Tác động của hội nhập quốc tế đến việc thực hiện chính sách đối với người khuyết tật ở Việt Nam hiện nay

ThS, NCS. Trần Hồng Trang
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

(Quanlynhanuoc.vn) – Chính sách đối với người khuyết tật không chỉ là sự hỗ trợ, giúp đỡ đối với người khuyết tật mà còn thể hiện bản chất ưu việt của xã hội xã hội chủ nghĩa là xã hội tiến bộ, vì sự phát triển toàn diện của con người. Thực hiện chính sách đối với người khuyết tật ở Việt Nam chịu sự tác động sâu sắc của bối cảnh hội nhập quốc tế. Trên cơ sở phân tích những tác động của hội nhập quốc tế đến thực hiện chính sách đối với người khuyết tật, tác giả đề xuất một số khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách đối với người khuyết tật hiện nay.

Từ khóa: Thực hiện chính sách; hội nhập quốc tế; người khuyết tật.

1. Đặt vấn đề 

Chính sách đối với người khuyết tật là chính sách quan trọng của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội, góp phần ổn định đời sống của người khuyết tật. Đồng thời, chính sách đối với người khuyết tật còn thể hiện truyền thống “tương thân tương ái”, “lá lành đùm lá rách” tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm để phát triển đất nước hiện nay là “thực hiện tốt chính sách xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, an ninh con người, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong quản lý phát triển xã hội, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống và chỉ số hạnh phúc của con người Việt Nam”1. Ngày nay, hội nhập quốc tế đã trở thành xu hướng lớn của thời đại, hội nhập quốc tế đã góp phần thúc đẩy hiệu quả thực hiện chính sách đối với người khuyết tật, gia tăng nguồn lực vật chất, nâng cao đời sống, góp phần xóa bỏ sự tự ti mặc cảm, thúc đẩy hòa nhập cộng đồng cho người khuyết tật hiệu quả. Tuy nhiên, hội nhập quốc tế cũng có những tác động tiêu cực đến việc thực hiện chính sách đối với người khuyết tật ở Việt Nam.

2. Chính sách đối với người khuyết tật và tổng quan về người khuyết tật ở Việt Nam hiện nay 

Theo Luật người khuyết tật đã định nghĩa người khuyết tật là người bị khiếm khuyết một hoặt nhiều bộ phận cơ thể hoặc bị suy giảm chức năng được biểu hiện dưới dạng tật khiến cho lao động, sinh hoạt học tập gặp khó khăn2. Với các dạng khuyết tật gồm: khuyết tật vận động; khuyết tật nghe, nói; khuyết tật nhìn; khuyết tật thần kinh, tâm thần; khuyết tật trí tuệ; khuyết tật khác. Người khuyết tật được chia theo mức độ khuyết tật gồm: khuyết tật đặc biệt nặng; khuyết tật nặng và khuyết tật nhẹ.

Nhằm bảo đảm các quyền, lợi ích của người khuyết tật, Luật Người khuyết tật cũng quy định các chính sách của Nhà nước, gồm: Nhà nước bố trí ngân sách để thực hiện chính sách về người khuyết tật; phòng ngừa, giảm thiểu khuyết tật bẩm sinh, khuyết tật do tai nạn thương tích, bệnh tật và nguy cơ khác dẫn đến khuyết tật. Bảo trợ xã hội; trợ giúp người khuyết tật trong chăm sóc sức khỏe, giáo dục, dạy nghề, việc làm, văn hóa, thể thao, giải trí, tiếp cận công trình công cộng và công nghệ thông tin, tham gia giao thông; ưu tiên thực hiện chính sách bảo trợ xã hội và hỗ trợ người khuyết tật là trẻ em, người cao tuổi. Lồng ghép chính sách về người khuyết tật trong chính sách phát triển kinh tế – xã hội. Tạo điều kiện để người khuyết tật được chỉnh hình, phục hồi chức năng; khắc phục khó khăn, sống độc lập và hòa nhập cộng đồng. Đào tạo, bồi dưỡng người làm công tác tư vấn, chăm sóc người khuyết tật. Khuyến khích hoạt động trợ giúp người khuyết tật. Tạo điều kiện để tổ chức của người khuyết tật, tổ chức vì người khuyết tật hoạt động. Khen thưởng cơ quan, tổ chức, cá nhân có thành tích, đóng góp trong việc trợ giúp người khuyết tật. Xử lý nghiêm minh cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Việt Nam hiện có khoảng 7 triệu người khuyết tật, chiếm 7% dân số từ 2 tuổi trở lên, trong đó 87,27% người khuyết tật sống ở nông thôn. Trình độ học vấn của người khuyết tật thấp, hơn 41% số người khuyết tật từ 6 tuổi trở lên không biết chữ và số có trình độ từ tốt nghiệp trung học cơ sở trở lên chỉ chiếm 19,5%. Về trình độ chuyên môn, hơn 93% người khuyết tật từ 16 tuổi trở lên không có chuyên môn; số có bằng cấp từ chứng chỉ nghề trở lên chỉ chiếm 6,5%. Số người khuyết tật còn trong độ tuổi lao động là 61%, trong đó 40% còn khả năng lao động. Tuy nhiên, chỉ có 31,7% người khuyết tật từ 15 tuổi trở lên có việc làm so với 83,8% người không khuyết tật3

