Thượng úy Nguyễn Việt Đức
Hệ 5, Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là yêu cầu thường xuyên trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đảng bộ tỉnh Hưng Yên coi đây là nhiệm vụ quan trọng, là động lực tinh thần để thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, quá trình lãnh đạo chịu tác động đa chiều từ nhiều yếu tố, theo đó, việc nhận diện rõ các yếu tố ảnh hưởng là cơ sở khoa học để Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lãnh đạo thực hiện tốt nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay.
Từ khóa: Yếu tố tác động; tỉnh Hưng Yên; học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
1. Đặt vấn đề
Trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được Đảng ta xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên. Đảng nhấn mạnh: “Tiếp tục nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên về nội dung, giá trị và ý nghĩa to lớn của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”1. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hiện nay khi đất nước đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế và chuyển đổi số.
Hiện nay, theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 ngày 12/6/2025 của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, sáp nhập toàn bộ tỉnh Thái Bình và tỉnh Hưng Yên hình thành tỉnh Hưng Yên mới. Việc sáp nhập vừa nâng cao hiệu quả quản lý, tiết kiệm nguồn lực, vừa đặt ra yêu cầu mới đối với công tác lãnh đạo, nhất là đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh khi quy mô địa bàn và dân cư thay đổi. Theo đó, Tỉnh ủy xác định: “Từ ngày 01/7/2025, mọi công việc cấp tỉnh, cấp xã phải giải quyết thông suốt, không đùn đẩy, mỗi việc đều có người chịu trách nhiệm”2. Đây là quan điểm xuyên suốt để toàn đảng bộ thống nhất hành động, phát huy tinh thần gương mẫu, đoàn kết, củng cố niềm tin của Nhân dân và tạo động lực mới cho việc học tập và làm theo Bác trong giai đoạn mới.
2. Những yếu tố tác động đến việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
Trong giai đoạn 2020 – 2025, trước khi sáp nhập tỉnh Thái Bình, Đảng bộ tỉnh Hưng Yên luôn quan tâm lãnh đạo, triển khai quyết liệt và đạt nhiều kết quả quan trọng.
Thứ nhất, bối cảnh trong nước và quốc tế, đặc biệt là yêu cầu thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Trên thế giới, cục diện chính trị, an ninh, kinh tế có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, vừa tạo thời cơ, vừa đặt ra những thách thức mới đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong nước, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân bước vào giai đoạn phát triển mới với yêu cầu cao hơn về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, bảo đảm sự trong sạch, vững mạnh, đáp ứng vai trò lãnh đạo toàn diện. Trong bối cảnh đó, Đảng ta đã khẳng định: “Nêu cao tinh thần tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên. Đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng, thực hiện thường xuyên, sâu, rộng, có hiệu quả việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị”2. Đây là định hướng chiến lược, tạo nền tảng chính trị và tinh thần chỉ đạo cho các đảng bộ địa phương, trong đó có Đảng bộ tỉnh Hưng Yên. Cùng với đó, Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII, XIII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trở thành cơ sở trực tiếp để Đảng bộ tỉnh Hưng Yên cụ thể hóa thành các chương trình, kế hoạch hành động phù hợp với đặc thù địa phương.
Thứ hai, sự phát triển kinh tế – xã hội gắn với quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa và mục tiêu xây dựng Hưng Yên trở thành tỉnh công nghiệp văn minh, hiện đại.
Những năm gần đây, tỉnh Hưng Yên đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa, thu hút mạnh mẽ đầu tư trong và ngoài nước; đồng thời, chú trọng phát triển hạ tầng, dịch vụ, giáo dục, y tế, nâng cao chất lượng đời sống nhân dân. Quá trình này không chỉ mở ra thời cơ mới cho phát triển mà còn đặt ra nhiều thách thức, nhất là vấn đề quản lý xã hội, giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế với bảo đảm công bằng, tiến bộ và phát triển bền vững. Trong bối cảnh đó, yêu cầu học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh càng trở nên cấp thiết nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị, đạo đức trong sáng, phong cách gần dân, trọng dân, biết lắng nghe và giải quyết kịp thời những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn.
Sự phát triển nhanh về kinh tế và đô thị hóa kéo theo biến đổi về cơ cấu dân cư, lối sống và giá trị xã hội, dễ phát sinh những biểu hiện tiêu cực, lối sống thực dụng, xa rời truyền thống. Do vậy, việc gắn học tập và làm theo Bác với quá trình phát triển kinh tế – xã hội có ý nghĩa như một “điểm tựa” tinh thần, giúp định hướng hành vi, giữ gìn bản sắc văn hóa, xây dựng môi trường xã hội lành mạnh. Mặt khác, mục tiêu xây dựng Hưng Yên trở thành tỉnh công nghiệp văn minh, hiện đại không chỉ đòi hỏi sự phát triển về hạ tầng và công nghệ mà còn yêu cầu cao về chất lượng nguồn nhân lực và văn hóa chính trị.
