Huỳnh Trọng Nguyên
Nguyên Chủ tịch Hội Sinh viên
Học viện Hành chính và Quản trị công (khóa IX), nhiệm kỳ 2023 – 2025
(Quanlynhanuoc.vn) – Dự thảo Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng xác định chủ đề trung tâm là “tự chủ chiến lược, tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. Đây là định hướng tư tưởng mới, thể hiện khát vọng phát triển phồn vinh, hạnh phúc của đất nước. Trong bối cảnh đó, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh giữ vai trò nòng cốt trong việc tập hợp trí tuệ trẻ, góp ý, phản biện xã hội và hiện thực hóa tinh thần của Văn kiện. Bài viết phân tích những điểm mới của Dự thảo liên quan đến thanh niên, đánh giá vai trò của tổ chức Đoàn trong thực thi tinh thần “tự chủ, tự cường, tự tin”; đồng thời, đề xuất một số giải pháp nhằm phát huy năng lực và khát vọng cống hiến của thế hệ trẻ Việt Nam.
Từ khóa: Đại hội XIV của Đảng, thanh niên, tự chủ, tự cường, tự tin, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
1. Đặt vấn đề
Thực hiện Hướng dẫn số 18-HD/BTGTW ngày 15/10/2025 của Ban Tuyên giáo Trung ương về việc tổ chức lấy ý kiến Nhân dân đóng góp vào Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, các cấp ủy, tổ chức đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị – xã hội đã tích cực triển khai hoạt động góp ý với tinh thần “dân chủ, đồng thuận, xây dựng”. Đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng và toàn dân, góp phần phát huy trí tuệ tập thể để hoàn thiện đường lối, chủ trương phát triển đất nước giai đoạn 2026 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Ba giá trị “tự chủ, tự cường, tự tin” lần đầu tiên được Đảng ta nêu thành phương châm hành động mang tính chiến lược. Nếu “tự chủ” thể hiện năng lực làm chủ vận mệnh, “tự cường” biểu trưng cho sức mạnh nội sinh dân tộc thì “tự tin” phản ánh bản lĩnh và khát vọng vươn lên của con người Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập và chuyển đổi số.
Trong bối cảnh đó, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh có vai trò đặc biệt quan trọng, là cầu nối giữa Đảng với thanh niên, vừa là lực lượng xung kích trong hiện thực hóa tinh thần của Văn kiện Đại hội XIV. Việc tổ chức lấy ý kiến thanh niên và cán bộ Đoàn đối với Dự thảo Văn kiện không chỉ thể hiện trách nhiệm chính trị mà còn góp phần hình thành tư duy phản biện, năng lực tham gia chính sách và ý thức công dân của thế hệ trẻ.
2. Vai trò của Đoàn Thanh niên trong góp ý Văn kiện Đại hội XIV của Đảng
Công tác lấy ý kiến nhân dân vào Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng được xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng nhằm “phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, tập hợp trí tuệ của toàn dân tộc để góp phần hoàn thiện đường lối phát triển đất nước”. Theo đó, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh không chỉ là một trong sáu đoàn thể chính trị – xã hội được phân công nhiệm vụ mà còn là lực lượng có vị thế đặc thù trong công tác tuyên truyền, phản biện và lan tỏa tư tưởng chính trị của Đảng trong thế hệ trẻ. Đây là biểu hiện cụ thể của dân chủ xã hội chủ nghĩa, khi Đảng khuyến khích các tổ chức đại diện xã hội tham gia xây dựng chính sách thông qua phản biện và đóng góp trí tuệ.
Thứ nhất, Đoàn Thanh niên là cầu nối giữa Đảng với thanh niên trong công tác góp ý chính trị.
