(Quanlynhanuoc.vn) – Tự phê bình và phê bình vừa là nguyên tắc, vừa là quy luật phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhằm góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên.
Tự phê bình và phê bình là nguyên tắc, quy luật phát triển của Đảng, là phương pháp để giáo dục, rèn luyện đảng viên. Hoạt động tự phê bình và phê bình là làm rõ ưu điểm và hạn chế, khuyết điểm của tổ chức đảng, cấp ủy và cán bộ, đảng viên, qua đó, tìm biện pháp phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm, tăng cường đoàn kết thống nhất, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ lãnh đạo trong từng giai đoạn cách mạng.
Thông qua sinh hoạt tự phê bình và phê bình, từng cán bộ, đảng viên tự kiểm điểm trước chi bộ, tự đánh giá bản thân về lập trường chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật, trình độ, năng lực, phương pháp, tác phong công tác; uốn nắn những lệch lạc trong nhận thức; ngăn chặn suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; tư tưởng chủ quan, nóng vội, duy ý chí; nói thẳng, nói thật; nhận rõ những khuyết điểm, yếu kém, sai phạm… để ngày càng hoàn thiện, tiến bộ, trưởng thành.
Chính vì vậy, với mục đích xây dựng, củng cố sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, tăng cường đoàn kết, thống nhất từ trong tư duy, nhận thức, lý tưởng đến hành động cách mạng, những năm qua, cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu các cấp đã thường xuyên quan tâm nâng cao chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình của chi bộ. Nội dung, hình thức, phương pháp sinh hoạt từng bước được đổi mới, đem lại kết quả ngày càng thiết thực.
Tuy nhiên, sinh hoạt tự phê bình và phê bình của chi bộ còn bộc lộ những hạn chế, bất cập cả về nhận thức, trách nhiệm của tổ chức, lực lượng và nội dung, hình thức, phương pháp thực hiện. Một số chi bộ còn biểu hiện giản đơn, chưa thực hiện tốt quy trình sinh hoạt; cá biệt một số cấp ủy viên nhận thức chưa đầy đủ, chưa phát huy tốt trách nhiệm trong sinh hoạt tự phê bình và phê bình. Thực hiện trách nhiệm nêu gương trong tự phê bình và phê bình của một số bí thư chi bộ chưa tốt, chưa thực sự mẫu mực, tiêu biểu để cán bộ, đảng viên, quần chúng noi theo.
Hiện nay và trong những năm tới, trước yêu cầu nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, trực tiếp là yêu cầu triển khai thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương về tăng cường củng cố, xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới đòi hỏi phải nâng cao chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình của chi bộ. Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Tự phê bình và phê bình là thứ vũ khí sắc bén nhất, nó giúp cho Đảng ta mạnh và ngày càng thêm mạnh. Nhờ nó mà chúng ta sửa chữa khuyết điểm, phát triển ưu điểm, tiến bộ không ngừng”1, Đảng ta luôn coi trọng tự phê bình và phê bình, coi đây là vấn đề có ý nghĩa sống còn đối với sự tồn tại, phát triển của Đảng. Điều này được khẳng định rõ tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, đó là: “Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ; tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời xử lý các cán bộ, đảng viên vi phạm quy định, nguyên tắc sinh hoạt đảng”2, đồng thời: “Thực hiện nghiêm túc, hiệu quả tự phê bình và phê bình, đánh giá, xếp loại chất lượng tổ chức đảng, đảng viên hàng năm”3. Để chất lượng tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt chi bộ được nâng cao, đạt hiệu quả thiết thực, cần tập trung thực hiện tốt những vấn đề cơ bản đặt ra như sau:
Một là, giữ vững nguyên tắc trong sinh hoạt chi bộ và tính chất của tự phê bình và phê bình.
Giữ vững nguyên tắc trong sinh hoạt chi bộ và tính chất của tự phê bình và phê bình là nội dung quan trọng, yêu cầu bắt buộc để sinh hoạt tự phê bình và phê bình có chất lượng, hiệu quả, tính chiến đấu cao. Tuân thủ các nguyên tắc và quán triệt các quan điểm của Đảng trong sinh hoạt là hành lang pháp lý bảo đảm cho các hoạt động tự phê bình và phê bình có giá trị thực tiễn.
Nâng cao chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình của chi bộ phải tuân thủ nguyên tắc, tính chất của tự phê bình và phê bình; phát huy dân chủ, thực hiện nghiêm túc quyền, nhiệm vụ của đảng viên. Sinh hoạt tự phê bình và phê bình phải trên tinh thần thẳng thắn, trung thực, khách quan, công tâm và trên tình đồng chí, tôn trọng lẫn nhau, hiểu rõ hoàn cảnh, thông cảm, giúp đỡ tận tình, tạo điều kiện để đảng viên giải quyết những khó khăn, vướng mắc, vươn lên trong công tác, trong đời sống; tránh tình trạng né tránh, nể nang, lựa chiều khi phê bình và tình trạng đoàn kết một chiều.
