Nâng cao hiệu quả giải quyết tố cáo về đất đai trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh

TS. Nguyễn Thế Tài
Phân hiệu Học viện Hành chính Quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh

(Quanlynhanuoc.vn) – Tố cáo nói chung, tố cáo về đất đai nói riêng là một trong những quyền cơ bản của công dân, là công cụ pháp lý để công dân đấu tranh đối với các hành vi vi phạm pháp luật về đất đai nhằm bảo vệ quyền và lợi ích của Nhà nước, xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Do đó, giải quyết tốt việc tố cáo về đất đai là điều rất quan trọng, góp phần củng cố niềm tin của người dân về hoạt động quản lý của nhà nước, bảo đảm pháp chế, kỷ cương, tránh phát sinh vụ việc phức tạp về trật tự an toàn xã hội. Bài viết đề cập tình hình giải quyết tố cáo về đất đai trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết tố cáo về đất đai thời gian tới.

Từ khoá: Tố cáo; giải quyết tố cáo về đất đai; nâng cao hiệu quả; TP. Hồ Chí Minh.

1. Đặt vấn đề

Ở nước ta, tố cáo là một trong những quyền cơ bản của công dân được Hiến pháp quy định¹, mọi công dân đều có quyền tố cáo với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật mà mình phát hiện được. Giải quyết tố cáo về đất đai đóng vai trò rất quan trọng, thông qua hoạt động giải quyết tố cáo về đất đai, các cơ quan nhà nước sẽ phát hiện kịp thời những hành vi sai phạm, vi phạm của cán bộ, công chức để kịp thời có biện pháp xử lý, nhằm khắc phục những hạn chế, yếu kém trong quá trình quản lý đất đai. Bên cạnh đó, giải quyết tố cáo về đất đai là một hoạt động bảo đảm pháp chế trong quản lý nhà nước, bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, xã hội, bảo vệ trật tự kỷ cương, trật tự pháp luật. Do đó, thực hiện tốt công tác giải quyết tố cáo về đất đai vừa góp phần tôn trọng quyền tố cáo của công dân, phát huy dân chủ trong xã hội và sức mạnh, trí tuệ của Nhân dân trong việc tham gia quản lý nhà nước, vừa bảo đảm kỷ cương, kỷ luật, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong quản lý hành chính nhà nước, củng cố lòng tin của Nhân dân với Đảng và chính quyền. Đồng thời giải quyết tố cáo về đất đai góp phần chủ động, tích cực trong đấu tranh phòng ngừa tham nhũng, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai, góp phần phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm an ninh, trật tự xã hội ở mỗi địa phương và trong cả nước.

Những năm gần đây, TP. Hồ Chí Minh đã có nhiều cố gắng, tập trung giải pháp để thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội bền vững, đó là thành quả, nỗ lực của cấp ủy, chính quyền và Nhân dân Thành phố. Tuy nhiên, để phát triển kinh tế – xã hội bền vững thì phải phát triển được hạ tầng kỹ thuật, do đó Thành phố đã triển khai nhiều dự án, thu hồi đất có diện tích, quy mô lớn. Điều này đã ảnh hưởng, tác động đến cuộc sống, tâm lý của người dân và đây là một trong những nguyên nhân phát sinh khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là khiếu nại đông người và tố cáo phức tạp, kéo dài, ảnh hưởng không nhỏ đến việc phát triển kinh tế – xã hội của Thành phố. 

