ThS. Bùi Bửu Hà
Báo Tài chính – Đầu tư
(Quanlynhanuoc.vn) – Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và chuyển đổi số, thông tin chỉ dẫn đầu tư trên báo chí kinh tế Việt Nam đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng đối với hoạt động quản lý nhà nước, thu hút đầu tư và phát triển thị trường. Tuy nhiên, thông tin chỉ dẫn đầu tư vẫn chưa được định vị đúng tầm, còn thiếu tính hệ thống, chuyên sâu và dữ liệu minh bạch. Bài viết phân tích cơ sở lý luận, thực trạng và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thông tin chỉ dẫn đầu tư trên báo chí Việt Nam, hướng đến mục tiêu chuyên nghiệp hóa và quốc tế hóa hoạt động truyền thông đầu tư trong kỷ nguyên số.
Từ khóa: Thông tin chỉ dẫn đầu tư, báo chí kinh tế, chuyển đổi số, quản lý nhà nước, truyền thông đầu tư.
1. Đặt vấn đề
Trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế, thông tin về đầu tư trở thành một thành tố quan trọng trong hệ thống thông tin kinh tế của Việt Nam. Đặc biệt, thông tin chỉ dẫn đầu tư, hiểu theo nghĩa rộng là thông tin mang tính hướng dẫn, tư vấn, giúp công chúng, doanh nghiệp và cơ quan quản lý ra quyết định đầu tư ngày càng được coi trọng như một công cụ quản lý mềm của Nhà nước và là nguồn dữ liệu tham khảo đáng tin cậy đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng vào các chuỗi giá trị toàn cầu và làn sóng chuyển dịch dòng vốn đầu tư hậu Covid-19, báo chí Việt Nam có vai trò đặc biệt trong việc định hướng thông tin, phản ánh môi trường đầu tư và gợi mở cơ hội hợp tác.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy nội dung thông tin chỉ dẫn đầu tư trên báo chí kinh tế Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế. Thông tin còn phân tán, thiếu hệ thống, đôi khi bị pha trộn giữa quảng bá và phản ánh, thiếu sự tách bạch giữa tư vấn độc lập và truyền thông doanh nghiệp. Việc ứng dụng dữ liệu số, công nghệ phân tích xu hướng hay hình thức thể hiện tương tác với độc giả còn chậm. Trong khi đó, yêu cầu của nhà đầu tư hiện nay không chỉ là tin tức mà là các thông tin có khả năng chỉ dẫn chiến lược, có giá trị phân tích và dự báo. Vì vậy, nghiên cứu về thông tin chỉ dẫn đầu tư trên báo chí kinh tế Việt Nam là cần thiết, nhằm nhận diện rõ vai trò, đặc điểm, thực trạng và đề xuất giải pháp phát triển phù hợp với yêu cầu của thời đại.
2. Cơ sở lý luận về thông tin chỉ dẫn đầu tư trên báo chí
Thông tin chỉ dẫn là dạng thông tin mang tính hướng dẫn và tư vấn, có chức năng định hướng hành vi của công chúng dựa trên cơ sở tri thức và kinh nghiệm chuyên môn. Trong lĩnh vực kinh tế, thông tin chỉ dẫn đầu tư là loại thông tin giúp nhà đầu tư ra quyết định bằng cách cung cấp dữ liệu, gợi ý xu hướng, chỉ rõ cơ hội, rủi ro và khung pháp lý liên quan. Theo Nguyễn Thị Thanh (2020)1, thông tin chỉ dẫn đầu tư là cầu nối giữa người hoạch định chính sách, cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp, bảo đảm dòng thông tin lưu thông hai chiều giữa Nhà nước và thị trường.
Thông tin chỉ dẫn đầu tư có một số đặc điểm nổi bật. Thứ nhất, đó là tính định hướng. Khác với thông tin thời sự kinh tế thông thường, thông tin chỉ dẫn đầu tư nhằm gợi mở hành động, cung cấp giải pháp, lời khuyên hoặc cảnh báo cụ thể. Thứ hai, thông tin chỉ dẫn đầu tư có tính chuyên biệt cao, đòi hỏi người làm báo phải có hiểu biết sâu về kinh tế, pháp lý và đầu tư. Thứ ba, loại thông tin này mang tính tương tác rõ nét, không chỉ truyền đạt dữ kiện một chiều mà còn thu hút phản hồi, ý kiến và dữ liệu từ nhiều phía, đặc biệt là các chuyên gia và nhà đầu tư.
