(QLNN) – Quân đội nhân dân Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp tổ chức, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện, là lực lượng vũ trang cách mạng mang bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân và tính dân tộc sâu sắc. Trong suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội, Đảng ta luôn kiên định nguyên tắc: lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với Quân đội nhân dân. Đó là một nguyên tắc bất di, bất dịch trong xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng và là yếu tố quyết định sự trưởng thành, chiến thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam.
1.Trung thành với học thuyết Mác – Lênin về xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng của giai cấp vô sản, vận dụng vào điều kiện cụ thể của cách mạng nước ta, Đảng ta ngay từ khi ra đời, trongChánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt đã khẳng định sự cần thiết phải xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân để giành và giữ chính quyền. Luận cương chính trị (tháng 10/1930) cũng nêu rõ vấn đề “Vũ trang cho công nông”, “Lập quân đội công nông” và “Tổ chức đội tự vệ công nông”. Đảng ta khẳng định dứt khoát quyền lãnh đạo của mình đối với lực lượng vũ trang công nông, không phân chia quyền lãnh đạo đó cho một giai cấp, một tổ chức, một đảng phái nào khác; đồng thời thực hiện sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với lực lượng vũ trang nhân dân.
Để nắm chắc và giữ quyền độc tôn lãnh đạo, Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác lập cơ chế Đảng lãnh đạo lực lượng vũ trang nhân dân ngay từ những tổ chức vũ trang đầu tiên: Tự vệ đỏ (xích vệ) trong cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh (1930 -1931), các đội du kích Bắc Sơn, Nam Kỳ (1940), Cứu quốc quân năm (1941), Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân (1944),… và Việt Nam Giải phóng quân (1945). Từ những đội quân ấy, các quan điểm, nguyên tắc Đảng lãnh đạo Quân đội nhân dân Việt Nam (QĐNDVN) từng bước hình thành, phát triển và hoàn thiện phù hợp với sự phát triển của quân đội nhân dân (QĐND) trong các thời kỳ lịch sử. Chính sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với QĐNDVN được giữ vững đã góp phần thực hiện thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ; cũng như trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng QĐNDVN ngày nay.
2. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn vận dụng đúng đắn, sáng tạo những nguyên lý của chủ nghĩa Mác – Lênin, những bài học kinh nghiệm trong xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân vào điều kiện cụ thể của cách mạng Việt Nam, lãnh đạo cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác và xây dựng QĐNDVN trưởng thành, chiến thắng vẻ vang, cùng toàn dân lập nên những chiến công hiển hách: đánh thắng hai thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Từ những bài học lịch sử đó, có thể thấy quân đội ta giành được nhiều thắng lợi vẻ vang là nhờ đã thực hiện triệt để những bài học kinh nghiệm cơ bản sau:
Trước hết, sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản là nhân tố quyết định bản chất cách mạng, sự trưởng thành và chiến thắng của QĐND. Có sự lãnh đạo của Đảng, QĐNDVN luôn luôn lấy việc xây dựng về chính trị làm cơ sở để nâng cao sức mạnh chiến đấu tổng hợp, thường xuyên tăng cường hiệu lực công tác Đảng – công tác chính trị. Khi đã có Nhà nước, trở thành một bộ phận của Nhà nước, QĐNDVN luôn tuân thủ Hiến pháp và pháp luật. Thực tiễn lịch sử cho thấy, cơ chế quản lý của Nhà nước với quân sự, quốc phòng không làm suy yếu sự lãnh đạo tuyệt đối trực tiếp, về mọi mặt của Đảng đối với QĐNDVN; vì QĐNDVN là một tổ chức quân sự, khác với các tổ chức khác trong bộ máy Nhà nước… Đảng trực tiếp lãnh đạo Nhà nước, đồng thời trực tiếp lãnh đạo QĐNDVN.
Chỉ có Đảng Cộng sản Việt Nam là chính đảng duy nhất nắm quyền lãnh đạo lực lượng vũ trang nhân dân nói chung, QĐNDVN nói riêng. Đảng quyết định mục tiêu chiến đấu, chủ trương, đường lối, quan điểm tư tưởng, nguyên tắc tổ chức, nhiệm vụ chính trị và mọi hoạt động xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của QĐNDVN; đồng thời Đảng trực tiếp lãnh đạo, kiểm tra việc tổ chức thực hiện, bảo đảm đường lối, chủ trương biến thành hiện thực.
