Trung tá, TS. Nguyễn Tú Anh
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
Trung tá Nguyễn Vinh Quang
Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Vĩnh Long
(Quanlynhanuoc.vn) – Một trong nội dung, biện pháp quan trọng để xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới là nêu cao tính tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên để họ không mang nặng vào chủ nghĩa cá nhân, biết điều chỉnh suy nghĩ, hành động của mình đúng với quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Bài viết làm rõ vai trò đạo đức cách mạng; tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên; chỉ ra những ưu điểm và hạn chế, khuyết điểm trong việc tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên thời gian qua; từ đó, đề xuất một số biện pháp cơ bản để mỗi cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng, rèn luyện về đạo đức cách mạng, phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.
Từ khóa: Tự giác, tu dưỡng, rèn luyện, đạo đức cách mạng, cán bộ, đảng viên.
1. Đặt vấn đề
Mùa Xuân năm 1930, dưới sự chủ trì của Nguyễn Ái Quốc, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (ngày 03/02/1930) đã dẫn dắt, lãnh đạo dân tộc tiến hành đấu tranh cách mạng giành độc lập, tự do cho dân tộc. Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng ta đã không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, là trung tâm chính trị, hạt nhân đoàn kết các giai cấp, tầng lớp nhân dân hướng đến thực hiện mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
Với đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo, hợp lòng dân, Đảng đã phát huy cao độ trí tuệ, dân chủ, sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc, tổ chức xây dựng, phát triển lực lượng rộng khắp, nắm bắt thời cơ kịp thời dẫn dắt đất nước vượt qua khó khăn, thử thách làm nên một cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 vĩ đại “long trời lở đất”, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á và trên toàn thế giới; tiếp tục lãnh đạo dân tộc đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thắng lợi đó là sự hội tụ, cộng hưởng của nhiều nguyên nhân, xong có nguyên nhân cơ bản là chúng ta đã đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện được đội ngũ cán bộ, đảng viên bản lĩnh, trung kiên, tuyệt đối trung thành với Đảng và Tổ quốc.
Từ thực tiễn cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đưa ra cảnh báo hết sức sâu sắc, thấm thía những nguy cơ của một Đảng cầm quyền về căn bệnh quan liêu, tham nhũng, hẹp hòi, chủ nghĩa cá nhân… Người khẳng định: “Một dân tộc, một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng, nếu xa vào chủ nghĩa cá nhân”1. Chính vì vậy, một nội dung, biện pháp quan trọng được Người đặc biệt chú trọng để “Đảng ta mãi là đạo đức, là văn minh” nêu cao tính tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên. Đây chính là cội nguồn, gốc rễ để cán bộ, đảng viên không xa vào chủ nghĩa cá nhân, giữ gìn phẩm chất chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao.
2. Đạo đức cách mạng một giá trị văn hóa của dân tộc, một phẩm chất nhân cách của cán bộ, đảng viên
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, phản ánh tồn tại xã hội và điều chỉnh thái độ, hành vi của con người đúng với Hiến pháp, pháp luật, truyền thống văn hoá dân tộc. Theo Từ điển tiếng Việt, đạo đức được hiểu là: “1. Những tiêu chuẩn, nguyên tắc được dư luận xã hội thừa nhận, quy định hành vi, quan hệ của con người đối với nhau và đối với xã hội; 2. Phẩm chất tốt đẹp của con người do tu dưỡng theo những tiêu chuẩn đạo đức mà có”2. Với tinh thần đó, có thể hiểu đạo đức là những đạo lý, phép tắc của dân tộc được con người giữ gìn, phát huy để giải quyết, ứng xử có tình, có lý được mọi người thừa nhận, đánh giá cao nhằm thực hiện tốt mục đích, yêu cầu, nhiệm vụ đề ra.
Đạo đức của một con người không tự nhiên mà có, trái qua quá trình tự giác tu dưỡng rèn luyện lâu dài, liên tục, không ngừng, không nghỉ về mọi mặt. Có đạo đức thì con người mới tồn tại và phát triển, mới được xã hội thừa nhận, được tham gia vào các hoạt động xã hội một cách vui vẻ, nhiệt tình, trách nhiệm. Ngược lại, nếu không có đạo đức thì con người không thể tồn tại và phát triển được, bị xã hội lên án, phán xét, thậm chí bị xa lánh, cô lập; từ đó, ngại va chạm, xuất hiện trước đám đông, sống thu mình, biệt lập trong một không gian, thời gian chật hẹp. Vì vậy, mỗi người từ lúc sinh ra cho đến lớn lên trưởng thành và phát triển đều phải rèn luyện đạo đức, để làm cho đạo đức ở mỗi người phong phú hơn, tạo thành những lớp bọc bên ngoài, không để một tác động tiêu cực nào của xã hội có thể xâm nhập, chọc thủng được.