Thông tin chỉ dẫn đầu tư, bao gồm:
(1) Thông tin chỉ dẫn quốc gia, địa điểm đầu tư: chỉ dẫn những quốc gia nào nên đầu tư. Ví dụ: Việt Nam được xem là một trong những quốc gia có độ an toàn về an ninh cao. Đây được xem là một trong những tiêu chí quyết định đầu tư chiếm tỷ trọng cao của các nhà đầu tư.
(2) Thông tin chỉ dẫn thủ tục đầu tư: chỉ dẫn về các hình thức pháp lý, văn bản pháp lý về đầu tư (như Luật Đầu tư, các Nghị định, thông tin hướng dẫn về đầu tư của Chính phủ, Bộ Tài chính…) hoặc một số thông tin thủ tục đầu tư của các địa phương đặc thù; các địa phương có hình thức thủ tục đơn giản, hay phức tạp nếu được thông tin một cách đầy đủ, khách quan sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra các quyết định phù hợp. Thông tin chỉ dẫn các đơn vị có thể tham gia tư vấn hoặc dịch vụ cung ứng các thủ tục pháp lý cần thiết cho các dự án đầu tư và thông tin chỉ dẫn về cơ quan, tổ chức có thể giúp nhà đầu tư tìm kiếm được sự hỗ trợ khi cần thiết.
(3) Thông tin chỉ dẫn lĩnh vực, ngành nghề đầu tư: giới thiệu về các ngành/nghề đang được trọng tâm thu hút đầu tư của quốc gia, địa phương, khu vực, hoặc của các Hiệp hội…
(4) Thông tin chỉ dẫn đối tác đầu tư: chỉ dẫn giới thiệu về các pháp nhân có nhu cầu triển khai đầu tư hoặc kêu gọi đầu tư và tìm kiếm các đối tác khác. Đối tác tìm kiếm có thể là doanh nghiệp, tổ chức hoặc các tổ chức tài chính – tín dụng…
(5) Thông tin chỉ dẫn vốn đầu tư: chỉ dẫn giới thiệu chuyên về các tổ chức tín dụng, cung ứng vốn cho các dự án đầu tư, giới thiệu về các điều kiện có thể rút vốn đáp ứng nhu cầu đầu tư…
(6) Thông tin chỉ dẫn dự án đầu tư: giới thiệu về quy mô các dự án đầu tư đang trong quá trình tìm kiếm đối tác hoặc các chủ đầu tư có nhu cầu có thể nắm quy mô, hình thức triển khai khác nhau. Đây là thông tin mang tính thu hút cụ thể nhất và rất được nhiều nhà đầu tư quan tâm.
(7) Thông tin chỉ dẫn về môi trường đầu tư bao gồm cả các khía cạnh về văn hóa, đời sống xã hội…
Thông tin chỉ dẫn đầu tư có vai trò không chỉ phục vụ mục đích tuyên truyền hay phổ biến chính sách mà còn góp phần vào công tác quản lý nhà nước. Với cơ quan quản lý, thông tin chỉ dẫn đầu tư là công cụ giúp theo dõi, đánh giá dòng vốn, phát hiện bất cập trong chính sách, định hướng vùng, ngành ưu tiên. Với doanh nghiệp, đây là nguồn dữ liệu quan trọng để hoạch định chiến lược đầu tư, giảm thiểu rủi ro, gia tăng cơ hội tiếp cận dự án. Với công chúng, thông tin chỉ dẫn đầu tư góp phần nâng cao nhận thức về thị trường, minh bạch hóa hoạt động đầu tư, tạo nền tảng niềm tin vào chính sách phát triển kinh tế.