Tổ chức Đoàn có ưu thế trong việc tập hợp tiếng nói, nguyện vọng và sáng kiến của thanh niên, nhóm xã hội năng động, sáng tạo và chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của các xu thế toàn cầu. Trong đợt sinh hoạt chính trị “Tuổi trẻ Việt Nam góp ý Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng” (tháng 10-11/2025), Trung ương Đoàn tổ chức Hội nghị cán bộ chủ chốt của Đoàn, Hội, Đội và thanh thiếu nhi tiêu biểu trong và ngoài nước góp ý dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Hội nghị diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với 4.088 điểm cầu, hơn 80 nghìn đại biểu tham dự. Các ý kiến tập trung vào các nhóm vấn đề: phát triển nhân lực trẻ, giáo dục lý tưởng cách mạng, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.
Việc huy động quy mô lớn này thể hiện tính đại diện và sức lan tỏa chính trị của Đoàn Thanh niên, đồng thời, khẳng định rằng tiếng nói của thanh niên đang ngày càng trở thành nguồn dữ liệu phản biện xã hội có giá trị cho Đảng trong quá trình hoàn thiện văn kiện và hoạch định chính sách.
Thứ hai, Đoàn Thanh niên là lực lượng phản biện xã hội trẻ, sáng tạo và mang tính đổi mới.
Khác với các tổ chức phản biện truyền thống, phản biện của Đoàn Thanh niên có tính thực chứng và tương tác xã hội cao. Tổ chức Đoàn đã sử dụng nền tảng mạng xã hội, hệ thống dữ liệu khảo sát và trí tuệ nhân tạo (AI) để tổng hợp, phân loại và trực quan hóa ý kiến đóng góp từ đoàn viên, thanh niên trên toàn quốc. Cách làm này minh chứng cho việc đổi mới phương thức phản biện chính sách trong thời đại số, phù hợp với tinh thần “tự chủ chiến lược” mà Văn kiện Đại hội XIV đề ra.
Thứ ba, Đoàn Thanh niên là chủ thể lan tỏa và cụ thể hóa tinh thần “tự chủ, tự cường, tự tin” trong đời sống xã hội.
Không dừng lại ở việc góp ý, tổ chức Đoàn còn chuyển hóa tinh thần của Văn kiện thành hành động thực tiễn. Trong hai năm gần đây, Trung ương Đoàn đã triển khai các chương trình như “Thanh niên khởi nghiệp sáng tạo”, “Tình nguyện số vì cộng đồng”, “Công dân trẻ số”, “Thanh niên học tập và làm theo lời Bác”, với hàng triệu lượt đoàn viên tham gia. Những hoạt động này giúp thanh niên rèn luyện tinh thần tự chủ trong học tập, tự cường trong khởi nghiệp và tự tin trong hội nhập quốc tế.
Thứ tư, vai trò phản biện của Đoàn Thanh niên thể hiện sự trưởng thành chính trị của thế hệ trẻ.
Theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh, phần lớn do thanh niên”. Việc Đảng tạo điều kiện để thanh niên góp ý và phản biện xã hội không chỉ là biểu hiện của dân chủ mà còn là bước đi chiến lược trong xây dựng Đảng vững mạnh từ cơ sở, bởi qua đó, thế hệ trẻ được rèn luyện năng lực tư duy chính sách, đạo đức công vụ và tinh thần trách nhiệm công dân.
Như vậy, Đoàn Thanh niên vừa là người góp ý, vừa là người thực thi, giám sát và lan tỏa tinh thần của Văn kiện Đại hội XIV, thể hiện mối quan hệ biện chứng giữa lý luận và thực tiễn, giữa đào tạo cán bộ trẻ với phát triển nguồn nhân lực quốc gia.
3. Đoàn Thanh niên với sứ mệnh hiện thực hóa tinh thần “tự chủ, tự cường, tự tin” theo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng
Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV của Đảng khẳng định: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”.
Đây là sự kế thừa và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về “độc lập dân tộc gắn liền với tự cường dân tộc”, đồng thời là định hướng hành động chiến lược của toàn Đảng, toàn dân, trong đó thanh niên là lực lượng tiên phong. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, với tư cách là “đội dự bị tin cậy của Đảng”, có sứ mệnh lịch sử trong việc chuyển hóa tinh thần này thành hành động cụ thể, từ giáo dục nhận thức đến tạo lập cơ chế, môi trường để thanh niên phát huy trí tuệ, sức trẻ và bản lĩnh dân tộc trong thời kỳ mới.
