ThS. Nguyễn Tiến Đảm
Trường Đại học Đồng Nai
ThS. Lê Dương Thùy Hương
Trường Cao đẳng Kỹ thuật Đồng Nai
(Quanlynhanuoc.vn) – Đông Nam Bộ là vùng tập trung số lượng sinh viên đông thứ hai cả nước (sau Đồng bằng sông Hồng). Sinh viên là lực lượng trẻ, lực lượng xung kích trong công cuộc đấu tranh, phản bác lại âm mưu, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch nhằm bào vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Đồng thời, sinh viên cũng là đối tượng mà các thế lực thù địch hướng tới, lợi dụng, lôi kéo. Bài viết nghiên cứu về vai trò của sinh viên Việt Nam nói chung và sinh viên vùng Đông Nam Bộ nói riêng trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng hiện nay.
Từ khóa: Bảo vệ nền tảng; tư tưởng của Đảng; phát huy vai trò sinh viên; vùng Đông Nam bộ.
1. Đặt vấn đề
Sinh viên là thế hệ trẻ tương lai của đất nước, “nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”1. Do đó, sinh viên lại cũng là đối tượng mà các thế lực thù địch hướng tới, thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, âm mưu xuyên tạc nền tảng tư tưởng của Đảng.
Phát huy vai trò của sinh viên trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là công tác quan trọng: “cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục đối với các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, nhằm nâng cao sức đề kháng, khả năng chủ động đấu tranh phản bác những quan điểm sai trái, thù địch trên internet…”2. Công tác đấu tranh, phản bác các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng luôn là nhiệm vụ thường xuyên, cấp bách, do vậy cần có sự vào cuộc của toàn Đảng, toàn dân với một quyết tâm chính trị cao, trong đó, sinh viên là một lực lượng quan trọng. Chính vì vậy, phát huy vai trò của sinh viên Việt Nam nói chung và sinh viên vùng Đông Nam Bộ nói riêng vào đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là yêu cầu cần thiết hiện nay.
2. Thực trạng đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong sinh viên vùng Đông Nam Bộ
a. Nhận diện âm mưu của các thế lực thù địch
Trong bối cảnh hiện nay, tình hình thế giới có những diễn biến phức tạp, khó lường, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, các thế lực thù địch luôn tìm cách phá hoại sự nghiệp đổi mới của Đảng ta, xuyên tạc nền tảng tư tưởng của Đảng dưới nhiều hình thức ngày càng tinh vi. Các thế lực thù địch đã tận dụng các phương tiện truyền thông số, mạng xã hội để phát tán các thông tin sai lệch, các quan điểm thù địch nhằm bóp méo sự thật lịch sử, làm giảm lòng tin và uy tín của Đảng đối với Nhân dân và tác động không nhỏ đến nhận thức và hành động của một bộ phận Nhân dân, trong đó có tầng lớp sinh viên.
Sinh viên là lứa tuổi nhanh nhạy trong việc tiếp cận các phương tiện truyền thông số, đặc biệt là mạng xã hội. Sinh viên cũng là lực lượng sử dụng internet, mạng xã hội phổ biến nhất, xuất phát từ nhu cầu học tập và giải trí. Do vậy, sinh viên là đối tượng mà các thế lực thù địch hướng tới nhiều nhất trong việc phát tán các thông tin sai trái, thù địch. Các thế lực thù địch không chỉ chú ý tới sinh viên trong nước mà còn lôi kéo, dụ dỗ các du học sinh Việt Nam ở nước ngoài nhằm tuyên truyền, kích động, nhất là cố ý gieo rắc những luận điệu phủ nhận tính cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, trong đó dung thủ đoạn xây dựng một số chương trình học bổng, tài trợ kinh phí, liên kết đào tạo cho một bộ phận sinh viên nhằm mục đích hình thành một đội ngũ đi theo con đường tư bản. Chúng tuyên truyền trong sinh viên những khái niệm về tự do, dân chủ một cách vô kỷ luật, vô tổ chức, gieo rắc những luận điệu ảo tưởng, viển vông, xa rời thực tiễn.
Hậu quả là: một bộ phận giới trẻ, một bộ phận sinh viên hoài nghi về lịch sử, về những thành quả của cách mạng, đề cao bản thân, sống ích kỷ, hẹp hòi, thiếu lý tưởng. Một số sinh viên phai nhạt lý tưởng, mắc căn bệnh “nhạt Đảng, khô Đoàn, chán chính trị”; bị kích động, lôi kéo, tham gia mạng xã hội với những chia sẻ, bình luận tiêu cực… Thực trạng này rất đáng bạo động, bởi những hành vi này trực tiếp tác động đến nhận thức tư tưởng của một bộ phận sinh viên, ảnh hưởng đến tương lai nước nhà.
b. Những kết quả đạt được
Vùng Đông Nam Bộ bao gồm các tỉnh, thành phố: TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Bình Phước, Tây Ninh và Bà Rịa – Vũng Tàu. Hiện nay, vùng Đông Nam Bộ có: “57 trường đại học và 316 cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Nhiều cơ sở giáo dục đại học đã được xếp hạng cao và tăng thứ bậc trên các bảng xếp hạng uy tín quốc tế. Tỷ lệ sinh viên đại học đứng thứ hai toàn quốc, chỉ sau đồng bằng sông Hồng. Bình quân hằng năm, có khoảng hơn 70.000 sinh viên và 6.000 học viên, nghiên cứu sinh tốt nghiệp, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho vùng”3.
