(Quanlynhanuoc.vn) – Cán bộ, công chức cấp xã là những người làm việc trong bộ máy chính quyền cấp xã, là những người trực tiếp tổ chức triển khai thực hiện, đưa đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước vào cuộc sống. Vì vậy, đội ngũ này có vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện quản lý nhà nước về phát triển kinh tế – xã hội tại địa phương. Trong những năm qua, đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Ba Vì đã được quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nhằm bảo đảm về số lượng và chất lượng. Để nâng cao hơn nữa năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Ba Vì, đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh mới, bài viết đã đề xuất một số giải pháp phù hợp với điều kiện của địa phương.
Tình hình đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Ba Vì
Huyện Ba Vì có 31 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 1 thị trấn Tây Đằng và 30 xã1. Chính quyền xã thuộc huyện Ba Vì được tổ chức và thực hiện các chức năng, nhiệm vụ đúng quy định của Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân năm 2003 (đối với nhiệm kỳ 2016 – 2021 và các nhiệm kỳ trước đó) và hiện nay theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, bao gồm Hội đồng nhân dân xã và Ủy ban nhân dân (UBND) xã.
Từ tháng 8/2008, Ba Vì được sáp nhập về thành phố Hà Nội, được sự quan tâm của Thành ủy, UBND thành phố Hà Nội, Huyện ủy, UBND huyện Ba Vì và Đảng ủy, UBND các xã, thị trấn nên chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức (CBCC) cấp xã của huyện được nâng lên, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Theo số liệu của Ban Tổ chức Huyện ủy và Phòng Nội vụ huyện Ba Vì, tính đến ngày 31/12/2021, huyện Ba Vì có tổng số 619 CBCC cấp xã, trong đó cán bộ có 316 người; công chức có 303 người, cụ thể như sau:
Qua số liệu thống kê ở bảng trên cho thấy, đội ngũ CBCC cấp xã của huyện Ba Vì có tỷ lệ cơ cấu tương đối đồng đều, tỷ lệ CBCC là nữ chiếm 19%; Tỷ lệ CBCC là người dân tộc Kinh chiếm 84,4%. Số CBCC là đảng viên chiếm 98.3%, điều đó cho thấy sự quan tâm phát triển đảng trong đội ngũ CBCC cấp xã ở huyện Ba Vì.
Thực tế hiện nay số cán bộ cấp xã ở huyện Ba Vì có độ tuổi từ 46 – 60 với 186 CBCC chiếm tỷ lệ 63%, dưới 30 tuổi chiếm tỷ lệ 8,2%. Độ tuổi CBCC từ 31 – 45 chiếm tỷ lệ 28,8%. Lý giải vì sao số cán bộ giữ các chức vụ chủ chốt có độ tuổi từ 46 – 60 là chủ yếu, bởi thực tế ở độ tuổi này mới hội tụ đầy đủ các yếu tố cần thiết của một người lãnh đạo. Bên cạnh đó, tỷ lệ công chức độ tuổi từ 31 – 45 chiếm đa số, đây là cơ sở để địa phương thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ chính trị.
Số CBCC có thâm niên công tác trên 10 năm chiếm tỷ lệ cao, điều đó giúp cho cấp ủy, chính quyền cấp xã có đội ngũ CBCC dày dặn kinh nghiệm, có kỹ năng, giải quyết tốt những vấn đề nảy sinh tại địa bàn.
Nhìn từ bảng phân tích số liệu ở trên thì số CBCC chức cấp xã của huyện Ba Vì hiện nay có trình độ đại học chiếm tỷ lệ khá (76,6%), sau đại học chiếm tỷ lệ thấp (6,8%). Như vậy, với vai trò của công nghệ thông tin và do nhu cầu công việc nên đa số CBCC cấp xã đã và đang sử dụng máy tính, qua đó góp phần quan trọng trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao.