Đảng lãnh đạo QĐNDVN trên cả ba mặt: chính trị, tư tưởng và tổ chức. Sự lãnh đạo của Đảng trong QĐNDVN phải bao quát được hết mọi lực lượng, mọi ngành nghiệp vụ, chuyên môn, mọi công tác, mọi mặt hoạt động của QĐNDVN. Đó là Đảng lãnh đạo toàn dân một ý chí, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân toàn dân, toàn diện. Đấy là một nguyên tắc bất di bất dịch trong việc xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân nói chung và xây dựng QĐNDVN về chính trị nói riêng.
Hai là, về nguyên tắc tổ chức QĐNDVN. Vận dụng sáng tạo nguyên tắc tập trung dân chủ của Đảng Cộng sản vào xây dựng QĐNDVN cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Đảng bộ trong QĐNDVN làm nòng cốt và hạt nhân lãnh đạo, vừa có hệ thống lãnh đạo, vừa có hệ thống chỉ huy, xác định rõ lãnh đạo là tập thể, chỉ huy là trách nhiệm cá nhân. QĐNDVN phải có kỷ luật sắt “quân lệnh như sơn” đi đôi với thực hiện dân chủ, phê bình, tự phê bình từ dưới lên, chống quan liêu, quân phiệt, độc đoán, chống tự do vô kỷ luật. QĐNDVN là của dân, do nhân dân, vì nhân dân.
Vì vậy, phải luôn đứng vững trên lập trường của giai cấp công nhân, có thái độ chính trị đúng đắn trước những mối quan hệ chính trị cơ bản: với nhân dân, QĐNDVN là người phục vụ trung thành, cùng nhân dân bảo vệ độc lập chủ quyền, chế độ xã hội, bảo vệ Nhà nước, bảo vệ Đảng, bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ tính mạng, tài sản và quyền làm chủ của nhân dân. QĐNDVN là công cụ để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ nhân dân, bảo vệ sự bình đẳng và đoàn kết giữa các dân tộc, gìn giữ bản sắc văn hoá dân tộc… thấm nhuần tinh thần quốc tế vô sản, tiến bộ xã hội và hòa bình thế giới. QĐNDVN thực hiện toàn quân một ý chí, kỷ luật nghiêm minh, dân chủ, bình đẳng về chính trị.
Ba là, xây dựng QĐNDVN vững mạnh về chính trị là nguyên lý cơ bản nhất trong học thuyết Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng của giai cấp công nhân. Đây là quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân cách mạng. Bởi lẽ, sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định bản chất cách mạng, sự trưởng thành và chiến thắng của QĐNDVN. Có sự lãnh đạo của Đảng và giáo dục rèn luyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh, QĐNDVN luôn luôn lấy việc xây dựng về chính trị làm cơ sở để nâng cao sức mạnh chiến đấu tổng hợp, thường xuyên tăng cường hiệu lực công tác đảng – công tác chính trị trong xây dựng quân đội. Khi đã có Nhà nước, QĐNDVN trở thành một bộ phận của Nhà nước, QĐNDVN tuân thủ Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước.
3. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng quân đội của dân, do nhân dân và vì nhân dân trong điều kiện mới, cần nghiên cứu đổi mới, hoàn thiện tổ chức QĐNDVN theo hướng: “Xây dựng quân đội cách mạng, chính quy tinh nhuệ, từng bước hiện đại”. Xây dựng QĐNDVN phù hợp với thời bình hiện nay là làm cho QĐNDVN có sức mạnh hơn bao giờ hết để hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ trong giai đoạn mới, giữ vững sự ổn định, làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Đương nhiên, đó cũng là tổ chức QĐND sẵn sàng cùng toàn dân bảo vệ Tổ quốc.
Trên cơ sở tổ chức QĐNDVN phù hợp với tình hình mới, cần tập trung xây dựng QĐNDVN vững mạnh toàn diện. Hoàn thiện hệ thống lãnh đạo, quản lý, chỉ huy QĐNDVN theo hướng tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu lực quản lý của Nhà nước, tinh giản và hiện đại hóa hệ thống chỉ huy. Tổ chức QĐNDVN theo cơ cấu, biên chế hợp lý, mạnh, gọn, nhẹ; nâng cao khả năng cho lực lượng cơ động và lực lượng sẵn sàng chiến đấu.
Nghiên cứu các loại hình tổ chức QĐNDVN cho phù hợp với các đối tượng tác chiến cụ thể, phù hợp với các địa bàn có đặc điểm, đặc thù khác nhau. Cải tiến, nâng cao hiệu lực hệ thống vũ khí, trang bị kỹ thuật của QĐNDVN theo hướng sử dụng, giữ tốt vũ khí, phương tiện hiện có, tích cực sản xuất những loại vũ khí, kỹ thuật ta có khả năng, hiện đại hóa một số trang bị. Từng bước đổi mới căn bản chính sách xây dựng QĐNDVN. Bổ sung, hoàn thiện hệ thống luật về xây dựng quân đội của dân, do nhân dân và vì nhân dân, củng cố thế trận quốc phòng toàn dân.
