Thực hiện trách nhiệm của đảng viên với tổ chức Đảng và Nhân dân nơi cư trú – thực tiễn từ thành phố Cần Thơ

(Quanlynhanuoc.vn) – Ngày 20/01/2020, Bộ Chính trị đã ban hành Quy định số 213-QĐ/TW về trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức Đảng và Nhân dân nơi cư trú. Quy định số 213-QĐ/TW là việc cụ thể hóa nội dung về nhiệm vụ của đảng viên liên hệ chặt chẽ với Nhân dân được ghi nhận trong Điều lệ của Đảng. Thành phố Cần Thơ đã triển khai thực hiện một cách nghiêm túc, trách nhiệm, có hiệu quả góp phần để Điều lệ Đảng đi vào cuộc sống.
Ảnh minh họa (cantho.dcs.vn).
Thực hiện Quy định số 213-QĐ/TW về trách nhiệm của đảng viên đang công tác tại thành phố Cần Thơ

Một số nội dung của Quy định số 213-QĐ/TW về trách nhiệm của đảng viên đang công tác.

Đảng viên đang công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, lực lượng vũ trang có trách nhiệm thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức Đảng và Nhân dân nơi cư trú; đồng thời, thực hiện đúng các nhiệm vụ của người đảng viên. Cụ thể:

(1) Nêu gương về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và vai trò tiền phong, gương mẫu của người cán bộ, đảng viên;

(2) Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân; tuyên truyền, vận động gia đình và Nhân dân trên địa bàn thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương;

(3) Tham gia đầy đủ, nghiêm túc các cuộc họp định kỳ và tích cực tham gia các cuộc họp khác do cấp ủy nơi cư trú triệu tập. Tích cực tham gia góp ý kiến với chi ủy, chi bộ, đảng ủy cơ sở nơi cư trú về các công việc chung của địa phương, nhất là những vấn đề bức xúc ở thôn, bản, tổ dân phố;

(4) Tham gia các cuộc họp của Nhân dân nơi cư trú, thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, trưởng thôn, bản, tổ trưởng dân phố, ban công tác mặt trận nơi cư trú để nắm bắt tình hình Nhân dân, phản ánh những ý kiến của Nhân dân tới cơ quan có thẩm quyền;

(5) Tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền ở cơ sở, giám sát cán bộ, đảng viên trong việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống và thực hiện trách nhiệm nêu gương;

(6) Tham gia và vận động các thành viên trong gia đình tham gia các cuộc vận động, các phong trào thi đua do địa phương phát động. Vận động gia đình và Nhân dân xây dựng mối quan hệ gắn bó đoàn kết, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư;

(7) Báo cáo kết quả thực hiện các nhiệm vụ với chi ủy nơi công tác vào dịp kiểm điểm, đánh giá đảng viên hằng năm. Kịp thời báo cáo với chi ủy nơi công tác và nơi cư trú khi chuyển sang nơi cư trú khác.

Việc thực hiện trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức Đảng và Nhân dân nơi cư trú tại thành phố Cần Thơ.

Thành phố Cần Thơ là đô thị loại I trực thuộc trung ương, dân số trên 1,25 triệu người; đơn vị hành chính gồm 5 quận, 4 huyện và 83 xã, phường, thị trấn. Đảng bộ thành phố có 15 đảng bộ trực thuộc, gồm: 9 đảng bộ quận, huyện và 6 đảng bộ khối, ngành, với 634 tổ chức cơ sở đảng, có 35 đảng bộ bộ phận, 2.283 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, tổng số đảng viên 54.519, chiếm 4,2% dân số1.

Sau khi có Quy định số 213-QĐ/TW, thành phố Cần Thơ đã khẩn trương triển khai thực hiện.