2. Thực trạng tố cáo và giải quyết tố cáo về đất đai trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh

TP. Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt có mật độ dân cư cao, đất đai có nguồn gốc đa dạng, phức tạp và luôn biến động, do đó khối lượng đơn thư kiến nghị, khiếu nại, tố cáo, tranh chấp liên quan đến đất đai rất lớn, phức tạp và kéo dài “qua thống kê, số lượng đơn thư kiến nghị, khiếu nại, tố cáo, tranh chấp liên quan đến đất đai chiếm khoảng 75% tổng số khiếu nại, kiến nghị trong hoạt động quản lý kinh tế – xã hội. Các vụ việc kiến nghị, khiếu nại, tố cáo chủ yếu tập trung vào lĩnh vực thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”². Theo số liệu của Thanh tra TP. Hồ Chí Minh, số lượng đơn tố cáo về đất đai từ năm 2019 – 2023 luôn ở tỷ lệ cao, trong đó Thanh tra Thành phố là cơ quan tiếp nhận nhiều đơn thư tố cáo về đất đai (chiếm từ 33 – 37%), tiếp đến là các sở, ngành; quận, huyện; phường, xã. Tổng số các loại đơn tố cáo và vẫn tăng nhẹ qua các năm, chỉ trừ năm 2021, sau khi đại dịch vừa qua, cuộc sống còn nhiều khó khăn và mất mát lớn, nên số đơn giảm nhẹ nhưng vẫn chiếm 33,15% (Thanh tra Thành phố tiếp nhận); 46,5% (quận, huyện, phường, xã tiếp nhận); 26,4% (sở, ngành tiếp nhận) trong tổng số các loại đơn tố cáo³.

Nội dung tố cáo về đất đai thông thường gồm các nội dung sau: (1) Tố cáo cán bộ lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thực hiện các chính sách của dự án đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, thu hồi đất, bồi thường và cưỡng chế sai quy định gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân; (2) Tố cáo cán bộ có dấu hiệu cửa quyền, nhũng nhiễu trong việc thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai, như: giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất,… không đúng quy trình; (3) Tố cáo cán bộ lợi dụng chức vụ, quyền hạn ký văn bản trái quy định pháp luật trong việc mở rộng hẻm giới, lộ giới không đúng quy định và không phù hợp thực tế, gây ảnh hưởng đến quyền lợi công dân và tiềm ẩn nguy cơ an toàn giao thông đường bộ; (4) Tố cáo cán bộ có dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực trong công tác tham mưu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chồng lấn ranh, mở rộng diện tích sai quy định, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sử dụng dụng đất liền kề; (5) Tố cáo cán bộ có dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực trong công tác tham mưu cấp giấy phép xây dựng không đúng quy định; (6) Tố cáo cán bộ có dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực khi không phát hiện công trình xây dựng không phép trên đất là hành lang bảo vệ kênh rạch, không tham mưu cho cơ quan chức năng xử lý công trình theo quy định. Ngoài ra, một số ít trường hợp người dân tố cáo về hành vi sử dụng đất sai quy định pháp luật của công dân khác hoặc doanh nghiệp đến cơ quan có thẩm quyền yêu cầu được giải quyết.

Việc giải quyết tố cáo về đất đai có những kết quả tích cực là do toàn hệ thống chính trị của Thành phố đã quán triệt và thực hiện tốt đường lối của Đảng, chủ trương, chính sách của Nhà nước về quản lý trên các lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực đất đai. Bên cạnh đó, các cấp chính quyền của Thành phố luôn có nhiều cố gắng, nỗ lực trong giải quyết khiếu nại, kiến nghị, phản ánh và nhất là giải quyết tố cáo về đất đai của người dân. Đây cũng là nhiệm vụ được đặt lên hàng đầu và là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội, giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn Thành phố. Ngoài ra, các cấp chính quyền của Thành phố luôn quan tâm, tạo điều kiện cho đội ngũ trực tiếp tham gia vào công tác giải quyết tố cáo về đất đai thường xuyên học tập, nghiên cứu để có cơ sở nắm vững kiến thức pháp luật về đất đai qua và các quy định pháp luật có liên quan đề tố cáo và giải quyết tố cáo, từ đó, giúp nắm vững vụ việc, tham mưu cho lãnh đạo hướng giải quyết tố cáo của người dân, bảo đảm chính xác, hiệu quả, kịp thời và đúng quy định pháp luật. Bên cạnh đó, Thành phố còn ưu tiên và quan tâm đến vai trò của công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhất là pháp luật về đất đai và các quy định về tố cáo trong từng cộng đồng khu dân cư; thường xuyên tổ chức những buổi nói chuyện, sinh hoạt chuyên đề, các cuộc thi tìm hiểu pháp luật để giúp người dân hiểu và nắm vững quy định pháp luật, thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ công dân.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đạt được, trong công tác giải quyết tố cáo về đất đai trên địa bàn Thành phố vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần quan tâm giải quyết: 

Thứ nhất, khó khăn, bất cập trong việc phân loại, xử lý ban đầu những thông tin tố cáo về đất đai.

