vệ rừng, quản lý dự án và giải phóng mặt bằng…cũng cần được cụ thể hóa để thực hiện hiệu quả trên thực tế.
Thứ ba, kiến nghị sớm giao chỉ tiêu biên chế chính thức năm 2026 làm cơ sở pháp lý để địa phương chủ động trong tuyển dụng và bố trí đội ngũ, đồng thời có cơ chế phân cấp mạnh mẽ, trao quyền cho địa phương linh hoạt quyết định số lượng vị trí việc làm dựa trên quy mô dân số và đặc thù địa bàn. Song song đó, các cơ quan chức năng cần khẩn trương rà soát, thực hiện sàng lọc và cơ cấu lại tổng thể đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tại 124 xã, phường, đặc khu; tập trung ưu tiên bổ sung nhân lực cho các lĩnh vực đang là điểm nghẽn về chuyên môn hiện nay như quy hoạch, đất đai, xây dựng, y tế, chuyển đổi số và quản lý dự án.
Cần đẩy mạnh việc liên thông trong công tác cán bộ, bao gồm việc tiếp nhận công chức từ viên chức và điều động ngang giữa các sở, ngành, địa phương để tối ưu hóa nguồn lực, bảo đảm bố trí nhân sự đúng người, đúng việc. Đặc biệt, để giải quyết bài toán thiếu hụt kinh nghiệm tại cơ sở, cần mạnh dạn áp dụng cơ chế biệt phái thực tế và thành lập các Tổ hỗ trợ nghiệp vụ gồm các chuyên viên giỏi từ cấp tỉnh xuống xã, vừa trực tiếp tháo gỡ các hồ sơ tồn đọng, phức tạp, vừa thực hiện phương châm đào tạo, hướng dẫn trực tiếp trên công việc cho cán bộ tại chỗ, qua đó nhanh chóng xóa nhòa khoảng cách về trình độ và tư duy xử lý công việc giữa hai cấp..
Thứ tư, tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng hệ thống hạ tầng số đồng bộ trong toàn bộ hệ thống chính trị, bảo đảm kết nối, chia sẻ, liên thông và khai thác dữ liệu giữa các cơ quan đảng, chính quyền và các tổ chức đoàn thể; tạo nền tảng thống nhất cho xử lý hồ sơ, trao đổi thông tin và quản lý điều hành trên môi trường số. Cùng với đó, cần hoàn thiện cơ sở dữ liệu số, làm sạch dữ liệu số, chuẩn hóa quy trình tích hợp – đồng bộ dữ liệu, bảo đảm an toàn thông tin và an ninh mạng.
Việc triển khai hạ tầng số phải gắn với nâng cấp đường truyền, phần mềm và giải pháp hỗ trợ cho cấp xã, nhất là các địa bàn vùng sâu, vùng xa, nhằm bảo đảm khả năng vận hành liên tục, ổn định và phục vụ hiệu quả công tác quản lý nhà nước. Tăng cường bồi dưỡng kỹ năng số, duy trì và mở rộng Tổ Công nghệ số cộng đồng, đẩy mạnh triển khai phong trào “Bình dân học vụ số” giúp người dân, nhất là đồng bào vùng sâu, người đồng bào dân tộc tiếp cận dịch vụ công trực tuyến. Chú trọng sử dụng trí tuệ nhân tạo và công cụ trợ lý ảo trong tra cứu pháp lý, xử lý văn bản và giải quyết thủ tục hành chính, đặc biệt là ở “bộ phận một cửa” và lĩnh vực công tác địa chính – môi trường cấp xã.
Thứ năm, tiếp tục tổng kiểm kê và rà soát lại toàn bộ hệ thống trụ sở, tài sản công, phương tiện làm việc để có phương án bố trí, sắp xếp lại hợp lý, tránh lãng phí, nhất là việc tối ưu hóa công năng sử dụng đối với các trụ sở của đơn vị hành chính cấp huyện cũ dôi dư sau sáp nhập. Theo đó, cần nghiên cứu chuyển đổi các trụ sở này thành các Trung tâm hành chính khu vực hoặc Điểm tiếp nhận và trả kết quả tập trung cho các cụm xã, phường liên kết, giúp người dân vùng xa không phải di chuyển về trung tâm tỉnh. Song song với việc xây dựng văn hóa phục vụ, cần quan tâm đầu tư, nâng cấp không gian tại bộ phận tiếp công dân theo hướng hiện đại, thân thiện, trang bị các ki-ốt dịch vụ công thông minh để người dân, doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và thực hiện thủ tục hành chính nhanh chóng, thuận tiện.
Tài liệu tham khảo:
1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2017). Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả.
2. Bộ Nội vụ (2025). Báo cáo số 10412/BC-BNV ngày 07/11/2025 về tình hình thực hiện chính quyền địa phương 0hai cấp từ ngày 01/7/2025 đến 07/11/2025.
3. UBND tỉnh Lâm Đồng (2025). Báo cáo số 176/BC-UBND ngày 05/11/2025 về kết quả triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp tỉnh Lâm Đồng.