Trong kỷ nguyên số, thông tin chỉ dẫn đầu tư còn đảm nhiệm vai trò truyền thông chính sách chủ động, nơi báo chí trở thành cầu nối giữa các cấp chính quyền, hiệp hội doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài. Nhiều quốc gia, như Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan… đã phát triển hệ thống “media-based investment guide” – hệ thống báo chí dữ liệu đầu tư, nơi nhà báo làm việc song song cùng cơ quan xúc tiến đầu tư để cung cấp thông tin được xác thực và dự báo xu hướng. Đây cũng là hướng đi mà báo chí Việt Nam cần hướng tới.
3. Thực trạng thông tin chỉ dẫn đầu tư trên báo chí kinh tế Việt Nam
Sau gần bốn thập niên đổi mới, báo chí kinh tế Việt Nam đã hình thành hệ thống khá hoàn chỉnh với hơn 60 cơ quan báo chí chuyên hoặc có chuyên mục kinh tế. Các tờ báo, như: Đầu tư (ấn phẩm của Báo Tài chính – Đầu tư), Tạp chí Kinh tế Việt Nam, Thời báo Kinh tế Sài Gòn, VietnamFinance, VnEconomy, Đầu tư Chứng khoán… đã trở thành kênh thông tin quan trọng trong định hướng thị trường.
Mặt khác, trong những năm gần đây, đặc biệt sau giai đoạn thị trường chứng khoán Việt Nam có sự tăng trưởng mạnh mẽ, lượng thông tin chỉ dẫn đầu tư ngoài được đăng tải trên các báo chí kinh tế chính thống còn xuất hiện trên các kênh thông tin trên nền tảng điện tử như Cafef, Vietstock, Người đồng hành… Với sự bùng nổ nhiều kênh thông tin mới thông tin chỉ dẫn đầu tư không chỉ xuất hiện trên báo in, báo điện tử mà còn lan tỏa mạnh mẽ trên các nền tảng mạng xã hội, các kênh YouTube, và các nhóm cộng đồng đầu tư…
Chủ thể cung cấp thông tin cũng xuất hiện sự đa dạng, ngoài các chuyên trang kinh tế của các báo còn có các phòng phân tích chứng khoán của các công ty chứng khoán, các quỹ đầu tư, các chuyên gia kinh tế, các nhà phân tích độc lập và thậm chí là các nhà đầu tư cá nhân có ảnh hưởng (KOLs) đã được báo chí mời phỏng vấn hoặc trích dẫn.
Tuy nhiên, khi xem xét cụ thể nội dung thông tin chỉ dẫn đầu tư, có thể thấy, đây vẫn là mảng nội dung chưa được chuyên biệt hóa rõ ràng. Theo khảo sát của Viện Báo chí (2023)2, chỉ khoảng 28% tổng số bài viết trên các báo kinh tế hiện nay có yếu tố thông tin chỉ dẫn đầu tư, trong khi hơn 40% bài viết dừng lại ở mức cung cấp thông tin chính sách hoặc phản ánh sự kiện. Điều này cho thấy, thông tin chỉ dẫn đầu tư vẫn chưa được định vị như một thể loại báo chí có quy chuẩn riêng. Ở các tờ báo khác nhau, thông tin chỉ dẫn đầu tư được thể hiện qua nhiều dạng bài, như: tin vắn về dự án, bài phân tích chính sách, bài phỏng vấn chuyên gia hoặc chuyên đề về đầu tư vùng, song nhìn chung vẫn thiếu hệ thống và dữ liệu.
Trong số các báo kinh tế, báo Đầu tư (Tài chính – Đầu tư) là cơ quan thể hiện rõ nhất vai trò thông tin chỉ dẫn đầu tư, với các chuyên trang “Cơ hội đầu tư”, “Kinh tế đầu tư”, “Khu công nghiệp – Khu kinh tế”. Nội dung hướng dẫn nhà đầu tư nước ngoài, tư vấn thủ tục và giới thiệu địa phương đầu tư chiếm tỷ trọng lớn. Tạp chí Kinh tế Việt Nam mạnh về mảng tư vấn pháp lý, phân tích chính sách, song thông tin chỉ dẫn đầu tư lại rải rác ở nhiều chuyên mục, chưa có tính nhận diện thương hiệu cao. Thời báo Kinh tế Sài Gòn thiên về phân tích chuyên sâu và phản biện chính sách, nhiều bài viết có giá trị chỉ dẫn cao nhưng chưa định danh rõ dưới dạng thông tin chỉ dẫn đầu tư.