Đối với trình độ ngoại ngữ tỷ lệ CBCC có chứng chỉ chưa đạt yêu cầu, đại đa số CBCC cấp xã không biết hoặc biết ít ngoại ngữ. So sánh trình độ tin học và ngoại ngữ, số công chức có 2 loại chứng chỉ chiếm tỷ lệ cao hơn so với đội ngũ cán bộ cấp xã. Do vậy, để đáp ứng trong thời kỳ hội nhập vấn đề đặt ra, đó là bên cạnh việc đào tạo, bồi dưỡng (ĐTBD) kiến thức chuyên môn thì việc ĐTBD kiến thức chung trong đó có trình độ quản lý nhà nước, ngoại ngữ, tin học đối với CBCC hiện nay ở Ba Vì là rất cần thiết.
Về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống
Theo đánh giá, đa số CBCC cấp xã của huyện đều có bản lĩnh chính trị vững vàng, tin tưởng vào sự nghiệp đổi mới của Đảng, được nhân dân tin yêu, giúp đỡ. Tuy nhiên, vẫn còn một số CBCC không gương mẫu, phai nhạt lý tưởng, giảm ý chí chiến đấu, vi phạm nguyên tắc đảng, tính tự phê bình và phê bình không cao; quan liêu, lãng phí, cục bộ, tiêu cực còn xảy ra.
Mặc dù, đội ngũ CBCC cấp xã của huyện Ba Vì đã được bảo đảm về số lượng và nâng cao chất lượng nhưng vẫn còn một số hạn chế như: một số CBCC thiếu kinh nghiệm thực tiễn, tinh thần học hỏi chưa cao nên trong thực thi công vụ còn nhiều thiếu sót, xử lý công việc thiếu chính xác, làm mất nhiều thời gian, công sức của người dân, chậm tiến độ triển khai công việc, gây ra tình trạng trì trệ ở nhiều khâu; triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao còn chậm, chưa chủ động, vẫn còn tình trạng chờ văn bản giao việc hoặc đôn đốc mới triển khai thực hiện; công tác tham mưu có lúc chưa nhanh nhạy, hiệu quả chưa cao; việc phối hợp giữa các cấp, các bộ phận trong thực thi công vụ có lúc, có nơi chưa chặt chẽ; một bộ phận CBCC còn có biểu hiện gây khó khăn, phiền hà cho tổ chức, người dân trong giải quyết công việc.
Nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế nêu trên là do công tác ĐTBD chuyên môn, nghiệp vụ chưa được chú trọng đúng mức, chưa gắn với quy hoạch cán bộ và vị trí việc làm. Công tác đánh giá kết quả ĐTBD chưa đầy đủ và khách quan, còn mang tính hình thức; đào tạo theo hình thức tại chức, từ xa chưa thực sự hiệu quả. Chất lượng, số lượng và cơ cấu đội ngũ CBCC cấp xã tại huyện Ba Vì nhìn chung chưa đồng đều, có nhiều mặt chưa tương ứng, chưa ngang tầm với đòi hỏi của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; tinh thần trách nhiệm, phong cách làm việc còn có mặt yếu kém và chậm được đổi mới.
Một số kiến nghị đề xuất nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã tại huyện Ba Vì
Một là, đổi mới công tác tuyển dụng, bố trí và sử dụng đội ngũ CBCC cấp xã.
Việc tuyển dụng, bố trí CBCC cấp xã cần căn cứ vào nhu cầu công việc, vị trí công tác, tiêu chuẩn và số lượng của chức danh thực tế cần tuyển dụng; phải căn cứ vào ngành, nghề đang thiếu và đòi hỏi cao về chất lượng đầu vào. Việc tuyển dụng cần phải được công khai, thông tin rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng như báo, đài phát thanh – truyền hình, trang thông tin điện tử về các nội dung như: yêu cầu, số lượng chức danh cần tuyển, lịch thi, tiêu chuẩn ưu tiên cho người dự tuyển biết để thu hút nhiều người tham gia dự tuyển, vừa bảo đảm tính công khai, công bằng, dân chủ, minh bạch vừa lựa chọn được người tài, có tâm huyết vào làm việc trong hệ thống chính quyền cấp xã.
Cần xây dựng hệ thống các hình thức tuyển dụng phù hợp theo hướng quy định phương thức tuyển dụng khác nhau theo lĩnh vực quản lý nhà nước. Quán triệt và thực hiện nghiêm túc quy định về tiêu chuẩn của từng chức danh CBCC cấp xã; kiên quyết không bố trí những người không đủ điều kiện, tiêu chuẩn về chuyên môn, nghiệp vụ vào các chức danh theo quy định.