Thứ nhất, Ban Tổ chức Thành ủy Cần Thơ đã ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai: Công văn số 1513-CV/BTCTU ngày 07/4/2020 về việc triển khai và tổ chức thực hiện Quy định số 213-QĐ/TW ngày 20/01/2010 của Bộ Chính trị; Công văn số 55-CV/BTCTU ngày 10/11/2020 về việc triển khai và tổ chức thực hiện Hướng dẫn số 33-HD/BTCTW thực hiện một số nội dung trong Quy định số 213-QĐ/TW của Bộ Chính trị…

Thứ hai, các tổ chức cơ sở đảng nơi đảng viên đang công tác cư trú tiến hành tiếp nhận và lập danh sách đảng viên giới thiệu về sinh hoạt, giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và Nhân dân nơi cư trú, giới thiệu về cho các chi ủy, chi bộ phường, khối phố. Chi bộ khu dân cư tiếp nhận và lập danh sách đảng viên đang công tác tham gia sinh hoạt, giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và Nhân dân nơi cư trú và thông báo cho từng đảng viên biết để liên hệ trong việc thực hiện nhiệm vụ đảng viên nơi cư trú và tạo điều kiện cho đảng viên thực hiện nhiệm vụ.

Thứ ba, các cấp ủy địa phương đã tiến hành tổ chức định kỳ các buổi sinh hoạt và mời đảng viên đang công tác về tham dự đầy đủ. Trong mỗi cuộc họp, cấp ủy tổ chức cơ sở đảng đã thông báo tình hình, nhiệm vụ của địa phương hoặc chuyên đề cần tham khảo ý kiến đảng viên đang công tác để đảng viên nắm được thông tin, tham gia góp ý kiến tạo sự đồng thuận xã hội và phát huy tích cực tinh thần của đảng viên trong việc xây dựng tổ chứ cơ sở đảng, địa phương vững mạnh. Các tổ chức cơ sở Đảng kịp thời lấy ý kiến nhận xét và phối hợp trong việc lấy ý kiến nhận xét, cũng như việc nhận xét được thực hiện theo đúng hướng dẫn và quy định. Đồng thời, tổ chức cơ sở đảng phối hợp với cấp ủy nơi đảng viên công tác kiểm tra, giám sát đối với đảng viên đang công tác thực hiện nhiệm vụ nơi cư trú.

Thứ tư, đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức Đảng và Nhân dân nơi cư trú; nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện Quy định số 213-QĐ/TW cũng như thực hiện trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi đảng viên đối với cấp ủy, chính quyền và Nhân dân nơi cư trú. Có thể nói, việc thực hiện trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức Đảng và Nhân dân nơi cư trú tại thành phố Cần thơ ngày càng đi vào nề nếp, thực chất, hiệu quả.

Tuy vậy, bên cạnh những kết quả đạt vẫn còn một số hạn chế, khó khăn:

Một là, chưa thực sự gắn kết quả lấy ý kiến, đánh giá, nhận xét việc sinh hoạt của đảng viên tại nơi cư trú với việc đánh giá chất lượng đảng viên hằng năm tại cơ quan, đơn vị công tác. Mặc dù theo quy định và hướng dẫn về đánh giá chất lượng đảng viên hằng năm, bên cạnh những tiêu chí, tiêu chuẩn cụ thể thì phải căn cứ thêm kết quả đánh giá, nhận xét của cấp ủy nơi cư trú đối với đảng viên. Hiện nay chưa có hướng dẫn cụ thể tiêu chí, tiêu chuẩn của việc đánh giá của cấp ủy nơi cư trú gắn với việc đánh giá chất lượng đảng viên hằng năm tại cơ quan, đơn vị công tác nên rất khó áp dụng.

Hai là, việc đảng viên có sự thay đổi chỗ ở, đăng ký thường trú,… chưa kịp thời thông báo, đăng ký mới với địa phương chuyển đến nên vẫn còn nhiều đảng viên cư trú tại một địa phương nhưng việc sinh hoạt đảng viên nơi cư trú lại ở một địa phương khác, dẫn đến việc tổ chức sinh hoạt cũng như việc tham gia đóng góp ý kiến, tham gia nội dung sinh hoạt chưa đạt hiệu quả cao.

Ba là, việc nhiều đối tượng đảng viên công tác, học tập ở nhiều cơ quan, đơn vị khác nhau cùng sinh hoạt nên hiệu quả chưa cao, đặc biệt là đối tượng đảng viên là học viên, sinh viên các trường cao đẳng, đại học.

