(Quanlynhanuoc.vn) – Phát triển đảng viên là một trong những nhiệm vụ quan trọng của công tác xây dựng Đảng. Công tác phát triển đảng viên ở các đảng bộ học viện, trường sĩ quan quân đội những năm qua đã đạt được nhiều thành tựu, nhưng vẫn còn không ít hạn chế. Bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác phát triển đảng viên của các đảng bộ học viện, trường sĩ quan quân đội hiện nay.
Đặt vấn đề
Công tác phát triển đảng viên (PTĐV) là vấn đề có tính quy luật, là nội dung quan trọng, khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng, trực tiếp góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; là hoạt động bảo đảm cho Đảng không ngừng phát triển, có sức sống trường tồn. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Nếu Đảng ta không biết chọn lọc, kết nạp, đề bạt đồng chí mới thì đâu có như ngày nay”1. Nghị quyết số 21-NQ/TƯ ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) chỉ rõ: “Tiếp tục tăng số lượng, đồng thời chú trọng nâng cao chất lượng phát triển đảng viên; đẩy mạnh bồi dưỡng, kết nạp vào Đảng những đoàn viên, hội viên ưu tú, trưởng thành trong lao động, học tập, trong lực lượng vũ trang… nhằm tạo nguồn cán bộ cho hệ thống chính trị các cấp trước mắt và lâu dài…”2.
Các học viện, trường sĩ quan (HVTSQ) quân đội là những trung tâm giáo dục – đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng, phát triển khoa học của quân đội và quốc gia. Công tác PTĐV ở các đảng bộ HVTSQ quân đội trực tiếp nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; thúc đẩy thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị; góp phần xây dựng các đảng bộ HVTSQ trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Đây là hoạt động cơ bản, thường xuyên của công tác xây dựng Đảng, bao gồm tổng thể các mặt hoạt động thực hiện điều kiện, tiêu chuẩn, phương châm, phương hướng, nội dung, quy trình phát triển đảng viên theo quy định của Đảng, của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp ở đảng bộ HVTSQ nhằm góp phần bổ sung, phát triển và không ngừng nâng cao số lượng, chất lượng đội ngũ đảng viên đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.
Quán triệt thực hiện quan điểm, chủ trương của Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định, hướng dẫn của cấp trên về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và phát triển đảng viên, những năm qua, các đảng bộ HVTSQ đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm mục tiêu, phương châm, phương hướng, nguyên tắc, quy trình công tác PTĐV; đã bổ sung vào hàng ngũ của Đảng hàng ngàn đảng viên có chất lượng tốt; nhất là số đảng viên là học viên đào tạo sĩ quan chỉ huy tham mưu, sĩ quan chính trị, hậu cần, chuyên môn kỹ thuật cấp phân đội; góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng.
Tuy nhiên, công tác PTĐV của các đảng bộ HVTSQ quân đội còn bộc lộ không ít những hạn chế, bất cập cả về nhận thức, trách nhiệm của chủ thể và nội dung, hình thức, biện pháp tổ chức thực hiện; còn biểu hiện chạy theo số lượng và bệnh thành tích; không ít đảng viên được kết nạp, hiểu biết về Đảng và năng lực công tác còn hạn chế, chưa thực sự phát huy tốt vai trò tiền phong gương mẫu của người đảng viên, một bộ phận đảng viên được kết nạp trong thời gian học tập, công tác tại các HVTSQ chưa phát huy tốt vai trò của người đảng viên, thậm chí còn vi phạm kỷ luật Đảng, kỷ luật quân đội.
Một số giải pháp nhằm nâng cao công tác phát triển đảng viên của các đảng bộ học viện, trường sĩ quan quân đội
Một là, thường xuyên coi trọng và làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, xây dựng động cơ, quyết tâm phấn đấu vào Đảng cho quần chúng để tạo cơ sở tiền đề cho nâng cao chất lượng công tác PTĐV.
Cần đa dạng hóa các phương pháp tuyên truyền, giáo dục; coi trọng, kết hợp giữa giáo dục chung và giáo dục riêng, giữa học tập theo từng chuyên đề với tổ chức các phong trào hành động cách mạng cụ thể, thiết thực. Chú trọng giáo dục riêng từng cá nhân bằng đối thoại, động viên các tổ chức quần chúng đội ngũ cán bộ, đảng viên giáo dục quần chúng, thực hiện quá trình bồi dưỡng trình độ kiến thức, năng lực chỉ huy, quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ cũng là quá trình giáo dục, rèn luyện, xây dựng phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, năng lực lãnh đạo, phương pháp, tác phong công tác và vận động quần chúng của người cán bộ, đảng viên.
Hiện nay, đa số sinh viên, học viên được trúng tuyển vào các HVTSQ đều là những thanh niên học sinh tốt nghiệp phổ thông trung học và hạ sĩ quan, chiến sỹ đang thực hiện luật nghĩa vụ quân sự. Các đối tượng này, do chưa trải qua thực tiễn hoạt động chính trị – xã hội, đặc biệt chưa trải qua thử thách, rèn luyện trong thực tiễn quân sự và chiến đấu nên còn hạn chế về trình độ giác ngộ chính trị, giác ngộ giai cấp. Vì vậy, các cấp ủy, chỉ huy, chính ủy, chính trị viên và cơ quan chính trị cần phải hết sức coi trọng làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức tư tưởng và động cơ phấn đấu trở thành đảng viên cho quần chúng.
