TS. Phùng Văn Hiền
Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
(Quanlynhanuoc.vn) – Nền tảng tư tưởng của Đảng là thành quả của quá trình cách mạng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, đấu tranh bảo vệ thành quả cách mạng là tất yếu khách quan. Trong đó, sức mạnh đoàn kết toàn dân từ cơ sở là nguồn lực trọng yếu để giữ vững và thực hiện mục tiêu xây dựng và phát triển đất nước.
Từ khoá: Bảo vệ nền tảng tư tưởng, phát huy dân chủ, sức mạnh đoàn kết toàn dân, lực lượng nòng cốt.
1. Yêu cầu nội dung, phương thức bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong hệ thống chính trị
Đảng Cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đại biểu trung thành của giai cấp công nhân, Nhân dân lao động và của cả dân tộc. Từ khi ra đời, Đảng xác định “lấy chủ nghĩa Mác – Lênin” làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hành động, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa trí tuệ của nhân loại, nắm vững quy luật khách quan, xu thế thời đại và thực tiễn đất nước để đề ra cương lĩnh chính trị, đường lối cách mạng, phù hợp với nguyện vọng của Nhân dân.
Nền tảng tư tưởng của Đảng là những học thuyết, những tư tưởng được hình thành trên cơ sở kế thừa được chọn lọc những thành tựu văn minh tư duy nhân loại, cập nhật được bổ sung, phát triển từ những kết quả nghiên cứu mới của khoa học và thực tiễn lịch sử thế giới cũng như những dự báo về tương lai. Nền tảng tư tưởng của Đảng là hệ thống lý luận, là cơ sở khoa học và thực tiễn về xây dựng Đảng một đảng duy nhất, về nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng, về định hướng phát triển của Đảng, về mục tiêu đấu tranh cách mạng của Đảng. Quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam đã kiên trì, kiên định nền tảng tư tưởng của Đảng và kiên quyết đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ. Cuộc đấu tranh để bảo vệ nền tảng tư tưởng có những thời điểm quyết liệt, có tính chất sống còn, có giai đoạn thuận lợi nhưng không kém phần cam go, phức tạp.
Trong tình hình hiện nay, Đảng và Nhân dân đang tiếp tục công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, thế và lực đã lớn mạnh hơn, với cơ đồ chưa từng có. Nhưng cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng vẫn đang diễn ra với những khó khăn và thách thức mới, các thế lực thù địch và phản động đang ra sức đẩy mạnh chống phá Đảng, đặc biệt là trên mặt trận tư tưởng, chính trị; một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, nhận thức không đúng về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, càng khiến cho việc đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, thù địch gặp nhiều khó khăn.
Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ: “Một bộ phận cán bộ, đảng viên bản lĩnh chính trị không vững vàng, suy thoái về tư tưởng chính trị, còn hoài nghi, mơ hồ về mục tiêu, lý tưởng của Đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; một số ít hoang mang, dao động, mất lòng tin; cá biệt còn phủ nhận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối đổi mới của Đảng”1. Do đó, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch là yêu cầu tất yếu để xây dựng và phát triển Đảng trong sạch, vững mạnh.
