ThS. Hoàng Long
Trường Chính trị Nguyễn Văn Cừ, tỉnh Bắc Ninh
(Quanlynhanuoc.vn) – Tham nhũng là thách thức lớn nhất đối với năng lực và tính chính danh của các đảng cầm quyền, đặc biệt trong mô hình tập trung dân chủ. Trong bối cảnh đó, công tác kiểm tra, giám sát trở thành trụ cột bảo đảm liêm chính và minh bạch của hệ thống chính trị. Bài viết phân tích công tác kiểm tra, giám sát trong phòng, chống tham nhũng của Đảng Cộng sản Trung Quốc, qua đó rút ra kinh nghiệm cho Việt Nam về việc gắn kiểm tra, giám sát với chiến lược kiểm soát quyền lực, cải cách thể chế và xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra, giám sát chuyên nghiệp, liêm chính.
Từ khóa: Kiểm tra, giám sát, tham nhũng, Đảng Cộng sản Trung Quốc, Đảng Cộng sản Việt Nam, kiểm soát quyền lực, cải cách thể chế.
1. Đặt vấn đề
Tham nhũng là hiện tượng xã hội gắn liền với sự ra đời của giai cấp và nhà nước, tồn tại ở mọi quốc gia và trong mọi thể chế chính trị. Bản chất của tham nhũng là sự lạm dụng quyền lực công để trục lợi cá nhân, gây tổn hại nghiêm trọng đến kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và làm xói mòn lòng tin của Nhân dân. Tham nhũng là sự lạm dụng quyền lực nhà nước để trục lợi cho mục đích cá nhân, phản ánh rõ bản chất pháp lý và chính trị của hiện tượng này. Trong thực tiễn, tham nhũng không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn là biểu hiện của sự suy thoái trong bộ máy cầm quyền, đe dọa trực tiếp đến tính hợp pháp, uy tín và năng lực quản trị quốc gia. Tham nhũng ở cấp độ nhẹ làm giảm niềm tin và tính công tâm của chính quyền, còn ở cấp độ nghiêm trọng có thể làm tê liệt bộ máy, suy yếu nhà nước và dẫn tới khủng hoảng chính trị – xã hội.
Trong tiến trình xây dựng chủ nghĩa xã hội, Việt Nam và Trung Quốc phải đối mặt với tác động của mặt trái kinh tế thị trường, sự chống phá của các thế lực thù địch và nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Những yếu tố này dễ dẫn tới tha hóa quyền lực và phát sinh tham nhũng. Vì vậy, công tác kiểm tra, giám sát đóng vai trò trụ cột trong việc phòng ngừa và kiểm soát tham nhũng, bảo đảm sự liêm chính và vai trò lãnh đạo của Đảng cầm quyền.
Kinh nghiệm từ chiến dịch “đả hổ, diệt ruồi” của Đảng Cộng sản Trung Quốc cho thấy, tầm quan trọng của quyết tâm chính trị, cơ chế kiểm soát quyền lực và việc thể chế hóa công tác kiểm tra, giám sát trong toàn bộ hệ thống chính trị. Trên cơ sở đó, Việt Nam có thể rút ra những bài học thiết thực nhằm tiếp tục đổi mới phương thức kiểm tra, giám sát, tăng cường phòng, chống tham nhũng và củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
2. Kinh nghiệm công cuộc đấu tranh, phòng, chống tham nhũng tại Trung Quốc
Ngay từ sau Đại hội XVIII của Đảng Cộng sản Trung Quốc (năm 2012), cuộc chiến chống tham nhũng là vấn đề chính trị đầu tiên và quan trọng nhất1, xác định: “Chúng ta tiếp tục bắt cả “hổ lẫn ruồi”… tất cả đều được xử lý bình đẳng như nhau trước pháp luật và kỷ luật của Đảng; bất kỳ ai liên quan tới tham nhũng đều phải được điều tra kỹ lưỡng, không thiên vị”2. Với cam kết chính trị mạnh mẽ và sự gương mẫu của lãnh đạo cấp cao, chiến dịch “đả hổ, diệt ruồi” trở thành biểu tượng của quyết tâm chính trị trong cuộc đấu tranh làm trong sạch bộ máy, củng cố tính chính danh của Đảng cầm quyền.