Việc phân loại, xử lý ban đầu về đơn thư tố cáo đôi lúc còn thiếu chính xác, không đúng thẩm quyền; có hiện tượng người tố cáo gửi đơn đi nhiều nơi, thậm chí còn trực tiếp đến phòng làm việc, đến nhà các cán bộ, công chức gửi đơn gây ảnh hưởng đến trật tự tại cơ quan nhà nước và nơi ở của cán bộ, công chức. Có những trường hợp đơn tố cáo nặc danh, mạo danh, không đúng địa chỉ hoặc đơn tố cáo có nội dung rõ ràng nhưng phức tạp, các tình huống đan xen lẫn nhau dẫn đến việc khó phân loại, xử lý ban đầu những thông tin tố cáo, kéo dài thời gian xác minh, giải quyết tố cáo không kịp thời, gây bức xúc cho người dân.

Bên cạnh đó, Luật Tố cáo năm 2018 cũng quy định rõ các nghĩa vụ của người tố cáo là trình bày trung thực về nội dung tố cáo, cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung tố cáo mà mình có được. Tuy nhiên, trên thực tế, những tài liệu công dân có được khi sử dụng để chứng minh cho nội dung tố cáo về đất đai tại TP. Hồ Chí Minh đa phần là những tài liệu chỉ mang tính chất tham khảo, không thể sử dụng để chứng minh cho hành vi vi phạm bị tố cáo. Do đó, dẫn đến việc khó khăn khi xác minh nội dung tố cáo, làm cho chất lượng của việc giải quyết tố cáo chưa cao.

Thứ hai, khó khăn, bất cập trong việc thu thập tài liệu, chứng cứ làm căn cứ cho việc giải quyết tố cáo về đất đai của công dân.

Việc bảo quản, lưu trữ hồ sơ liên quan đến công tác quản lý đất đai ở một số nơi trên địa bàn Thành phố còn chưa được bảo quản chặt chẽ, khoa học gây khó khăn cho việc thu thập tài liệu, chứng cứ làm căn cứ cho việc giải quyết tố cáo của công dân. Bên cạnh đó, số liệu về tố cáo và giải quyết tố cáo về đất đai cấp cơ sở ở một số nơi vẫn còn chưa chính xác tuyệt đối, chưa phản ánh đầy đủ, kịp thời về tình hình tố cáo và kết quả giải quyết các vụ việc tố cáo về đất đai.

Thứ ba, khó khăn, bất cập trong việc áp dụng một số quy định của pháp luật về tố cáo để giải quyết tố cáo về đất đai tại TP. Hồ Chí Minh.

Khoản 1 Điều 12 Luật Tố cáo năm 2018 quy định rõ khi người bị tố cáo là cán bộ, công chức, viên chức có hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ thì người có trách nhiệm giải quyết chính là người đứng đầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền quản lý cán bộ, công chức, viên chức đó. Nhưng thực tế tại TP. Hồ Chí Minh, liên quan đến tố cáo về đất đai có nhiều trường hợp người bị tố cáo về hưu theo độ tuổi hoặc chuyển công tác đến nơi khác và giữ chức vụ cao hơn tại các cơ quan Đảng, hoặc đã bị kỷ luật đang thi hành án,… tương tự như vậy người bị tố cáo vừa được thủ trưởng đơn vị bổ nhiệm nhưng lại do một thủ trưởng khác trực tiếp quản lý, dẫn đến việc khó khăn trong giải quyết tố cáo, làm ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác giải quyết tố cáo về đất đai.

Bên cạnh đó, theo khoản 1 Điều 23 Luật Tố cáo năm 2018 quy định người tố cáo phải nêu rõ họ tên, địa chỉ, điểm chỉ hoặc ký tên vào đơn tố cáo. Tuy nhiên,  có nhiều trường hợp người tố cáo có nêu rõ nội dung tố cáo, có cung cấp được những thông tin, bằng chứng cụ thể nhưng lại không muốn nêu tên hoặc sử dụng tên giả và các thông tin giả để cung cấp cho cơ quan chức năng. Trường hợp này có thể sẽ không giải quyết tố cáo do không liên hệ được với người tố cáo, điều này dẫn đến sự thiếu đồng bộ trong công tác giải quyết tố cáo về đất đai trên địa bàn Thành phố.