Những năm qua, lợi dụng mặt trái của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, các thế lực thù địch, cơ hội chính trị đã đẩy mạnh tuyên truyền chống phá cách mạng Việt Nam, bằng mọi âm mưu, thủ đoạn chúng tăng cường xuất bản, tán phát các loại ấn phẩm, tài liệu, tờ rơi; các trang web, các chương trình phát thanh, phát hình bằng tiếng Việt,… Trong đó, chúng đã lập hàng nghìn trang web, blog, hàng trăm loại báo chí, nhà xuất bản và các đài phát thanh – truyền hình có chương trình tiếng Việt, tổ chức nhiều cuộc hội thảo, tọa đàm, làm việc trực tiếp với các tổ chức, cá nhân phản động trong và ngoài nước để xuyên tạc nền tảng tư tưởng của Đảng. Chúng lợi dụng sự phát triển của mạng xã hội để tìm cách phủ nhận đường lối lãnh đạo của Đảng, phủ nhận những thành tựu cách mạng, chúng xuyên tác, bóp méo sự thật, cắt ghép hình ảnh, thổi phồng những hạn chế, yếu kém trong quản lý xã hội, những sơ hở thiếu sót trong thực hiện chính sách, pháp luật hoặc những vụ việc phức tạp nảy sinh trong các vấn đề dân tộc, tôn giáo nhằm kích động, lôi kéo các tầng lớp nhân dân vào các hoạt động biểu tình, gây mất an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội nhằm hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng, xuyên tạc đường lối lãnh đạo của Đảng.
Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới, Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị đã yêu cầu cần nhận diện một số nội dung và phương thức chống phá chủ yếu của các thế lực thù địch để đề ra nhiệm vụ, giải pháp bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong Đảng; bảo vệ nền tảng của Đảng. Nghị quyết quy định, công tác lãnh đạo và phương thức đấu tranh tư tưởng, đấu tranh phản bác các luận điệu phủ nhận chủ nghĩa Mác – Lênin; lãnh đạo phản bác các luận điệu tấn công vào tư tưởng Hồ Chí Minh; lãnh đạo phản bác, vạch trần các luận điệu chống phá quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước; lãnh đạo phản bác các luận điệu phủ nhận thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử dưới sự lãnh đạo của Đảng; lãnh đạo đấu tranh chống xuyên tạc lịch sử, phản bác các luận điệu “viết lại lịch sử”, hạ bệ thần tượng, bôi nhọ các đồng chí lãnh đạo cấp cao.
Phương thức lãnh đạo đấu tranh tư tưởng đặt ra yêu cầu cấp ủy các cấp xây dựng nghị quyết, kế hoạch, chỉ thị về lãnh đạo đấu tranh tư tưởng; cấp ủy lãnh đạo đấu tranh tư tưởng thông qua tổ chức đảng và đảng viên; cấp ủy lãnh đạo đấu tranh tư tưởng thông qua phát huy vai trò chính quyền nhân dân; cấp ủy lãnh đạo đấu tranh tư tưởng thông qua các đoàn thể chính trị – xã hội; thường xuyên kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết công tác đấu tranh tư tưởng. Nội dung, phương thức lãnh đạo đấu tranh tư tưởng trở thành một nhiệm vụ then chốt của cấp ủy đảng các cấp hiện nay.
2. Phát huy vai trò của lực lượng an ninh cơ sở trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Thực hiện tiến trình đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng trên cơ sở nền tảng đã có sự kế thừa và phát triển, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành Kết luận 127-KL/TW ngày 28/02/2025 về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Theo đó, cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy của cả hệ thống chính trị đang diễn ra quyết liệt theo tư tưởng chỉ đạo của Đảng về sắp xếp, hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, cần sự thống nhất rất cao về nhận thức và đoàn kết trong hành động của toàn Đảng, toàn dân và cả hệ thống chính trị. Đổi mới bộ máy của hệ thống chính trị theo hướng tinh, gọn, mạnh sẽ cắt giảm những tầng nấc trung gian, không cần thiết, thúc đẩy hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, nâng cao năng lực lãnh đạo, nâng cao chất lượng quản lý, nâng cao hiệu quả hoạt động để khơi thông và phát huy nguồn lực trong xã hội.
Lực lượng quần chúng nhân dân tại cơ sở rất quan trọng trong việc tham gia bảo vệ an ninh, trật tự, có vai trò quan trọng trong hỗ trợ công an cấp xã, giúp ủy ban nhân dân cùng cấp bảo vệ an ninh, trật tự và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc. Đảng và Nhà nước luôn xác định, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội là sự nghiệp của toàn dân. Trong suốt quá trình cách mạng bảo vệ và xây dựng đất nước, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm xây dựng, củng cố các lực lượng để huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị tham gia bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội. Do đó, cùng với việc xây dựng, phát triển các lực lượng vũ trang nhân dân chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, việc xây dựng, phát triển, phát huy vai trò của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở được chú trọng.
