Trần Hoài Phúc
Học viên cao học của Học viện Hành chính Quốc gia
(Quanlynhanuoc.vn) – “Thi đua là yêu nước, yêu nước là phải thi đua”, “Thi đua là gieo trồng, khen thưởng là thu hoạch” đây là những lời khẳng định của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi nói về công tác thi đua, khen thưởng. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác này, nhiều năm qua, Ủy ban nhân dân huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh đã đổi mới và nâng cao chất lượng công tác thi đua, khen thưởng trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững và góp phần bảo vệ chế độ chính trị – xã hội tại địa phương.
Từ khóa: Công tác thi đua, khen thưởng; quản lý nhà nước; huyện Bến Cầu; tỉnh Tây Ninh.
1. Đặt vấn đề
Những năm qua, công tác thi đua, khen thưởng luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm, chú trọng, công tác này đã đi vào nề nếp với nhiều đổi mới trong cách tổ chức về nội dung và hình thức các phong trào thi đua. Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2022 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2024) với nhiều sự thay đổi đã tác động tích cực đến việc thực hiện công tác thi đua, khen thưởng trong cơ quan nhà nước, có thể trở thành công cụ đắc lực trong quản lý nhà nước, phát triển xã hội. Cùng với cả nước, huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh đã có nhiều đổi mới thực hiện và nâng cao chất lượng công tác thi đua, khen thưởng tại địa phương.
2. Thực trạng việc đổi mới thực hiện và nâng cao công tác thi đua, khen thưởng tại huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh.
a. Những kết quả đạt được
Ủy ban nhân dân (UBND) huyện Bến Cầu đã ban hành Chương trình công tác về thực hiện nhiệm vụ kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội qua từng năm; đồng thời, đã chủ động tổng kết công tácthi đua, khen thưởng của mỗi năm, triển khai phương hướng nhiệm vụ năm tiếp theo, phát động các phong trào thi đua gắn với thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh; kiện toàn và chỉ đạo các khối thi đua, xây dựng quy chế, kế hoạch triển khai các phong trào thi đua, nội dung tiêu chí chấm điểm, ký kết giao ước thi đua và đăng ký thi đua.
Chỉ đạo các ngành từ huyện đến các xã, thị trấn thực hiện nghiêm các quy định của Nhà nước về thi đua, khen thưởng. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện theo chỉ thị của UBND tỉnh về việc phát động phong trào thi đua thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh qua từng năm gắn với thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, tháo gỡ khó khăn cho phát triển kinh tế, sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội. Phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến; chỉ đạo đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước với mục tiêu: “Đoàn kết, năng động, sáng tạo, thi đua thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội và xây dựng nông thôn mới”1.
Trên cơ sở, Chương trình công tác năm của UBND huyện đã được ban hành, cụ thể hóa nội dung, tiêu chí thi đua phù hợp với từng ngành, từng cấp; tổ chức phát động các phong trào thi đua thường xuyên, đột xuất gắn với các ngày lễ truyền thống của đất nước; thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm, tháo gỡ những khó khăn, tạo ra không khí thi đua sôi nổi, khơi dậy sức mạnh đoàn kết thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của từng cấp, từng ngành, từng cơ sở, góp phần đẩy mạnh việc thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của huyện.
Năm 2021, huyện Bến Cầu thực hiện Công văn số 252/UBND ngày 05/3/2021của UBND về việc triển khai thực hiện phát động phong trào thi đua thực hiện thắng lợi cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV, bầu cử Đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026 với mục tiêu phát động các phong trào thi đua một cách thiết thực, phát động tuyên truyền hiệu quả, từng bước xây dựng nông thôn mới. Bên cạnh đó, huyện còn ban hành Kế hoạch số 157/KH-UBND ngày 20/7/2021 về triển khai thực hiện phong trào thi đua: “Doanh nghiệp Tây Ninh hội nhập và phát triển” giai đoạn 2021 – 2025, cùng với Kế hoạch số 121/KH-UBND ngày 01/11/2021 phát động phong trào thi đua “Bến Cầu chung tay vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau” giai đoạn 2021 – 2025.