Thực tế, tham nhũng của cán bộ, công chức Trung Quốc từng chiếm khoảng 10% GDP quốc gia3. Ngay từ sau Đại hội XIV (1992), Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đã xác định chống tham nhũng là nhiệm vụ trọng yếu, coi đó là điều kiện sống còn của Đảng và chế độ. Ủy ban Kiểm tra kỷ luật Trung ương đã tổng kết kinh nghiệm, xác lập ba nhiệm vụ trọng tâm: rèn luyện tính liêm khiết và chấp hành kỷ luật trong đội ngũ lãnh đạo; điều tra, xử lý nghiêm các vụ án lớn, án điểm và chấn chỉnh tác phong, kỷ luật hành chính trong các cơ quan đảng, nhà nước. Cuộc chiến chống tham nhũng được triển khai đồng bộ trên toàn hệ thống, tập trung vào việc “trị cả gốc lẫn ngọn”, chuyển từ xử lý sang phòng ngừa, từ “giám sát sau sự việc” sang “giám sát trước sự việc”, chú trọng phát hiện và ngăn chặn nguy cơ ngay từ đầu4.
Đảng Cộng sản Trung Quốc đặc biệt coi trọng kết hợp giữa pháp trị và đức trị. Pháp luật dù hoàn chỉnh đến đâu cũng không thể thay thế đạo đức, bởi “nếu con người tham lam, không tự rèn luyện thì luật pháp cũng không đủ để ràng buộc”5. Theo đó, Đảng chủ trương tiến hành đồng thời phòng và chống, “lấy giáo dục làm cơ sở, lấy chế độ làm căn bản, lấy giám sát làm trọng tâm”, bảo đảm sự hài hòa giữa chống tham nhũng với ổn định chính trị và phát triển kinh tế.
Một điểm nổi bật của Trung Quốc là xây dựng hệ thống cơ quan phòng, chống tham nhũng có đủ thẩm quyền và độc lập tương đối. Ủy ban Kiểm tra kỷ luật Trung ương do Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng bầu, có thẩm quyền kiểm tra và kỷ luật đối với các quan chức cấp cao nhất trong hệ thống chính trị. Trung Quốc ban hành Luật Giám sát quốc gia, hợp nhất Bộ Giám sát và Cục Điều tra tội phạm tham nhũng vào Ủy ban Giám sát Quốc gia, cơ quan giám sát tối cao, chịu trách nhiệm trước Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc. Cơ quan này có quyền giám sát tất cả công chức. Việc hợp nhất này tạo nên cơ chế kiểm soát quyền lực thống nhất, đồng bộ, giảm chồng chéo và nâng cao hiệu quả thực thi.
Trung Quốc còn xây dựng cơ chế phát hiện, xử lý tham nhũng dựa trên sự tham gia của người dân và ứng dụng công nghệ. Chính phủ lập cổng thông tin điện tử www.12388.gov.cn, mở đường dây nóng 24/24 để Nhân dân tố cáo tham nhũng. Bộ Tài chính treo thưởng 15.000 USD cho người cung cấp thông tin có giá trị về “quỹ đen” của các cơ quan và thưởng 10% giá trị tài sản tịch thu cho người tố cáo6. Đồng thời, Trung Quốc thực hiện cơ chế “song quy” – yêu cầu cán bộ có dấu hiệu vi phạm “có mặt tại địa điểm và thời gian quy định để giải trình vụ việc liên quan” – coi đây là biện pháp điều tra nội bộ đặc thù nhằm ngăn chặn tẩu tán chứng cứ và can thiệp hành chính. Công tác điều tra, xử lý được thực hiện quy mô lớn: từ tháng 11/2012 – 4/2022, các cơ quan thanh tra, giám sát, kỷ luật toàn quốc đã điều tra 4,39 triệu vụ tham nhũng, kỷ luật 4,7 triệu đảng viên, cán bộ7.
Riêng năm 2023, hơn 40 quan chức cấp cao thuộc diện Trung ương quản lý bị điều tra, trong đó trên 30 trường hợp bị xử lý kỷ luật, số vụ cấp cao tăng 40% so với năm trước. Năm 2024, Trung Quốc bắt giữ 36 quan chức cao cấp, trong đó có 8 quan chức thuộc cơ quan đảng và nhà nước ở trung ương, 20 quan chức thuộc cơ quan đảng, chính quyền ở địa phương… Tháng 12/2024, một cựu quan chức tham nhũng bậc nhất Trung Quốc đã bị xử lý với bản án nghiêm khắc nhất được áp dụng là tử hình cho quan tham này là lời răn đe cho các cán bộ có quyền lực, không để “mồi phú quý”, “bả vinh hoa” mà tha hóa “nhúng chàm”8.