Hằng năm, Nhà nước đã chi khoảng 15.000 tỷ đồng để hỗ trợ, giải quyết trợ cấp xã hội hằng tháng cho khoảng 1,1 triệu người khuyết tật; hỗ trợ 20.000 người khuyết tật tiếp cận để học nghề và việc làm; hỗ trợ 1,2 triệu học sinh khuyết tật đến trường; tỷ lệ người khuyết tật được tiếp cận bảo hiểm y tế lên tới 95%4. Các bệnh viện đa khoa trung ương, tỉnh và huyện đều có khoa phục hồi chức năng, 20 tỉnh, thành phố thành lập được trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập và 107 cơ sở giáo dục chuyên biệt cho trẻ em khuyết tật không đến được trường lớp bình thường, đã thống nhất được ngôn ngữ ký hiệu và chữ nổi Brail trong toàn quốc5.

Có thể thấy, người khuyết tật là một lực lượng không nhỏ trong xã hội. Người khuyết tật là một trong nhiều nhóm đối tượng dễ bị tổn thương mà xã hội luôn quan tâm, điều đó đòi hỏi Nhà nước cần thực hiện chính sách đối với người khuyết tật bảo đảm thích ứng với những biến đổi do hội nhập quốc tế mang lại.

3. Hội nhập quốc tế và các tác động đến đến thực hiện chính sách đối với người khuyết tật

Trong thời đại ngày nay, dưới tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 lực lượng sản xuất và công nghệ thông tin đã và đang phát triển nhanh chóng với một tốc độ chưa từng thấy. Hội nhập quốc tế đã gắn kết nền kinh tế của các quốc gia theo các cơ chế khu vực và toàn cầu mà theo đó các nước thành viên chịu sự ràng buộc theo những quy định chung của khối. Sự gắn kết này khiến các quốc gia ngày nay càng có nhiều mối quan hệ phụ thuộc vào nhau hơn, cần sự bổ trợ qua lại, bên cạnh các vấn đề kinh tế, các vấn đề về môi trường, dân số, con người cũng chịu sự tác động. 

Hội nhập quốc tế vừa mang đến thời cơ lớn nhưng đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức lớn cho các quốc gia, Những thời cơ và thách thức đều tác động trực tiếp đến nền kinh tế của các quốc gia từ đó tác động gián tiếp đến nguồn lực và những điều kiện khác phục vụ cho việc thực hiện các chính sách xã hội nói chung và chính sách đối với người khuyết tật nói riêng.

a. Về mặt tích cực

Một là, hội nhập quốc tế thúc đẩy tăng trưởng phát triển kinh tế, bảo đảm nguồn ngân sách cho thực hiện chính sách đối với người khuyết tật.

