Thiếu tá, NCS. Nguyễn Kiến Nghị
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Đối với bộ đội pháo binh, đội ngũ trung đội trưởng là lực lượng nòng cốt trực tiếp tham gia huấn luyện. Để phát huy truyền thống phát huy truyền thống “Chân đồng, vai sắt, đánh giỏi, bắn trúng” đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, cần tiếp tục nâng cao năng lực huấn luyện chiến đấu cho đội ngũ trung đội trưởng pháo binh trong quân đội.
Từ khóa: Năng lực; huấn luyện; chiến đấu, trung đội trưởng; pháo binh.
1. Đặt vấn đề
Đội ngũ trung đội trưởng pháo binh là lực lượng trực tiếp tham gia huấn luyện ở các đơn vị cơ sở. Với chức trách, nhiệm vụ của mình, trung đội trưởng pháo binh là người trực tiếp quản lý, chỉ huy, triển khai và tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ huấn luyện chiến đấu ở các đơn vị. Do đó, nâng cao năng lực huấn luyện chiến đấu cho đội ngũ trung đội trưởng pháo binh nhằm hoàn thiện tri thức, kỹ xảo, kỹ năng hoạt động quân sự và phương pháp huấn luyện quân sự cho đội ngũ này đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu trong tình hình mới. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết ở các đơn vị cơ sở trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay đề ra với mục tiêu xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại; đến năm 2025, cơ bản xây dựng quân đội tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại…
2. Thực trạng năng lực huấn huyện chiến đấu của đội ngũ trung đội trưởng pháo binh
Nhận thức được về vị trí, vai trò, ý nghĩa của nâng cao năng lực huấn luyện chiến đấu của đội ngũ trung đội trưởng pháo binh đối với nâng cao sức mạnh chiến đấu của từng đơn vị. Những năm qua, đảng ủy các đơn vị pháo binh đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác huấn luyện chiến đấu, trọng tâm thực hiện theo tinh thần Kết luận số 60-KL/QUTW ngày 18/01/2019 của Quân ủy Trung ương về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 765-NQ/QUTW ngày 20/12/2012 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 – 2020 và những năm tiếp theo, các chỉ lệnh huấn luyện chiến đấu của cấp trên, tạo bước chuyển biến tích cực, toàn diện trong nâng cao năng lực huấn luyện chiến đấu của đội ngũ trung đội trưởng.
Công tác lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao năng lực huấn luyện chiến đấu của đội ngũ trung đội trưởng pháo binh có nhiều đổi mới, sáng tạo, sát với yêu cầu, nhiệm vụ từng đơn vị; phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các đơn vị; các nội dung, biện pháp nhằm nâng cao năng lực huấn luyện chiến đấu của đội ngũ trung đội trưởng pháo binh được triển khai triệt để, đi vào chiều sâu, có nền nếp và đạt hiệu quả cao. Các đơn vị huấn luyện các nội dung chuyên ngành theo đúng chương trình huấn luyện cơ bản; chú trọng huấn luyện thực hành, thao tác trên trang bị, kết hợp huấn luyện kỹ thuật với chiến thuật. Bộ đội làm chủ, sử dụng thành thạo các loại vũ khí, trang bị, khí tài được biên chế; kết quả kiểm tra kỹ thuật chuyên ngành, Binh chủng đều đạt khá, giỏi; các đơn vị duy trì nghiêm chế độ hợp luyện trung đội, đại đội; kiểm tra hợp luyện đại đội ban ngày và ban đêm, góp phần nâng cao trình độ hợp luyện của người chỉ huy và phân đội. Công tác huấn luyện chiến thuật pháo binh được tiến hành chặt chẽ, nghiêm túc; huấn luyện cơ bản từ chiến thuật khẩu (tiểu) đội đến cấp tiểu đoàn, ở cả hai hình thức (tiến công, phòng ngự), nâng cao huấn luyện di chuyển, dịch chuyển, huấn luyện cường độ cao; đặc biệt, các lữ đoàn pháo binh – tên lửa kiểm tra diễn tập chiến thuật đại đội, diễn tập chiến thuật vòng tổng hợp cấp tiểu đoàn, bảo đảm an toàn, kết quả đạt khá1.
