Phạm Thị Hồng Minh
Đại học Công nghệ Đông Á
(Quanlynhanuoc.vn) – Bài viết nghiên cứu vai trò trung gian của một số nền tảng truyền thông mạng xã hội nhằm thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng cũng như phân tích sự cần thiết của tiếp thị truyền thông mạng xã hội trên cơ sở so sánh với các hình thức quảng bá và truyền thông tiếp thị khác. Tác giả sử dụng phương pháp định tính và mô tả trong bài viết qua việc nghiên cứu các tài liệu liên quan đến tiếp thị truyền thông mạng xã hội, so sánh với các phương tiện truyền thông khác qua đó đưa ra đề xuất và giải thích việc lựa chọn nền tảng tiếp thị phù hợp cho các nhà tiếp thị khác nhau. Đóng góp chính của bài viết là khuyến cáo các doanh nghiệp nên có những biện pháp thích hợp để sử dụng có trách nhiệm và hạn chế tác động tiêu cực của truyền thông mạng xã hội.
Từ khóa: Tiếp thị truyền thông mạng xã hội, tiếp thị kỹ thuật số, phương thức tiếp thị kỹ thuật số, tiếp thị truyền thống, digital marketing, social media marketing.
1. Đặt vấn đề
Trong kỷ nguyên số, mọi thứ đang được số hoá từng ngày và tiếp thị cũng không là ngoại lệ. Cuộc sống hàng ngày của mọi người dường như được gắn với sự hiện diện trên các nền tảng mạng xã hội, như: Facebook, Instagram, Twitter, Youtube và LinkedIn. Chính vì vậy, các doanh nghiệp đã tận dụng tối đa phương tiện truyền thông này để tiếp cận khách hàng. Mạng xã hội trở thành một phần không thể thiếu trong giao tiếp và không ai có thể phủ nhận tác động của nó đến tiếp thị. Faruk, M. et al. (2021) cho rằng, khách hàng dành thời gian trên các mạng xã hội và kỹ thuật số với nhiều mục đích khác nhau, từ tìm kiếm thông tin đến mua hàng hóa và dịch vụ. Sự gia tăng của các nền tảng mạng xã hội đã thay đổi cách thức hoạt động của các doanh nghiệp. Phương tiện truyền thông mạng xã hội trở thành một yếu tố quan trọng trong tiếp thị, cho phép các doanh nghiệp tương tác với khách hàng, xây dựng nhận thức về thương hiệu và quảng bá sản phẩm hoặc dịch vụ của họ.
Ara Eti, I., et al. (2021) phát hiện ra rằng, tiếp thị truyền thông mạng xã hội tạo ra sự ảnh hưởng đáng kể đối với ý định mua hàng của người tiêu dùng trong thời kỳ COVID-19 và tất cả các yếu tố ngoại trừ giảm giá hay phiếu ưu đãi và nhận thức về thương hiệu đều có ảnh hưởng tích cực và mang tính thời sự với ý định mua hàng của người tiêu dùng trong thời kỳ đại dịch ở Bangladesh. Di Minin và cộng sự (2021) cho rằng, nhận diện thương hiệu của người tiêu dùng tác động tích cực đến sự hài lòng. Theo Sirola và cộng sự, 2021, người tiêu dùng thường xuyên và dễ dàng tận dụng các cộng đồng ảo để chia sẻ suy nghĩ của họ về một trải nghiệm mua hàng.
Theo Interobserver (2022), tiếp thị truyền thống là một chiến lược tiếp thị tiếp cận ngoại tuyến với khách hàng trong một khu vực thông qua biển quảng cáo, quảng cáo thương mại, quảng cáo in và các hình thức quảng cáo khác để quảng bá sản phẩm hoặc dịch vụ. Hình thức này thường tốn kém và khó theo dõi hiệu quả của các chiến dịch và tiếp thị kỹ thuật số đã thay thế nó. Tiếp thị kỹ thuật số sử dụng các kênh trực tuyến như phương tiện truyền thông mạng xã hội, email và công cụ tìm kiếm để tiếp cận khách hàng. So với tiếp thị truyền thống, tiếp thị kỹ thuật số hiệu quả hơn và ít tốn kém hơn, người ta có thể theo dõi hoạt động hoặc hiệu quả dễ dàng hơn.
Hiểu đúng về tiếp thị truyền thông mạng xã hội là một điều cần thiết để có thể xác định tính khả dụng của các nguồn lực, quyết định tính khả thi của các phương pháp tiếp thị, hiểu rõ các đối thủ cạnh tranh trực tuyến và phát triển một chiến lược tiếp thị tổng thể tích hợp các sáng kiến hiệu quả nhất cho thị trường ngách và thực trạng của doanh nghiệp.