Hội nhập quốc tế mở ra cơ hội lớn cho sự phát triển kinh tế – xã hội ở Việt Nam. Tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP) giai đoạn 2016 – 2019 đạt khá cao, ở mức bình quân 6,8%/năm. Tốc độ tăng trưởng bình quân 5 năm 2016 – 2020 đạt khoảng 6%/năm và thuộc nhóm các nước tăng trưởng cao nhất khu vực, thế giới. Quy mô GDP tiếp tục được mở rộng, đến năm 2020 đạt 271,2 tỷ USD, tăng khoảng 1,4 lần so với năm 2015; GDP bình quân đầu người năm 2020 đạt 2.779 USD, gấp khoảng 1,3 lần so với năm 20156. Các cân đối lớn của nền kinh tế về tích lũy, tiêu dùng, tiết kiệm – đầu tư, năng lượng, lương thực, lao động – việc làm,… tiếp tục được bảo đảm. 

Năm 2023 tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt khoảng 5,05% với xu thế tăng trưởng duy trì đà tăng dần qua từng quý, Quy mô GDP theo giá hiện hành ước đạt 10.221,8 nghìn tỷ đồng, tương đương 430 tỷ USD7. Tổng vốn FDI đăng ký vào Việt Nam tính đến ngày 20/12/2023, bao gồm vốn đăng ký cấp mới đạt gần 20,2 tỷ USD tăng 62,2%, vốn đăng ký điều chỉnh tăng 14%; giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt hơn 8,5 tỷ USD, tăng 65,7%. Qua đó, nguồn vốn FDI vào Việt Nam đạt hơn 36,61 tỷ USD, tăng trên 32% so với cùng kỳ năm 20228

Đây là nguồn lực vật chất to lớn để Nhà nước bảo đảm thực hiện các chính sách xã hội cho các đối tượng yếu thế, trong đó có người khuyết tật. Năm 2023, ngân sách nhà nước đã bố trí 31,3 tỷ đồng thực hiện Nghị định số 20/2021/NĐ-CP ngày 15/3/2021 của Chính phủ về trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội và khoảng 489 tỷ đồng thực hiện chính sách hỗ trợ về giáo dục đối với người khuyết tật9

Hai làhội nhập quốc tế đã mở rộng mối quan hệ đối ngoại của Việt Nam và các nước trên thế giới, từ đó mạng lưới hợp tác quốc tế và sự gắn kết với các tổ chức nước ngoài về người khuyết tật được mở rộng.

Với chủ trương “Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hòa bình, độc lập, hợp tác và phát triển”. Trong những năm qua, Việt Nam đã tích cực tham gia, chặt chẽ và hiệu quả với nhiều tổ chức quốc tế, như: Hội người khuyết tật thế giới (ACDC), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ cứu trợ trẻ em khẩn cấp (UNICEF), Liên đoàn quốc tế Nhân quyền (FIDH),… đồng thời, tham gia ký kết các công ước về người khuyết tật, Công ước của Liên hiệp quốc về quyền của người khuyết tật năm 2014, phê chuẩn Công ước 159 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) về tái thích ứng nghề nghiệp và việc làm cho người khuyết tật năm 2019. Đây là những văn bản quốc tế quan trọng khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc bảo đảm quyền của người khuyết tật. 

Cùng với đó, các cơ quan, tổ chức của Việt Nam cũng hợp tác với các cơ quan, tổ chức nước ngoài trong hỗ trợ người khuyết tật, như: trong hơn 30 năm, Hoa Kỳ và Việt Nam đã hợp tác để cải thiện cuộc sống của gần 1 triệu người khuyết tật; Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) thông qua nhiều chương trình, dự án tại Việt Nam từ năm 1991 đã đóng góp hơn 140 triệu USD cho các hoạt động hỗ trợ người khuyết tật tại Việt Nam10. Hợp tác với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA) xây dựng Trung tâm Phục hồi chức năng – Bảo trợ xã hội cho người khuyết tật tỉnh Quảng Trị với nguồn kinh phí từ vốn ODA là 12 triệu USD với mục tiêu tạo cơ hội cho hơn 20.000 người khuyết tật tiếp cận với dịch vụ, phúc lợi xã hội và phục hồi chức năng tại tỉnh Quảng Trị11. Năm 2020 kỷ niệm 25 năm JICA phái cử các tình nguyện viên Nhật Bản đến Việt Nam. Trong 25 năm qua, đã có tổng cộng 670 tình nguyện viên được phái cử đến 41 tỉnh, thành của Việt Nam. Các lĩnh vực hỗ trợ rất đa dạng, bao gồm giảng dạy tiếng Nhật, chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng, phát triển cộng đồng, thể thao, nông nghiệp, du lịch, hỗ trợ trẻ em và người khuyết tật12. Ngoài ra, Liên hiệp hội về Người khuyết tật Việt Nam cùng các tổ chức thành viên, đơn vị trực thuộc là đối tác tin cậy của nhiều tổ chức quốc tế như: CBM, UNDP, UNICEF,… Thông qua các hoạt động, dự án, phi dự án có ý nghĩa, mang lại giá trị lâu dài, bền vững đối với người khuyết tật.