Được hình thành, phát triển trên nền tảng đạo đức của dân tộc, đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên mang bản chất giai cấp công nhân, là đạo đức cách mạng của Đảng đấu tranh giành độc lập, tự do dân tộc và hạnh phúc của Nhân dân. Đó là đạo đức cách mạng mới. Đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên là đạo đức của dân tộc đã có độc lập, tự do, bước vào củng cố, giữ vững độc lập và thiết lập những trật tự, kỷ cương xã hội, bảo đảm cho sự phát triển đi lên của đất nước.
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Đạo đức đó không phải là đạo đức thủ cựu. Nó là đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, nó không phải vì danh vọng của cá nhân mà vì lợi ích chung của Đảng, của dân tộc, của loài người”3. Nhờ có đạo đức cách mạng, trước những khó khăn, thử thách của cách mạng cán bộ, đảng viên mới có ý chí quyết tâm cao trong công việc, nếm mật nằm gai, chịu đựng sự tra tấn, tù đầy, cực hình vô cùng tàn bạo, dã man của kẻ thù, một lòng, một dạ giữ vững lời thề sắt son với Đảng, Bác Hồ và Nhân dân.
Đạo đức cách mạng là một phẩm chất nhân cách của cán bộ, đảng viên thể hiện sự thẩm thấu, lan toả vào suy nghĩ, hành động trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Đó không phải là sự tính toán, so bì thiệt hơn trong công việc, cuộc sống giữa cán bộ, đảng viên mà đó là sự phấn đấu, hy sinh cho Tổ quốc, cho sự nghiệp cách mạng, coi cái chết nhẹ như lồng hồng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang”4.
Đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên thể hiện ở lời nói và hành động luôn đi liền với nhau, đó là cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, đặt lợi ích của Đảng, của tập thể lên trên lợi ích cá nhân, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; không có sự tính toán, so bì thiệt, hơn, ít, nhiều trong công việc, cuộc sống, không ham hố danh vọng, quyền lực, luôn coi trọng đạo đức, uy tín, danh dự và phẩm chất nhân cách đạo đức, lối sống. Đây chính là điểm mấu chốt, là gốc rễ, cội nguồn đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên, giúp cán bộ, đảng viên chiến thắng và vượt qua mọi khó khăn, thử thách.
Một chân lý được Chủ tịch Hồ Chí Minh rút ra, là kim chỉ nam cho hành động của mỗi cán bộ, đảng viên: “Có đạo đức cách mạng thì gặp khó khăn, gian khổ, thất bại mới không rụt rè, lùi bước. Khi cần thì sẵn sàng hy sinh cả tính mạng của mình cũng không tiếc… Có đạo đức cách mạng thì gặp thuận lợi và thành công cũng vẫn giữ vững tinh thần gian khổ, chất phác, khiêm tốn… lo hoàn thành nhiệm vụ cho tốt chứ không kèn cựa về mặt hưởng thụ; không công thần, không quan liêu, không kiêu ngạo, không hủ hóa. Đó cũng là biểu hiện của đạo đức cách mạng”5.
3. Tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng trong mỗi cán bộ, đảng viên
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước”6. Để làm được điều đó, việc tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên có vai trò đặc biệt quan trọng, là yếu tố then chốt để giữ vững bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
Tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng, giúp cho cán bộ, đảng viên nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp không tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; gương mẫu trong chấp hành những quy định của Đảng về trách nhiệm nêu gương, nắm vững các nguyên tắc của Đảng để xử lý, giải quyết công việc một cách phù hợp, hiệu quả; tạo được sự đồng thuận, thống nhất cao trong thực hiện nhiệm vụ. Khi cán bộ, đảng viên tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng, trong nội bộ cơ quan, đơn vị, địa phương đoàn kết, không khí làm việc phấn chấn, đạt được kết quả như mong muốn. Ngược lại, khi cán bộ, đảng viên không tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng, dẫn đến nội bộ lục đục, mất đoàn kết, cơ quan, đơn vị, địa phương không ổn định, thậm chí là vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tạo không khí căng thẳng, ngột ngạt khi làm việc.
Tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên là sự tự ý thức sâu sắc mọi suy nghĩ, hành động của mình trong việc thực hiện các quy định của Đảng để hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Thông qua việc thường xuyên tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng, mà cán bộ, đảng viên không xa vào chủ nghĩa cá nhân, không có tư tưởng đố kỵ, ganh đua, kèn cựa, cục bộ, địa phương, lợi ích nhóm; biết khước từ tiền tài, địa vị, danh vọng, bổng lộc, biết giữ gìn đạo đức, lối sống, danh dự của người đảng viên. Trước tác động mặt trái nền kinh tế thị trường, sức mạnh của đồng tiền đã khiến một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp gục ngã, mua chuộc, không giữ được mình, tiếp tay cho tham nhũng, lãng phí, tiêu cực gây thiệt hại nặng nề cho Nhà nước không chỉ về mặt vật chất mà còn mất cả cán bộ, mất cả con người.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “chủ nghĩa cá nhân, việc gì cũng nghĩ đến lợi ích riêng của mình trước hết. Họ không lo mình vì mọi người, mà chỉ muốn mọi người vì mình. Do cá nhân chủ nghĩa mà ngại gian khổ, khó khăn, sa vào tham ô, hủ hoá, lãng phí, xa hoa… Cũng do cá nhân chủ nghĩa mà mất đoàn kết, thiếu tính tổ chức, tính kỷ luật, kém tinh thần trách nhiệm, không chấp hành đúng đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, làm hại đến lợi ích của cách mạng, của nhân dân”7.
Những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân mà Người chỉ ra thật sâu sắc, thấm thía, đến nay vẫn còn nguyên tính thời sự nóng hổi và được Đảng chỉ rõ là một trong bốn nguy cơ dẫn đến sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, đe dọa đến sự sống còn của đất nước, sự tồn vong của chế độ. Đảng đã chỉ rõ: “Kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”8. Do đó, tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng để mỗi cán bộ, đảng viên không đánh mất mình, có nhãn quan chính trị đúng đắn trong nhìn nhận, đánh giá, xem xét các sự vật, hiện tượng một cách chính xác (biết nhận cái gì và biết từ chối cái gì).
Sự vững vàng về bản lĩnh chính trị, trong sáng về đạo đức, lối sống, có tâm trong công việc, cuộc sống, hết mình, hết sức về tập thể, vì Đảng sẽ là bức tường thành kiên cố, vững chắc để cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu không sa ngã vào vòng lao lý, không bị người khác mua chuộc và sẽ không có lòng tham. Đó cũng chính là một liều thuốc mạnh, đặc trị để tiêu diệt sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống đang âm thầm bào mòn trong cơ thể mỗi cán bộ, đảng viên. Chỉ khi nào, liều thuốc về sự tự giác tu dưỡng, rèn luyện về đạo đức cách mạng, đạo đức, lối sống được sử dụng được thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi, có trọng tâm, trọng điểm thì căn bệnh đó mới chưa khỏi, mới hạn chế được đến mức thấp nhất sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên hiện nay. Vì thế, sự tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
4. Tính tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên
Thời gian vừa qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, thường xuyên, trực tiếp của cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương tính tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên đã trở thành nhu cầu, động cơ bên trong; cán bộ, đảng viên đã quán triệt và thực hiện nghiêm túc quan điểm, đường lối của Đảng, chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ bản làm khá tốt việc quản lý, giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ, đảng viên; duy trì nghiêm các chế độ, nề nếp, quy định trong sinh hoạt đảng, như: kiểm tra, giám sát đảng viên theo kế hoạch, chuyên đề, đột xuất kiểm tra đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm kỷ luật. Cán bộ, đảng viên đã phát huy tính tiền phong, gương mẫu trong nói và làm theo đúng quy định của Đảng, nêu cao tinh thần đoàn kết, tương trợ, yêu thương, giúp đỡ nhau trong công việc, cuộc sống. Nhiều cán bộ, đảng viên đã thể hiện tinh thần, trách nhiệm của mình trong đấu tranh phê bình và tự phê bình, chỉ ra những ưu điểm, khuyết điểm của đồng chí, đồng đội trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Chính vì vậy, tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên có đạo đức cách mạng, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng; không ngả nghiêng, dao động trước khó khăn, gian khổ. Nhiều cán bộ, đảng viên có tinh thần đổi mới, sáng tạo, gần dân, sát dân, dám thể hiện quan điểm, thái độ của mình trong thực hiện nhiệm vụ để có lợi nhất cho cơ quan, đơn vị, địa phương.