Năm 2022, UBND huyện Bến Cầu được UBND tỉnh Tây Ninh tặng Cờ thi đua cho 6 tập thể dẫn đầu phong trào thi đua năm 2022 và năm học 2022 – 2023; tặng Bằng khen cho 9 tập thể, 46 cá nhân có thành tích xuất sắc trong năm 2022 và thành tích hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ công tác 2 năm liên tục (2021 – 2022); công nhận danh hiệu thi đua cho 13 tập thể đạt danh hiệu “Lao động xuất sắc”, 2 cá nhân đạt danh hiệu “Chiến sĩ thi đua cơ sở”. Ngoài khen thưởng thành tích trong hoạt động thường xuyên, UBND tỉnh còn khen thưởng thành tích hoạt động phong trào (đột xuất) theo từng đợt, theo chuyên đề hàng năm cho 21 tập thể và 36 cá nhân2 (có thành tích tiêu biểu xuất sắc trong các phong trào chung của huyện ở các lĩnh vực, như: công tác vận động quần chúng, cải cách hành chính; công tác quốc phòng địa phương; phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc; hội viên tiêu biểu ở cơ sở; có hỗ trợ, đóng góp lớn cho phòng, chống dịch…).
Năm 2023, các cấp, các ngành và cơ quan, đơn vị ở địa phương đã chủ động phát động phong trào thi đua sôi nổi, rộng khắp, tạo khí thế trong việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội của huyện. Phong trào thi đua “Bến Cầu chung sức xây dựng nông thôn mới” đã tác động mạnh mẽ làm chuyển biến nhận thức mọi tầng lớp nhân dân. Người dân tích cực tham gia đóng góp công sức thực hiện các công trình phúc lợi… tính đến tháng 12/2023: 152/152 tiêu chí đạt, có 6/8 xã duy trì đạt chuẩn nông thôn mới (gồm: An Thanh, Lợi Thuận, Tiên Thuận, Long Khánh, Long Phước, Long Giang), 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (Long Thuận, Long Chữ). Kết quả tự đánh giá Bộ tiêu chí Huyện nông thôn mới đạt 5/9 tiêu chí. Phong trào thi đua: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” được tập trung chỉ đạo quyết liệt, có hiệu quả rõ nét3.
Cùng với đó, Hội đồng thi đua – khen thưởng huyện đã công bố các quyết định của UBND tỉnh Tây Ninh tặng thưởng: 1 cờ thi đua đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua năm 2023 cho Nhân dân và cán bộ xã Tiên Thuận; 2 tập thể đạt thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua năm 20234. Đồng thời, UBND huyện cũng khen thưởng cho các tập thể, cá nhân đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2023.
b. Những bất cập, hạn chế
Mặc dù công tác thi đua, khen thưởng tại huyện Bến Cầu luôn đã có nhiều đổi mới và đạt nhiều kết quả tích cực nhưng quá trình triển khai thực hiện vẫn còn những bất cập, hạn chế. Cụ thể như:
(1) Luật Thi đua, Khen thưởng và các văn bản hướng dẫn thi hành có sự thay đổi liên tục dẫn đến việc thiếu chủ động, chậm trễ trong công tác bình xét thi đua, khen thưởng trên địa bàn huyện khi phải chờ văn bản hướng dẫn.
(2) Năng lực thực hiện công tác thi đua, khen thưởng của cán bộ, công chức còn hạn chế; cách thức làm việc thiếu linh hoạt đôi khi dập khuôn, máy móc phần nào ảnh hưởng đến mục đích và ý nghĩa của phong trào thi đua.
(3) Công tác thanh tra, kiểm tra còn có sự “nể nang”, mang tính hình thức không bảo đảm được mục đích của công tác thanh tra, kiểm tra. Nội dung kiểm tra chủ yếu là xem xét lại các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn thực hiện công tác thi đua, khen thưởng mà không có sự kết hợp chặt chẽ với các nhân sự ở các lĩnh vực khác để kiểm tra một cách toàn diện hơn.