Sinh viên vùng Đông Nam Bộ nhiệt huyết, tích cực trong các hoạt động; nêu cao tinh thần trách nhiệm của tuổi trẻ đối với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Nhiều hoạt động bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong sinh viên vùng Đông Nam Bộ diễn ra sôi nổi, phong phú, đa dạng. Sinh viên tham gia công tác giáo dục lý luận chính trị, giáo dục truyền thống thông qua các hình thức, như: Hội thi Olympic toàn quốc các môn khoa học Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh “Ánh sáng soi đường”; thông qua việc giảng dạy và học tập các môn lý luận chính trị, các buổi tọa đàm, nói chuyện chuyên đề, sinh hoạt Đảng… Đặc biệt, nhiều câu lạc bộ trong các trường đại học được thành lập và hoạt động hiệu quả, như: Câu lạc bộ trí thức trẻ, Câu lạc bộ lý luận trẻ… nhằm bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, truyền thống yêu nước, tự hào dân tộc, nâng cao nhận thức trong sinh viên.
Tham gia các hội thi, sinh viên các trường đại học, cao đẳng vùng Đông Nam Bộ đã lan tỏa nhiệt huyết bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Nhiều sinh viên tham gia và giành được giải cao trong các hội thi. Điển hình, như bài thuyết trình về dự án “Giải pháp đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch phù hợp với sinh viên trong tình hình mới” của Dương Tiểu Vỹ, sinh viên năm 3, khoa Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Tài chính – Kế toán trong Hội thi Olympic toàn quốc các môn khoa học Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh “Ánh sáng soi đường” lần thứ 5, năm 2023.
Cùng với đó, các phong trào của tổ chức Đoàn Thanh niên trong các trường đại học, cao đẳng, học viện, như: Phong trào tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc; Phong trào sinh viên tình nguyện… Các hoạt động giao lưu, gặp gỡ với các nhân chứng lịch sử; nhất là hành trình đến với các địa chỉ đỏ; các cuộc thi tìm hiểu sự kiện lịch sử; các chương trình: Tôi yêu Tổ quốc tôi, Thắp nến tri ân các anh hùng liệt sĩ nhân ngày 27/7… đã tạo sức lan tỏa, tạo hiệu ứng xã hội tích cực, góp phần bồi đắp lòng tự hào dân tộc, thu hút đông đảo sinh viên tham gia. Trên không gian mạng, Đoàn Thanh niên các trường đã thành lập các trang thông tin điện tử, fanpage, nhóm Facebook, Zalo … thường xuyên đăng tải, chia sẻ các văn bản chỉ đạo, định hướng thông tin; các bài viết, những mô hình hay, cách làm sáng tạo, gương người tốt, việc tốt,… Qua đó đã tuyên truyền, với nhiều tuyến tin, bài sắc bén, đấu tranh phản bác kịp thời luận điệu xuyên tạc nền tảng tư tưởng của Đảng.
c. Những hạn chế, tồn tại
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc phát huy vai trò của sinh viên vùng Đông Nam Bộ trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng cũng còn những hạn chế nhất định, như: nhận thức của một bộ phận sinh viên về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh chưa đúng đắn, còn mơ hồ nhưng thiếu ý thức để tự tìm hiểu, bồi dưỡng; chưa nhận diện được các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch nên còn những biểu hiện hời hợt, thiếu nhiệt huyết trong công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; một số hạn chế trong việc sử dụng công nghệ thông tin…
3. Giải pháp phát huy vai trò của sinh viên vùng Đông Nam Bộ trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Thứ nhất, tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của sinh viên về trách nhiệm của bản thân trong công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Đẩy mạnh công tác tư tưởng, công tác nắm bắt tình hình tư tưởng chính trị của sinh viên để kịp thời định hướng. Các cơ sở giáo dục cần tăng cường giáo dục văn hóa ứng xử trên không gian mạng cho sinh viên, giáo dục, tập huấn những kỹ năng cần có khi tham gia không gian mạng để sinh viên chủ động nhận diện và có ý thức đấu tranh trước những âm mưu, luận điệu của các thế lực thù địch.