Trong công tác bố trí, sử dụng CBCC cấp xã cần tạo điều kiện và cơ hội phát triển bình đẳng cho mọi CBCC để họ phát huy được sở trường và năng lực công tác của mình.
Hai là, cần có đánh giá, rà soát tổng thể, toàn diện đội ngũ CBCC cấp xã.
Để có cơ sở đánh giá, rà soát, lựa chọn, UBND huyện Ba Vì cần xây dựng lại vị trí việc làm theo đơn vị hành chính mới cùng với khung năng lực, xác định rõ tiêu chí, tiêu chuẩn từng vị trí việc làm cả trong quá trình sắp xếp đội ngũ CBCC cấp xã cho phù hợp với thực tiễn. Việc đánh giá, sàng lọc, lựa chọn đội ngũ CBCC phải bảo đảm khách quan, chính xác theo tiêu chí, tiêu chuẩn đã được địa phương xây dựng, ban hành. Kết quả đánh giá, sàng lọc phải phân chia ra 3 loại CBCC để bố trí, sử dụng cho phù hợp, cụ thể như sau:
(1) Đối với CBCC có năng lực tốt, đáp ứng cả yêu cầu trước mắt và lâu dài, được ưu tiên bố trí, sử dụng;
(2) Đối với CBCC thiếu một số tiêu chí, tiêu chuẩn nhưng có triển vọng, có thể đào tạo lại và bồi dưỡng để sử dụng;
(3) Đối với CBCC có năng lực yếu không có khả năng phát triển, khó đào tạo lại hoặc bồi dưỡng, rèn luyện, cần giải quyết theo chính sách tinh giản biên chế, cho nghỉ việc hoặc chuyển lĩnh vực khác phù hợp. Đặc biệt đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cần quan tâm bố trí cân đối, hài hòa giữa các xã trong toàn huyện Ba Vì.
Ba là, về công tác ĐTBD CBCC cấp xã.
Cần chủ động xây dựng kế hoạch ĐTBD đội ngũ CBCC cấp xã cho từng năm và cả nhiệm kỳ. Tổ chức rà soát để có phương án ĐTBD đối với những người còn thiếu tiêu chuẩn quy định. Đồng thời, xây dựng phương án bố trí, sắp xếp sang vị trí công tác khác đối với những người được cử đi ĐTBD nhưng không hoàn thành đúng thời gian quy định.
Đối với đội ngũ CBCC lớn tuổi ở cấp xã trên địa bàn huyện Ba Vì hiện nay, nếu không đáp ứng đủ trình độ chuyên môn, không có nhu cầu ĐTBD thì có thể giải quyết theo chế độ thôi việc để kiện toàn và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, công chức cho phù hợp với quy định.
Trong công tác ĐTBD, phải căn cứ vào nhu cầu thực tế của đơn vị và vị trí công tác của mỗi CBCC. Cần đổi mới tư duy trong công tác ĐTBD theo hướng gắn ĐTBD với sử dụng, đáp ứng yêu cầu của vị trí việc làm chứ không chạy theo bằng cấp. Đặc biệt, đối với các xã như: Ba Vì, Đá Chông, Minh Quang, Yên Bài…, với số đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống cần phải quan tâm cử CBCC đủ điều kiện đi bồi dưỡng tiếng dân tộc; có chính sách khuyến khích đối với CBCC đi học tiếng dân tộc để khích lệ tinh thần học hỏi và phát huy năng lực công tác của họ.
Chú trọng công tác ĐTBD tin học và ngoại ngữ cho CBCC cấp xã. Nguồn kinh phí ĐTBD được lấy từ nguồn kinh phí hoạt động của địa phương. Ngoài ra, nếu CBCC có nhu cầu nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ nhưng không nằm trong diện được cử đi học hay cấp kinh phí đào tạo thì cần có chính sách linh động nhằm tạo điều kiện hỗ trợ về thời gian giúp họ có cơ hội nâng cao trình độ chuyên môn.
Bốn là, tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá đối với đội ngũ CBCC cấp xã.
