(Quanlynhanuoc.vn) – Nhằm đưa Quy Nhơn trở thành Khu đô thị đa chức năng, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội của miền Trung – Tây Nguyên và cả nước, đồng thời, trở thành thành phố khoa học đặc trưng của Việt Nam, nơi giao lưu của các nhà khoa học danh tiếng thế giới, Bình Định đã triển khai Đề án phát triển “Khu Đô thị Khoa học Quy Hòa đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035” với mục tiêu xây dựng một khu đô thị khoa học đầu tiên của Việt Nam, mang tầm quốc gia và quốc tế.
Để thực hiện Đề án này, Bình Định đã có những tiền đề quan trọng như: Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE), Viện Nghiên cứu Khoa học và Giáo dục liên ngành, cùng các dự án, như: Tổ hợp Không gian Khoa học, Trung tâm sản xuất và xuất khẩu phần mềm của TMA Solutions, và định hướng trở thành cái nôi của ngành Trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam với sự tham gia của Tập đoàn FPT. Việc triển khai Đề án phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển một số khu đô thị khoa học nhằm thúc đẩy hoạt động sáng tạo của trí thức trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, Đề án không chỉ mang lại lợi ích trực tiếp cho Bình Định mà còn có ý nghĩa chiến lược đối với sự phát triển lâu dài của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế và chuyển đổi số, mang lại nhiều tác động tích cực trên các khía cạnh kinh tế – xã hội, khoa học và công nghệ, có thể kể đến như:
Thứ nhất, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút các nhà khoa học, chuyên gia hàng đầu thế giới đến nghiên cứu và hợp tác, từ đó, nâng cao năng lực khoa học và công nghệ của Việt Nam. Đồng thời, thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu và đổi mới sáng tạo, trở thành nơi hội tụ các ý tưởng, dự án và công nghệ tiên tiến; góp phần hỗ trợ giáo dục liên ngành khi kết hợp giữa khoa học và giáo dục, cung cấp nền tảng đào tạo chuyên sâu trong các lĩnh vực công nghệ cao.
Thứ hai, việc phát triển khu đô thị khoa học sẽ mở ra nhiều cơ hội việc làm trong các lĩnh vực nghiên cứu, công nghệ và dịch vụ liên quan; thu hút nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước vào cơ sở hạ tầng, công nghệ và các ngành công nghiệp phụ trợ. Tăng thu ngân sách địa phương và các hoạt động kinh doanh khác. Đồng thời, cơ sở hạ tầng của Khu đô thị sẽ được thiết kế theo hướng thông minh, thân thiện với môi trường và phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế, từ đó, người dân địa phương sẽ được hưởng lợi từ các tiện ích hiện đại, hệ thống giao thông thuận tiện và không gian sống lành mạnh.
Thứ ba, Khu đô thị sẽ là nơi diễn ra các hội thảo khoa học quốc tế, giúp Việt Nam gia tăng vị thế trong cộng đồng khoa học toàn cầu. Tạo ra cơ hội để Bình Định trở thành trung tâm kết nối giữa các tỉnh miền Trung – Tây Nguyên và thế giới, thúc đẩy giao thương và phát triển vùng. Với sự tham gia của các đơn vị như Tập đoàn FPT và Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục Liên ngành (ICISE), khu đô thị sẽ trở thành một trung tâm nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo, góp phần vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 của Việt Nam. Quy Hòa sẽ là biểu tượng mới về sự phát triển khoa học và công nghệ, giúp nâng cao hình ảnh Việt Nam trên trường quốc tế, góp phần thúc đẩy các giá trị văn hóa, xã hội gắn với khoa học.
Tuy nhiên, quá trình triển khai có một số khó khăn và hạn chế, như: thiếu các cơ chế, chính sách ưu đãi đặc thù; công tác quy hoạch chi tiết và giải phóng mặt bằng gặp nhiều trở ngại, việc huy động vốn đầu tư và nguồn nhân lực chất lượng cao còn gặp nhiều khó khăn… Để giải quyết những khó khăn trên, tỉnh Bình Định đã đề xuất và triển khai một số giải pháp như:
Một là, tỉnh đã phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 Khu Đô thị Khoa học Quy Hòa nhằm phù hợp với thực tế và tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các dự án. Trước mắt sẽ tập trung đầu tư vào các hạng mục hạ tầng thiết yếu, như: giao thông, điện, nước và viễn thông để tạo tiền đề phát triển khu đô thị.
Hai là, di dời người dân đến các khu tái định cư có điều kiện sống tốt hơn hoặc tương đương với nơi ở cũ, tạo sự đồng thuận từ cộng đồng. Tổ chức các buổi họp với người dân để giải thích, vận động và tạo sự hiểu biết về lợi ích của dự án.
Ba là, tìm kiếm các đối tác chiến lược từ các tổ chức khoa học quốc tế, các trường đại học và viện nghiên cứu lớn trên thế giới để hỗ trợ kỹ thuật, tài chính và chia sẻ kinh nghiệm.
Bốn là, giảm thiểu thủ tục hành chính, xây dựng cơ chế “một cửa” để nhà đầu tư có thể tiếp cận nhanh chóng các dịch vụ hỗ trợ. Thành lập Tổ công tác hỗ trợ để giúp giải quyết các vấn đề pháp lý liên quan đến đất đai, quy hoạch và đầu tư.
Năm là, kiến nghị Chính phủ cho phép áp dụng các chính sách miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu đối với trang thiết bị phục vụ nghiên cứu và phát triển (R&D), cũng như miễn tiền thuê đất trong thời gian dài cho các dự án đầu tư vào khu đô thị khoa học.
Sáu là, liên kết với các trường đại học trong và ngoài nước để phát triển các chương trình đào tạo chuyên ngành về khoa học cơ bản, công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và các lĩnh vực liên quan. Đề xuất thành lập cơ sở giáo dục đại học hoặc trung tâm đào tạo khoa học ngay tại Khu đô thị để cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao tại chỗ. Cử cán bộ, công chức đi học hỏi kinh nghiệm từ các mô hình đô thị khoa học thành công trên thế giới, như: Silicon Valley (Hoa Kỳ), Tsukuba Science City (Nhật Bản) và Bangalore (Ấn Độ). Phối hợp với các tập đoàn công nghệ lớn như FPT, TMA Solutions và các đối tác quốc tế để tổ chức các khóa đào tạo thực hành gắn liền với nhu cầu thực tiễn.
Bên cạnh đó, tỉnh sẽ thường xuyên tổ chức hội thảo, hội nghị xúc tiến đầu tư trong và ngoài nước để giới thiệu tiềm năng, cơ hội đầu tư vào Khu Đô thị Khoa học Quy Hòa, từ đó, hướng đến mục tiêu đưa Khu Đô thị Khoa học Quy Hòa trở thành điểm đến tin cậy cho các nhà đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Bình Định và khu vực miền Trung.
Ngọc Anh