(4) Sự quan tâm và tham gia của người dân đối với các phong trào thi đua, khen thưởng vẫn còn nhiều hạn chế do địa bàn là huyện nông thôn biên giới, đa số người dân sống bằng nghề nông nghiệp canh tác và chăn nuôi, kinh tế chậm phát triển…
3. Giải pháp đổi mới và nâng cao công tác thi đua, khen thưởng tại huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh
Thứ nhất, nhóm giải pháp về đổi mới việc xây dựng, ban hành văn bản về công tác thi đua khen thưởng.
(1) Cần nghiên cứu và tìm hiểu các các văn quy phạm pháp luật mới nhất được ban hành về thi đua, khen thưởng, từ đó tiến hành rà soát, kiểm tra các văn bản cũ tại huyện để xây dựng, bổ sung hoặc sửa đổi các văn bản chỉ đạo thực hiện và các văn bản hướng dẫn thực hiện các phong trào thi đua, tổ chức công tác khen thưởng.
(2) Hoàn thiện các quy định và nâng cao tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về thi đua, khen thưởng. Cập nhật đầy đủ, kịp thời những thay đổi của Luật Thi đua, Khen thưởng và các văn bản pháp luật liên quan. Bổ sung, điều chỉnh nội dung các văn bản để cụ thể hóa các tiêu chí, điều kiện thi đua, khen thưởng phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Quy định rõ ràng về thủ tục trình hồ sơ, thẩm định, xét duyệt, trao tặng danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng. Quy định cụ thể về trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc tổ chức, thực hiện công tác thi đua, khen thưởng.
(3) Việc xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật về công tác thi đua, khen thưởng cần phải có sự tham gia của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, bảo đảm tính khách quan, công bằng, dân chủ. Văn bản quy phạm pháp luật về công tác thi đua, khen thưởng cần được công khai, minh bạch để mọi người dân đều được biết và thực hiện.
Thứ hai, nhóm giải pháp nhằm đổi mới việc tổ chức thực hiện công tác thi đua, khen thưởng.
(1) Đẩy mạnh công tác tuyên truyền các phong trào thi đua yêu nước trong cán bộ, công chức, viên chức và các tầng lớp nhân dân. Tuyên truyền các phong trào thi đua, các hoạt động kỷ niệm… để mọi người cùng biết, cùng hưởng ứng, tạo nên khí thế thi đua sôi nổi, rộng khắp. Phát động thêm các cuộc thi tìm hiểu pháp luật về thi đua, khen thưởng; xây dựng các kênh thông tin, liên lạc để trao đổi những vấn đề xoay quanh công tác thi đua, khen thưởng giữa cán bộ, công chức làm công tác thi đua, khen thưởng từ huyện đến các xã. Cùng với đó, nêu gương người tốt việc tốt, các gương điển hình trên các lĩnh vực: giáo dục, y tế, an ninh trật tự, an toàn giao thông…
(2) Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đối với công tác thi đua, khen thưởng. Phân công trách nhiệm cụ thể cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc tổ chức, thực hiện công tác thi đua, khen thưởng. Thực hiện đúng quy trình, thủ tục thi đua, khen thưởng theo quy định của pháp luật. Kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện công tác thi đua, khen thưởng, kịp thời phát hiện và xử lý các vi phạm.
(3) Đề cao vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc tổ chức triển khai các phong trào thi đua và bình xét khen thưởng. Người đứng đầu cơ quan, đơn vị đóng vai trò là đầu tàu trong việc dẫn dắt các phong trào thi đua từ khi bắt đầu đến khi kết thúc. Vì thế, người đứng đầu phát động phong trào thi đua, khen thưởng có trách nhiệm phải thường xuyên theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra các các tập thể, cá nhân thuộc cơ quan, đơn vị trong việc tổ chức và tham gia các phong trào thi đua yêu nước.