Ngoài ra, Điều 46 Luật Tố cáo năm 2018 cũng quy định về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức có liên quan phải thực hiện kịp thời, đúng thời hạn và đầy đủ các nghĩa vụ có liên quan đã được xác định tại kết luận nội dung tố cáo, tuy nhiên quy định này khó thực hiện vì không thể xác định được thế nào là kịp thời, đúng thời hạn vì thực tiễn việc giải quyết tố cáo về đất đai tại TP. Hồ Chí Minh có những kết luận nội dung tố cáo về đất đai liên quan đến những hành vi vi phạm của những người về hưu, thậm chí tử tuất nên không thể khắc phục hậu quả (nếu có).   

3. Một số kiến nghị

Một là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của các tổ chức chính trị – xã hội trong việc tham gia giải quyết tố cáo về đất đai.

Các cấp ủy đảng, thủ trưởng đơn vị cần tiếp tục quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; Luật Tiếp công dân năm 2013, Luật Khiếu nại năm 2011, Luật Tố cáo năm 2018; Quy định số 11-QĐi/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị về trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp công dân, đối thoại trực tiếp với Nhân dân và xử lý những kiến nghị, phản ánh của dân; Chỉ thị số 21-CT/TU ngày 28/5/2014 của Ban Thường vụ Thành ủy về tăng cường lãnh đạo công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh; các quy định, văn bản chỉ đạo của Thành ủy, UBND TP. Hồ Chí Minh về công tác tiếp công dân, xử lý, giải quyết đơn thư, qua đó, tạo sự chuyển biến tích cực hơn nữa về nhận thức và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong việc giải quyết tố cáo nói chung, giải quyết tố cáo về đất đai nói riêng.

Trong quá trình giải quyết tố cáo, cần tăng cường sự phối hợp giữa các sở ngành, các tổ chức chính trị – xã hội có liên quan để tìm ra biện pháp, cách thức hiệu quả nhất, nhằm giải quyết nhanh chóng, kịp thời các yêu cầu của người dân theo đúng quy định pháp luật, có tình, có lý, bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của công dân.

Hai là, nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong giải quyết tố cáo về đất đai.

Nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là người đứng đầu cơ quan, đơn vị nhằm khắc phục triệt để tình trạng chây ì, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong việc giải quyết hồ sơ nhà, đất của người dân, tạo lòng tin vào các cấp chính quyền, không để xảy ra bức xúc, tố cáo vượt cấp. Cần xác định kết quả tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh là tiêu chí đánh giá năng lực, mức độ hoàn thành nhiệm vụ của Đảng viên, cán bộ, công chức hàng năm trong cơ quan. Bên cạnh đó, tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác kiểm tra, đôn đốc, tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết tranh chấp, khiếu nại về đất đai đã có hiệu lực pháp luật, nhất là tại các địa phương có tốc độ đô thị hóa cao, dễ phát sinh tình hình khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp và kéo dài.

Ngoài ra, cần tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai, pháp luật về tố cáo, tạo chuyển biến trong nhận thức, nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật của cán bộ và Nhân dân, góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường thuận lợi thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Thường xuyên thực hiện chương trình phổ biến giáo dục pháp luật, xây dựng kế hoạch tuyên truyền hiệu quả các quy định, chính sách của nhà nước về việc sử dụng đất đai, giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án, xây dựng, nhà ở,… để nâng cao sự hiểu biết pháp luật của người dân, góp phần hạn chế thấp nhất đơn, thư tố cáo sai, vượt cấp.

Ba là, tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật về tố cáo.

