Đại úy Đỗ Cao Quý
Hệ 5, Học viện Chính trị, Bộ Quốc Phòng
Đại úy, ThS. Nguyễn Chiến Thắng
Trường Sỹ quan Lục quân 1
(Quanlynhanuoc.vn) – Bồi dưỡng, rèn luyện đoàn viên công đoàn ở các nhà trường quân đội trong giai đoạn hiện nay là vấn đề quan trọng, là nhân tố cơ bản góp phần thiết thực xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị, làm cơ sở xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện. Công đoàn có vị trí, vai trò quan trọng, để phát huy vai trò công đoàn trong hoạt động bồi dưỡng, rèn luyện đoàn viên công đoàn ở các nhà trường quân đội hiện nay cần thực hiện động đồng bộ nhiều giải pháp.
Từ khóa: Công đoàn, bồi dưỡng, rèn luyện, đoàn viên công đoàn, Nhà trường.
1. Đặt vấn đề
Công đoàn có vị trí, vai trò quan trọng, không thể thiếu trong quan hệ lao động, bảo đảm cho sự phát triển kinh tế – xã hội hài hòa, ổn định và tiến bộ trong quan hệ lao động. Là tổ chức chính trị – xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và của người lao động. Công đoàn được thành lập trên cơ sở tự nguyện, thành viên trong hệ thống chính trị – xã hội Việt Nam, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng. Công đoàn là tổ chức đại diện của giai cấp công nhân và người lao động.
Công tác bồi dưỡng, rèn luyện cho đoàn viên công đoàn là một hoạt động quan trọng của tổ chức công đoàn. Chính vì vậy, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, các cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp; nhất là đội ngũ cán bộ công đoàn luôn chăm lo bồi dưỡng, rèn luyện cho đoàn viên cả về phẩm chất đạo đức và năng lực nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của từng giai đoạn cách mạng.
Đoàn viên công đoàn trong các nhà trường quân đội là một phận của công đoàn cả nước có vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc nói chung và quân đội nói riêng. Trong những năm qua, công tác bồi dưỡng, rèn luyện đoàn viên công đoàn luôn được quan tâm chú trọng phát triển, đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, còn một số hạn chế, như: một số cấp ủy các cấp chưa nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng, rèn luyện cho đoàn viên công đoàn; việc đổi mới hình thức, phương pháp bồi dưỡng, rèn luyện đoàn viên công đoàn chưa thực sự thường xuyên, chưa bám sát thực tiễn của đơn vị; một số đoàn viên công đoàn còn bị ảnh hưởng bởi lối sống thực dụng, suy thoái về phẩm chất, đạo đức, vi phạm kỷ luật trong quân đội, vi phạm điều lệ công đoàn… làm ảnh hưởng đến truyền thống của Quân đội và ảnh hưởng đến hình ảnh “Bộ đội cụ Hồ”.
Ngoài ra, tổ chức Công đoàn ngày càng phát triển và mở rộng, đã và đang đặt ra yêu cầu mới về số lượng và chất lượng của đội ngũ cán bộ, đoàn viên công đoàn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của sự nghiệp đổi mới đất nước. Bên cạnh đó, sự nghiệp xây dựng quân đội theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại ngày càng đặt ra những nội dung, yêu cầu mới cả về nhận thức, năng lực, trình độ học vấn và phẩm chất đạo đức đối với đoàn viên công đoàn. Điều này đặt ra cho tổ chức Công đoàn trọng trách cần nâng cao chất lượng bồi dưỡng, rèn luyện cho đoàn viên công đoàn ở nhà trường quân đội phải thật sự chuyên nghiệp, tinh, gọn, mạnh.
2. Một số giải pháp phát huy vai trò công đoàn trong bồi dưỡng, rèn luyện đoàn viên công đoàn ở các nhà trường Quân đội
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể trong bồi dưỡng, rèn luyện đoàn viên công đoàn. Đây là vấn đề có tính nguyên tắc và là giải pháp quan trọng hàng đầu quyết định chất lượng của hoạt động bồi dưỡng, rèn luyện cho đoàn viên công đoàn ở nhà trường quân đội hiện nay.
Tổ chức đảng các cấp, trực tiếp là Đảng bộ cơ quan, Khoa giáo viên, các hệ, tiểu đoàn quản lý học viên phải theo dõi, bám nắm cụ thể, chính xác chất lượng đảng viên, đoàn viên. Phát huy vai trò là nhân tố hàng đầu, là điều kiện căn bản để thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ của đơn vị, trong đó có nhiệm vụ bồi dưỡng, rèn luyện về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho đoàn viên công đoàn.