Ba là, hội nhập quốc tế cùng với sự phát triển của khoa học – công nghệ và mạng xã hội tạo điều kiện thuận lợi cho người khuyết tật tăng cường sự kết nối với bên ngoài, tăng thêm sự hiểu biết tri thức mới.

Hiện nay, mạng xã hội phát triển mạnh mẽ như: Zalo, Facebook, Tiktok, Youtube, Threads… đã góp phần kết nối người khuyết tật với cộng đồng trong và ngoài nước. Các mạng xã hội tạo điều kiện cho người khuyết tật giao lưu, trao đổi kinh nghiệm sống, mở rộng phạm vi cộng đồng người khuyết tật, truyền năng lượng tích cực để người khuyết tật vượt qua những rảo cản trong cuộc sống. Tri thức và thế giới tinh thần của người khuyết tật được mở rộng, từ đó, đã tác động tích cực đến thái độ sống, xóa dần những mặc cảm, rào cản vô hình của người khuyết tật trong cộng đồng. 

Bốn là, hội nhập quốc tế là điều kiện thuận lợi để Đảng và Nhà nước Việt Nam tăng thêm cơ hội tiếp cận, nghiên cứu những mô hình, cách thức thực hiện chính sách đối với người khuyết tật thế giới. 

Hội nhập quốc tế là xu thế của thời đại mở ra quá trình tăng cường quan hệ hợp tác giữa các quốc gia trên thế giới. Thông qua tìm hiểu, nghiên cứu, học tập các chính sách, mô hình của các quốc gia trên thế giới về người khuyết tật, từ đó, có sự tiếp thu, chọn lọc nội dung và cách làm phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh quốc gia, kết hợp với đặc trưng của Việt Nam để xây dựng văn bản quy phạm pháp luật nhằm mang lại lợi ích cao nhất cho người khuyết tật. Các chính sách về người khuyết tật ngoài kinh nghiệm của các quốc gia còn kết hợp các giá trị nhân văn, cao đẹp của dân tộc Việt nam, các giá trị về công bằng xã hội của xã hội xã hội chủ nghĩa mà Việt Nam đang xây dựng. 

b. Về mặt hạn chế, bất cập

Thứ nhất, tác động của tình hình kinh tế – chinh trị thế giới ảnh hưởng đến kinh tế – xã hội Việt Nam. Hội nhập quốc tế sâu rộng, khiến các biến động của tình hình kinh tế – chính trị thế giới đều ảnh hưởng đến kinh tế – xã hội Việt Nam. Đặc biệt các tác động tiêu cực, như: khủng hoảng kinh tế thế giới, biến động giá dầu, xung đột giữa các quốc gia, khu vực,… đều ảnh hưởng đến tình hình kinh tế – xã hội của Việt Nam. Trong khi nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước cho chính sách xã hội còn hạn chế, chủ yếu dựa vào ngân sách công, do đó, tác động trực tiếp đến nguồn lực để thực hiện chính sách đối với người khuyết tật. 