Đặc biệt, đã có hơn 25.000 người tự giác ra đầu thú, phản ánh sức răn đe và hiệu quả chính trị – pháp lý mạnh mẽ của chiến dịch “đả hổ, diệt ruồi”. Đồng thời, Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng đào tạo, chuyên nghiệp hóa đội ngũ kiểm tra, giám sát; mở các khóa huấn luyện nghiệp vụ cho Ủy ban kiểm tra – kỷ luật các cấp; ban hành quy định bảo vệ cán bộ kiểm tra khi thi hành công vụ và thực hiện chương trình phòng, chống tham nhũng theo chu kỳ 5 năm gắn với nhiệm kỳ Đại hội Đảng toàn quốc9.
Về phương diện thể chế, Đảng Cộng sản Trung Quốc không ngừng hoàn thiện cơ sở chính trị – pháp lý cho công tác kiểm tra, giám sát. Hệ thống quy phạm nội bộ Đảng, gồm: Điều lệ Đảng, quy định tiêu chuẩn sinh hoạt chính trị nội bộ, quy tắc liêm chính và kỷ luật tự giác, Điều lệ công tác thanh tra, Điều lệ công tác giám sát nội bộ… được xem là bộ phận cấu thành của hệ thống pháp luật quốc gia. Các văn bản này tạo nền tảng cho việc chuẩn hóa hành vi đảng viên và gắn kết cơ chế kiểm tra, giám sát trong Đảng với kiểm tra, giám sát của cơ quan nhà nước. Kết quả cho thấy, tình trạng “mua quan, bán chức” giảm rõ rệt; kỷ luật, kỷ cương hành chính trong Đảng được củng cố; niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước tăng lên. Tuy nhiên, một số chuyên gia cảnh báo nguy cơ “chính trị hóa công tác kiểm tra, giám sát” nếu thiếu cơ chế phản biện và giám sát độc lập, đồng thời, ghi nhận tâm lý “sợ sai, sợ trách nhiệm” ở một bộ phận cán bộ, ảnh hưởng đến hiệu quả điều hành và sáng tạo trong quản trị công10.
Từ kinh nghiệm Trung Quốc, có thể rút ra những bài học quan trọng:
Một là, chống tham nhũng phải bắt đầu bằng cam kết chính trị mạnh mẽ của người đứng đầu và gắn với nêu gương liêm chính.
Hai là, cần thể chế hóa công tác kiểm tra, giám sát bằng hệ thống pháp luật, quy chế thống nhất và rõ ràng về thẩm quyền.
Ba là, phải kết hợp giữa phòng ngừa và xử lý, chuyển trọng tâm sang phát hiện, ngăn chặn từ sớm.
Bốn là, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra chuyên nghiệp, liêm chính, có bản lĩnh chính trị vững vàng.
Năm là, phát huy vai trò giám sát của xã hội và Nhân dân nhằm bảo đảm tính khách quan, minh bạch, tránh lạm dụng quyền lực.
Hiệu quả của công tác kiểm tra, giám sát không chỉ được đo bằng quy mô chiến dịch hay số lượng vụ việc xử lý mà quan trọng hơn là khả năng thiết lập một cơ chế kiểm soát quyền lực đồng bộ, công bằng và có trách nhiệm giải trình, huy động được toàn hệ thống chính trị và Nhân dân cùng tham gia vào cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng góp phần củng cố niềm tin và ổn định chính trị – xã hội bền vững.
3. Giá trị tham chiếu cho Việt Nam trong đổi mới công tác kiểm tra, giám sát và phòng, chống tham nhũng
Việt Nam và Trung Quốc có nhiều điểm tương đồng về mô hình đảng lãnh đạo, cơ chế tổ chức quyền lực và định hướng phát triển kinh tế – xã hội. Do đó, việc tham chiếu kinh nghiệm phòng, chống tham nhũng của Đảng Cộng sản Trung Quốc có ý nghĩa đặc biệt trong quá trình Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát trong giai đoạn hiện nay.