Công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá CBCC cấp xã tại huyện Ba Vì phải được thực hiện thường xuyên kết hợp với kiểm tra đột xuất, có trọng tâm, trọng điểm của cấp ủy đảng, chính quyền và các đoàn thể ở cấp xã cũng như thực hiện chức năng giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc cấp xã. Đặc biệt, cần nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình, tinh thần tương thân tương ái, tuyệt đối không lợi dụng công tác kiểm tra, giám sát để moi móc, cố ý trù dập cán bộ.
Đối với những CBCC cấp xã yếu kém về năng lực và phẩm chất, không đáp ứng được yêu cầu công tác thì cần có kế hoạch luân chuyển sang làm công việc khác phù hợp, hoặc động viên họ xin thôi việc để bố trí, tuyển dụng người có đủ năng lực đáp ứng được vị trí công tác.
Bên cạnh đó, cần có chính sách động viên, khen thưởng kịp thời, xứng đáng đối với những CBCC được Nhân dân tín nhiệm, gắn liền với hiệu quả công việc được giao. Đồng thời, phải có hình thức xử lý phù hợp, nghiêm minh đối với CBCC không có năng lực, không hoàn thành nhiệm vụ, vi phạm những quy định trong thực thi nhiệm vụ.
Năm là, thực hiện có hiệu quả chính sách thu hút nhân tài, trí thức trẻ.
Có kế hoạch thực hiện các chính sách theo hướng mở rộng các đối tượng nhằm thu hút nhân tài, các trí thức trẻ về làm việc tại UBND cấp xã tại huyện Ba Vì. Trong đó, có chính sách thu hút những sinh viên tốt nghiệp đại học đạt loại khá, giỏi, xuất sắc trở lên về công tác, cống hiến tại địa phương; tích cực tuyên truyền và thực hiện nghiêm chính sách thu hút nhân tài về làm việc tại cơ sở; xây dựng chính sách phù hợp áp dụng cho các đối tượng CBCC đi học theo hướng khuyến khích; tăng nguồn ngân sách dành cho công tác ĐTBD. Thực hiện đồng bộ, kịp thời các chính sách về tiền lương, khen thưởng đối với CBCC cấp xã.
Xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích CBCC tự học tập, rèn luyện để nâng cao kiến thức pháp luật, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, ý thức trách nhiệm trong thực thi công vụ, như hỗ trợ kinh phí học tập, tổ chức kiểm tra sát hạch công chức kết hợp với khảo sát lấy ý kiến phản hồi của người dân về thái độ, tinh thần phục vụ, kỹ năng giải quyết công việc của đội ngũ CBCC cấp xã để làm cơ sở cho việc bố trí, sử dụng, quy hoạch và giải quyết chính sách tinh giản biên chế.
Sáu là, trang bị cơ sở vật chất, phương tiện làm việc đáp ứng yêu cầu trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0.
Cần trang bị các điều kiện về cơ sở vật chất và các phương tiện làm việc khác phục vụ cho việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của CBCC cấp xã, đặc biệt là các địa phương ở vùng núi, kinh tế còn khó khăn để giúp họ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Cách mạng công nghiệp 4.0 đòi hỏi các phương tiện kỹ thuật như máy tính, máy in, đường truyền kết nối internet phải bảo đảm thì hoạt động quản lý nhà nước tại địa phương mới được diễn ra đầy đủ và kịp thời. Nếu cơ sở không đáp ứng, sẽ gây khó khăn và hạn chế trong hoạt động quản lý nhà nước của các xã tại huyện Ba Vì. Vì vậy, cần phải kịp thời trang bị các máy móc, thiết bị và cơ sở vật chất phù hợp với yêu cầu của thời kỳ mới.
Nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã tại huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội là quá trình lâu dài, đòi hỏi ý thức và tinh thần trách nhiệm cao của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là chính quyền cấp xã và mỗi CBCC. Do đó, cần phát huy vai trò lãnh đạo của cấp ủy đảng, sự quản lý của chính quyền cấp xã, sự giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị – xã hội và người dân. Các giải pháp trên cần phải thực hiện đồng bộ và có lộ trình, tại từng thời điểm thích hợp sẽ ưu tiên giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC cấp xã tại huyện Ba Vì, TP. Hà Nội trong thời gian tới.