Thứ hai, trong quá trình hội nhập quốc tế, mở cửa hợp tác toàn diện, Việt Nam cũng bị tác động bởi dịch bệnh toàn cầu. Hậu quả trực tiếp của dịch bệnh toàn cầu đến việc thực hiện chính sách xã hội đối với người khuyết tật chính là nguồn lực và thực hiện chính sách bị ngưng trệ. Người khuyết tật đã là đối tượng yếu thế trong xã hội nên dịch bệnh là nguyên nhân trực tiếp tác động đến sức khỏe, tinh thần của người khuyết tật và toàn xã hội. Đại dịch Covid-19 ảnh hưởng tới sự dịch chuyển của lao động, thương mại trên phạm vi toàn thế giới gây khó khăn cho chăm lo người khuyết tật. Đại dịch Covid-19 làm suy giảm kinh tế toàn cầu, làm cho các hoạt động thương mại bị “đóng băng”, sự hỗ trợ, phối hợp giữa các tổ chức thế giới đến các hoạt động nhân đạo, như: hỗ trợ người khuyết tật, tập huấn chuyên môn cho cán bộ làm công tác thực hiện chính sách, hội viên hội người khuyết tật gặp rất nhiều khó khăn.

Thứ ba, quá trình hội nhập, các thế lực phản động ngoài nước đã thâm nhập, tìm kẻ hở trong chính sách và việc thực hiện chính sách để xuyên tạc, chống phá. Thông các hoạt động liên quan đến người khuyết tật, một số tổ chức phi chính phủ, hoạt động với hình thức bên ngoài là hỗ trợ, hợp tác, nhưng bên trong lại chính là tổ chức để nắm thông tin để chống phá Đảng và Nhà nước ta. Lợi dụng trình độ dân trí và nhận thức của người khuyết tật nói riêng và một bộ phận quần chúng nói chung để kích động các chính sách chưa được hoàn thiện và việc thực hiện chính sách.

Thứ tư, nguồn lực con người trong việc thực hiện chính sách đối với người khuyết tật còn mỏng và chủ yếu là kiêm nhiệm chưa đáp ứng yêu cầu thích ứng với những biến đổi trong quá trình hội nhập quốc tế. Quá trình hội nhập quốc tế diễn ra mạnh mẽ, trọng tâm trong lĩnh vực kinh tế, cùng với đó, quan hệ giữa các quốc gia về chính trị, văn hóa và xã hội cũng được phát triển. Đồng thời, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học – công nghệ và thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã thúc đẩy mối quan hệ giữa các nước ngày càng được tăng cường. Theo đó, quá trình sản sinh, chuyển giao tri thức diễn ra mạnh mẽ. Điều này đặt ra cho đội ngũ cán bộ trực tiếp thực hiện chính sách xã hội ở nước ta phải kịp thời nắm bắt những tiến bộ của khoa học – công nghệ, tri thức mới tiên tiến, hiện đại nhằm nâng cao nhận thức về ý nghĩa, vai trò quan trọng của chính sách xã hội đối với người khuyết tật.

4. Một số khuyến nghị nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách đối với người khuyết tật

Một là, tiếp tục phát huy tính chủ động, tích cực trong việc đề ra và lãnh đạo thực hiện đường lối hội nhập quốc tế của Đảng và Nhà nước Việt Nam hiện nay. Khai thác tối đa những yếu tố tích cực của hội nhập quốc tế, đồng thời, hạn chế những tác động tiêu cực của hội nhập quốc tế đến tăng trưởng phát triển kinh tế, bảo đảm nguồn lực cho thực hiện chính sách.

Hai là, giữ vững nguyên tắc độc lập, tự chủ trong đối ngoại với các quốc gia. Đồng thời, chủ động trong giải quyết những tác động mang tính toàn cầu như dịch bệnh, các tệ nạn xã hội, tội phạm xuyên quốc gia.

Ba là, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người khuyết tật và các tầng lớp nhân dân về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực chống phá, thù địch, lợi dụng công cụ mạng xã hội, hợp tác quốc tế,… để chống phá Đảng, Nhà nước.

Bốn là, nâng cao trình độ, năng lực và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ thực hiện chính sách. Thường xuyên mở các lớp tập huấn cho cán bộ làm công tác thực hiện chính sách xã hội, đồng thời, cải cách chế độ tiền lương cho cán bộ, công chức hoạt động trong lĩnh vực liên quan đến thực hiện chính sách đối với người khuyết tật.

