(Quanlynhanuoc.vn) – Trải qua hơn 61 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, bộ đội biên phòng luôn khẳng định rõ vị trí, vai trò là lực lượng nòng cốt, chuyên trách trong quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới, cửa khẩu. Trong những năm qua, tình hình an ninh, trật tự trên các tuyến biên giới, vùng biển luôn được giữ vững và ổn định, bộ đội biên phòng luôn được Đảng, Nhà nước đánh giá cao, chính quyền và Nhân dân ghi nhận.
Cầu nối ý Đảng, lòng dân để dân tin Đảng, Đảng ở trong dân
Bộ đội Biên phòng (BĐBP) Việt Nam là một thành phần của Quân đội nhân dân Việt Nam, là lực lượng chuyên trách quản lý, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh, trật tự biên giới quốc gia trên đất liền, các hải đảo, vùng biển và tại các cửa khẩu theo phạm vi nhiệm vụ do pháp luật quy định và là một lực lượng thành viên trong khu vực phòng thủ tỉnh, huyện biên giới của nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam..
Ngay từ khi mới thành lập (ngày 03/3/1959), để hoàn thành sứ mệnh xây dựng, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia mà Đảng, Nhân dân giao phó, bộ đội biên phòng (BĐBP) đã triển khai lực lượng trên các tuyến biên giới, thực hiện 3 bám: “bám dân; bám địa bàn; bám chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước và các quy định tại địa phương” và cùng: “cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc”, vừa tham mưu phối hợp với cấp ủy, chính quyền điạ phương vừa trực tiếp tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, giúp dân lao động sản xuất, ổn định đời sống.
Hàng loạt các chỉ thị, nghị quyết cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về triển khai thực hiện nhiệm vụ tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, phát triển kinh tế – xã hội (KTXH) ở khu vực biên giới đã được Đảng ủy BĐBP ban hành theo hướng: lấy xây dựng cơ sở vững mạnh làm mục tiêu, xây dựng tiềm lực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, chăm lo đời sống Nhân dân là biện pháp để phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, nhất là Nhân dân khu vực biên giới nhằm xây dựng khu vực biên giới vững mạnh toàn diện; quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.
Với chủ trương này, tháng 10/1998, Đảng ủy BĐBP đã thống nhất với một số tỉnh, thành ủy chủ trương tăng cường mỗi xã đặc biệt khó khăn một cán bộ BĐBP để tham mưu và tham gia giúp địa phương xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, phát triển KTXH, củng cố quốc phòng, an ninh. Đến thời điểm hiện tại (2015 – 2020), BĐBP đang tăng cường 332 đồng chí, trong đó có 259 đồng chí tham gia ban chấp hành đảng bộ xã giữ các chức danh chủ chốt xã, như: bí thư, phó bí thư đảng ủy xã, huyện ủy viên kiêm bí thư đảng ủy… Đội ngũ này đã chủ động tham mưu, tham gia cùng cấp ủy địa phương triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình, dự án phát triển kinh tế – văn hóa – xã hội, góp phần đưa 101 xã từ yếu, kém lên trung bình; 192 xã từ trung bình lên khá về KTXH; 21/25 tỉnh biên giới đất liền tổ chức kết nghĩa được 206 cặp, cụm dân cư hai bên biên giới1. Qua đó, củng cố, tăng cường mối quan hệ, đoàn kết, gắn bó giữa chính quyền, Nhân dân hai bên biên giới, góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển với các nước láng giềng.
Phát huy những kết quả đạt được, để tiếp tục tăng cường mối quan hệ đoàn kết, gắn bó mật thiết với Nhân dân, Đảng ủy BĐBP đã ban hành Chỉ thị 681-CT/ĐU ngày 08/10/2018 về việc phân công đảng viên đồn biên phòng phụ trách các hộ gia đình ở khu vực biên giới. Thực hiện Chỉ thị này, Đảng ủy BĐBP toàn lực lượng đã triển khai: phân công 9.661 đảng viên đồn Biên phòng phụ trách 42.247 hộ gia đình biên giới; giới thiệu 2.069 lượt đảng viên là cán bộ các đồn Biên phòng xuống tham gia sinh hoạt tạm thời tại các chi bộ thôn, bản biên giới. Thông qua việc sinh hoạt đảng tạm thời, các đảng viên là cán bộ các đồn Biên phòng đã giúp chi bộ thôn, bản phát hiện, bồi dưỡng và giới thiệu cho chi bộ kết nạp đảng cho 28.422 quần chúng ưu tú, xóa được 705 thôn, bản trắng đảng viên và tổ chức đảng2; góp phần xây dựng đội ngũ đảng viên, tổ chức cơ sở đảng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu lãnh đạo ở cơ sở.