Bốn là, cấp ủy địa phương chỉ dừng lại ở việc họp định kỳ 6 tháng/lần, chưa tổ chức được những cuộc họp cho đảng viên đang công tác cư trú trên địa bàn để thông báo tình hình, nhiệm vụ của địa phương hoặc họp chuyên đề cần tham khảo ý kiến đảng viên đang công tác để đảng viên nắm được thông tin, tham gia góp ý kiến theo quy định.

Năm là, cấp ủy địa phương một số nơi còn xuề xoà, dễ dãi với các đảng viên đang công tác, nếu không có gì bất thường thì coi như đảng viên đã làm tròn vai trò, trách nhiệm mà không quan tâm đến việc liên hệ cụ thể của đảng viên đó với nơi cư trú ra sao… Có một số cấp ủy địa phương “tận dụng” các đảng viên đang công tác để đưa ra các “thư ngỏ”, “lời kêu gọi”… nhằm vận động sự đóng góp là chủ yếu mà ít quan tâm đến việc tạo sự gắn kết, trao đổi thông tin, kinh nghiệm. Cá biệt, có cấp ủy không nắm chắc danh sách các đảng viên sinh hoạt theo Quy định số 213-QĐ/TW trên địa bàn nên mời họp không đầy đủ hoặc khi mời đảng viên có dự hay không cũng không biết, không nắm, cuối năm cứ nhận xét “tốt” cho xong nhiệm vụ.

Sáu là, có một số đảng viên đang công tác chỉ liên hệ với cấp ủy nơi cư trú khi có việc cần, nhất là lúc cần phiếu nhận xét để nộp cho tổ chức đảng mới đang công tác; hoặc chỉ xuất hiện để điểm danh và thực hiện một số nghĩa vụ nhất định ở các kỳ sinh hoạt chứ không dự họp, không tham gia các hoạt động cụ thể, không tham gia đóng góp ý cho địa phương. Có không ít đảng viên gần như không tham gia các cuộc họp định kỳ, các buổi sinh hoạt tổ dân phố, tổ nhân dân tự quản mà chỉ cử người nhà (vợ/chồng/anh/em) dự nên có khi không biết tổ trưởng dân phố, trưởng khu vực là ai và cũng không có giữ liên lạc với cấp ủy, đảng viên tại nơi cư trú… Bên cạnh đó, một số đảng viên bỏ tiền ra để đóng góp cho địa phương, để làm công tác xã hội thì tự coi như đã có liên hệ với địa phương mà không có sự gắn kết chặt chẽ, trao đổi thông tin, thậm chí thường ngày không quan tâm, sống tách biệt với mọi người.

Các biểu hiện trên tuy không phổ biến nhưng ít nhiều làm cho việc thực hiện Quy định 213-QĐ/TW trên thực tế chưa được đầy đủ, chặt chẽ, do đó không phát huy tích cực vai trò giám sát đảng viên đang công tác của cấp ủy nơi cư trú, đồng thời không tạo được mối liên hệ và sự đóng góp của các đảng viên sinh hoạt theo Quy định số 213-QĐ/TW đối với các vấn đề của địa phương.

Một số đề xuất, kiến nghị

Thứ nhất, cấp ủy có thẩm quyền nên có văn bản hướng dẫn thời gian đăng ký, nộp sổ liên hệ về cấp ủy địa phương để thực hiện một cách kịp thời, thống nhất, đồng bộ trong việc triển khai và tổ chức thực hiện, cũng như quản lý đảng viên sinh hoạt tại nơi cư trú một cách có hiệu quả.

Thứ hai, định hướng nghiên cứu liên kết dữ liệu quốc gia về dân cư để quản lý đảng viên được tốt hơn, tránh tình trạng đảng viên cư trú ở địa phương này lại sinh hoạt nơi cư trú ở địa phương khác, dẫn đến việc sinh hoạt kém hiệu quả, kém chất lượng, mang tính hình thức.

Thứ ba, các nhóm đối tượng khác nhau thì tổ chức các cuộc sinh hoạt riêng nhằm nâng cao chất lượng buổi sinh hoạt. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, quy định số lượng đảng viên sinh hoạt, bởi lẽ nhiều địa phương có số lượng đảng viên đăng ký sinh hoạt nơi cư trú rất đông, dẫn đến chất lượng sinh hoạt chưa đạt như mong muốn.