2. Tổng quan nghiên cứu
Vào thời kỳ đầu của máy tính và Internet, mọi người nghĩ rằng đây là phát minh lớn nhất để sử dụng cho công việc của họ. Tuy nhiên, khi mạng xã hội ra đời, chúng ta đã chứng kiến sự thay đổi lớn trong cách thức giao tiếp trên toàn cầu. Việc sử dụng mạng xã hội ngày càng tăng và tác động của mạng xã hội đến hành vi người tiêu dùng cũng như hoạt động tiếp thị chủ yếu được thúc đẩy bởi chính các nền tảng mạng xã hội. Nyagadza, B. (2020) nêu ra trong một bài báo rằng việc tạo ra mối liên hệ vững chắc với khách hàng thông qua mạng xã hội có thể xây dựng lòng trung thành và khuyến khích mọi người giới thiệu về doanh nghiệp cho những khách hàng tiềm năng khác. Tiếp thị truyền thông mạng xã hội là việc thiết lập mối quan hệ với khách hàng thông qua các nền tảng, như: Facebook, Twitter và Instagram, cho phép các doanh nghiệp kết nối với những khách hàng tiềm năng mới hoặc những người theo dõi quan tâm đến sản phẩm hoặc dịch vụ của họ.
Mạng xã hội bắt nguồn từ mục đích tương tác với bạn bè và gia đình. Tuy nhiên, sau đó được các doanh nghiệp sử dụng nhằm tiếp cận người dùng cuối cùng. Sức mạnh của mạng xã hội biểu thị khả năng giao tiếp và chia sẻ thông tin với bất kỳ ai trên thế giới hoặc với nhiều người cùng một lúc. Có hơn 3,8 tỷ người dùng mạng xã hội trên toàn cầu. Bản chất của các mạng xã hội luôn thay đổi và phát triển với sự ra đời của các ứng dụng mới, như: TikTok và Clubhouse, tiếp sau các mạng xã hội được sử dụng phổ biến, như: Facebook, YouTube, Twitter và Instagram. Theo Trung tâm nghiên cứu Pew, người dùng mạng xã hội là những người trẻ. Gần 90% những người từ 18 đến 29 tuổi gắn bó với ít nhất một nền tảng mạng xã hội. Hơn nữa, những người dùng này có trình độ học vấn cao hơn và tương đối giàu có hoặc kiếm được hơn 75.000 đô la mỗi năm. 10 ứng dụng mạng xã hội hàng đầu là Facebook, YouTube, WhatsApp, Messenger, Instagram, TikTok, QQ, Douyin và Sino Weibo.
Dữ liệu của các trang xã hội phổ biến nhất tính đến tháng 11/2022, như sau: Facebook với 2,74 tỷ người dùng. YouTube với 2,29 tỷ người dùng. WhatsApp với 2 tỷ người dùng. Facebook Messenger với 1,3 tỷ người dùng. Instagram với 1,22 tỷ người dùng. WeChat với 1,21 tỷ người dùng. TikTok với 689 triệu người dùng. Ngày nay, Internet và mạng xã hội đã trở thành xương sống cho sự phát triển của doanh nghiệp khi công nghệ này đã thay đổi cách thức kinh doanh. Doanh nghiệp sử dụng nó để quảng cáo sản phẩm của mình. Trong một nghiên cứu của mình, Alalwan, A. A. et al. (2017) nêu rằng, phần lớn mọi người tham gia và gắn bó với các nền tảng mạng xã hội và các doanh nghiệp bắt đầu coi các nền tảng như vậy là cơ chế hiệu quả để tương tác nhiều hơn với khách hàng của họ.
Appel, G. et al. (2019) chứng minh, mạng xã hội đã được chấp nhận trong học thuật. Đã có rất nhiều các nghiên cứu sâu rộng về tiếp thị truyền thông mạng xã hội và các chủ đề liên quan, như truyền miệng trực tuyến (WOM) và mạng lưới trực tuyến. Bất chấp những gì các học giả và chuyên gia đã nghiên cứu và khám phá trong 15–20 năm qua về chủ đề này, do bản chất luôn thay đổi của phương tiện truyền thông mạng xã hội và cách thức sử dụng của người tiêu dùng, tương lai của tiếp thị truyền thông mạng xã hội không chỉ đơn thuần là sự tiếp nối những gì đang thấy ngày nay.
Giống như các vấn đề nóng khác, tiếp thị trên mạng xã hội cũng có những tranh cãi, do đó trở thành vấn đề đáng thảo luận trong thế giới kinh doanh ngày nay. Các cuộc tranh luận xoay quanh vấn đề liệu có nên chỉ phụ thuộc vào các nền tảng mạng xã hội để quảng bá sản phẩm hoặc dịch vụ hay không. Tuy nhiên, cần phải trả lời liệu tiếp thị trên mạng xã hội có bắt buộc hay không, liệu nhà tiếp thị có thể lựa chọn các hình thức tiếp cận khách hàng thay thế khác hay không và liệu tiếp thị trên mạng xã hội có luôn mang lại lợi ích cho doanh nghiệp hay đôi khi có thể gây hại. Theo Investopedia, giống như bất kỳ nội dung truyền thông mạng xã hội nào, các chiến dịch tiếp thị trên mạng xã hội có thể khiến một công ty bị tấn công trên mạng.