Thứ ba, tiến trình chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong tuyên truyền, giáo dục, kiểm tra, giám sát.
Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, các phương thức tuyên truyền truyền thống được bổ sung bởi nhiều hình thức mới, như: báo điện tử, hội nghị trực tuyến, hệ thống quản lý văn bản điện tử, các nền tảng mạng xã hội, qua đó, thông tin được lan tỏa nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả đến cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã xác định phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trong những đột phá chiến lược; Quyết định số 204-QĐ/TW ngày 29/11/2024 về dự án chuyển đổi số trong các cơ quan đảng đặt mục tiêu tin học hóa toàn diện dữ liệu, số hóa tài liệu và xử lý trực tuyến các thủ tục, tài liệu. Những chủ trương trên đã tạo điều kiện thuận lợi để học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh ở Hưng Yên được thực hiện linh hoạt, xuyên suốt, kể cả trong điều kiện khó khăn; đồng thời, nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm trong kiểm tra, giám sát. Tuy nhiên, quá trình này cũng đặt ra những thách thức, như: hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, năng lực số của một bộ phận cán bộ, đảng viên còn hạn chế và nguy cơ lộ lọt thông tin trên không gian mạng vẫn tiềm ẩn.
Thứ tư, khó khăn, thách thức do thiên tai, dịch bệnh, nhất là đại dịch Covid-19 ảnh hưởng đến đời sống kinh tế – xã hội.
Giãn cách xã hội, thiên tai, dịch bệnh đã ảnh hưởng đến một số nội dung nghị quyết, kế hoạch, chương trình hành động của các cấp ủy phải điều chỉnh, các buổi hội nghị, sinh hoạt chuyên đề bị gián đoạn hoặc chuyển sang hình thức trực tuyến, làm hạn chế đi sự lan tỏa, sức thuyết phục trực tiếp của công tác giáo dục, tuyên truyền. Chất lượng, hiệu quả hoạt động của các phong trào chính trị – xã hội gắn với thực tiễn đời sống nhân dân bị hạn chế. Bên cạnh đó, dịch bệnh kéo dài còn ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý xã hội. Do vậy, hoạt động học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh của đội ngũ cán bộ và quần chúng nhân dân trên địa bàn chưa thiết thực, hiệu quả.
Thứ năm, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Hưng Yên cùng với sự gương mẫu của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu tác động mạnh mẽ đến việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Hiệu quả thể hiện rõ khi lãnh đạo có tầm nhìn, chỉ đạo thống nhất, quyết đoán và kết hợp với gương mẫu trong hành động. Theo đó, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai nghiêm túc, đi vào chiều sâu, tạo nền nếp trong sinh hoạt chính trị và công tác xây dựng Đảng; đồng thời, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Ngược lại, khi năng lực lãnh đạo hạn chế, chỉ đạo chưa đồng bộ hoặc cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu không thực sự gương mẫu, phong trào dễ hình thức, hiệu quả triển khai thấp, uy tín tổ chức đảng giảm sút, niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân bị ảnh hưởng, từ đó, làm suy yếu sức sống và sức lan tỏa của phong trào.
3. Một số bài học kinh nghiệm
Một là, gắn học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với bối cảnh chính trị – xã hội và các nghị quyết của trung ương giúp phong trào đạt được tính nhất quán và định hướng rõ ràng. Cách làm này tạo cơ sở để các cấp ủy và tổ chức đảng triển khai các hoạt động cụ thể, phù hợp với thực tiễn địa phương, hạn chế tình trạng hình thức. Đồng thời, xác định rõ trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị trong việc triển khai, kiểm tra, giám sát phong trào, nâng cao hiệu quả lãnh đạo. Nhờ đó, việc học tập và làm theo Bác đi vào chiều sâu, trở thành phương thức giáo dục chính trị – tư tưởng thiết thực, góp phần củng cố xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.
Hai là, lồng ghép phong trào với phát triển kinh tế – xã hội, công nghiệp hóa, đô thị hóa. Đảng chỉ rõ: “Kết hợp chặt chẽ giữa học tập với làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của mỗi địa phương, đơn vị và công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng”3. Khi phong trào được lồng ghép với các nhiệm vụ phát triển của tỉnh, không chỉ trở thành công cụ giáo dục chính trị – tư tưởng mà còn là động lực thúc đẩy cán bộ, đảng viên tự giác nâng cao trách nhiệm, nêu gương trong quản lý, sản xuất và cải thiện đời sống nhân dân. Theo đó, giúp các giá trị tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh thấm sâu vào đời sống thực tiễn; đồng thời, định hình hướng phát triển bền vững, hiện đại và văn minh cho tỉnh Hưng Yên.