Trong huấn luyện, đội ngũ trung đội trưởng đã bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”; coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu cho đội ngũ trung đội trưởng; vận dụng tốt 3 quan điểm, 8 nguyên tắc, 6 mối kết hợp trong huấn luyện: chú trọng huấn luyện theo nhiệm vụ, đối tượng và tình huống chiến đấu; tăng cường tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực quản lý, chỉ huy, điều hành huấn luyện cho đội ngũ trung đội trưởng, nhất là huấn luyện kỹ thuật chuyên sâu của bộ độiPháo binh; kết hợp tốt giữa huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị, công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật và rèn luyện thể lực cho trung đội trưởng.
Tuy nhiên, vẫn còn một số cấp ủy chưa thực sự nâng cao tinh thần, trách nhiệm đối với huấn luyện chiến đấu cho đội ngũ trung đội trưởng pháo binh, một phần là do nhận thức vị trí, vai trò của đội ngũ trung đội trưởng pháo binh trong nhiệm vụ huấn luyện chiến đấu của lãnh đạo, chỉ huy một số đơn vị chưa thật sâu sắc đầy đủ. Một số trung đội trưởng pháo binh vẫn bộc lộ những hạn chế về kỹ năng huấn luyện, còn lúng túng khi vận dụng vào thực tiễn huấn luyện; chưa biết kết hợp các kỹ năng sư phạm trong quá trình thực hành huấn luyện, như: kết hợp giữa nói và làm chưa nhịp nhàng, khi thực hành giảng còn lúng túng, thiếu tự tin, động tác mẫu khi thao tác pháo, đạn, khí tài chưa thuần thục. Kỹ năng xây dựng các vấn đề học tập, dẫn dắt gợi mở cho hạ sĩ quan, chiến sĩ còn hạn chế, chủ yếu là truyền thụ một chiều. Phương pháp huấn luyện của số trung đội trưởng pháo binh chưa tốt, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn huấn luyện tại các đơn vị cơ sở trong Quân đội nhân dân Việt Nam…
3. Giải pháp tiếp tục nâng cao năng lực huấn luyện chiến đấu của đội ngũ trung đội trưởng pháo binh trong Quân đội giai đoạn hiện nay
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng đối với nâng cao năng lực huấn luyện chiến đấu của đội ngũ trung đội trưởng pháo binh hiện nay. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng dạy: “Tư tưởng đúng thì hành động mới khỏi sai lạc và mới làm tròn nhiệm vụ cách mạng được”2. Vì vậy, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng trong bồi dưỡng, rèn luyện năng lực huấn luyện của đội ngũ trung đội trưởng pháo binh là vấn đề cần thiết.
Hiện nay, toàn quân đang quán triệt, thực hiện Nghị quyết số 1659-NQ/QUTW ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023 – 2030 và những năm tiếp theo. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ, toàn quân, trước hết là cấp ủy, chỉ huy các cấp cần chủ động, sáng tạo, triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp, tạo bước đột phá quan trọng về nâng cao chất lượng huấn luyện chiến đấu. Do đó, cùng với việc nắm chắc tiêu chuẩn cán bộ sĩ quan; tiêu chuẩn sĩ quan pháo binh huấn luyện giỏi; yêu cầu, nhiệm vụ của quân đội, các đơn vị pháo binh trong thời kỳ mới, đòi hỏi cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì các cấp, các cơ quan chức năng và đội ngũ trung đội trưởng pháo binh phải nhận thức đúng thực trạng năng lực huấn luyện và kết quả bồi dưỡng, rèn luyện năng lực huấn luyện của đội ngũ trung đội trưởng pháo binh. Đây chính là cơ sở để các đơn vị pháo binh và cán bộ chủ trì các cấp xác định chính xác những trọng tâm cần đột phá, những vướng mắc cần tháo gỡ góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động bồi dưỡng, rèn luyện năng lực huấn luyện của đội ngũ này.