Hoàn thiện pháp luật về tố cáo là một nhiệm vụ quan trọng của các cơ quan nhà nước trong công tác giải quyết tố cáo nói chung và giải quyết tố cáo về đất đai nói riêng trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Hoàn thiện pháp luật về tố cáo nhằm phát hiện các vướng mắc đang tồn tại trong pháp luật về tố cáo; kịp thời phát hiện để loại bỏ những quy định đã không còn hiệu lực, không còn phù hợp với thực tiễn; sửa đổi, bổ sung các quy định cho rõ; hạn chế tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn giữa các văn bản để khắc phục kịp thời các hạn chế của pháp luật trong tố cáo, giải quyết tố cáo về đất đai.

Các cơ quan nhà nước của TP. Hồ Chí Minh cần tiếp tục rà soát các quy định của pháp luật hiện hành về tố cáo và giải quyết tố cáo về đất đai để kịp thời phát hiện các mâu thuẫn, vướng mắc trong thực tế để sửa đổi, bổ sung hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành quy định mới thay thế nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thực hiện quyền tố cáo đúng pháp luật, qua đó, tạo cơ sở pháp lý cho các cơ quan nhà nước trong việc giải quyết các vụ việc tố cáo một cách có hiệu quả.

Bốn là, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai, bảo đảm thực hiện đúng, đầy đủ các quy định pháp luật về đất đai.

Giải quyết tố cáo về đất đai phải gắn với tăng cường quản lý nhà nước về đất đai, thực hiện tốt tất cả các nội dung của quản lý về đất đai theo quy định của Luật Đất đai, như: quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất; bồi thường hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất; đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về đất đai, nâng cao trách nhiệm của các cơ quan quản lý về đất đai và cán bộ, công chức làm nhiệm vụ quản lý về đất đai. Qua đó, góp phần khắc phục tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực trong quản lý đất đai, hạn chế phát sinh tố cáo về đất đai. Đặc biệt, cần bảo đảm tính công khai, minh bạch trong việc thực hiện các chính sách, quyết định về đất đai, xử lý nghiêm minh các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khiếu nại, tố cáo trong lĩnh đất đai, khắc phục tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong việc tiếp nhận và xử lý các hành vi vi phạm.

Tiếp tục bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về đất đai đáp ứng xu thế phát triển của đất nước trong giai đoạn mới, phù hợp với Luật Đất đai năm 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành, làm cơ sở cho TP. Hồ Chí Minh thực hiện tốt công tác quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng. Trong đó, đặc biệt lưu ý hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về cơ chế thẩm định, xác định giá đất trong xây dựng chính sách thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng, nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất đối với Nhà nước, bảo đảm không bị thất thoát ngân sách nhà nước, đồng thời bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. Quan tâm đến quy định về việc lấy ý kiến của người dân trong công tác lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư…

Năm là, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác quản lý đất đai, tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Các cơ quan nhà nước của Thành phố cần tăng cường phối hợp với Thanh tra Chính phủ, Sở Nội vụ thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật về quản lý đất đai, pháp luật về giải quyết tố cáo; các lớp bồi dưỡng kỹ năng, như: kỹ năng tiếp công dân, kỹ năng xử lý, giải quyết khiếu nại, tố cáo… cho đội ngũ cán bộ, công chức trực tiếp làm làm công tác quản lý đất đai, tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo nhằm giải quyết công việc đạt hiệu quả, trả lời cho người dân một cách chính xác, rõ ràng những gì mà họ thắc mắc liên quan đến quá trình khiếu nại, tố cáo.

Bên cạnh đó, cần tiến hành rà soát, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực, trình độ chuyên môn trực tiếp làm công tác quản lý trong lĩnh vực đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng; tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ, năng lực, kỹ năng nghiệp vụ trong công tác tiếp công dân, giải quyết tố cáo. Đồng thời, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, kiên quyết xử lý những cán bộ, công chức thiếu trách nhiệm hoặc có hành vi sai trái, nhũng nhiễu trong quá trình làm việc nhằm củng cố niềm tin của Nhân dân và nâng cao hiệu quả giải quyết tố cáo về đất đai. Cùng với đó, cần có chính sách khen thưởng đối với các cá nhân, tổ chức trong việc phát hiện, tố cáo hành vi sai trái, cán bộ có thành tích tốt trong công việc giải quyết tố cáo về đất đai.

Sáu là, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát.

Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc tiếp nhận và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo về đất đai phải được thực hiện một cách kịp thời và triệt để, tránh tình trạng người dân bức xúc, khiếu kiện kéo dài. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra của cơ quan nhà nước đối với trách nhiệm của người đứng đầu trong việc chấp hành pháp luật tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là việc thực hiện các kết luận tố cáo, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật. Từ đó, phát hiện sớm những sai phạm vi phạm để có các biện pháp uốn nắn, chế tài xử lý đủ mạnh để răn đe, phòng ngừa. Bên cạnh đó, Thanh tra Thành phố, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố và UBND cấp huyện cần chủ động phối hợp rà soát, ban hành và thực hiện kế hoạch thanh tra, kiểm tra, đồng thời, thực hiện các đoàn thanh tra, kiểm tra đột xuất đối với các tổ chức cá nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật đất đai để kịp thời xử lý.

4. Kết luận

Tố cáo là một trong những quyền cơ bản của của công dân, được Hiến pháp và pháp luật về tố cáo, về đất đai ghi nhận. Đảng và Nhà nước rất coi trọng công tác giải quyết tố cáo, đặc biệt là giải quyết tố cáo trong lĩnh vực nhạy cảm như lĩnh vực đất đai. Trong bối cảnh tăng trưởng và hội nhập mạnh mẽ của đất nước nói riêng và của TP. Hồ Chí Minh nói chung, đi cùng với sự gia tăng dân số, việc sử dụng đất để phát triển, mở rộng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng, làm nền tảng và động lực để phát triển nền kinh tế – xã hội là một việc tất yếu, theo đó, phát sinh tố cáo về đất đai là điều trong tránh khỏi. Tiếp tục nâng cao hiệu quả giải quyết tố cáo nói chung, tố cáo về đất đai nói riêng là việc làm vô cùng cần thiết, trong quá trình thực hiện cần tiếp tục quán triệt, thực hiện hiệu quả chủ trương, quan điểm của Đảng và pháp luật của Nhà nước về công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại tố cáo, đồng thời cần có sự nỗ lực và quyết tâm của cả hệ thống chính trị trên địa bàn Thành phố nhằm giải quyết hiệu quả khiếu nại, tố cáo về đất đai, bảo vệ quyền và lợi ích của Nhà nước, xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Chú thích: 
1. Khoản 1 Điều 30 Hiến pháp năm 2013 quy định “Mọi người có quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân”
2. TP Hồ Chí Minh xử lý 85.300 đơn thư kiến nghị, khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai. https://baovephapluat.vn, ngày 16/4/2024.
3. Thanh tra TP. Hồ Chí Minh. Báo cáo tổng kết công tác năm 2022, 2023.
Tài liệu tham khảo:
1. Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo.
2. Chỉ thị số 21-CT/TU ngày 28/5/ 2014 của Ban Thường vụ Thành ủy về tăng cường lãnh đạo công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh.
3. Hiến pháp năm 2013.
4. Luật Đất đai năm 2013.
5. Luật Đất đai năm 2024.
6. Luật Tố cáo năm 2018.
7. Luật Tiếp công dân năm 2013.
8. Nghị định số 31/2019/NĐ-CP 10/4/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp tổ chức thi hành Luật Tố cáo.
9. Quy định số 11-QĐi/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị về trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy trong việc tiếp công dân, đối thoại trực tiếp với Nhân dân và xử lý những kiến nghị, phản ánh của dân.
10.
11. Thông tư số 04/2021/TT-TTCP ngày 01/10/2021 của Thanh tra Chính phủ quy định quy trình tiếp công dân.
Thông tư số 05/2021/TT-TTCP ngày 01/10/2021 của Thanh tra Chính phủ quy định quy trình xử lý đơn khiếu nại, đơn tố cáo, đơn kiến nghị, phản ánh.
13. Một số nội dung bảo đảm pháp lý thực hiện quyền khiếu nại đất đai. https://www.quanlynhanuoc.vn, ngày 11/04/2024.
14. Nguyên nhân dẫn đến phát sinh khiếu nại về đất đai và một số đề xuất giải pháp. https://www.quanlynhanuoc.vn, ngày 22/04/2024.