Việc tham gia mạng xã hội mở ra cho doanh nghiệp cơ hội tiếp cận với những người có ý định hoặc tình cờ truy cập trang của họ và nhìn thấy thương hiệu. Với việc Internet dễ truy cập hơn bao giờ hết, sẽ luôn có nguy cơ danh tiếng của doanh nghiệp bị phá huỷ. Nếu một doanh nghiệp chưa được biết đến hoặc mới bắt đầu phát triển, khả năng bị tấn công sẽ cao hơn. Do đó, một doanh nghiệp cần phải cân nhắc xem liệu tiếp thị trên mạng xã hội giúp họ thu hút sự chú ý của khách hàng hay đang làm mất uy tín của họ do việc sử dụng sai mục đích và gây hiểu lầm với khách hàng.
Bharti, P. K. và Kumar, A. (2020) trong một nghiên cứu gần đây mô tả Tiếp thị truyền thống là một trong những cách hỗ trợ mua và bán trên thị trường. Đây là một trong những hình thức tiếp thị đầu tiên, đó là tiếp thị ngoại tuyến. Nó bao gồm phương tiện in ấn, phương tiện phát sóng và quảng cáo ngoài trời. Tiếp thị truyền thống đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp cận khách hàng địa phương, nhưng trong thế giới hiện đại, để tồn tại trong cuộc cạnh tranh khó khăn hơn rất nhiều. Vì vậy, các tổ chức cần áp dụng các công nghệ hiện đại để đáp ứng nhu cầu và mong muốn của khách hàng cũng như giúp họ nâng cao năng lực cạnh tranh. Kể từ đầu thế kỷ 21, sự phát triển công nghệ thông tin đã có những bước tiến đáng kể, ảnh hưởng đến mọi mặt trong cuộc sống của chúng ta. Các công ty cũng không nằm ngoài ảnh hưởng bởi những thay đổi này và cần áp dụng công nghệ để duy trì khả năng cạnh tranh.
Tiếp thị truyền thống thường được coi là tốn kém hơn về mặt nguồn lực (vật chất, tiền tệ, con người), chẳng hạn như: in ấn tờ rơi, danh mục hàng hoá và tờ giới thiệu sản phẩm. Ngoài ra, tiếp thị trực tiếp qua thư tốn kém về chi phí bưu chính, phong bì,… cũng như đòi hỏi nhiều thời gian và nhân lực hơn. Thêm vào đó, nghiên cứu tiếp thị được thực hiện thông qua bảng câu hỏi trực tuyến tiết kiệm chi phí hơn nhiều so với nghiên cứu truyền thống.
Các doanh nghiệp hiện nay áp dụng tiếp thị kỹ thuật số thay vì tiếp thị truyền thống để xây dựng mối quan hệ với khách hàng. Thông qua tiếp thị kỹ thuật số, doanh nghiệp có được thông tin về hành vi, thói quen của người tiêu dùng và phản hồi của khách hàng, giúp họ tối ưu hoá các quyết định kinh doanh. Nhờ công nghệ, người tiêu dùng biết đến tất cả các sản phẩm đang có trên thị trường và có thể dễ dàng so sánh chúng thông qua thông tin có sẵn (Bharti, P. K. và Kumar, A. 2020). Theo Pascalau, V. S. và Urziceanu, R. M. (2020), một trong những lợi ích của tiếp thị kỹ thuật số là việc loại bỏ được các chi phí khá cao cho các công ty quảng cáo, những công ty đóng vai trò trung gian giữa doanh nghiệp và các tổ chức hoặc cá nhân, như trong trường hợp các nhà quảng cáo trên TV hoặc radio, hoặc trên báo viết. Việc đàm phán với một trang web thường được thực hiện trực tiếp bởi các công ty. Tiếp thị truyền thống có thể là một quá trình lâu dài và liên tục để phát huy hiệu quả của các công cụ. Ví dụ như, để có được một quảng cáo vật lý ở nơi công cộng, doanh nghiệp cần nhiều thời gian để hoàn thiện cũng như xin giấy phép, trong khi quảng cáo trên các trang web trực tuyến được tạo ra và hiển thị nhanh hơn nhiều.
Tiếp thị trực tuyến có thể được thực hiện liên tục bằng cách áp dụng các công nghệ kỹ thuật số. Do đó, một quảng cáo có thể hiện diện 24 giờ một ngày, 365 ngày một năm. Các thay đổi cũng có thể được thực hiện dễ dàng và nhanh chóng. Nó cho phép độ chính xác của thông tin cao hơn và rút ngắn thời gian tiếp cận khách hàng để khách hàng có được thông tin nhanh nhất về các chương trình khuyến mãi, giảm giá, ưu đãi đặc biệt và tình trạng sẵn có khác nhau. Tiếp thị truyền thống không phải lúc nào cũng có thể tiếp cận được, ví dụ, một quảng cáo trên TV hoặc radio được phát sóng vào những thời điểm nhất định trong khi một quảng cáo trên trang web luôn có sẵn (Pascalau, V. S. và Urziceanu; R. M., 2020). Tiếp thị kỹ thuật số thông qua các nền tảng mạng xã hội là nguồn quảng cáo hiệu quả về chi phí và rẻ hơn so với các kênh tiếp thị truyền thống, như: TV, radio, tạp chí, báo, biểu ngữ,… Tiếp thị kỹ thuật số cho phép các nhà tiếp thị thiết lập các chiến dịch quảng cáo phù hợp với ngân sách của họ. Phần lớn các trang web và hồ sơ doanh nghiệp (hiển thị quảng cáo và thông tin về sản phẩm hoặc dịch vụ) đều cho phép truy cập miễn phí. Với nhiều lợi ích, mạng xã hội đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các hoạt động tiếp thị kỹ thuật số.
3. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Tiếp thị truyền thông mạng xã hội chắc chắn là một công cụ thiết yếu cho các doanh nghiệp dù với quy mô nào. Các nền tảng mạng xã hội và khả năng mở rộng đối tượng khách hàng mục tiêu so với quảng cáo truyền thống đã biến mạng xã hội trở thành một trong những công cụ tiếp thị mạnh mẽ nhất hiện nay (Erlangga, 2021). Mạng xã hội có thể được sử dụng dưới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm chia sẻ ảnh, viết blog, chơi trò chơi, kết nối xã hội, chia sẻ video, kết nối kinh doanh, đánh giá,… Thêm vào đó, chính phủ và các chính trị gia sử dụng truyền thông mạng xã hội để thu hút cử tri. Đối với cá nhân, mạng xã hội được sử dụng để giữ liên lạc với bạn bè và gia đình. Một số người sẽ sử dụng mạng xã hội để tìm kiếm việc làm, kết nối với những người có cùng sở thích trên khắp thế giới để chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc và những hiểu biết của mình.
Mạng xã hội cũng là một công cụ quan trọng đối với các doanh nghiệp. Các công ty kinh doanh sử dụng nền tảng này để thu hút và gắn kết với khách hàng, thúc đẩy doanh số thông qua quảng cáo và khuyến mại, nắm bắt xu hướng của người tiêu dùng cũng như cung cấp dịch vụ hỗ trợ khách hàng. Mạng xã hội tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao tiếp với khách hàng, dễ dàng tương tác thông qua các trang thương mại điện tử. Ngoài ra, mạng xã hội có thể giúp xây dựng mối quan hệ với khách hàng thông qua các chương trình khách hàng thân thiết được liên kết với các tài khoản mạng xã hội.
Ngày càng có nhiều doanh nghiệp từ bỏ các phương pháp quảng cáo truyền thống và tập trung vào SEO, Google Ad Words hoặc phương tiện truyền thông mạng xã hội. Họ đã chi rất nhiều tiền cho các nguồn lực này. Đó là lý do thị trường ngày càng cạnh tranh và các công ty lớn vượt có lợi thế hơn các công ty nhỏ. Tuy nhiên một doanh nghiệp nhỏ trên thị trường không thể cạnh tranh trực tiếp với các doanh nghiệp lớn nhưng vẫn có thể làm được điều gì đó. Bạn có thể sử dụng các công cụ cảnh báo của Google để theo dõi các đối thủ cạnh tranh. Công cụ này sẽ cho phép theo dõi các sản phẩm và chiến lược tiếp thị của đối thủ cạnh tranh để học hỏi từ họ và cải thiện chiến lược kinh doanh của riêng mình.
Mạng xã hội đã thay đổi cách tương tác trực tuyến. Nó cho phép chúng ta cập nhật tin tức thời sự trên thế giới theo thời gian thực, kết nối và giữ liên lạc với những người bạn ở xa và truy cập vào kho dữ liệu thông tin khổng lồ chỉ với một cú nhấp chuột. Mạng xã hội có thể giúp mọi người xác định được điểm chung với những người khác trực tuyến, khiến thế giới có vẻ dễ tiếp cận hơn.
Theo một cuộc khảo sát của Trung tâm nghiên cứu Pew, mạng xã hội đã đem đến nhiều bạn bè và mạng lưới cá nhân đa dạng. Thanh thiếu niên bắt đầu kết bạn trực tuyến, và có khoảng 57% thanh thiếu niên gặp gỡ bạn bè trực tuyến. Các doanh nghiệp cũng sử dụng tiếp thị truyền thông mạng xã hội để tiếp cận người tiêu dùng thông qua điện thoại và máy tính của họ, xây dựng lượng người theo dõi để xây dựng lượng khách hàng trung thành và tạo ra văn hóa cho thương hiệu của họ. Các công ty như Denny’s đã tạo ra toàn bộ nhân vật trên Twitter để tiếp thị cho người tiêu dùng trẻ tuổi bằng ngôn ngữ và nhân vật của họ.
Báo cáo của Erlangga, H. 2021 chỉ ra rằng, mạng xã hội có thể giúp các công ty xây dựng mối quan hệ với khách hàng và người theo dõi của họ, tạo ra nội dung được yêu thích và chia sẻ, đồng thời phát triển các chiến lược tiếp thị sáng tạo thu hút nhiều đối tượng. Tiếp thị truyền thông mạng xã hội là chiến lược thiết yếu mà các doanh nghiệp sử dụng để kết nối với khách hàng hiện tại và khách hàng tiềm năng. Nó cho phép các công ty tiếp cận các nhóm người cụ thể bằng các thông điệp tùy chỉnh, tăng cơ hội được nhận diện.