Thực tế thời gian qua, các lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở đã đóng vai trò quan trọng trong phát hiện và xử lý kịp thời các vụ việc đăng tải bài viết xuyên tạc, những luận điệu sai trái, bịa đặt của các đối tượng cơ hội chính trị, các tổ chức phản động lưu vong. Chúng xuyên tạc rằng: “hợp nhất lực lượng tham gia bảo vệ an ninh cơ sở là cách để chính quyền gia tăng kiểm soát người dân”; “Nhà nước muốn tạo ra một mạng lưới chân rết quần chúng sát với từng người dân để nắm được chân tơ kẽ tóc mọi hoạt động của người dân”; “Thành lập lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở sẽ làm “phình to” bộ máy”; “Việc thành lập lực lượng bảo vệ an ninh trật tự cơ sở chỉ tăng thêm gánh nặng chi ngân sách của nhà nước mà người dân phải gánh chịu thông qua việc đóng thuế”… Mục đích mà các đối tượng phản động này hướng đến là âm mưu thâm độc để bôi nhọ hình ảnh và phủ nhận vai trò của lực lượng tham gia bảo đảm an ninh, trật tự ở cơ sở, bôi nhọ chính sách quốc phòng, an ninh và đối ngoại, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc; kích động người dân chống đối, làm suy giảm niềm tin của Nhân dân với Đảng, Nhà nước và hạ thấp vai trò, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Những quan điểm xuyên tạc, sai trái về lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở là sự suy diễn vô căn cứ, mang tính áp đặt và cực đoan.
Ngoài ra, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật trên cả nước diễn ra hết sức phức tạp khó lường, nhiều loại tội phạm ngày càng tăng, trong đó nhóm tội phạm chống người thi hành công vụ và tội phạm liên quan tệ nạn xã hội tăng cao. Theo đó, sự cần thiết phát huy tốt hơn nữa chức năng, vai trò của lực lượng cơ sở tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, tham gia cứu hộ, cứu nạn, phòng cháy, chữa cháy, tuyên truyền, vận động, giáo dục những người vi phạm pháp luật sống hoàn lương, cống hiến cho sự phát triển cộng đồng…
Ngày 28/11/2023, Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được thông qua tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội (khóa XV), có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2024. Theo quy định, lực lượng này được hình thành nhờ kiện toàn ba lực lượng đã có sẵn, bao gồm: công an xã bán chuyên trách, bảo vệ dân phố và dân phòng, trong đó công an nhân dân là lực lượng nòng cốt. Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở được bố trí theo mô hình tổ bảo vệ an ninh, trật tự ở thôn, tổ dân phố, đơn vị dân cư tương đương (dự kiến có 3 – 5 thành viên/tổ). Nhờ vậy, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở chuyên trách, chuyên nghiệp, tinh nhuệ, hoạt động hiệu quả hơn, phục vụ cho công tác bảo vệ an ninh, trật tự từ sớm, từ xa, từ cơ sở. Lực lượng này phối hợp với lực lượng công an trực tiếp quản lý địa bàn thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm soát để phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh với tội phạm, tệ nạn xã hội và các vi phạm về an ninh, trật tự khác.