(4) Nâng cao năng lực cán bộ, công chức làm công tác thi đua, khen thưởng. Yêu cầu đối với cán bộ, công chức làm công tác thi đua, khen thưởng không chỉ nắm vững các chủ trương, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, mà còn phải có lòng nhiệt tình với công việc, gần gũi với mọi người, có sự công bằng, khách quan trong công việc. Chú trọng việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ do cơ quan, đơn vị tổ chức và có sự chủ động tự học tập, bồi dưỡng để không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu thời kỳ hội nhập và công nghệ thông tin ngày càng phát triển như hiện nay.
(5) Đổi mới hoạt động sơ kết, đánh giá các phong trào thi đua và công tác khen thưởng, như: đổi mới thời điểm hoặc hình thức phát động, chỉ đạo thực hiện, sơ kết, tổng kết và khen thưởng; đẩy mạnh áp dụng cải cách thủ tục hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin; chú trọng các tiêu chí định lượng…
(6) Phối hợp, trao đổi, kinh nghiệm triển khai công tác thi đua, khen thưởng giữa các đơn vị, địa phương với nhau để tìm giải pháp khắc phục các vấn đề còn vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện công tác thi đua, khen thưởng.
Thứ ba, nhóm giải pháp nhằm đổi mới việc thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại tố cáo và xử lý vi phạm trong công tác thi đua, khen thưởng.
Xây dựng các chương trình, kế hoạch thanh tra, kiểm tra các cụm, khối thi đua. Cần cụ thể hóa và xây dựng kế hoạch, nội dung kiểm tra, giám sát thực hiện. Làm rõ và gắn trách nhiệm giữa người đứng đầu đoàn kiểm tra với người đứng đầu cơ quan đơn vị được kiểm tra, quy định rõ trách nhiệm và cơ chế xử lý trách nhiệm của người đứng đầu khi phát hiện xảy ra vi phạm. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc giám sát việc thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng, nhất là công tác khiếu nại, tố cáo. Cùng với đó, tạo điều kiện hoặc bố trí công chức ở phòng Nội vụ huyện thực hiện công tác thi đua, khen thưởng được tham gia các đoàn kiểm tra về thi đua, khen thưởng để có thể kịp thời nắm bắt tình hình hoặc giải đáp các vấn đề bất cập về thi đua, khen thưởng.
Chú thích:
1. Hội đồng Thi đua – Khen thưởng huyện Bến Cầu (2023). Kế hoạch số 15/KH-HĐTĐ ngày 17/01/2023 về thực hiện phong trào thi đua yêu nước, triển khai công tác thi đua, khen thưởng năm 2023 gắn với việc tổ chức hoạt động thiết thực chào mừng 75 năm ngày Bác Hồ ra lời kêu gọi Thi đua ái quốc – Ngày truyền thống Thi đua yêu nước.
2. Tác giả tổng hợp từ: Báo cáo tổng kết công tác thi đua, khen thưởng năm 2022 và phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2023 của Ủy ban nhân dân huyện Bến Cầu.
3, 4. Tác giả tổng hợp từ: Báo cáo tổng kết công tác thi đua, khen thưởng năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2024 của Ủy ban nhân dân huyện Bến Cầu.
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Chính trị (2014). Chỉ thị số 34 – CT/TW ngày 07/4/2014 về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng.
2. Quốc hội (2003). Luật Thi đua Khen thưởng năm 2003 và năm 2022.
3. Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh (2020). Quyết định số 44/2020/QĐ-UBND ngày 27/10/2020 ban hành quy chế về công tác thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Tây Ninh.
4. Phạm Đức Toàn (2024). Công tác thi đua, khen thưởng của cơ quan nhà nước giai đoạn hiện nay. https://www.quanlynhanuoc.vn/2024/05/14/cong-tac-thi-dua-khen-thuong-cua-co-quan-nha-nuoc-giai-doan-hien-nay.
5. Đặng Thị Minh (2020). Nâng cao chất lượng công tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay. https://www.quanlynhanuoc.vn/2020/11/10/nang-cao-chat-luong-cong-tac-thi-dua-khen-thuong-trong-giai-doan-hien-nay.