Tuy nhiên, tính bảo mật và quyền riêng tư là mối quan tâm lớn nhất khi sử dụng mạng xã hội. Hầu hết người dùng cần phải tin tưởng hoàn toàn vào các công ty trên web và do đó, họ thường ngần ngại cung cấp thông tin về bản thân trên không gian mạng. Một ví dụ là có một vài công ty thu thập dữ liệu để lừa đảo và gửi thư rác. Do đó việc xây dựng chính sách và các biện pháp bảo mật hợp lý là yêu cầu cấp bách đối với các doanh nghiệp điện tử. Các doanh nghiệp cần nghiêm túc cân nhắc đầu tư xây dựng một hệ thống mã hoá thông tin.
Shibani, D. và Jyoti. (2016) cho rằng rất khó có số liệu hoàn hảo để đánh giá hiệu quả của tiếp thị kỹ thuật số. Không có câu trả lời thống nhất nào cho các câu hỏi về cách đo lường ROI (tỷ suất lợi nhuận) của bất kỳ kênh nào hay liệu có tiêu chuẩn nào để sử dụng mạng xã hội cho mục đích tiếp thị hay không. Vì vậy, trong khi các doanh nghiệp xây dựng ngân sách chi tiêu cho các nền tảng mạng xã hội, họ phải học cách đo lường kênh nào phù hợp nhất với ngành và doanh nghiệp của mình. Đây là đánh giá chủ quan của các công ty kinh doanh và có thể không hoàn hảo hoặc có thể áp dụng cho các doanh nghiệp khác.
Dịch vụ phi con người có thể là một vấn đề nghiêm trọng khác khi mà các doanh nghiệp hoạt động trực tuyến sử dụng phương pháp kỹ thuật số để cung cấp dịch vụ khách hàng. Đôi khi, khách hàng cảm nhận thấy việc này là vô cảm hoặc vô tâm. Doanh nghiệp nên phát triển các quy trình thanh toán hiệu quả cho việc bán hàng trực tuyến để giải quyết vấn đề này. Thuê dịch vụ tiếp nhận cuộc gọi cũng nên được cân nhắc để khách hàng có thể nói chuyện trực tiếp với nhân viên chăm sóc khách hàng khi có những vấn đề cần được giải đáp ngay lập tức.
Đáp ứng kỳ vọng của nhóm khách hàng thân thiết là một thách thức đáng nói. Không chỉ là hiểu người tiêu dùng muốn gì, như thế nào hoặc cần gì ở thời điểm hiện tại – mà còn là hình dung ra các xu hướng và nhu cầu trong tương lai để xây dựng kế hoạch và tạo ra xu hướng. Thách thức lớn nhất mà các nhà tiếp thị kỹ thuật số phải đối mặt hiện nay là sự sẵn có tài nguyên trên không gian mạng. Nếu các công ty có đủ khả năng tiếp cận, thì càng cần phải thận trọng hơn. Các nhà tiếp thị được kỳ vọng sẽ quản lý khối lượng lớn nội dung trên nhiều nền tảng khác nhau, tạo ra những trải nghiệm tương đồng để biến khách truy cập thành người hâm mộ, người theo dõi và khách hàng tiềm năng, đồng thời đo lường hiệu suất của các nền tảng với mục tiêu cụ thể cuối cùng là đưa ra các quyết định tiếp thị sáng suốt hơn. Vì thế doanh nghiệp cần phải nỗ lực để theo kịp và trở thành người dẫn đầu.
Thông tin trên Internet có thể cần được cập nhật, nhưng thời điểm cập nhật là một vấn đề đáng lưu tâm. Nhiều khách truy cập web mong đợi thứ gì đó miễn phí. Bởi vì có quá nhiều đối thủ cạnh tranh trực tiếp nên khi khách truy cập đến được sản phẩm, họ đã đi qua nhiều liên kết và có khả năng họ sẽ có được sản phẩm cần thiết. Doanh nghiệp cần phải nhanh chóng nắm bắt khách hàng đang tìm kiếm cái gì.
Tiếp thị truyền thông mạng xã hội đòi hỏi rất nhiều công sức và nỗ lực. Ngành tiếp thị truyền thông mạng xã hội liên tục thay đổi. Nhu cầu hiện tại có thể khác trong vài tháng tới, thậm chí là tuần tới. Vì thế, chúng ta cần liên tục nắm bắt được sự thay đổi của nhu cầu để tồn tại. Có quá nhiều sản phẩm và dịch vụ trong một ngành trong kinh doanh trực tuyến, vì vậy sự cạnh tranh rất khốc liệt. Những điều chúng ta làm được thì khả năng những doanh nghiệp khác cũng làm được. Thêm vào đó, người dùng Internet càng ngày càng thận trọng hơn vì đã có quá nhiều vụ lừa đảo và tin tặc trên Interrnet.