Bên cạnh đó, các đồn Biên phòng trên các tuyến biên giới đã nhận đỡ đầu 189 xã và đến thời điểm hiện tại, đã có gần 100 xã biên giới đạt chuẩn nông thôn mới. Ngoài ra, Bộ Tư lệnh BĐBP đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành Trung ương và địa phương tham mưu nâng cấp 4 cặp cửa khẩu quốc tế, 12 cặp cửa khẩu chính, 10 cửa khẩu phụ, lối mở3…
BĐBP không chỉ tham gia giúp dân phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội mà còn là những người “thầy giáo quân hàm xanh”, người “thầy thuốc quân hàm xanh” tận tình cứu người, gieo chữ trên vùng biên giới. BĐBP đang duy trì một số lớp dạy chữ cho trẻ em nghèo tại đảo Hòn Chuối (Cà Mau), Mường Lạn (Sơn La)… Các chương trình: “Nâng bước em tới trường”, “Con nuôi đồn Biên phòng”, “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”…vẫn đang được BĐBP duy trì thực hiện.
Có thể khẳng định, việc tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, tham gia phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội khu vực biên giới, biển đảo là một chủ trương đúng đắn, sáng tạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP góp phần tích cực cùng với Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng tiềm lực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội; nâng cao nhận thức, trách nhiệm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào khu vực biên giới; củng cố lòng tin của đồng bào với Đảng, Nhà nước, Quân đội và BĐBP.
Linh hoạt, sáng tạo trong đấu tranh phòng chống tội phạm
Với dải địa hình trải dài từ Bắc và Nam, tiếp giáp đất liền với ba nước Trung Quốc, Lào, Campuchia, các thế lực thù địch không ngừng lợi dụng vấn đề chủ quyền, lãnh thổ, dân tộc, tôn giáo, đời sống Nhân dân còn nhiều khó khăn, nhận thức của đồng bào còn nhiều hạn chế… để đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình”. Cùng với đó là tình hình hoạt động của các loại tội phạm, nhất là tội phạm ma túy, buôn bán vũ khí, mua bán người, buôn lậu và gian lận thương mại trên các tuyến biên giới diễn biến rất phức tạp; phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vị, manh động, nguy hiểm… đặt ra cho công tác phòng, chống tội phạm của BĐBP nhiều thách thức lớn.
Để công tác đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm, đặc biệt là tội phạm ma túy đạt hiệu quả cao nhất, BĐBP đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, quán triệt, triển khai đồng bộ, có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước về công tác đấu tranh phòng, chống ma túy và tội phạm. Đồng thời chủ động nghiên cứu tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng những chủ trương, đối sách về công tác bảo đảm an ninh trật tự ở khu vực biên giới, đặc biệt là trong đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm.
Chỉ tính trong năm 2019 và 6 tháng đầu năm 2020, lực lượng trinh sát biên phòng đã triển khai 103 kế hoạch nghiệp vụ, xác lập 15 chuyên án, bắt giữ 48 vụ/140 đối tượng xâm phạm an ninh quốc gia. Lực lượng phòng, chống ma túy và tội phạm của BĐBP đã xác lập 165 chuyên án; phát hiện, bắt giữ, khởi tố 706 vụ/959 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 3.708,11 kg ma túy các loại, 13 tấn tiền chất ma túy; mua bán người 45 vụ/38 đối tượng; buôn lậu, gian lận thương mại 1,285 vụ/964 đối tượng…4
Đặc biệt, trong công tác phòng, chống dịch Covit -19, từ tháng 01/2020 – 8/2020, BĐBP đã tổ chức tuần tra, kiểm soát tại cửa khẩu, đường mòn, lối mở đối với 2.091.999 người nhập cảnh, 2.097.454 người xuất cảnh; phát hiện, xử lý 17.477 người xuất, nhập cảnh trái phép; tổ chức tiếp nhận 6.916 người, phân luồng bàn giao cho địa phương cách ly 65.325 người; triển khai 11 kế hoạch nghiệp vụ, xác lập đấu tranh 10 chuyên án, phát hiện, bắt giữ, khởi tố, bàn giao cho cơ quan chức năng xử lý 49 vụ/94 đối tượng người Việt Nam có hành vi tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, ở lại Việt Nam trái phép5.