Ba là, việc ứng dụng chuyển đổi số trong tổ chức học tập, kiểm tra và giám sát phong trào học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh rút ra bài học về tính hiện đại và kịp thời trong lãnh đạo của Đảng. Công nghệ số giúp các cấp ủy, tổ chức đảng theo dõi, đánh giá tiến độ và hiệu quả phong trào một cách minh bạch, chính xác; đồng thời, tạo điều kiện để cán bộ, đảng viên tiếp cận nội dung học tập mọi lúc, mọi nơi. Nhờ đó, việc học tập và làm theo Bác không chỉ diễn ra trên lớp hoặc trong hội trường mà trở thành hoạt động thường xuyên, thấm sâu vào sinh hoạt công vụ và đời sống thực tiễn. Đồng thời, chuyển đổi số giúp mở rộng khả năng lan tỏa, truyền tải giá trị tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đến toàn thể cán bộ, đảng viên và quần chúng, nâng cao tính tương tác và hiệu quả giáo dục chính trị – tư tưởng.
Bốn là, việc điều chỉnh nội dung, phương thức và hình thức tổ chức giúp phong trào duy trì liên tục, phù hợp với điều kiện thực tiễn; đồng thời, bảo đảm cán bộ, đảng viên giữ vững nhận thức chính trị và tinh thần trách nhiệm trong mọi hoàn cảnh. Khả năng thích ứng này tạo điều kiện để cán bộ, đảng viên phát huy tinh thần gương mẫu, tự giác và tận tụy, thể hiện rõ thái độ phục vụ nhân dân và thực hiện nhiệm vụ được giao. Đồng thời, quá trình điều chỉnh phong trào giúp các giá trị tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh thấm sâu vào đời sống thực tiễn, không chỉ dừng lại ở hình thức tuyên truyền. Sự linh hoạt còn gia tăng tính thiết thực và sức lan tỏa của phong trào, giúp các giá trị cốt lõi đi vào hành động cụ thể, góp phần nâng cao hiệu quả công tác xây dựng Đảng.
Năm là, nâng cao năng lực lãnh đạo và sự gương mẫu của cán bộ, đảng viên, đặc biệt người đứng đầu. Khi cán bộ, đảng viên thể hiện tinh thần gương mẫu, nêu gương trong lời nói, việc làm và cách ứng xử, phong trào được triển khai nghiêm túc, đi vào chiều sâu và tạo sự lan tỏa tích cực trong toàn xã hội. Năng lực lãnh đạo của các cấp ủy quyết định khả năng hoạch định chiến lược, phân công nhiệm vụ và tổ chức kiểm tra, giám sát, từ đó, bảo đảm phong trào phát triển đồng bộ, thống nhất và bền vững. Do đó, việc củng cố năng lực lãnh đạo và phẩm chất gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên là điều kiện tiên quyết để phong trào giữ sức sống, tạo niềm tin và lan tỏa sâu rộng; đồng thời, củng cố vai trò lãnh đạo của Đảng trong đời sống chính trị – xã hội.
4. Kết luận
Phân tích những yếu tố tác động giúp nhận diện rõ thuận lợi, khó khăn, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm là cơ sở để Đảng bộ tỉnh Hưng Yên mới phát huy vai trò và trách nhiệm trong xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; đồng thời, góp phần nâng cao hiệu quả lãnh đạo, thúc đẩy phát triển quê hương giàu đẹp, văn minh. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh phải trở thành công việc thường xuyên của mỗi tổ chức đảng, chính quyền và đoàn thể, trước hết là của cán bộ, đảng viên nhằm bảo đảm phong trào đi vào chiều sâu, thấm nhuần vào thực tiễn và lan tỏa rộng rãi trong đời sống xã hội.
Chú thích:
1, 4. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2021). Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
2. Từ ngày 01/7, mọi hoạt động tại tỉnh Hưng Yên mới phải thông suốt, không gián đoạn, chậm trễ.https://nhandan.vn/tu-ngay-17-moi-hoat-dong-tai-tinh-hung-yen-moi-phai-thong-suot-khong-gian-doan-cham-tre-post890686.html
3. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I. H. NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, tr. 183.
Tài liệu tham khảo:
1. Nguyễn Phú Trọng (2021). Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật.
2. UBND tỉnh Hưng Yên (2022). Báo cáo số 173 ngày 05/12/2022 về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2022 và mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp năm 2023.