Thứ tư, cần có hướng dẫn cụ thể trong việc gắn kết quả đánh giá của cấp ủy địa phương với công tác đánh giá chất lượng đảng viên tại tổ chức cơ sở đảng đang học tập, công tác, cũng như trong công tác đề bạt, bổ nhiệm, điều động luân chuyển cán bộ, đảng viên.

Thứ năm, cấp ủy các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cần phải quán triệt đầy đủ nội dung của Quy định số 213-QĐ/TW, trách nhiệm của đảng viên trong việc thực hiện nhiệm vụ này. Bên cạnh đó, không nên “mặc định” về sự liên hệ của đảng viên với cấp ủy nơi cư trú mà cần có sự thông tin, trao đổi thường xuyên, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy nơi cư trú khi thực hiện việc kiểm tra, giám sát đảng viên hoặc cho ý kiến nhằm thực hiện công tác quy hoạch, bổ nhiệm hoặc các vấn đề khác trong phạm vi, trách nhiệm của mình.

Thứ sáu, vai trò của cấp ủy nơi cư trú trong việc tạo mối liên hệ chặt chẽ của đảng viên đang công tác với nơi cư trú phải được thể hiện rõ nét hơn nữa, phải có cách thức, giải pháp nắm chắc danh sách, tình hình, đặc điểm của từng đảng viên đang công tác, như cơ quan, điều kiện gia đình, sức khỏe,… Phải tạo ra sự gắn kết thông qua việc nắm bắt chi tiết thông tin nơi làm việc, địa chỉ cư trú (kể cả khi di dời chỗ ở), số điện thoại, mời tham gia các nhóm trên mạng xã hội (như: nhóm tổ dân phố, nhóm đảng viên sinh hoạt theo Quy định số 213-QĐ/TW,…). Đặc biệt, phải nghiêm túc, thẳng thắn, có trách nhiệm trong việc ghi nhận xét, đánh giá đối với đảng viên đang công tác vào phiếu nhận xét hằng năm, căn cứ vào sự gắn kết của đảng viên đối với nơi cư trú chứ không được theo cảm tính hoặc ghi cho có.

Kết luận

Một trong những nguyên tắc hết sức quan trọng của vấn đề tổ chức và sinh hoạt đảng là phải gắn bó, liên hệ mật thiết với Nhân dân. Với mỗi đảng viên, bên cạnh quần chúng, đồng nghiệp ở nơi công tác còn có quần chúng và Nhân dân nơi cư trú là những đối tượng cần phải có sự gần gũi, gắn kết, đồng thời phải luôn thể hiện cho được tính tiền phong, gương mẫu. Quy định số 213-QĐ/TW là việc cụ thể hóa nội dung về nhiệm vụ của đảng viên liên hệ chặt chẽ với Nhân dân được ghi nhận trong Điều lệ của Đảng.

Việc thực hiện quy định trên nếu không nghiêm túc, hình thức, kém hiệu quả,… là việc thiếu tinh thần trách nhiệm, không thể hiện đúng tinh thần tự nguyện thực hiện Điều lệ Đảng của người đảng viên. Chính vì thế, cán bộ, đảng viên phải thực hiện Quy định số 213-QĐ/TW một cách nghiêm túc, trách nhiệm, có hiệu quả.

Chú thích:
1. Báo cáo số 393-BC/TU ngày 13/7/2023 của thành ủy Cần Thơ về kết quả thi hành Điều lệ Đảng.
Tài liệu tham khảo:
1. Hướng dẫn số 33-HD/BTCTW ngày 30/10/2020 của Ban Tổ chức Trung ương về thực hiện một số nội dung trong Quy định số 213-QĐ/TW ngày 02/01/2020 của Bộ Chính trị về trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức Đảng và Nhân dân nơi cư trú.
2. Quy định số 76-QĐ/TW ngày 15/6/2000 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa VIII) về việc đảng viên đang công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú.
3. Quy định số 213-QĐ/TW ngày 02/01/2020 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) về trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức Đảng và Nhân dân nơi cư trú.
ThS. Lữ Minh Đăng
Trường Chính trị thành phố Cần Thơ
ThS. Trần Quang Khang
Phường An Hòa, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