Khi có những vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự có nguy cơ hoặc đã diễn ra trên địa bàn được phân công phụ trách, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở phải có mặt nhanh chóng, kịp thời vận động người dân trên địa bàn hỗ trợ giải quyết, đồng thời báo cáo tình hình cho cơ quan công an trực tiếp quản lý địa bàn. Phối hợp với lực lượng công an và lực lượng chức năng truy bắt tội phạm, người trốn thi hành án phạt tù, người bị truy nã đang ở trong địa bàn. Lực lượng này được bố trí phương tiện, cơ sở vật chất phù hợp, được bố trí chỗ làm việc, cấp phát trang phục, phù hiệu, huy hiệu, biển hiệu, thực hiện chế độ hỗ trợ, bồi dưỡng, được hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế theo mức do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định, nhờ đó tạo động lực và điều kiện để tham gia hoạt động đạt hiệu quả cao nhất.
Tuy nhiên, việc phát huy vai trò của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở ở một số nơi còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa thật sự cao, chưa phát huy được ý thức trách nhiệm và nguồn lực từ trong Nhân dân. Xác định chức năng, nhiệm vụ một số tổ bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở chưa thật sự cụ thể, chưa tính sát thực tiễn địa bàn và tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân.
Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, hiện đại hóa, các đối tượng cơ hội chính trị, các thế lực thù địch vẫn sẽ tiếp tục triệt để lợi dụng mạng xã hội, như: Facebook, YouTube…. để tung nhiều thông tin xuyên tạc, thổi phồng, bóp méo sự thật về lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở. Yêu cầu mỗi người dân cần nâng cao cảnh giác, có nhận thức đúng đắn, tích cực, không tin, nghe theo và cung cấp, chia sẻ các thông tin sai sự thật, xuyên tạc trên không gian mạng; tích cực tham gia cùng các cơ quan chức năng trong đấu tranh, ngăn chặn kịp thời những luận điệu xuyên tạc, sai trái. Đồng thời, cần tiếp tục phát huy sức mạnh của hệ thống chính trị trong công tác bảo đảm an ninh trật tự, nhất là ở địa bàn cơ sở, góp phần phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng an ninh và giữ gìn sự bình yên cho nhân dân.
3. Một số giải pháp
Một là, đối với cơ quan, tổ chức.
Thường xuyên tổ chức, hướng dẫn, giáo dục nâng cao ý thức pháp luật cho chính bản thân tổ chức và cho toàn dân từ cơ sở (cụm dân cư, làng, thôn, bản, phường, xã, doanh nghiệp và tổ chức trong địa bàn) về nền tảng tư tưởng của Đảng (những kết quả đã ghi nhận mà đảng đã mang lại cho chúng ta), đấu tranh loại trừ tư tưởng trái chiều với quan điểm của Đảng. Đẩy mạnh phong trào văn hóa cơ sở về lối sống, văn hóa giao tiếp, đối nhân xử thế, xây dựng mối quan hệ thân thiện người với người, không phân biệt thứ bậc xã hội, không phân biệt giàu nghèo, tương thân tương ái, tinh thân giúp đỡ hỗ trợ lẫn nhau. Phát huy tốt vai trò trách nhiệm của tổ hòa giải tại cơ sở, làm tốt công tác dân vận, hướng tới bình yên trong dân, hạn chế tranh luận, tranh chấp không đáng có, “lợi ích hài hòa – rủi ro chia sẻ”. Phát huy vai trò gương mẫu, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên từ bản thân người có trách nhiệm và người khác.
Trong phạm vi cơ quan, tổ chức, thường xuyên công khai, minh bạch tình hình của địa phương cho người dân biết, người dân tham gia, người dân thực hiện, giám sát và chính người dân thụ hưởng, cập nhật thông qua hệ thống thông tin đại chúng (truyền thanh, truyền hình, mạng xã hội chính thống). Tổ chức cuộc thi, đánh giá hiểu biết về ý thức pháp luật và đường lối của đảng. Xây dựng thế trận lòng dân, nhân rộng mô hình điển hình tiên tiến từ cơ sở, khen thưởng về vật chất và động viên kịp thời đúng đối tượng. Lấy dân làm gốc – người dân làm trung tâm, cơ quan và tổ chức đề ra các nội dung để người dân phát huy tư duy trách nhiệm, bàn thảo công việc khi cần thiết. Người chủ trì thông qua kết luận xác đáng hợp lòng dân. Xử lý rứt điểm thấu tình đạt lý “trăm cái lý không bằng một tí cái tình” những hạn chế, nổi cộm làm sói mòn nền tảng tư tưởng của đảng đối với người dân và người có trách nhiệm, không để tái phạm.