Thứ hai, tiếp tục đổi mới công tác giáo dục chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước để thanh niên vững tin vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Cần tăng cường công tác bồi dưỡng, cập nhật kiến thức lý luận chính trị, quán triệt, tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với sinh viên. Tổ chức Đoàn, hội sinh viên các trường đại học, cao đẳng, học viên cần nghiên cứu xây dựng các chuyên trang định hướng dư luận, đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, thù địch trên mạng xã hội.
Thứ ba, chú trọng công tác phát hiện, nhân rộng những điển hình tiên tiến trong sinh viên, lan tỏa các thông tin tích cực theo phương châm: “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”; đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động: “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp” đạt chất lượng, hiệu quả cao. Qua đó, những yếu tố tích cực, cái đẹp tự lan tỏa trong đời sống xã hội. Cùng với đó, cơ quan chức năng cũng theo dõi, phát hiện kịp thời và kiên quyết xử lý những đối tượng chống đối, cơ hội, bất mãn chính trị đưa tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, kích động trên internet, mạng xã hội.
Thứ tư, xây dựng và phát triển đội ngũ tuyên truyền viên, báo cáo viên, đội ngũ cán bộ đoàn, nhất là chú trọng công tác xây dựng lực lượng nòng cốt trong sinh viên. Lực lượng này cũng đóng vai trò trong việc tiến hành các hoạt động đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Do vậy, cần tạo điều kiện để lực lượng nòng cốt này được tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng các kỹ năng cần thiết để phát huy tốt vai trò của mình. Phát huy vai trò tiên phong, vai trò nêu gương của đội ngũ tuyên truyền viên, báo cáo viên, đội ngũ cán bộ đoàn trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Thứ năm, chú trọng công tác phát triển Đảng trong sinh viên. Các cấp ủy Đảng, lãnh đạo các trường đại học, cao đẳng quan tâm và có những hình thức, biện pháp để khuyến khích sinh viên phấn đấu vào Đảng. Tạo điều kiện để sinh viên được học tập, rèn luyện trong môi trường văn hóa tích cực. Cải thiện điều kiện học tập cũng như điều kiện sinh hoạt tại các ký túc xá, trong đó cần chú trọng các sân chơi phục vụ cho các hoạt động văn hóa, thể dục, thể thao lành mạnh.
Thứ sáu, mỗi sinh viên có ý thức tu dưỡng rèn luyện bản thân, nhận thức đúng, có thái độ đúng đối với trách nhiệm của bản thân trong công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Cần tích cực học tập, nghiên cứu chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; tích cực học tập, rèn luyện nâng cao trình độ kiến thức và bản lĩnh chính trị. Luôn chủ động và tỉnh táo trước những âm mưu luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch. Mỗi sinh viên cần trang bị cho bản thân những kỹ năng cần thiết khi tham gia mạng xã hội, nhất là kỹ năng ứng xử trên không gian mạng.
4. Kết luận
Vùng Đông Nam Bộ có vị trí chiến lược quan trọng của cả nước; đồng thời, cũng là vùng đứng thứ hai cả nước về tỷ lệ đô thị hóa. Đông Nam Bộ tập trung nhiều trường học nên là vùng có số lượng sinh viên lớn. Cũng như sinh viên cả nước, sinh viên vùng Đông Nam Bộ năng động, sáng tạo, tích cực tham gia các hoạt động chung của xã hội. Bên cạnh việc thực hiện đồng bộ các giải pháp, việc vào cuộc của cả hệ thống chính trị, mỗi sinh viên cần phát huy tối đa sức sáng tạo của mình, sử dụng các phương tiện truyền thông hiện đại để truyền tải những giá trị tư tưởng của Đảng một cách hấp dẫn và hiệu quả là đã góp phần trong công cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Chú thích:
1. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 5. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 216.
2. Bộ Chính trị (2018). Nghị quyết số 35-NQ/TW ngày 22/10/2018 về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới.
3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2023). Báo cáo tại Hội nghị phát triển giáo dục và đào tạo vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Bình Dương, ngày 18/4/2023.
Tài liệu tham khảo:
1. Ban Bí thư (2015). Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/03/2015 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 – 2030.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I, II. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr.168.
3. Nâng cao chất lượng tham gia Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ở Học viện Chính trị hiện nay. https://www.quanlynhanuoc.vn/2024/06/04/nang-cao-chat-luong-tham-gia-cuoc-thi-chinh-luan-ve-bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang-cua-hoc-vien-chinh-tri-hien-nay/
4. Phát huy vai trò của đội ngũ giảng viên trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng tại Trường Đại học Điện lực. https://www.quanlynhanuoc.vn/2024/06/27/phat-huy-vai-tro-cua-doi-ngu-giang-vien-trong-bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang-tai-truong-dai-hoc-dien-luc/