Năm là, tăng cường sự tiếp cận của người khuyết tật đối với các dịch vụ, như: giao thông công cộng, các công trình công cộng, trường học, bệnh viện, cơ quan nhà nước,… nhằm tạo thuận lợi, hòa nhập của người khuyết tật trong các hoạt động phục vụ đời sống.

5. Kết luận

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay, việc thực hiện chính sách đối với người khuyết tật ở Việt Nam phải chịu những tác động cả tích cực và tiêu cực. Những tác động tích cực của hội nhập quốc tế đã góp phần thúc đẩy thực hiện có hiệu quả chính sách đối với người khuyết tật, như: tăng thêm nguồn lực về vật chất, kỹ thuật, tri thức và mối liên hệ với các tổ chức nước ngoài. Tuy nhiên, những tác động tiêu cực đến thực hiện chính sách đối với người khuyết tật đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức thực hiện chính sách phải nâng cao trình độ, năng lực và trách nhiệm trong việc thực hiện chính sách đối với người khuyết tật.

Chú thích:
1, 6. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập II. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 336, 8 – 9.
2. Luật Người khuyết tật năm 2010
3. Khoảng 31,7% người khuyết tật từ 15 tuổi trở lên có việc làm. https://nhandan.vn/khoang-317-nguoi-khuyet-tat-tu-15-tuoi-tro-len-co-viec-lam-post743953.html#:~:text=S%E1%BB%91%20ng%C6%B0%E1%BB%9Di%20khuy%E1%BA%BFt%20t%E1%BA%ADt%20c%C3%B2n,8%25%20ng%C6%B0%E1%BB%9Di%20kh%C3%B4ng%20khuy%E1%BA%BFt%20t%E1%BA%ADt., ngày 21/3/2023.
4. Tăng cường hiệu quả điều phối, hợp tác quốc tế trong công tác người khuyết tật. https://dangcongsan.vn/xa-hoi/tang-cuong-hieu-qua-dieu-phoi-hop-tac-quoc-te-trong-cong-tac-nguoi-khuyet-tat-559541.html, ngày 17/7/2020.
5. Kỷ niệm 43 năm Ngày Người khuyết tật Việt Nam với nhiều hoạt động. https://nhandan.vn/ky-niem-43-nam-ngay-nguoi-khuyet-tat-viet-nam-voi-nhieu-hoat-dong-post748047.html, ngày 16/4/2023.
7, 8. Kinh tế Việt Nam năm 2023 và triển vọng năm 2024. https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/kinh-te/-/2018/887502/kinh-te-viet-nam-nam-2023-va-trien-vong-nam-2024.aspx, ngày 11/02/2024
9. Hàng nghìn người khuyết tật được dạy nghề, tạo việc làm và hỗ trợ sinh kế. https://hanoimoi.vn/hang-nghin-nguoi-khuyet-tat-duoc-day-nghe-tao-viec-lam-va-ho-tro-sinh-ke-654409.html, ngày 28/12/2023. 
10. Khởi động giai đoạn 2 dự án Hòa nhập về hỗ trợ người khuyết tật. https://nhandan.vn/khoi-dong-giai-doan-2-du-an-hoa-nhap-ve-ho-tro-nguoi-khuyet-tat-post755573.html, ngày 01/6/2023.
11. Tạo cơ hội cho hơn 20.000 người khuyết tật tiếp cận phúc lợi xã hội. https://baochinhphu.vn/tao-co-hoi-cho-hon-20000-nguoi-khuyet-tat-tiep-can-phuc-loi-xa-hoi-102231006181620002.htm, ngày 06/10/2023.
12. Tình nguyện viên JICA tại Việt Nam: Chú ý phòng dịch để hoàn thành tốt nhiệm vụ. https://dangcongsan.vn/phong-chong-dich-covid-19/tinh-nguyen-vien-jica-tai-viet-nam-chu-y-phong-dich-de-hoan-thanh-tot-nhiem-vu-569680.html, ngày 10/12/2020.