Để lãnh đạo, quản lý tốt việc bồi dưỡng, rèn luyện về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho đoàn viên công đoàn, các cấp ủy đảng phải quán triệt và nắm vững quan điểm, tư tưởng, nghị quyết của đảng ủy cấp trên, chỉ thị, hướng dẫn của cơ quan chức năng về yêu cầu bồi dưỡng, rèn luyện cho đoàn viên công đoàn trong từng tháng, từng quý. Đội ngũ chỉ huy các cấp là lực lượng nòng cốt chủ trì mọi hoạt động của đơn vị. Ngoài chức năng quản lý, chỉ huy, người chỉ huy còn có vai trò quan trọng trong quản lý điều hành tổ chức bồi dưỡng, rèn luyện về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho đoàn viên công đoàn. Do đó, người chỉ huy phải quán triệt sâu sắc nghị quyết của Đảng, nắm chắc diễn biến tư tưởng, đạo đức, lối sống của đoàn viên công đoàn. Chất lượng và kết quả bồi dưỡng, rèn luyện về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống của các đoàn viên công đoàn phụ thuộc vào mức độ hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị; do đó, đội ngũ chỉ huy phải nhận thức rõ trách nhiệm trong việc bồi dưỡng, rèn luyện về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho đoàn viên công đoàn.
Đội ngũ giảng viên là lực lượng chủ đạo, nòng cốt và quyết định trực tiếp đến chất lượng giáo dục đào tạo ở các nhà trường quân đội. Đội ngũ giảng viên vừa là người truyền thụ kiến thức, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp, bồi dưỡng phẩm chất nhân cách cần thiết cho đoàn viên công đoàn, vừa là tấm gương cho họ noi theo. Mỗi hoạt động sư phạm của người giảng viên đều là sự thống nhất giữa trang bị kiến thức, rèn luyện kỹ năng và xây dựng nhân cách người học; sự thống nhất giữa dạy chữ – dạy người và dạy nghề. Vì vậy, phát huy vai trò của đội ngũ giảng viên trong giáo dục và đào tạo nói chung, trong bồi dưỡng, rèn luyện cho đoàn viên công đoàn về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống nói riêng là biện pháp cơ bản và chủ yếu để nâng cao chất lượng bồi dưỡng, rèn luyện cho đoàn viên công đoàn ở nhà trường quân đội hiện nay.
Hai là, đổi mới nội dung, hình thức bồi dưỡng, rèn luyện đoàn viên công đoàn; xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn cao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Đổi mới nội dung, hình thức nâng cao chất lượng bồi dưỡng cho cán bộ công đoàn bằng nhiều hình thức, nhiều kênh khác nhau, từng bước chuẩn hóa đội ngũ cán bộ công đoàn các cấp. Tiếp tục quán triệt các nghị quyết, kết luận, kế hoạch của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh và phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới. Tập trung hoàn thiện và nâng cao chất lượng hoạt động của công đoàn cơ sở theo tinh thần Nghị quyết số 02-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới”.
Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công đoàn, đội ngũ đoàn viên ưu tú; phối hợp với các ban, ngành của Công đoàn Bộ Quốc phòng, của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Nghiên cứu, bổ sung nội dung, chương trình và phương pháp đào tạo, nâng cao chất lượng hoạt động công đoàn, có cơ chế, chính sách đối với cán bộ công đoàn đi học; coi trọng việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức quốc phòng, an ninh, nhận diện đối tác, đối tượng và bản chất của chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trong tình hình hiện nay. Thường xuyên huấn luyện kỹ năng hoạt động cho cán bộ công đoàn, nhất là chủ tịch công đoàn cơ sở nắm vững về phương pháp bồi dưỡng, rèn luyện đoàn viên công đoàn, kỹ năng tổ chức các hoạt động phong trào thi đua yêu nước và phương pháp đấu tranh với các tư tưởng, quan điểm sai trái, thù địch trà trộn trong phong trào công nhân.
Ba là, xây dựng công đoàn vững mạnh, hoạt động đúng chức năng, nhiệm vụ, đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của đoàn viên và các hoạt động xã hội.
Thường xuyên đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với đề cao tính độc lập, tự chủ, sáng tạo của các tổ chức công đoàn cơ sở ở các nhà trường quân đội.Sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chỉ huy các cấp là nhằm giúp đỡ các tổ chức công đoàn xác định mục tiêu, phương hướng chính trị để họ tự chủ, sáng tạo trong hoạt động thực tiễn vì lợi ích của tổ chức, cũng như từng cá nhân trong các tổ chức.Xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn có đủ bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức và trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Để xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn vững mạnh, cấp ủy, tổ chức đảng phải coi trọng giới thiệu những cán bộ, đảng viên có năng lực, có uy tín, nhiệt tình trong công tác công đoàn để lựa chọn, bầu vào cơ quan lãnh đạo của tổ chức công đoàn, tránh tình trạng áp đặt, gò ép. Cán bộ trong các tổ chức công đoàn phải là người được đông đảo đoàn viên chấp nhận, có tín nhiệm cao. Do vậy, cấp ủy, tổ chức đảng phải cân nhắc khi giới thiệu và nhất thiết phải để cho đoàn viên bầu ra “thủ lĩnh” của mình thực sự là người có năng lực, phẩm chất đạo đức và động cơ chính trị đúng đắn. Việc can thiệp quá sâu vào hoạt động của tổ chức chức công đoàn, áp đặt những chủ trương, hình thức, biện pháp cụ thể và cá nhân thực sự là không phù hợp.