Để thực hiện tốt yêu cầu trên, cần phải thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức chặt chẽ các đợt sinh hoạt học tập, nghiên cứu, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước, Quân đội và các đơn vị pháo binh về công tác huấn luyện, tiêu chuẩn sĩ quan pháo binh huấn luyện giỏi trong tình hình mới. Thực hiện nghiêm túc, có chất lượng việc sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm về công tác huấn luyện và kết quả bồi dưỡng, rèn luyện năng lực huấn luyện của đội ngũ trung đội trưởng pháo binh ở các đơn vị cơ sở, qua đó làm rõ những mặt mạnh, mặt yếu và tìm ra những nguyên nhân để rút kinh nghiệm, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mọi tổ chức, mọi lực lượng và đội ngũ trung đội trưởng.
Hai là, xác định đúng nội dung, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, phương pháp bồi dưỡng, rèn luyện năng lực huấn luyện cho đội ngũ trung đội trưởng pháo binh. Chương trình, nội dung bồi dưỡng, rèn luyện cho đội ngũ trung đội trưởng cần bảo đảm tính liên kết giữa các hoạt động quân sự, chính trị, kỹ thuật, hậu cần pháo binh với hoạt động của binh chủng hợp thành; cân đối giữa các khoa học chuyên ngành và liên ngành, giữa các nội dung chuyên ngành pháo binh với binh chủng hợp thành; giữa lý thuyết với thực hành; giữa chính trị và quân sự, nhất là những nội dung mới, mang tính thời sự bảo đảm cho đội ngũ trung đội trưởng pháo binh nắm vững đối tượng tác chiến, khoa học quân sự Việt Nam, chính trị, kinh tế – xã hội, khoa học công nghệ, pháp luật; thành thạo công tác tham mưu, giỏi tham mưu tác chiến, tham mưu huấn luyện, tổ chức chỉ huy, quản lý, huấn luyện đơn vị thuộc quyền; có trình độ ngoại ngữ, tin học đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.
Bên cạnh đó, cần tăng cường bồi dưỡng, rèn luyện kỹ năng, phương pháp huấn luyện cho đội ngũ trung đội trưởng pháo binh, nhất là số trung đội trưởng mới ra trường và trung đội trưởng có kết quả huấn luyện còn hạn chế. Trong đó, tập trung bồi dưỡng về phương pháp nắm đối tượng huấn luyện, lựa chọn nội dung, soạn giáo án huấn luyện, chuẩn bị vật chất, vũ khí trang bị, mô hình học cụ, thứ tự các bước thực hành một buổi huấn luyện, biết cách lựa chọn các phương pháp huấn luyện phù hợp với từng khoa mục, nội dung và đối tượng huấn luyện. Sau mỗi nội dung bồi dưỡng, cần tổ chức các buổi thực hành làm lại nội dung đã được bồi dưỡng để kiểm tra đánh giá, rút kinh nghiệm, chỉ ra cho họ thấy những ưu điểm, hạn chế, qua đó giúp đội ngũ trung đội trưởng có thể vận dụng vào thực tiễn huấn luyện một cách có hiệu quả cũng như góp phần nâng cao năng lực huấn luyện của họ.
Thực hiện tốt phân nhóm đối tượng để có nội dung, phương pháp bồi dưỡng, rèn luyện phù hợp, hiệu quả và trực tiếp thực hiện là Trường Sĩ quan Pháo binh, do vậy, cấp ủy, chỉ huy các lữ đoàn cần nắm chắc năng lực huấn luyện của từng trung đội trưởng và phân loại thành các nhóm đối tượng theo chức vụ, nhiệm vụ, chuyên ngành, trình độ nhận thức để mỗi trung đội trưởng phát huy tri thức, kỹ năng, kinh nghiệm, phương pháp huấn luyện trong thực hiện nhiệm vụ.
Ba là, tăng cường tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ trung đội trưởng pháo binh về các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật quân sự mới, hiện đại (có nghĩa là tăng cường sức mạnh chiến đấu cho các quân khu, quân đoàn, binh chủng pháo binh), các đơn vị pháo binh cần tiếp tục được trang bị các loại tên lửa đất đối đất, tên lửa chống tăng; pháo, cối tự hành; các loại pháo thế hệ mới; các loại đạn có tầm bắn xa, độ chính xác cao, sức hủy diệt lớn, đạn thông minh và các loại khí tài trinh sát, phát hiện mục tiêu hiện đại…, được nhập khẩu từ nhiều quốc gia khác nhau.