Chung tay xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển
Là lực lượng được giao nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia, BĐBP đã và đang góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đưa công tác đối ngoại biên phòng trở thành điểm nhấn quan trọng của công tác đối ngoại quốc phòng.
Những năm qua, một điểm sáng trong đối ngoại quốc phòng được lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Nhân dân đánh giá cao đó là sự sáng tạo, đa dạng hóa các hình thức giao lưu hữu nghị biên giới, các hoạt động đối ngoại quốc phòng. Có thể kể tới các chương trình tiêu biểu, như: Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam – Trung Quốc; Chương trình giao lưu hữu nghị biên giới với Lào, Campuchia cấp Bộ Tư lệnh; Chương trình giao lưu “Biên cương thắm tình hữu nghị”… Dấu ấn rõ nét các chương trình giao lưu để lại chính là sức lan tỏa tích cực, ảnh hưởng sâu, rộng trong và ngoài nước, nhất là các cấp chính quyền địa phương và Nhân dân hai bên biên giới, góp phần củng cố lòng tin cho Nhân dân, giúp chuyển tải thông điệp về hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển khu vực biên giới giữa Việt Nam và các nước.
Công tác kết nghĩa đồn, trạm, lực lượng vũ trang hai bên biên giới và tham mưu cho chính quyền địa phương tổ chức kết nghĩa “cụm dân cư hai bên biên giới” là nội dung quan trọng được Đảng ủy, Bộ Tư lệnh BĐBP quan tâm. Tính đến nay, trong kết nghĩa đồn, trạm lực lượng vũ trang, trên tuyến biên giới Việt – Trung đã kết nghĩa được 82 cặp; tuyến Việt – Lào kết nghĩa được 82 cặp; truyến Việt Nam – Campuchia kết nghĩa được 32 cặp; kết nghĩa cụm dân cư trên cả 3 tuyến được 205 cụm bản ở 21/25 tỉnh biên giới 6.
Cùng với đó, BĐBP làm tốt công tác tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác biên phòng và xây dựng BĐBP; lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.
Suốt chặng đường phấn đấu gian khổ nhưng rất vinh quang, qua hơn 61 năm chiến đấu không mệt mỏi trên mọi miền biên cương của Tổ quốc, trung thành, tận tụy, dũng cảm, kiên cường trong sự nghiệp bảo vệ biên giới, lực lượng BĐBP đã vun đắp thêm những truyền thống tốt đẹp; tô thắm thêm hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ”. Phát huy truyền thống đó, tin tưởng lực lượng BĐBP Việt Nam sẽ tiếp tục hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam trong tình hình mới.
Chú thích:
1, 2, 3 4, 5, 6. Tài liệu: Hội nghị tập huấn nghiệp vụ tuyên truyền phổ biến pháp luật và kỹ năng viết bài cho phóng viên, biên tập viên, báo cáo viên và cán bộ văn hóa thông tin cấp huyện của các tỉnh có đường biên giới với Lào. Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức ngày 30/9/2020 tại Hà Nội.
Tài liệu tham khảo:
1. Tình hình và những vấn đề cần tập trung tuyên truyền trên tuyến biên giới Việt Nam – Lào. Bài giảng của Đại tá Văn Ngọc Quế – Phó chủ nhiệm Chính trị Bộ đội biên phòng tại Hội nghị tập huấn do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức ngày 30/9/2020 tại Hà Nội.
2. Bộ đội Biên phòng Việt Nam. https://vi.wikipedia.org, ngày 02/10/2020.
ThS. Hoàng Thị Nghĩa – Trường Đại học Khoa học Thái Nguyên
Hoàng Trang – Học viện Hành chính Quốc gia