Tiếp tục thể chế hóa đường lối, quan điểm, Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XII của Đảng về xây dựng QĐNDVN; ban hành hệ thống điều lệnh, điều lệ, các hoạt động của QĐNDVN, đẩy mạnh xây dựng QĐNDVN chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; tăng cường pháp chế trong QĐNDVN; giải quyết tốt nhiệm vụ xây dựng QĐNDVN trong Nhà nước pháp quyền – Nhà nước kiểu mới do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.
Sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới đòi hỏi phải tiếp tục tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng vũ trang nhân dân nói chung, QĐNDVN nói riêng, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn quân, toàn dân; ra sức củng cố, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, mà nòng cốt là QĐND và Công an nhân dân, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức chiến đấu của QĐNDVN đáp ứng yêu cầu tác chiến mới.
Mặt khác, sự nghiệp quốc phòng toàn dân đòi hỏi bản lĩnh chính trị vững vàng của QĐNDVN trong điều kiện mới phải được thể hiện ở việc nhận thức rõ mục tiêu chiến đấu, tích cực đấu tranh bảo vệ đường lối, quan điểm của Đảng, không dao động, hoang mang trước những diễn biến phức tạp của tình hình và sự tiến công hiểm độc của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị. Nhạy bén, sắc sảo và kiên quyết đấu tranh làm thất bại chiến lược “diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch, đập tan mọi âm mưu của chúng hòng “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang nhân dân, chia rẽ Đảng Cộng sản Việt Nam với Quân đội, Quân đội với nhân dân. Phải làm cho QĐNDVN mãi mãi là của dân, do nhân dân, vì nhân dân và luôn xứng đáng với niềm tin cậy của Đảng, của Nhà nước và của nhân dân.
Để xứng đáng với lòng tin cậy của Đảng, QĐNDVN phải kế thừa, phát huy truyền thống và những bài học quý báu được đúc kết từ thực tiễn 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành; tiếp tục quán triệt và nắm vững mục tiêu, phương châm chỉ đạo của Đảng về nhiệm vụ mới thể hiện trong các chỉ thị, nghị quyết Trung ương (khóa XII); Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII, tích cực nghiên cứu, tổng kết thực tiễn; phát triển khoa học lý luận quân sự trên nền tảng của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới.
Nghiên cứu tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc và đưa ra những dự báo về các tình huống chiến tranh xâm lược mà kẻ thù có thể tiến hành với nước ta; góp phần phát triển nghệ thuật tác chiến của QĐNDVN; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân trong điều kiện mới, xây dựng QĐNDVN cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, lấy xây dựng chính trị làm cơ sở; bảo tồn, phát huy và phát triển những giá trị văn hoá trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Trong giai đoạn cách mạng mới, đòi hỏi QĐNDVN phải xây dựng với chất lượng cao, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Nhiệm vụ đó đặt ra yêu cầu đầu tư hơn nữa vào công tác huấn luyện, đào tạo đội ngũ cán bộ, chiến sĩ của Quân đội ta có trình độ nghiệp vụ giỏi, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ và tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học và chiến lược quân sự, chiến lược quốc phòng, vận dụng sáng tạo vào quá trình xây dựng lý luận quân sự trong giai đoạn cách mạng mới, góp phần vào việc đổi mới phong cách lãnh đạo chỉ huy QĐNDVN.
Cần bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật về xây dựng QĐNDVN, củng cố nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân; tiếp tục thể chế hoá đường lối, quan điểm, nghị quyết của Đảng về xây dựng QĐNDVN; ban hành hệ thống điều lệnh, điều lệ về các hoạt động của QĐNDVN, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong quân đội, giải quyết tốt nhiệm vụ xây dựng QĐNDVN trong Nhà nước pháp quyền của dân, do nhân dân và vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tài liệu tham khảo:
1. Hồ Chí Minh.Toàn tập. Tập 7. H. NXB Chính trị quốc gia, 2011.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, XI, XII. H. NXB Chính trị quốc gia, 2011.
3. Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. H. NXB Chính trị quốc gia, 2014.
4. Luật Quốc phòng năm 2018.
5. Chiến lược Quốc phòng Việt Nam – mục tiêu, bối cảnh chiến lược. http://tapchiqptd.vn/, ngày 26/10/2018.
Trung tướng, TS. Lê Huy Vịnh
Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương
Tư lệnh Quân chủng Phòng không – Không quân