Để hiện thực hóa, cần coi giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống là nền tảng của sự tự tin chính trị, đồng thời, tăng cường các chương trình trao đổi quốc tế, hội nhập khu vực và hợp tác thanh niên ASEAN, APEC, Liên Hợp quốc. Việc tổ chức các diễn đàn giúp thanh niên thể hiện rõ bản lĩnh Việt Nam, vừa tự tin về năng lực, vừa khiêm tốn, cầu thị, biết học hỏi thế giới.
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh không chỉ là tổ chức chính trị của tuổi trẻ mà còn là thiết chế chính trị – xã hội đặc biệt, có chức năng chuyển hóa lý luận của Đảng thành thực tiễn phát triển con người. Trong kỷ nguyên mới, sứ mệnh của Đoàn là đưa tinh thần “tự chủ, tự cường, tự tin” từ Văn kiện vào đời sống thanh niên Việt Nam, làm cho những giá trị đó trở thành năng lực văn hóa và phẩm chất công dân của thế hệ trẻ nước nhà.
4. Kết luận
Dự thảo Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng đã khẳng định tầm nhìn chiến lược của Đảng trong giai đoạn phát triển mới. Ba giá trị “tự chủ, tự cường, tự tin” không chỉ là phương châm hành động của đất nước mà còn là chuẩn mực nhân cách, năng lực và bản lĩnh mà mỗi thanh niên Việt Nam cần hướng tới trong thời đại số và hội nhập quốc tế sâu rộng.
Với vai trò là “đội dự bị tin cậy của Đảng, lực lượng xung kích của cách mạng, trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên”, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh có sứ mệnh đặc biệt trong việc hiện thực hóa tinh thần Văn kiện Đại hội XIV, từ khâu góp ý, phản biện xã hội, đến tổ chức triển khai, lan tỏa giá trị và giám sát quá trình thực thi. Khi Đoàn Thanh niên thực sự phát huy năng lực tập hợp trí tuệ trẻ, khơi dậy khát vọng và bồi dưỡng ý chí hành động.
Trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, việc phát huy vai trò của thanh niên theo tinh thần “tự chủ, tự cường, tự tin” cần được coi là đột phá chiến lược về con người. Đó không chỉ là yêu cầu chính trị mà còn là đòi hỏi thực tiễn đối với công cuộc đổi mới và hiện đại hóa nền hành chính quốc gia. Khi mỗi thanh niên Việt Nam biết làm chủ tri thức, tự cường trong hành động và tự tin vươn ra thế giới, thì sức mạnh dân tộc sẽ được nhân lên gấp bội, đúng như tinh thần Văn kiện Đại hội XIV.
Tuổi trẻ Việt Nam hôm nay, dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng, nguyện tiếp bước cha anh, đem trí tuệ, nhiệt huyết và bản lĩnh cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, để tinh thần “tự chủ, tự cường, tự tin” không chỉ là phương châm hành động của một nhiệm kỳ, mà trở thành phẩm chất trường tồn của con người Việt Nam hiện đại.
Tài liệu tham khảo:
1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2025). Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Hà Nội.
2. Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương (2025). Hướng dẫn số 18-HD/BTGTW-BCĐ ngày 03/7/2025 về việc lấy ý kiến đóng góp của Nhân dân đối với Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Hà Nội.
3. Báo Nhân Dân (2025). Công bố toàn văn Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. https://nhandan.vn/cong-bo-toan-van-du-thao-cac-van-kien-trinh-dai-hoi-dai-bieu-toan-quoc-lan-thu-xiv-cua-dang-post915434.html
4. Thủ tướng Chính phủ (2021). Quyết định số 1331/QĐ-TTg ngày 24/7/2021 ban hành Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn 2045, Hà Nội.