Ở nội dung này, trước hết các cấp ủy, tổ chức đảng, tổ chức quần chúng thường xuyên nắm bắt diễn biến tư tưởng của quần chúng, chủ động trang bị cho quần chúng những kiến thức cần thiết, để bảo đảm cho quần chúng đủ sức lý giải những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống, khuyến khích nhân tố tích cực, hạn chế nhân tố tiêu cực; kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức; coi trọng xây dựng lực lượng nòng cốt trong quần chúng, khắc phục mọi biểu hiện chủ quan nóng vội, giản đơn và phương pháp giáo dục tư tưởng theo kiểu hành chính, áp đặt một chiều. Mặt khác, cần chú ý đến những biểu hiện của bệnh thực dụng trong công tác PTĐV như: “cơ chế xin cho”, đồng hương, họ hàng thân thích…, trong vấn đề xem xét, giới thiệu nguồn PTĐV. Do vậy, phải xem xét kỹ động cơ vào Đảng của từng quần chúng, tuyệt đối không chỉ dừng lại ở những hiểu biết chung về đường lối, quan điểm của Đảng mà phải thể hiện ở ý thức và hành động thực tiễn trong thực hiện mục tiêu, yêu cầu đào tạo, nhiệm vụ chính trị, ở thái độ hành vi của các mối quan hệ trong đơn vị.
Hai là, coi trọng xác định chủ trương lãnh đạo đúng; xây dựng kế hoạch công tác PTĐV chặt chẽ, thiết thực trong từng học kỳ, năm học, khóa học.
Đây là yếu tố quan trọng hàng đầu trong công tác PTĐV của các đảng bộ HVTSQ. Bởi vì, khi có chủ trương lãnh đạo đúng đắn, kế hoạch công tác PTĐV được xây dựng một cách chặt chẽ, thiết thực trong từng học kỳ, năm học, khóa học thì hiệu quả công tác PTĐV sẽ được nâng lên. Ngược lại, nếu chủ trương lãnh đạo không sát hợp, hoặc có chủ trương đúng, sát hợp nhưng việc tổ chức xây dựng kế hoạch, tiến hành các khâu các bước trong quy trình kết nạp đảng viên không được thực hiện tốt, sẽ trực tiếp ảnh hưởng và làm giảm chất lượng công tác PTĐV. Vì vậy, coi trọng xác định chủ trương lãnh đạo đúng và xây dựng kế hoạch công tác PTĐV chặt chẽ, khoa học là việc làm thường xuyên có ý nghĩa quyết định đến nâng cao chất lượng công tác PTĐV của các đảng bộ HVTSQ quân đội.
Khi xây dựng kế hoạch PTĐV, các cấp ủy, bí thư cấp ủy cần nghiên cứu nắm chắc nội dung lãnh đạo, khảo sát, lựa chọn quần chúng ưu tú để lập kế hoạch PTĐV. Cấp ủy, tổ chức đảng phải nắm chắc: lịch sử chính trị gia đình các mối quan hệ xã hội của đối tượng kết nạp đảng, động cơ học tập, công tác, rèn luyện và động cơ phấn đấu vào Đảng, xu hướng nghề nghiệp, nhận thức trách nhiệm, năng lực công tác, hoạt động thực tiễn, uy tín trước tập thể của đối tượng quần chúng, trên cơ sở đó để phân loại và có kế hoạch theo dõi, bồi dưỡng giúp đỡ, giáo dục, rèn luyện.
Cấp ủy các cấp xây dựng kế hoạch PTĐV theo từng năm phải đáp ứng yêu cầu: nội dung kế hoạch phải thể hiện được đặc điểm tình hình, nhiệm vụ khả năng PTĐV của cấp mình, dự kiến yêu cầu kết nạp, số lượng, danh sách trích ngang của đối tượng kết nạp, thời gian biện pháp tiến hành, người bảo đảm giúp đỡ, người phụ trách thực hiện kế hoạch PTĐV phải được thông qua tập thể cấp ủy và được cấp trên phê duyệt theo quy định. Khi kế hoạch đã được cấp trên có thẩm quyền thông qua, phê duyệt các cấp ủy cần kiên quyết thực hiện kế hoạch, khắc phục tình trạng có kế hoạch nhưng không triển khai, không kiên quyết thực hiện kế hoạch.
Ba là, luôn quán triệt và thực hiện triệt để quan điểm, phương hướng, phương châm, nguyên tắc của Đảng, nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên về công tác xây dựng Đảng, công tác PTĐV.