Những năm gần đây, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng ở Việt Nam có bước tiến mạnh mẽ cả về quy mô và hiệu quả. Theo Ủy ban Kiểm tra Trung ương (năm 2023), trong nhiệm kỳ Đại hội XIII, hàng chục nghìn tổ chức đảng và đảng viên đã được kiểm tra, giám sát; nhiều cán bộ cấp cao, bao gồm: ủy viên trung ương, bộ trưởng và thứ trưởng bị xử lý kỷ luật hoặc truy tố. Chiến dịch “đốt lò” với quyết tâm chính trị “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”11.
Các hình thức kiểm tra mới như kiểm tra các cấp, giám sát mở rộng và phối hợp liên ngành giữa các cơ quan kiểm tra, thanh tra, kiểm toán và tư pháp đã được triển khai đồng bộ. Theo báo cáo PAPI 2023 của UNDP, điểm “kiểm soát tham nhũng trong khu vực công” của Việt Nam đạt 6,77/10, tăng so với 6,71 năm 2022, phản ánh tiến bộ trong cải thiện tính minh bạch và giảm lạm dụng quyền lực ở khu vực công12. Tuy nhiên, Chỉ số cảm nhận tham nhũng (CPI) do Transparency International (2024) công bố lại ghi nhận Việt Nam đạt 40/100, giảm 1 điểm so với năm trước và xếp hạng 88/180 quốc gia, cho thấy khoảng cách giữa chủ trương chính trị và hiệu quả thực thi vẫn còn đáng kể.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác kiểm tra, giám sát ở Việt Nam vẫn tồn tại một số hạn chế cố hữu: một là, một số địa phương còn biểu hiện nể nang, né tránh, chưa xử lý nghiêm các vi phạm; hai là, cơ sở dữ liệu và hạ tầng công nghệ phục vụ giám sát chưa đồng bộ, còn phân tán; ba là, cơ chế giám sát xã hội và vai trò của báo chí, Nhân dân chưa phát huy đầy đủ; bốn là, một bộ phận cán bộ kiểm tra thiếu bản lĩnh, còn tâm lý e dè khi xử lý cán bộ cùng cấp hoặc cấp trên. Từ bài học của Trung Quốc và thực tế Việt Nam, có thể xác định các hướng lớn nhằm tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát và phòng, chống tham nhũng.
Thứ nhất, quyết tâm chính trị là yếu tố tiên quyết trong công tác đấu tranh, phòng, chống tham nhũng. Dù mô hình tổ chức, phương pháp phòng, chống tham nhũng khác nhau, song hiệu quả chống tham nhũng phụ thuộc chủ yếu vào quyết tâm, lập trường và thái độ đấu tranh chống tham nhũng của những người lãnh đạo trong mỗi quốc gia, nhất là hàng ngũ lãnh đạo cấp cao.
Kinh nghiệm Trung Quốc cho thấy, chống tham nhũng chỉ thành công khi có cam kết chính trị mạnh mẽ và sự nêu gương liêm chính từ lãnh đạo cao nhất như ở Trung Quốc đã làm13. Ở Việt Nam, vai trò lãnh đạo trực tiếp của Tổng Bí thư, Bộ Chính trị và Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã tạo bước đột phá quan trọng. Chống tham nhũng là nhiệm vụ then chốt, sống còn đối với Đảng và chế độ14. Sự kiên định đó giúp củng cố niềm tin và tạo động lực chính trị mạnh mẽ trong toàn hệ thống.
Thứ hai, xác định chống tham nhũng là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục. Đấu tranh phòng, chống tham nhũng là quá trình lâu dài, phức tạp, phải được tiến hành bền bỉ, “vừa xây vừa chống” như quan điểm nêu rõ trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Các chiến dịch quy mô lớn như ở Trung Quốc chỉ thực sự hiệu quả khi được thể chế hóa thành hoạt động thường trực. Việt Nam đang thực hiện điều này thông qua cơ chế phối hợp giữa Đảng, Nhà nước và các tổ chức xã hội, coi đây là nhiệm vụ “vừa cấp bách, vừa thường xuyên”.