Bên cạnh các ấn phẩm in, báo chí điện tử và nền tảng số đang trở thành kênh phát hành chính của thông tin chỉ dẫn đầu tư. Từ sau đại dịch Covid-19, nhiều cơ quan báo chí đã đẩy mạnh chuyển đổi số, đầu tư phát triển AI và phát triển mô hình “cổng dữ liệu thông tin”. Tạp chí Kinh tế Việt Nam đầu tư phát triển ứng dụng “Askonomy”. Đây là một trợ lý thông tin kinh tế dưới dạng chatbot AI được phát triển độc quyền, giúp người dùng tra cứu, tóm tắt và dịch thuật thông tin kinh tế nói chung và thông tin đầu tư chuyên sâu nói riêng. Một số cơ quan báo chí khác, như VietnamFinance hay Báo Công thương cũng triển khai chuyên mục “Tư vấn đầu tư trực tuyến” và “Hỏi – đáp pháp lý đầu tư”.
Mặc dù có nhiều chuyển biến, thông tin chỉ dẫn đầu tư trên báo chí Việt Nam vẫn còn đối mặt với các hạn chế, như: thông tin chưa được chuẩn hóa, thiếu sự kết nối giữa dữ liệu nhà nước và dữ liệu báo chí, tính tương tác còn yếu, và đặc biệt là chưa khai thác triệt để công nghệ dữ liệu lớn (Big Data) trong phân tích xu hướng đầu tư. Một số bài viết mang tính tư vấn nhưng chưa bảo đảm độ tin cậy do thiếu kiểm chứng nguồn, trong khi nhu cầu nhà đầu tư đòi hỏi thông tin chính xác, cập nhật và minh bạch.
Bên cạnh đó, trong một số thông tin chỉ dẫn đầu tư được cung cấp bởi nhiều nguồn phi chính thống đã xuất hiện sự “thiếu khách quan”; “lợi ích nhóm” và “thiếu tính độc lập”. Đây là vấn đề được các chuyên gia và cơ quan quản lý đưa ra nhiều cảnh báo trong thời gian gần đây. Nhiều bài viết phân tích hoặc khuyến nghị có nguồn gốc từ chính các công ty chứng khoán. Mặc dù đây là thông tin chính thức, nhưng nó có thể bị ảnh hưởng bởi lợi ích kinh doanh.
Nguy cơ thao túng thị trường (Pump and Dump), thông tin không chính thức, tin đồn, hoặc các nhận định từ các nhóm nhỏ, cá nhân có thể được “hợp thức hóa” bằng việc đăng tải trên các trang báo (thường là các báo nhỏ hoặc trang chuyên mục không chính thống), sau đó được lan truyền rộng rãi để tạo sự FOMO (sợ bỏ lỡ) hoặc FUD (sợ hãi, bất an) nhằm mục đích thao túng giá….
4. Đánh giá và vấn đề đặt ra
Có thể khẳng định rằng, thông tin chỉ dẫn đầu tư đã góp phần tích cực vào việc quảng bá hình ảnh môi trường đầu tư Việt Nam, đặc biệt trong việc minh bạch hóa thông tin và thúc đẩy xúc tiến đầu tư quốc tế. Sự hiện diện ngày càng thường xuyên của chuyên mục, chuyên đề đầu tư cho thấy nhận thức của các tòa soạn về vai trò của thông tin chỉ dẫn đầu tư đã thay đổi theo hướng chuyên nghiệp hơn. Bên cạnh đó, các hình thức thể hiện thông tin chỉ dẫn đầu tư đã đa dạng, như: bài phân tích, tọa đàm trực tuyến, bản tin video, podcast hay đồ họa tương tác.
Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất hiện nay là thông tin chỉ dẫn đầu tư vẫn thiếu một khuôn khổ chuẩn mực về nội dung và nghiệp vụ. Không có tiêu chí thống nhất để đánh giá chất lượng hay độ tin cậy của thông tin chỉ dẫn đầu tư; các báo tự quy định phạm vi và cách thể hiện, dẫn đến sự không đồng đều về mức độ chuyên sâu. Nguồn tin của các bài thông tin chỉ dẫn đầu tư chủ yếu đến từ cơ quan quản lý nhà nước hoặc doanh nghiệp nhà nước, trong khi ít có sự đóng góp của giới nghiên cứu độc lập và chuyên gia đầu tư. Điều này khiến thông tin chỉ dẫn đầu tư dễ rơi vào tình trạng “thông tin hành chính hóa”, thiếu phản biện và dự báo.
Mặt khác, các bài viết về chứng khoán, bất động sản và các mã cổ phiếu “hot” luôn thu hút lượng lớn độc giả (traffic), mang lại doanh thu quảng cáo hoặc tăng lượt truy cập đáng kể cho các báo kinh tế. Điều này vô hình chung thúc đẩy một số trang thông tin điện tử, trang tin tức phi chính thống ưu tiên đăng tải các nội dung giật gân, mang tính dự đoán và khuyến nghị cao, thay vì các bài phân tích trung lập.
Một nguyên nhân quan trọng khác là năng lực chuyên môn của đội ngũ phóng viên kinh tế còn hạn chế. Không ít phóng viên thiếu kỹ năng phân tích dữ liệu, chưa nắm vững các quy trình đầu tư, chính sách FDI, hay cơ chế PPP. Cơ chế tài chính báo chí hiện hành cũng chưa khuyến khích các tòa soạn đầu tư dài hạn cho những chuyên trang tư vấn – chỉ dẫn có chi phí sản xuất cao. Ngoài ra, cơ chế phối hợp giữa báo chí với Bộ Tài chính (sau sáp nhập với Bộ Kế hoạch Đầu tư), Bộ Công Thương, VCCI và các địa phương vẫn còn lỏng lẻo, khiến thông tin đầu tư bị phân tán, thiếu liên thông.
Nhìn từ góc độ cân đối cung cầu trong xu thế truyền thông hiện đại đã chỉ ra xu hướng gia tăng nhu cầu thông tin khổng lồ và tốc độ cao. Đơn cử với sự phát triển của thị trường chứng khoán dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ của nhà đầu tư cá nhân F0 (nhà đầu tư mới tham gia thị trường) trong những năm gần đây đã tạo ra nhu cầu thông tin chỉ dẫn đầu tư rất lớn. Bên cạnh đó, tâm lý nhà đầu tư Việt Nam thường bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông (FOMO – Fear of Missing Out) và thích các thông tin mang tính kết luận (nên mua/bán) hơn là các bài phân tích dài, khô khan. Điều này đã vô hình chung tạo áp lực cho một số kênh thông tin phi chính thống phải tập trung vào đăng tải thông tin nhanh chóng, đôi khi thiếu sự kiểm chứng và chiều sâu.
Bên cạnh đó, nhiều nhà đầu tư cá nhân thiếu kiến thức nền tảng về phân tích cơ bản (FA) và phân tích kỹ thuật (TA), dẫn đến việc họ dễ dàng tin tưởng vào các “chuyên gia” trên mạng hoặc các khuyến nghị được đưa ra một cách chắc chắn trên báo. Dẫn đến một số nhà đầu tư chấp nhận rủi ro nghe theo “lời khuyên” thay vì tự nghiên cứu.
5. Giải pháp nâng cao chất lượng thông tin chỉ dẫn đầu tư trên báo chí trong bối cảnh hội nhập
Thứ nhất, cần hoàn thiện khung pháp lý và cơ chế quản lý đối với thông tin chỉ dẫn đầu tư. Bộ Thông tin và Truyền thông nên xem xét ban hành hướng dẫn nghiệp vụ riêng cho loại hình thông tin này, coi thông tin chỉ dẫn đầu tư là một dạng nội dung báo chí chuyên biệt, có quy chuẩn về độ chính xác, tính cập nhật và giá trị tư vấn. Đồng thời, cần tăng cường phối hợp giữa Bộ Tài chính (quản lý về đầu tư), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong việc xây dựng cơ sở dữ liệu đầu tư quốc gia mở, cho phép báo chí truy cập và khai thác phục vụ tuyên truyền chính sách. Việc Nhà nước đặt hàng truyền thông chuyên đề về xúc tiến đầu tư cũng nên được coi là một chính sách khuyến khích phát triển báo chí chuyên nghiệp.