Đây là kinh nghiệm quan trọng nhằm tạo ra chuyển biến thực sự và thống nhất cao trong nhận thức, ý thức trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng, đối tượng có liên quan đến công tác PTĐV của các đảng bộ HVTSQ trong thời kỳ mới. Đồng thời, cần chăm lo xây dựng các đảng bộ HVTSQ, nhất là các đảng bộ, chi bộ đạt trong sạch vững mạnh, gắn với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện thì công tác PTĐV mới được định hướng đúng và tiến hành tích cực, chủ động và mới có điều kiện để đạt chất lượng, hiệu quả cao.
Để thực hiện tốt nội dung này, đòi hỏi các cấp uỷ đảng và cơ quan chính trị các cấp phải nắm vững và thực hiện nghiêm các nguyên tắc về xây dựng Đảng và quy định trong công tác PTĐV cần đề phòng, ngăn ngừa những biểu hiện vi phạm. Quá trình PTĐV, phải nhạy bén chỉ rõ những vấn đề mới xuất hiện cần nắm bắt, xử lý kịp thời những vấn đề nảy sinh, giữ vững nguyên tắc để hoàn thành nhiệm vụ. Phải dự kiến được sự tác động của các hiện tượng tiêu cực phát sinh trong đơn vị hoặc tác động từ bên ngoài vào các khâu, các bước của công tác PTĐV để chủ động ngăn ngừa những biểu hiện tiêu cực, thực dụng trong động cơ phấn đấu, bệnh quan liêu, chạy theo thành tích trong công tác PTĐV.
Bốn là, thông qua phong trào thi đua dạy tốt, học tốt, công tác tốt và phát huy vai trò của tổ chức quần chúng để nâng cao chất lượng công tác PTĐV.
Nội dung này chỉ rõ dưới sự lãnh đạo của các đảng bộ HVTSQ, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, tổ chức Đoàn Thanh niên trực tiếp quản lý, giáo dục, rèn luyện đoàn viên, trực tiếp giới thiệu với tổ chức đảng các cấp những đoàn viên ưu tú để PTĐV, chịu trách nhiệm trước tổ chức đảng cấp mình về chất lượng đảng viên mới được kết nạp. Do đó, các tổ chức Đoàn Thanh niên phải thường xuyên quán triệt cụ thể hóa và thực hiện thắng lợi mọi chỉ thị, nghị quyết của các cấp ủy, của tổ chức đoàn cấp trên; tích cực tổ chức các phong trào hành động cách mạng để tập hợp và giáo dục, rèn luyện đoàn viên thanh niên để tạo nguồn phát triển đảng viên.
Vận dụng kinh nghiệm này, cấp ủy, tổ chức chỉ huy phải đổi mới cải tiến phương thức sinh hoạt và hoạt động, thực hiện đúng chức năng, tính chất của tổ chức đoàn trong PTĐV. Phát huy vai trò tổ chức đoàn tốt hơn nữa trong các khâu, các bước của quá trình PTĐV từ giáo dục động cơ vào Đảng, rèn luyện thử thách đến chuyển đảng viên dự bị thành đảng viên chính thức và tham gia vào công tác nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên. Tránh mọi biểu hiện thụ động, bao biện làm thay tổ chức Đoàn trong công tác PTĐV.
Năm là, coi trọng công tác sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm về nâng cao chất lượng công tác PTĐV.
Đây là nội dung có ý nghĩa quan trọng, giúp cho các chủ thể, các lực lượng có cơ sở để nhìn nhận, đánh giá, kiểm điểm, qua đó phát huy những ưu điểm, kịp thời khắc phục những hạn chế khuyết điểm, tìm rõ nguyên nhân quy rõ trách nhiệm và đề ra phương hướng, giải pháp tốt hơn trong thời gian tiếp theo.
Công tác PTĐV của các đảng bộ HVTSQ, cần phải chủ động ngay từ khi xây dựng kế hoạch, phải có nội dung rút kinh nghiệm, khi đánh giá rút kinh nghiệm phải làm từng khâu, từng bước, từng đối tượng, từng nội dung cụ thể, tiến hành rút kinh nghiệm từ dưới lên trên, qua đó, tiếp tục khẳng định vị trí vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng ở trong từng nội dung của quy trình công tác PTĐV. Đồng thời, quá trình thực hiện phát hiện những vấn đề vướng mắc hoặc cần bổ sung, sửa đổi các nội dung, biện pháp, quy trình cho hợp lý thì đưa ra đề xuất, kiến nghị lên cấp có thẩm quyền xem xét và quyết định để các lần thực hiện sau có hiệu quả tốt hơn.
Vận dụng nội dung này, các chủ thể và lực lượng tham gia phải nêu cao trách nhiệm, khắc phục những biểu hiện tiêu cực của công tác PTĐV, như: quá coi trọng về số lượng mà thiếu quan tâm đến biện pháp nâng cao chất lượng, hoặc tuyệt đối hóa tiêu chuẩn, định kiến hẹp hòi, khắc phục tư tưởng chủ quan, đơn giản xa rời thực tiễn. Sơ kết công tác PTĐV ở các đảng bộ HVTSQ phải được tiến hành thường xuyên ở từng cấp, kết hợp chặt chẽ với sơ kết các hoạt động công tác đảng, công tác chính trị và phong trào thi đua quyết thắng của đơn vị mình.