Thứ ba, lấy phòng ngừa là trọng tâm, xử lý là biện pháp cần thiết. Giống như cách Trung Quốc chuyển hướng từ “trừng trị” sang “phòng ngừa”, Việt Nam cần đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng từ gốc, đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính, minh bạch hóa quy trình ra quyết định bổ nhiệm, lấy ý kiến Nhân dân và công khai sử dụng ngân sách đối với các dự án trọng điểm như thời gian vừa qua là tín hiệu rất tích cực cho công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Khi vi phạm xảy ra, việc xử lý phải kiên quyết, dứt điểm, bảo đảm thu hồi toàn bộ tài sản tham nhũng. Theo Ủy ban Kiểm tra Trung ương, trong giai đoạn 2021 – 2023, Việt Nam đã thu hồi hơn 80.000 tỷ đồng tài sản tham nhũng – một con số phản ánh sự chuyển biến thực chất trong công tác thực thi pháp luật.
Thứ tư, xây dựng cơ quan chuyên trách, đủ thẩm quyền và độc lập trong điều tra, xử lý tham nhũng. Tham chiếu mô hình Trung Quốc, nơi Ủy ban Giám sát Quốc gia được trao quyền giám sát tối cao15, Việt Nam có thể nghiên cứu hoàn thiện cơ chế cho Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo hướng chuyên trách hơn gắn với thẩm quyền pháp lý mạnh mẽ. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, các quốc gia có cơ quan chống tham nhũng độc lập (như Singapore, Hồng Kông) đều đạt hiệu quả vượt trội16.
Thứ năm, dựa vào Nhân dân và phát huy vai trò giám sát xã hội. Phòng, chống tham nhũng chỉ thành công khi có sự tham gia của Nhân dân. Việt Nam cần mở rộng kênh phản ánh, tố cáo, bảo vệ người tố cáo và khen thưởng kịp thời các cá nhân có đóng góp. Theo UNDP (2024), mức độ người dân sẵn sàng tố giác hành vi tham nhũng tăng lên 43% so với 36% năm 2020, cho thấy xu hướng tích cực trong xây dựng văn hóa liêm chính xã hội17. Thực tế, chỉ khi xử lý nghiêm các hành vi vi phạm ở cấp cao mới có thể tạo hiệu ứng lan tỏa. Việt Nam xử lý hàng loạt cán bộ cấp cao trong hai nhiệm kỳ gần đây đã thể hiện rõ tính kiên quyết và công bằng của pháp luật. Đây chính là nền tảng củng cố niềm tin xã hội và làm trong sạch đội ngũ cán bộ18.
Thứ sáu, hoàn thiện thể chế, hệ thống chính sách, pháp luật đầy đủ, đồng bộ và rõ ràng, minh bạch, công khai, hạn chế đến mức thấp nhất các kẽ hở để lợi dụng có hành vi tham nhũng, tiêu cực. Cần hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, minh bạch, đặc biệt là quy định về công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng nhằm tạo hành lang pháp lý thống nhất. Ngoài ra, Việt Nam nên xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm tra, giám sát và kỷ luật Đảng, chủ động phát hiện sớm rủi ro, ngăn chặn vi phạm từ xa. Việc này không chỉ nâng cao hiệu quả quản trị mà còn phù hợp với xu hướng chuyển đổi số của khu vực công19.
4. Kết luận
Những kết quả nổi bật trong công tác kiểm tra, giám sát và phòng, chống tham nhũng thời gian qua đã khẳng định quyết tâm chính trị mạnh mẽ, nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong việc xây dựng một nền chính trị liêm chính, minh bạch và có trách nhiệm giải trình cao. Sự kiên trì trong lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã tạo nên bước chuyển căn bản, đưa công tác kiểm tra, giám sát trở thành một chức năng lãnh đạo trọng yếu, gắn liền với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và kiểm soát quyền lực trong hệ thống chính trị.
Kinh nghiệm từ Trung Quốc cho thấy, hiệu quả của công tác phòng, chống tham nhũng không thể đo bằng quy mô chiến dịch hay số vụ việc được xử lý mà cốt lõi nằm ở mức độ thể chế hóa và tính bền vững của cơ chế kiểm soát quyền lực. Khi công tác kiểm tra, giám sát trở thành một bộ phận hữu cơ trong cơ chế quản trị quốc gia, vận hành thường xuyên, có tính hệ thống và được hỗ trợ bằng công nghệ, pháp luật và giám sát xã hội, sẽ chuyển từ “biện pháp xử lý” thành “công cụ phòng ngừa chiến lược”, góp phần nâng cao chất lượng lãnh đạo và hiệu lực cầm quyền của Đảng.