Bên cạnh đó, với lĩnh vực tài chính – chứng khoán cơ quan chức năng cần siết lại quy định quy định về việc cấp phép và công bố thông tin của các công ty chứng khoán và Quỹ đầu tư, yêu cầu bắt buộc phải công bố rõ ràng lợi ích liên quan (Conflict of Interest) trong mọi báo cáo phân tích, giảm thiểu khuyến nghị bị chi phối bởi lợi ích nhóm. Tăng mức xử phạt đối với hành vi tung tin đồn thất thiệt, thao túng giá làm xấu hình ảnh thông tin chỉ dẫn đầu tư trên không gian mạng và các kênh truyền thông khác.
Thứ hai, mỗi cơ quan báo chí kinh tế cần phát triển mô hình “báo chí dữ liệu” và “báo chí tư vấn đầu tư”. Tòa soạn cần thành lập các phòng dữ liệu đầu tư (Investment Data Desk) để tổng hợp, xử lý và trực quan hóa dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau. Báo chí không chỉ đưa tin mà còn cần đảm nhận vai trò phân tích xu hướng, dự báo và đánh giá rủi ro. Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo, học máy và công nghệ phân tích dữ liệu lớn sẽ giúp tòa soạn nhận diện biến động thị trường, xu hướng đầu tư và đưa ra các khuyến nghị chính sách có giá trị thực tiễn cao.
Các cơ quan báo chí khi trích dẫn báo cáo khuyến nghị từ công ty chứng khoán, đơn vị tư vấn… các báo buộc phải đăng tải kèm theo phần khuyến cáo và lợi ích liên quan của đơn vị tư vấn (nếu có) giúp độc giả nhận thức được rủi ro và tính chất khuyến nghị của thông tin.
Hiện nay với các lĩnh vực đặc thù như tài chính cần tham vấn sử dụng ý kiến chuyên gia như một yếu tố thẩm định và tư vấn chỉ dẫn đầu tư. Do vậy các tòa soạn cần xây dựng tiêu chuẩn nội bộ về việc trích dẫn ý kiến. Chỉ trích dẫn các cá nhân/tổ chức có chứng chỉ hành nghề, bằng cấp chuyên môn và lịch sử nhận định đáng tin cậy, tiến tới loại bỏ các “chuyên gia” thiếu khách quan.
Thứ ba, phải chú trọng nâng cao năng lực chuyên môn của đội ngũ phóng viên và biên tập viên kinh tế. Việc đào tạo kỹ năng phân tích dữ liệu, đọc hiểu báo cáo tài chính, nắm vững pháp luật đầu tư và kỹ năng tư vấn truyền thông là yêu cầu cấp thiết. Các tòa soạn cần xây dựng bộ quy tắc đạo đức nghề nghiệp riêng cho mảng thông tin chỉ dẫn đầu tư nhằm bảo đảm tính khách quan, minh bạch, tránh hiện tượng “chuyên gia trá hình” hay “thông tin môi giới”.
Thứ tư, cần tăng cường tính tương tác và đa dạng hóa hình thức thể hiện thông tin chỉ dẫn đầu tư. Các nền tảng báo điện tử nên tích hợp bản đồ đầu tư số, chatbot tư vấn dự án hoặc chuyên mục hỏi – đáp trực tuyến để kết nối nhà đầu tư với chuyên gia và chính quyền. Việc tổ chức các diễn đàn đầu tư, tọa đàm trực tuyến, hay hợp tác với nền tảng mạng xã hội để phổ biến thông tin đầu tư sẽ giúp thông tin chỉ dẫn đầu tư lan tỏa mạnh mẽ hơn đến cộng đồng.
Để bảo đảm thông tin minh bạch, hạn chế cạnh tranh không lành mạnh, các cơ quan báo chí truyền thông nên có sự hợp tác để cùng phối hợp khai thác thông tin chỉ dẫn đầu tư đa chiều, chuyên sâu, thay vì nhiều tờ báo chỉ tập trung khai thác một vài chuyên gia, nguồn tin dẫn đến sự trùng lắp trong thông tin, nhưng thiếu sự đa dạng, khách quan thông tin về phía bạn đọc.