Xử lý kịp thời, nghiêm minh những người lợi dụng dân chủ tiến hành đả kích, gây chia rẽ hoặc lợi dụng phê bình để trả thù cá nhân. Vì vậy, trên cơ sở tuân thủ nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng, cần phải nắm vững và vận dụng đúng đắn, sáng tạo hệ thống các nguyên tắc, các quy định phù hợp với điều kiện thực tiễn của cơ quan, đơn vị; khi sinh hoạt tự phê bình và phê bình phải được đặt trong tổ chức và tiến hành có tổ chức.
Hai là, thường xuyên quan tâm bồi dưỡng nâng cao phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong phê bình và tự phê bình của đội ngũ cán bộ, đảng viên, trước hết là đội ngũ chi ủy viên, bí thư, phó bí thư chi bộ.
Đây là vấn đề có ý nghĩa quan trọng trong định hướng và chỉ đạo thực tiễn sinh hoạt tự phê bình và phê bình. Chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình của các chi bộ phụ thuộc trước hết vào phẩm chất, năng lực của đội ngũ chi ủy viên, bí thư, phó bí thư chi bộ và là yếu tố bảo đảm cho sinh hoạt tự phê bình và phê bình có hiệu quả. Vì vậy, để nâng cao chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình của chi bộ, trước hết, cần phải quan tâm đến việc bồi dưỡng nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật, trình độ, năng lực, phương pháp, tác phong phê bình và tự phê bình của đội ngũ cán bộ, đảng viên (nhất là đội ngũ chi ủy viên, bí thư, phó bí thư chi bộ).
Cấp ủy, bí thư, phó bí thư là người đại diện giải quyết những công việc hằng ngày của chi bộ, đặc biệt là vai trò của bí thư trong điều hành sinh hoạt, hoạt động của chi bộ. Là người chủ trì công tác của chi bộ, chi ủy, bí thư phải thường xuyên phấn đấu thực sự trở thành người đảng viên tiêu biểu nhất trong chi bộ về mọi mặt, có tín nhiệm cao, có năng lực, bản lĩnh xử trí tình huống khó khăn và khả năng đoàn kết, khéo tổ chức việc phân công và cách làm việc phù hợp đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ.
Ba là, nâng cao chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình phải luôn xuất phát từ thực tiễn, yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng chi bộ.
Chất lượng xây dựng chi bộ và mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị là thước đo, một trong những vấn đề quan trọng để đánh giá chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình của chi bộ. Sinh hoạt tự phê bình và phê bình để chỉ ra và phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế, khuyết điểm, củng cố, xây dựng tổ chức, giáo dục, rèn luyện đội ngũ đảng viên, tăng cường đoàn kết, thống nhất trong chi bộ, góp phần xây dựng chi bộ, đảng bộ trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu cao đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao. Do đó, nâng cao chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình phải gắn với thực tiễn, yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng chi bộ, mục đích, yêu cầu đã xác định. Chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng lãnh đạo của chi bộ, xây dựng cơ quan, đơn vị. Đối với mỗi cá nhân đảng viên, phải hướng đến hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ của bản thân.
Bốn là, bồi dưỡng tình cảm cách mạng trong sáng cho mọi cán bộ, đảng viên làm cơ sở nâng cao chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình của chi bộ.
Đây là vấn đề có ý nghĩa rất quan trọng đối với nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình, một mặt, bảo đảm giữ vững đoàn kết thống nhất trong chi bộ, mặt khác, giúp cán bộ, đảng viên mạnh dạn trong đấu tranh tự phê bình và phê bình, đóng góp ý kiến cho đồng chí, đồng đội; mạnh dạn chỉ ra ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân và hướng khắc phục.
Thực tiễn xây dựng chi bộ chỉ rõ, trên cơ sở tình cảm đạo đức cách mạng trong sáng của những người cùng chung chí hướng, vì sự tiến bộ của nhau trong tu dưỡng, rèn luyện, công tác thì tính chiến đấu trong sinh hoạt tự phê bình và phê bình mới mạnh dạn, thẳng thắn, mới đạt được mục đích, yêu cầu đề ra. Vì vậy, trong sinh hoạt tự phê bình và phê bình, các cấp ủy, chi bộ phải làm cho cán bộ, đảng viên nắm vững quan điểm, tư tưởng của Đảng, các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng; đồng thời, luôn phát huy tính tích cực trong giáo dục, bồi dưỡng tình cảm đạo đức cách mạng trong sáng của người đảng viên cộng sản, truyền thống quý báu của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong thời đại mới để nâng cao chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình; đặc biệt, có trách nhiệm và phải đặt lợi ích của tập thể lên trên lợi ích cá nhân, nhìn thẳng vào sự thật, không né tránh.