Chú thích:
1, 2. Xi Jinping: The Governance of China IV (Tạm dịch: Tập Cận Bình: Quản trị đất nước Trung Quốc tập 4) (2022). Foreign Languages Press Co. Ltd, Bejing, China, tr. 589, 420.
3, 4, 6. Kinh nghiệm của một số quốc gia về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. https://ubkttw.vn/danh-muc/nghien-cuu-trao-doi/kinh-nghiem-cua-mot-so-quoc-gia-ve-phong-chong-tham-nhung-tieu-cuc.html.
5. Chiến dịch truy lùng tham nhũng mới của Trung Quốc. https://cand.com.vn/Su-kien-Binh-luan-antg/chien-dich-truy-lung-tham-nhung-moi-cua-trung-quoc-i720391.
7. Trung Quốc công bố số liệu sốc chống tham nhũng trong 10 năm. https://laodong.vn/thoi-su-quoc-te/trung-quoc-cong-bo-so-lieu-soc-chong-tham-nhung-trong-10-nam-1062741.ldo.
8. 5 kinh nghiệm từ cuộc đấu tranh chống tham nhũng năm 2024. https://thanhtra.com.vn/ho-so-tu-lieu-5BB56E560/5-kinh-nghiem-tu-cuoc-dau-tranh-chong-tham-nhung-nam-2024-4a56fe53d.html.
9. Central Commission for Discipline Inspection. (2025, February 27). More than 25,000 people turned themselves in in 2024 amid China’s anti-corruption campaign. Xinhua News Agency.
https://big5.cctv.com/gate/big5/news.cctv.com/2025/02/27/ARTIMQL5CCClHOTJox1noyaQ250227.shtml?
10. CPC issues revised regulations on disciplinary inspections.
https://english.www.gov.cn/policies/latestreleases/202402/21/content_WS65d5f411c6d0868f4e8e439c.html?
11. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Không có vùng cấm, ngoại lệ trong phòng, chống tham nhũng. https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/hoat-ong-cua-lanh-ao-ang-nha-nuoc/-/2018/827344/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong–khong-co-vung-cam%2C-ngoai-le-trong-phong-chong-tham-nhung.aspx.
12, 17. Theo khảo sát PAPI 2023, người dân cho biết có cải thiện trong nỗ lực phòng chống tham nhũng và quản trị điện tử ở địa phương trong bối cảnh lo ngại về tính minh bạch và tình hình kinh tế. https://www.undp.org/vi/vietnam/press-releases/theo-khao-sat-papi-2023-nguoi-dan-cho-biet-co-cai-thien-trong-no-luc-phong-chong-tham-nhung-va-quan-tri-dien-tu-o-dia-phuong.
13. Xi Jinping’s anti-corruption campaign and political consolidation. In China’s path to global status (pp. 145–168). https://doi.org/10.1007/978-981-96-6921-9_8.
14. Chiến lược quốc gia phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. https://baochinhphu.vn/chien-luoc-quoc-gia-phong-chong-tham-nhung-tieu-cuc-102231011185034868.htm?utm_source=chatgpt.com.
15. Kinh nghiệm phòng, chống tham nhũng ở Trung Quốc, Singapore và những gợi ý cho Việt Nam. https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghien-cu/-/2018/1016802/kinh-nghiem-phong%2C-chong-tham-nhung-o-trung-quoc%2C-singapore-va-nhung-goi-y-cho-viet-nam.aspx.
16. Watt (2024), WY Mô hình Hồng Kông – Xây dựng một cơ quan chống tham nhũng hiệu quả. GPPG 4 , 287–296 (2024). https://doi.org/10.1007/s43508-024-00090-9.
18. Ủy Ban kiểm tra Trung ương kỷ luật, đề nghị thi hành kỷ luật cán bộ. https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/thong-cao-bao-chi-ky-hop-thu-53-cua-uy-ban-kiem-tra-trung-uong-11925010819332723.htm?utm_source=chatgpt.com.
19. Chuyển đổi số trong công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng – Một bước tiến quan trọng. https://ubkttw.vn/danh-muc/nghien-cuu-trao-doi/chuyen-doi-so-trong-cong-tac-kiem-tra-giam-sat-thi-hanh-ky-luat-dang-mot-buoc-tien-quan-trong.html.