Xây dựng, hoàn thiện và thực hiện nghiêm quy chế dân chủ ở cơ sở theo đúng phạm vi, chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức công đoàn. Thực hiện nghiêm quy chế dân chủ ở cơ sở có tác dụng là động lực thúc đẩy việc thực hiện nhiệm vụ của đơn vị, biểu hiện ở việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ đoàn, của từng đoàn viên, giải quyết tốt mối quan hệ giữa lãnh đạo, chỉ huy, chăm lo đến quyền lợi của cán bộ đoàn, của mọi đoàn viên, có chế độ đãi ngộ, khích lệ cán bộ đoàn, những đoàn viên có thành tích cao. Thực hiện công khai, công bằng, không ngừng nâng cao phẩm chất, năng lực toàn diện của đoàn viên trong thực hiện nhiệm vụ và trong quá trình tự bồi dưỡng, rèn luyện. Xây dựng kỷ luật tự giác nghiêm minh, xây dựng môi trường trong đơn vị thực sự dân chủ ở các công đoàn cơ sở, đấu tranh chống các biểu hiện buông lỏng khoán trắng hoặc áp đặt trong hoạt động công đoàn.
Bốn là, xây dựng cơ chế, chính sách phối hợp, phát huy sức mạnh tổng hợp trong bồi dưỡng, rèn luyện đoàn viên công đoàn ở nhà trường quân đội.
Quan tâm, chăm lo đời sống vật chất tinh thần cho cán bộ và đoàn viên công đoàn, tạo động lực và điều kiện thuận lợi để cán bộ và đoàn viên công đoàn hoàn thành tốt nhiệm vụ. Tham mưu, đề xuất với các cấp lãnh đạo xây dựng quy chế phối hợp với các cơ quan, ban ngành tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ, đoàn viên công đoàn được tham gia học tập chính trị, chính sách, pháp luật, tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, kiến thức, kỹ năng nghề, đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ người cán bộ công đoàn trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nước và hội nhập quốc tế. Phối hợp vận động cấp ủy, tổ chức đảng ở các đơn vị có tổ chức công đoàn hỗ trợ, tạo điều kiện cho cán bộ và đoàn viên công đoàn hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao.
Tiếp tục quan tâm, chăm lo đến đời sống vật chất tinh thần cho đội ngũ cán bộ và đoàn viên công đoàn, Cần có những quy định cụ thể về thời gian làm việc, thời gian dành cho công tác công đoàn, có cơ chế, chính sách ưu đãi, chi trả phụ cấp công vụ, phụ cấp nghề nghiệp hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ và đoàn viên công đoàn gắn bó với nghề nghiệp, công việc và hoạt động của công đoàn cũng như phát huy vai trò, trách nhiệm trong bồi dưỡng, rèn luyện cho đoàn viên công đoàn.
3. Kết luận
Vai trò công đoàn trong bồi dưỡng, rèn luyện cho đoàn viên công đoàn ở nhà trường quân đội hiện nay nhằm hình thành thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa thông qua việc truyền thụ những nguyên lý lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Trên cơ sở đó, giúp đoàn viên công đoàn có tư duy khoa học, đạo đức cách mạng, năng lực sáng tạo trong hoạt động thực tiễn; tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng, sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, Nhân dân và Quân đội giao phó.
Cần chú trọng xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh, hoạt động đúng chức năng, nhiệm vụ, đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên và các hoạt động xã hội; xây dựng cơ chế, chính sách phối hợp, phát huy sức mạnh tổng hợp trong bồi dưỡng, rèn luyện đoàn viên công đoàn, bảo đảm chất lượng, hiệu quả trong việc bồi dưỡng đoàn viên công đoàn ở các Nhà trường quân đội hiện nay.
Tài liệu tham khảo:
1 Đảng ủy Quân sự Trung ương (2009). Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Lưu hành nội bộ.
2. Nguyễn Ngọc Liệu (2004). Phát huy vai trò tổ chức công đoàn trong nâng cao ý thức chính trị xã hội chủ nghĩa của công nhân ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn tỉnh Đồng Nai hiện nay. Luận văn Thạc sĩ Chủ nghĩa xã hội khoa học, Học viện Chính trị, Hà Nội.
3. Bộ Chính trị (2021). Nghị quyết số 02-NQ/TW ngày 12/6/2021 về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới.
4. Quốc hội (2012). Luật Công đoàn năm 2012.
5. Trịnh Hùng Thanh (2016). Vai trò công đoàn trong giáo dục ý thức bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa cho công nhân ở tỉnh Đồng Nai hiện nay. Luận văn Thạc sĩ Chủ nghĩa xã hội khoa học, Hà Nội.
6. Lê Xuân Thuỷ (2008). Vai trò của công đoàn trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn thành phố Hà Nội đối với việc giữ vững ổn định chính trị – xã hội hiện nay. Luận văn Thạc sĩ Chủ nghĩa xã hội khoa học, Hà Nội.