Thứ năm, cần hướng tới quốc tế hóa thông tin chỉ dẫn đầu tư. Việc xuất bản các ấn phẩm thông tin chỉ dẫn đầu tư song ngữ Việt – Anh, hợp tác với báo chí khu vực ASEAN trong chia sẻ cơ hội đầu tư xuyên biên giới, hay tham gia các diễn đàn truyền thông đầu tư quốc tế sẽ giúp nâng tầm vị thế báo chí kinh tế Việt Nam. Khi thông tin chỉ dẫn đầu tư được coi là công cụ quảng bá thương hiệu quốc gia, báo chí sẽ thực sự trở thành một chủ thể của ngoại giao kinh tế và phát triển bền vững.
Các cơ quan báo chí Việt Nam cũng cần hình thành mô hình câu lạc bộ để tiến hành phối hợp hợp tác với các tổ chức quốc tế liên quan để tăng cường giao lưu, hợp tác và trao đổi thông tin để đa dạng hóa nguồn tin đặc biệt là thông tin chỉ dẫn đầu tư. Trên cơ sở này có thể tiến hành thử nghiệm xây dựng “ngân hàng thông tin chỉ dẫn đầu tư” để có thể cung cấp thông tin đầy đủ, chính thống, đa chiều phục vụ nhiều mục đích từ quản lý, tham khảo để hoạch định chính sách, xây dựng các cơ sở dữ liệu đầu tư chuyên ngành, đa lĩnh vực phục vụ nhiều mục đích khác nhau của chính quyền, tổ chức và cá nhân các nhà đầu tư.
6. Kết luận
Thông tin chỉ dẫn đầu tư là một bộ phận quan trọng trong hệ thống thông tin kinh tế quốc gia, góp phần nâng cao năng lực quản lý nhà nước, minh bạch hóa thị trường và thúc đẩy thu hút đầu tư trong và ngoài nước. Báo chí kinh tế Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để chuyển mình từ mô hình truyền tải thông tin hành chính sang mô hình tư vấn, phân tích và dự báo dữ liệu. Việc nâng cao chất lượng thông tin chỉ dẫn đầu tư không chỉ giúp báo chí khẳng định vị thế trong đời sống kinh tế mà còn góp phần quan trọng vào quá trình hiện đại hóa quản lý nhà nước và hội nhập quốc tế.
Để đạt được điều đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, cơ quan báo chí, giới nghiên cứu và cộng đồng doanh nghiệp. Khi thông tin chỉ dẫn đầu tư được chuẩn hóa, số hóa và quốc tế hóa, báo chí Việt Nam sẽ không chỉ là người đưa tin mà sẽ trở thành đối tác chiến lược của Nhà nước và doanh nghiệp trong việc xây dựng môi trường đầu tư minh bạch, ổn định và bền vững.
Chú thích:
1. Nguyễn Thị Thanh (2020). Thông tin kinh tế và vai trò định hướng trong phát triển đầu tư. Tạp chí Thông tin và Truyền thông, số 8.
2. Viện Báo chí (2023). Khảo sát thực trạng thông tin kinh tế Việt Nam trên báo điện tử giai đoạn 2019 – 2023.
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2024). Báo cáo thường niên về môi trường đầu tư Việt Nam 2023. Hà Nội.
2. Nguyễn Quang Vinh (2022). Báo chí với công cuộc chuyển đổi số hiện nay. Tạp chí Quản lý nhà nước, số 317, tháng 6/2022.
3. Lê Minh Đức (2022). Phát triển báo chí dữ liệu tại Việt Nam trong thời đại số. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật.
4. Báo chí dữ liệu và thị trường chứng khoán. https://congly.vn/bao-chi-du-lieu-va-su-phat-trien-ben-vung-thi-truong-chung-khoan-470775.html, ngày 05/3/2025.
5. Báo chí, truyền thông – Cầu nối thu hút vốn đầu tư. https://vietnamhoinhap.vn/vi/bao-chi-truyen-thong-cau-noi-thu-hut-von-dau-tu-51358.htm, ngày 10/3/2025.