Không ai có thể phủ nhận ngoài những lợi ích thì mạng xã hội cũng có những mặt trái, ví như việc sử dụng quá mức sẽ gây nghiện. Một vài cuộc thi trên mạng xã hội góp phần gây ra sự mất tập trung, căng thẳng và ghen tị. Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia Hoa Kì đã tìm thấy mối liên hệ giữa việc sử dụng mạng xã hội với chứng trầm cảm. Mạng xã hội cũng có thể là phương tiện truyền thông tin sai lệch.
Mạng xã hội cũng mang lại rủi ro trong kinh doanh vì nhiều người hâm mộ và người theo dõi có thể đăng quan điểm của họ về một tổ chức nào đó. Phản hồi hoặc bình luận tiêu cực có thể khiến tổ chức mất uy tín. Nhiều tổ chức lớn đã trở thành nạn nhân của tin tặc. Chiến lược thương hiệu trực tuyến sai lầm có thể khiến một công ty thất bại và gặp bất lợi đáng kể khi lan truyền trên mạng xã hội. Hơn nữa, việc tham gia vào mạng xã hội rất tốn thời gian. Một tổ chức nên chỉ định một người để chăm sóc các tài khoản mạng xã hội và hồ sơ doanh nghiệp qua các bài đăng hữu ích. Hầu hết các công ty cần tư vấn để đo lường kết quả của quảng cáo trên mạng xã hội (Murugan T. và Richard, A. 2022).
Trong một bài báo cáo, Siddiqui, S. và Sing, T. 2016, cho rằng một trong những tác động tiêu cực của mạng xã hội là có thể gây nghiện. Việc mọi người dành quá nhiều thời gian trên các trang mạng xã hội có thể làm mất tập trung trong công việc. Mạng xã hội có thể dễ dàng ảnh hưởng đến trẻ em khi mọi người chia sẻ ảnh và video có nội dung bạo lực và tiêu cực trên phương tiện truyền thông. Việc này có thể tác động đến hành vi của trẻ em hoặc thanh thiếu niên theo chiều hướng xấu. Thêm vào đó, kết nối trên mạng xã hội có thể phá hỏng các gắn kết trong gia đình vì mọi người dành nhiều thời gian hơn để kết nối với những người mới trên mạng. Một số người sử dụng hình ảnh hoặc video của họ công khai trên các trang mạng xã hội dễ dẫn đến việc khuyến khích người khác sử dụng chúng một cách sai trái. Một tác động tiêu cực khác của việc sử dụng mạng xã hội là lừa đảo trên mạng xã hội. Lừa đảo đầu tư đứng đầu danh sách về tổng số tiền thiệt hại, tiếp theo là lừa đảo tình cảm. Thêm vào đó, hầu hết các khoản thiệt hại đến từ gian lận mua sắm trực tuyến khi người tiêu dùng đặt mua một sản phẩm mà họ thấy trên mạng xã hội.
Theo báo cáo của Mayo Clinic, việc sử dụng mạng xã hội có thể gây hại cho thanh thiếu niên bằng nhiều cách, chẳng hạn như tạo ra sự mất tập trung, chứng mất ngủ, hay dễ dàng tiếp xúc với nạn bắt nạt trên mạng, lan truyền tin đồn, quan điểm méo mó về cuộc sống của người khác và áp lực từ bạn bè. Năm 2019, một nghiên cứu trên hơn 6.500 thanh thiếu niên (12-15 tuổi) ở Hoa Kỳ phát hiện ra rằng việc sử dụng hơn ba giờ mỗi ngày trên mạng xã hội làm tăng nguy cơ đối với sức khỏe tâm thần. Một nghiên cứu khác vào năm 2019 trên hơn 12.000 thanh thiếu niên trong độ tuổi 13-16 ở Anh cho thấy, những thanh thiếu niên mà sử dụng mạng xã hội nhiều hơn ba lần có thể gặp vấn đề sức khỏe tâm thần kém. Các nghiên cứu khác cũng cho thấy mối liên hệ giữa việc sử dụng nhiều mạng xã hội và các triệu chứng trầm cảm hoặc lo âu.
Ngoài mạng xã hội, doanh nghiệp còn rất nhiều lựa chọn khác cho các chiến lược tiếp thị của mình, như:
Cải tiến sản phẩm và trang đích: việc cập nhật trang web thường xuyên và đảm bảo các chức năng hoạt động tốt là điều cần thiết để duy trì khả năng hiển thị trực tuyến. Có thể áp dụng một vài kinh nghiệm để tối ưu công cụ tìm kiếm (SEO): xác định và lập bản đồ chiến lược SEO chung bằng cách nghiên cứu từ khóa và cấu trúc sơ đồ trang web tổng thể. Tạo một tập hợp các trang đích được sắp xếp có tổ chức và đảm bảo điều hướng trực quan giữa chúng. Cập nhật các trang sản phẩm và hình ảnh. Đặc biệt lưu ý điều hướng thanh toán và giỏ hàng.
