(QLNN) – Qua giám sát chuyên đề của Ban Kinh tế – Ngân sách, Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Bình về tình hình thực hiện chính sách, pháp luật và thực trạng phát triển kinh tế hợp tác xã, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với kinh tế tập thể; Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo chuẩn bị nội dung, xây dựng đề án để sớm trình Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành nghị quyết về một số chủ trương, chính sách khuyến khích phát triển kinh tế hợp tác xã trên địa bàn.
Lựa chọn chuyên đề và nội dung giám sát
Để bảo đảm yêu cầu đề ra, việc lựa chọn chuyên đề giám sát phải xuất phát từ chương trình giám sát chung của Hội đồng nhân dân (HĐND) và tùy thuộc vào tình hình thực tế của địa phương, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn công tác quản lý, giải quyết những vấn đề bức xúc và nguyện vọng chính đáng của cử tri. Chính vì thế Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND tỉnh Quảng Bình đã lựa chọn giám sát tình hình thực hiện chính sách, pháp luật và thực trạng phát triển kinh tế hợp tác xã HTX trên địa bàn; tập trung xem xét, đánh giá tình hình thực hiện Luật HTX, các chủ trương, chính sách, quy định về phát triển kinh tế HTX từ năm 2006 đến tháng 6.2011; việc đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của kinh tế HTX; kết quả hoạt động của các HTX; việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của HTX, Ban kiểm soát và của xã viên…
Xác định giám sát chuyên đề không thể thay thế cho các hoạt động thanh tra, kiểm tra của cơ quan nhà nước khác, đặc biệt càng không phải là “bới lông, tìm vết” để truy xét, xử lý… mà mục đích chính là xem xét, đánh giá những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức xã hội và các HTX trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về HTX. Qua giám sát rút ra những kết luận và kiến nghị với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền; các tổ chức, các hợp tác xã tăng cường việc chấp hành các quy định của pháp luật, tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hơn hiệu quả kinh tế HTX trên địa bàn.
Kết hợp nghe báo cáo và xem xét thực tế
Thành lập Đoàn giám sát, ngoài các thành viên Ban còn mời thêm những thành phần nào là việc làm cần phải tính toán, lựa chọn kỹ. Vì thành phần tham gia đoàn giám sát là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng cuộc giám sát, đòi hỏi phải là những người có trình độ, năng lực, bản lĩnh, trách nhiệm, chuyên sâu vào lĩnh vực công tác thuộc nội dung giám sát, nắm bắt được các thông tin chuyên ngành để đưa ra được những kết luận, kiến nghị sát thực hơn. Với cuộc giám sát trên, Ban mời đại diện lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh và Chi cục Phát triển nông thôn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham gia.
Để có tài liệu liên quan cung cấp cho các thành viên Đoàn giám sát, Ban phải thu thập, tổng hợp các văn bản của Đảng, của Nhà nước, của tỉnh để các đại biểu có cơ sở nghiên cứu, lựa chọn vấn đề, nội dung cần trao đổi trong suốt quá trình giám sát; xem xét nội dung đã thực hiện đúng, nội dung nào chưa đúng với quy định; đồng thời phát hiện những nội dung nào từ các quy định còn bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn, cần kiến nghị sửa đổi, bổ sung, thay thế.
Cuộc giám sát có thành công hay không thì việc xây dựng kế hoạch giám sát, gợi ý đề cương báo cáo cũng giữ một phần rất quan trọng trong bước chuẩn bị. Kế hoạch giám sát yêu cầu phải gọn, rõ, nêu bật được những nội dung quan trọng như: mục đích yêu cầu; phạm vi, đối tượng giám sát; thời gian, cách thức thực hiện… Gợi ý đề cương phải chính xác, đầy đủ thông tin yêu cầu mà nội dung giám sát cần hướng đến. Đề cương càng chi tiết bao nhiêu thì càng thuận tiện cho đơn vị được giám sát xây dựng báo cáo, giúp cho Đoàn có những căn cứ trao đổi, làm rõ, đặc biệt là trong khâu tổng hợp, xây dựng báo cáo kết quả giám sát.
Quá trình tổ chức giám sát, kết hợp chặt chẽ giữa nghe báo cáo và xem xét thực tế mới có thể thấy hết những vấn đề xảy ra ở cơ sở. Như cuộc giám sát chuyên đề này, Ban vừa làm việc với UBND huyện vừa làm việc với một số HTX, qua đó mới phát hiện được những điểm còn hạn chế trong công tác quản lý nhà nước về HTX. Thực tế là Ủy ban nhân dân (UBND) huyện ra quyết định thành lập HTX, có trụ sở đóng tại huyện, nhưng HTX này lại hoạt động ở huyện khác và dưới mô hình kinh tế hộ gia đình chứ không phải là HTX. Qua phối hợp giám sát với Ban, UBND huyện mới phát hiện ra. Hoặc có HTX được thành lập với chức năng hoạt động chính là thu phí rác thải của các hộ gia đình, nhưng lại rất khó khăn trong quá trình thu phí, phải nhờ đến chính quyền xã, thôn bản tiểu khu, hoạt động rất khó khăn và thiếu sự quan tâm của chính quyền địa phương…
Chuyển biến tích cực
Kết thúc đợt giám sát, lãnh đạo Đoàn phân công thư ký Đoàn tổng hợp xây dựng báo cáo. Khi dự thảo đã hoàn thành, mời các thành viên trong Đoàn giám sát họp thảo luận, tham gia đóng góp ý kiến bổ sung lần một. Lần hai, Đoàn tổ chức họp mời Thường trực HĐND, đại diện UBND tỉnh, đại diện các ngành liên quan để nghe, tham gia ý kiến, có những vấn đề còn tranh luận thì tiếp tục trả lời làm sáng tỏ thêm những vấn đề Đoàn giám sát đưa ra. Việc làm này nhằm bảo đảm toàn văn nội dung báo cáo kết quả giám sát chính xác, đúng thực trạng, có sức thuyết phục, giúp cho các cơ quan chấp hành thấy hết được những mặt tích cực, những yếu kém tồn tại và những vấn đề Đoàn giám sát kiến nghị là xác đáng. Với cuộc giám sát kinh tế HTX lần này, Ban đã đưa ra 9 kiến nghị đối với UBND các cấp và đối với các HTX.
Thực tế, quy trình giám sát chỉ kết thúc khi các đề xuất, kiến nghị được các cơ quan chức năng tiếp thu, giải quyết và báo cáo kết quả về Thường trực, các ban HĐND. Từ sau khi báo cáo kết quả giám sát chuyên đề về kinh tế HTX của Ban Kinh tế – Ngân sách được trình bày tại kỳ họp HĐND tỉnh để đại biểu tiếp tục đôn đốc thực hiện, thực tế đã có những chuyển biến tích cực. Đặc biệt, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với kinh tế tập thể. UBND tỉnh đã chỉ đạo Liên minh HTX tỉnh phối hợp với Sở Kế hoạch – Đầu tư chuẩn bị nội dung, xây dựng đề án để sớm trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết về một số chủ trương, chính sách khuyến khích phát triển kinh tế HTX trên địa bàn./.
Mai Xuân Hạp
HĐND tỉnh Quảng Bình