Việc tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên luôn gắn liền với việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, xây dựng cơ quan, đơn vị, địa phương trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Đảng ta đánh giá: “Bản lĩnh chính trị, trình độ, trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là của cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp từng bước được nâng lên… góp phần rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, thực dụng, lợi ích nhóm, những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến” , “tự chuyển hoá” trong nội bộ”9.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được việc tự giác tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp chưa trở thành thói quen, nhu cầu, động cơ bên trong. Những biểu hiện quan liêu, hách dịch, chuyên quyền, không phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể, lợi ích nhóm vẫn còn xảy ra ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương.
Cán bộ, đảng viên chưa đặt ra yêu cầu cao cho bản thân trong giải quyết, xử lý mối quan hệ với người dân, doanh nghiệp, còn bị doanh nghiệp mua chuộc; còn bị chi phối, ảnh hưởng bởi gia đình. Bản thân không tự giác “tự soi”, “tự sửa” về suy nghĩ, hành động để kịp thời sửa chữa, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm trong công tác và cuộc sống. Thậm chí có cán bộ, đảng viên còn lợi dụng doanh nghiệp để làm giàu bất chính, tạo ra cơ chế xin – cho trong triển khai thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế – xã hội, xóa đói, giảm nghèo. Đảng ta đã chỉ rõ: “Một bộ phận cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng, giám sút ý chí, ngại khó, ngại khổ, suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến, tự chuyển hóa”10.
Trong thời gian gần đây, nhiều cán bộ, đảng viên đã bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương xử lý kỷ luật, cơ quan cảnh sát điều tra khởi tố, bắt tạm giam và truy tố trước pháp luật. Một trong những kết luận được Uỷ ban Kiểm tra Trung ương chỉ ra sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Cán bộ, đảng viên đã không giữ được mình, đã bị sức mạnh của vật chất (tiền) làm cho gục ngã, trượt dài xuống dốc của sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống. Từ đầu năm 2025 đến nay, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật 230 tổ chức đảng và 7.235 đảng viên; Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kỷ luật 11 cán bộ diện Trung ương quản lý11.
Nguyên nhân dẫn đến một bộ phận cán bộ, đảng viên bị kỷ luật Đảng và xử lý hình sự bao gồm cả khách quan và chủ quan, xong nguyên nhân chủ quan vẫn là cơ bản, chủ yếu, mấu chốt, nguyên nhân của mọi nguyên nhân, là hệ quả tất yếu, đó là: thiếu tự giác tu dưỡng, rèn luyện về đạo đức cách mạng, đạo đức, lối sống, sống buông thả; tư tưởng không vững vàng, dễ bị mua chuộc, không có niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng. Không khiêm tốn, giản dị trong công việc, cuộc sống, không tự mình điều chỉnh lối sống cho phù hợp với quy định của Đảng, truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, để lòng tham nảy sinh và phát triển đến mức không thể kiểm soát được chính bản thân mình.
(Còn nữa)
Chú thích:
1. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 12. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 672.
2. Viện Ngôn ngữ học (2003). Từ điển tiếng Việt. H. NXB Đà Nẵng, tr. 290.
3. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 5. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 292.
4, 5. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 11. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 601, 602 – 603.
6. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 6. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 16.
7. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 15. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 546 – 547.
8. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2021). Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”.
9, 10. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Tập I. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 74, 92.
11. Báo cáo về tình hình, kết quả hoạt động của Ban Chỉ đạo trong 6 tháng đầu năm 2025 và nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm, Phiên họp thứ 28 Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. https://dangcongsan.org.vn/tin-hoat-dong/thong-bao-ket-qua-phien-hop-thu-28-cua-ban-chi-dao-trung-uong-ve-phong-chong-tham-nhung-lang-phi-tieu-cuc.html.