Tận dụng Blog: Blog là nơi lưu trữ nội dung. blog cho chúng ta nhiều không gian sáng tạo hơn so với các trang đích và trang sản phẩm. Tuy nhiên, một nhà tiếp thị phải luôn liên quan đến sản phẩm và sở thích của người mua sắm.
Quảng cáo với Google và Đăng ký doanh nghiệp với Google: mặc dù nền tảng mạng xã hội của Google và Google+ đã lặng lẽ ngừng hoạt động nhưng vẫn có những cách hữu ích để các doanh nghiệp tương tác với nó. Google Ads là nơi phù hợp để bắt đầu. Khi trả phí, doanh nghiệp có thể được xuất hiện ở vị trí đầu tiên tại các kết quả tìm kiếm. Mức phí này sẽ có thể giảm dần, thông thường, các trang web có nội dung và lưu lượng truy cập tốt hơn sẽ có quảng cáo rẻ hơn. Google luôn nỗ lực để cung cấp cho người dùng trải nghiệm tốt nhất trên Internet, bao gồm cả nền tảng quảng cáo của mình.
Chạy chiến dịch tiếp thị qua Email: tiếp thị qua email dễ dàng, tự động và tiếp cận đối tượng ngay lập tức với quy mô lớn. Các dịch vụ tiếp thị qua email có giá cả phải chăng, mang lại lợi tức đầu tư trung bình tốt hơn bất kỳ kênh tiếp thị nào khác. Tiếp thị qua email cũng là một phương án hữu hiệu để bắt đầu thử nghiệm A/B.
Tạo nhiều video thông tin: google đã bắt đầu coi trọng những video có nội dung chất lượng. Người dùng có xu hướng yêu cầu và phản hồi đối với video nhiều hơn hầu hết các nguồn phương tiện truyền thông khác. Việc này về mặt kĩ thuật thì rất đơn giản. Nhiều doanh nghiệp hiện còn chủ trì các video với nội dung về tranh luận hoặc thậm chí sản xuất podcast.
Quảng cáo địa phương mục tiêu: quan tâm đến một khu vực mà giúp tiếp thị đúng mục tiêu và giá cả phải chăng hơn. Quảng cáo trên mạng xã hội tiếp cận được nhiều người nhưng kết thúc với tỷ lệ chuyển đổi thấp. Nếu khoanh vùng được khu vực hẹp hơn sẽ có thể thu hút nhiều khách hàng mới hơn và chi phí thấp hơn. Việc này có thể thực hiện được cả trực tuyến và ngoại tuyến.
Một doanh nghiệp nên được tối ưu hóa công cụ tìm kiếm cho mỗi khu vực để thành công trong quảng cáo địa phương trực tuyến. Quảng cáo địa phương trực tuyến này bao gồm việc tạo tài khoản Google doanh nghiệp với thông tin cập nhật, tối ưu hóa cho tìm kiếm bằng giọng nói và sử dụng thiết bị di động, đồng thời tập trung vào các từ khóa địa phương.
Quảng cáo in vẫn là một lựa chọn hợp lý. Tất nhiên là tránh lãng phí quá mức thì việc phát bưu thiếp, danh thiếp và tờ rơi tại các quán cà phê và tiệm bánh là những cách có thể quản lý được để truyền bá tên doanh nghiệp. Nó cũng sẽ làm tăng thêm uy tín của doanh nghiệp trong cộng đồng.
Xây dựng danh sách khách hàng cũ: xây dựng quản trị quan hệ khách hàng (CRM) có thể dẫn đến tỷ lệ chuyển đổi cao hơn so với tiếp thị trên mạng xã hội. CRM có nghĩa là quản lý mọi tương tác với khách hàng cũ và khách hàng tiềm năng, giúp các nhà bán lẻ duy trì kết nối với người mua sắm của họ. Khách hàng có rất nhiều lựa chọn để không trở thành khách hàng thường xuyên nhưng nếu có một lời nhắc nhở thân thiện thì việc này hoàn toàn có thể.
4. Kết luận
Tiếp thị trên mạng xã hội ngày càng trở nên quan trọng đối với các doanh nghiệp để quảng bá sản phẩm, thu hút khách hàng và xây dựng thương hiệu. Mặc dù một vài doanh nghiệp vẫn đặt câu hỏi về tính cần thiết của nó, hầu hết đều nhận ra tầm quan trọng của mạng xã hội trong thời đại kỹ thuật số ngày nay. Mạng xã hội cung cấp cho các doanh nghiệp hiệu quả chi phí để tiếp cận khách hàng tiềm năng, xây dựng mối quan hệ và tạo lòng trung thành thương hiệu. Tuy nhiên, việc đo lường tỷ suất lợi nhuận (ROI) của tiếp thị trên mạng xã hội có thể là một thách thức và các doanh nghiệp cần đầu tư thời gian và nguồn lực để quản lý mạng xã hội của mình một cách hiệu quả.