Cơ quan và tổ chức thường xuyên, định kỳ bố trí lịch tiếp dân, trả lời kiến nghị với nhân dân thấu đáo, tường tận, công khai, minh bạch. Người có trách nhiệm thuộc chính quyền và tổ chức chính trị – xã hội tại cơ sở phải xác định rằng, mọi diễn biến của bản thân từ quá khứ, trong hiện tại thì người dân đã biết và dõi theo. Ủy ban nhân xã chủ trì phối hợp với công an xã (là nòng cốt) triển khai đến từng cá nhân và người dân. Thực hiện báo cáo thường xuyên đến tổ chức và người đứng dầu theo thẩm quyền.
Hai là, đối với người dân.
Mỗi người dân cần phát huy vai trò, trách nhiệm bản thân để bảo vệ cơ sở vật chất và nền tảng chính trị không những ở khu vực tư mà cả ở khu vực công, đó là thành quả của cách mạng. Toàn dân đoàn kết, hợp lực thành sức mạnh tổng hợp tiếp tục tạo dựng, giữ gìn, đấu tranh, bảo vệ, phát triển thành quả cách mạng. Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, người dân yêu cầu được biết, được tham gia, được thực hiện, được đóng góp ý kiến công việc của chính quyền. Mỗi người dân phát huy ý thức tự giác sống làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, luôn sát sao với mọi diễn biến xung quanh nơi ở, nơi làm việc. Xây dựng mỗi gia đình là một pháo đài chính trị. Những nội dung cần phản ánh, đề xuất cần cử đại diện hoặc cá nhân làm đơn hoặc gặp trực tiếp báo cáo với chính quyền hoặc tổ chức chính trị – xã hội tại địa phương xem xét giải quyết theo thẩm quyền, từ đó hạn chế và tránh việc khiếu kiện đông người, ký đơn tập thể.
4. Kết luận
Nền tảng tư tưởng của Đảng là thành quả công cuộc cách mạng của toàn dân, là căn cốt xương máu của Nhân dân tạo dựng trong thời gian dài, do đó, bảo vệ và giữ gìn thành quả cách mạng là tất yếu khách quan của cả dân tộc Việt Nam, Đảng Cộng sản là đội tiên phong. Sự sáng suốt của Đảng góp phần huy động nội lực và ngoại lực, tạo thành sức mạnh tổng thể để xây dựng và bảo vệ thành trì nền tảng tư tưởng vững chắc lâu bền theo xu hướng tiến bộ do Nhân dân, vì Nhân dân, phục vụ Nhân dân.
Sức mạnh toàn dân là toàn diện, là bất khả xâm phạm, không gì thay thế, Đảng luôn biết cách sử dụng, phát huy tốt sức mạnh này trong quá trình xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Cơ quan, tổ chức, cá nhân là lãnh đạo, quản lý luôn là đầu tàu gương mẫu, thực hiện hướng dẫn, giáo dục thuyết phục, chỉ đạo xây dựng phong trào toàn dân đoàn kết bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong mọi diễn biến.
Chú thích:
1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập II. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 227.
Tài liệu tham khảo:
1. Ban Chấp hành Trung ương (2021). Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
2. Ban Chấp hành Trung ương (2023). Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/11/2023 về tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.
3. Ban Chấp hành Trung ương (2025). Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/02/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp ttỏ chức bộ máy của hệ thống chính trị.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991). Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. H. NXB Sự thật, 1991.
5. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 2. H. NXB Chính trị quốc gia – Sự thật.
