(Quanlynhanuoc.vn) – Công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động tín dụng ngân hàng chủ yếu tập trung vào bảo đảm an toàn hoạt động kinh doanh của các ngân hàng thương mại, tuân thủ đúng theo quy định của luật pháp, bảo đảm quyền lợi của khách hàng, bảo vệ môi trường cạnh tranh lành mạnh, góp phần kiểm soát lạm phát, thực hiện các mục tiêu kinh tế vĩ mô. Bài viết nghiên cứu các nguyên tắc bảo đảm hoạt động cho vay hiệu quả của các ngân hàng thương mại hiện nay.
Quản lý nhà nước (QLNN) đối với hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại có thể hiểu là sự tác động có tổ chức, có định hướng và mang tính quyền lực của Ngân hàng Nhà nước bằng những phương pháp và công cụ QLNN đến quá trình phát triển hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại (NHTM), nhằm thúc đẩy hoạt động cho vay, tạo mọi điều kiện, môi trường thuận lợi, bảo đảm hoạt động cho vay của các NHTM phát triển bền vững, cung ứng vốn tín dụng đa dạng với nhiều tiện ích, góp phần phục vụ tốt các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội.
Nguyên tắc bảo đảm hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại
Chi phí và thu nhập của các NHTM Việt Nam hiện nay chiếm hơn 70% từ hoạt động tín dụng, tuy nhiên chất lượng tín dụng, đặc biệt là các khoản vay còn thấp. Do đó, hoạt động của các NHTM Việt Nam có nhiều nguy cơ rủi ro, vì vậy, cần phải quản lý chặt chẽ hoạt động cho vay của các NHTM.
Để quản lý hoạt động cho vay nhằm bảo đảm tính an toàn và khả năng sinh lời cao nhất trong phạm vi an toàn, các NHTM phải tuân thủ các quy định tại Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN ngày 31/12/2001 về quy chế cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng. Trong đó, có hai nguyên tắc quản lý hồ sơ vay và hoạt động cho vay như sau:
(1) Khách hàng vay vốn phải sử dụng vốn vay đúng mục đích đã cam kết, thỏa thuận với ngân hàng, tuyệt đối không được trái với quy định của pháp luật và của ngân hàng cấp trên. Mục đích của việc cho vay phải được ghi rõ trong hợp đồng tín dụng nhằm bảo đảm ngân hàng không tài trợ cho các hoạt động cho vay trái phép và hoạt động tín dụng ngân hàng phải phù hợp với cương lĩnh hoạt động của ngân hàng.
(2) Khách hàng phải cam kết hoàn trả cả vốn và lãi đúng thời hạn. Đây là điều kiện bắt buộc đối với khách hàng nhận tiền vay của ngân hàng và là điều kiện để ngân hàng tồn tại và phát triển. Trong hợp đồng tín dụng luôn ghi rõ thời hạn hoàn trả vốn và lãi, khách hàng phải cam kết hoàn trả đúng thời hạn đó.
Giải pháp để hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại đạt hiệu quả, đúng mục tiêu
Một là, bảo đảm công tác tuyên truyền, phổ biến, triển khai các văn bản pháp luật, cơ chế chính sách của Nhà nước, văn bản chỉ đạo, điều hành của Thống đốc Ngân hàng về tiền tệ, hoạt động ngân hàng và ngoại hối đến các tổ chức tín dụng, các tổ chức khác và người dân được công khai, minh bạch thông qua xây dựng Website của ngành Ngân hàng để truyền tải thông tin một cách nhanh chóng, rộng rãi, để doanh nghiệp, người dân hiểu rõ hơn về các chính sách của ngành Ngân hàng cũng như các dịch vụ ngân hàng; xây dựng hệ thống đường dây nóng để giải đáp thắc mắc của người dân, doanh nghiệp.
Ngoài ra, NHTM cũng cần thiết lập kênh thông tin liên lạc giữa các bên đối tác, khách hàng, người dân để xử lý kịp thời những trường hợp cấp bách trong thanh khoản hoặc các vụ việc liên quan đến hoạt động vay tín dụng ngân hàng.
Hai là, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008. Cải cách thủ tục hành chính, tổ chức bộ máy, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chuyên trách. Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đặc biệt là cán bộ trực tiếp tham gia quản lý hoạt động cho vay thông qua việc huấn luyện, tập huấn nghiệp vụ, đào tạo online, cử cán bộ tham gia các lớp đào tạo chuyên sâu trong các lĩnh vực kế toán, tín dụng, công nghệ thông tin… nhằm nâng cao trình độ, kỹ năng cho cán bộ.
Ba là, bảo đảm công tác thanh tra, giám sát, kiểm soát chặt chẽ chất lượng dịch vụ tư vấn tín dụng. Áp dụng khoa học kỹ thuật trong công tác quản lý hoạt động cho vay tiêu dùng cần được quan tâm đặc biệt, nhất là trong thời đại công nghệ 4.0, tăng cường hoạt động quản lý của Ngân hàng Nhà nước đối với hoạt động của NHTM.