Trước yêu cầu nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu trong xu hướng chiến tranh sử dụng vũ khí công nghệ cao hiện nay, các đơn vị pháo binh cần tổ chức bồi dưỡng, tập huấn về các loại vũ khí, trang thiết bị mới để nhận biết được âm mưu thủ đoạn đánh phá của kẻ thù; đẩy mạnh việc sử dụng các biện pháp phòng, chống thiết bị bay không người lái, chống tác chiến điện tử; nghệ thuật quân sự và kinh nghiệm chiến đấu thông qua một số cuộc xung đột, chiến tranh trên thế giới gần đây; tiếp tục chú trọng nâng cao trình độ tin học, ngoại ngữ… để đội ngũ trung đội trưởng nhanh chóng tiếp cận các loại vũ khí trang bị mới, các thiết bị huấn luyện hiện đại. Quá trình tổ chức bồi dưỡng, rèn luyện cần gắn kết giữa huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị tư tưởng, rèn luyện bản lĩnh chính trị, xây dựng niềm tin khoa học cho đội ngũ trung đội trưởng pháo binh tin vào khả năng chiến thắng kẻ thù bằng thế trận, nghệ thuật quân sự và vũ khí, trang bị trong biên chế, làm cơ sở để họ giáo dục, huấn luyện phân đội đạt chất lượng hiệu quả cao.
Bốn là, phát huy vai trò, tính tích cực, tự giác của đội ngũ trung đội trưởng pháo binh trong tự bồi dưỡng, phát triển năng lực huấn luyện chiến đấu. Bản thân mỗi trung đội trưởng pháo binh cần phải tự xây dựng động cơ đúng đắn, ý chí quyết tâm cao, kiên trì, bền bỉ tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu vươn lên với tinh thần “học tập suốt đời”. Chủ động trong xây dựng kế hoạch giáo dục, bồi dưỡng nâng cao nhận thức, xác định rõ thời gian, nội dung, biện pháp cụ thể phù hợp với đối tượng, trong đó đặc biệt chú ý giai đoạn đầu và giai đoạn kết thúc huấn luyện để trung đội trưởng pháo binh xác định rõ mục tiêu, xây dựng chương trình, kế hoạch tự bồi dưỡng, rèn luyện phù hợp, phấn đấu đạt danh hiệu sĩ quan pháo binh huấn luyện giỏi trong năm. Tích cực đấu tranh chống các biểu hiện cơ hội, “bình quân chủ nghĩa” trong học tập, rèn luyện; tư tưởng thực dụng trong huấn luyện, tạo ra một cơ chế kiểm tra, đánh giá chặt chẽ, công bằng, khách quan kết quả huấn luyện của trung đội trưởng pháo binh.
Chú thích:
1. Binh chủng Pháo binh (2024). Báo cáo tổng kết nhiệm vụ huấn luyện, chiến đấu năm 2024. Hà Nội.
2. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 6. H. NXB Chính trị quốc gia, tr. 355 – 363.
Tài liệu tham khảo:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I, II. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật.
2. Đảng ủy Binh chủng Pháo binh (2013). Nghị quyết số 395-NQ/ĐU ngày 19/3/2013 về lãnh đạo nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 – 2020 và những năm tiếp theo trong Binh chủng Pháo binh.
3. Quân ủy Trung ương (2019). Nghị quyết số 109-NQ/QUTW ngày 11/02/2019 về xây dựng đội ngũ cán bộ Quân đội, nhất là cấp chiến dịch, chiến lược đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
4. Quân ủy Trung ương (2022). Nghị quyết số 1659-NQ/QUTW ngày 20/12/2022 về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023 – 2030 và những năm tiếp theo.
5. Bồi dưỡng năng lực huấn luyện cho sĩ quan chỉ huy cấp phân đội ở binh chủng pháo binh. https://www.quanlynhanuoc.vn/2023/05/09/boi-duong-nang-luc-huan-luyen-cho-si-quan-chi-huy-cap-phan-doi-o-binh-chung-phao-binh/