Ngày nay, chủ doanh nghiệp có nhiều lựa chọn tiếp thị hơn bao giờ hết, vì vậy không nên chỉ dựa vào một hoặc hai lựa chọn. Việc sử dụng nhiều kênh sẽ làm tăng nhận thức về thương hiệu và khả năng nhận diện. Các kênh sẽ bổ sung cho nhau. Tuy nhiên, việc tìm hiểu về mọi công cụ và kênh tiếp thị kỹ thuật số đều cần thời gian và công sức. Việc lựa chọn công cụ và kênh nào để sử dụng thậm chí còn khó khăn hơn, cộng với thêm quá nhiều việc để làm có thể làm doanh nghiệp quá tải. Thiết kế trang web, nền tảng thương mại điện tử, hình ảnh và mô tả sản phẩm, quảng cáo trên mạng xã hội, tiếp thị nội dung, tiếp thị qua email, quảng cáo trên công cụ tìm kiếm và tạo video chỉ là một số cách của các chiến lược tiếp thị kỹ thuật số mà các doanh nghiệp bán lẻ nên sử dụng (Chalberg, M. 2020).
Đã có một số nghiên cứu về đề tài nhưng ít tập trung vào việc xác định liệu có nên phụ thuộc chủ yếu vào mạng xã hội cho mục đích tiếp thị hay có thể lựa chọn phương thức khác để các nhà tiếp thị có thể đảm bảo tận dụng tốt nhất các nền tảng truyền thông xã hội hay không. Do đó, bài viết đã cố gắng lấp đầy khoảng trống này. Nghiên cứu hiện tại cố gắng chỉ ra những mặt mạnh của mạng xã hội và tiếp thị thông qua các nền tảng xã hội cũng như các mặt đối lập của nó để cung cấp định hướng cho nghiên cứu trong tương lai về chủ đề này. Tuy nhiên, mạng xã hội hiện nay đang là một xu hướng, cho dù trong kinh doanh hay cuộc sống cá nhân và cần phải có các biện pháp để khuyến khích sử dụng có trách nhiệm và hạn chế một số tác động tiêu cực của nó. Việc sử dụng có hiệu quả nên là ưu tiên hàng đầu đối với tất cả mọi người, bao gồm các nhà tiếp thị, công ty, doanh nghiệp và người dùng cuối.
Tài liệu tham khảo:
1. Alalwan, A. A., Rana, N. P., Dwivedi, Y. K., & Algharabat, R. (2017). Social media in marketing: A review and analysis of the existing literature. Telematics and Informatics, 34(7), 1177-1190. https://doi.org/10.1016/j.tele.2017.05.008.
2. Appel, G. et al. (2019). The future of social media in marketing. Journal of the Academy of Marketing Science. https://doi.org/10.1007/s11747-019-00695-1.
3. Ara Eti, I., Horaira, M. A., & Bari, M. M. (2021). Power and stimulus of social media marketing on consumer purchase intention in Bangladesh during the Covid-19. International Journal of Research in Business and Social Science (2147- 4478), 10(1), 28–37.https://doi.org/10.20525/ijrbs.v10i1.1011.
4. Bharti, P. K. and Kumar, A. (2020). Traditional vs. Digital Marketing: A Comparative Study. ZENITH International Journal of Multidisciplinary Research, 10 (12), December (2020), Impact Factor: 7.188.
5. Chalberg, M. (2020). Digital Marketing Alternatives to Social Media for Retail Businesses. https://koronapos.com/blog/digital-marketing-alternatives-to-social-media/.
6. Di Minin, E., Fink, C., Hausmann, A., Kremer, J., and Kulkarni, R. (2021). How to address data privacy concerns when using social media data in conservation science. Conservat. Biol. 35, 437-446. https://doi.org/10.1111/cobi.13708.
7. Erlangga, H. (2021). Effect Of Digital Marketing and Social Media on Purchase Intention of SMEs Food Products. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education. 12(3): 3672–3678, https://doi.org/10.17762/turncoat.v12i3.1648.
8. Faruk, M., Rahman, M., & Hasan, S. (2021). How digital marketing evolved: A bibliometric analysis on Scopus database. Heliyon, 7.
9. Murugan T. and Richard, A. (2022). The Positive and Negative Aspects of Social Media. International Journal of Social Sciences: Current and Future Research Trends. (IJSSCFRT) 9. 13 (1), pp 95-103.
10. Nyagadza, B. (2020). Search engine marketing and social media marketing predictive trends. Journal of Digital Media & Policy.
11. Pascalau, V. S. and Urziceanu, R. M. (2020). Traditional Marketing Versus Digital Marketing. Agora International Journal of Economical Sciences. AIJES. ISSN 2067-3310, E – ISSN 2067 – 7669, VOL. 14.
12. Shibani, D., & Jyoti. (2016). Digital Marketing: As an Opportunity or Problem in today Competitive Era. https://www.academia.edu/32444416/Digital_Marketing_As_an_Opportunity_or_Problem_in_today_Competitive_Era.
13. Siddiqui, S. & Sing, T. (2016). Social Media its Impact with Positive and Negative Aspects. International Journal of Computer Applications Technology and Research. 5(2) 71–75.
