Thượng tá, ThS. Đỗ Đức Quân
Hệ 5, Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Chất lượng công tác Đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới của các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai là tổng hòa các giá trị hợp thành bởi kết quả thực hiện các mặt công tác tư tưởng, công tác tổ chức và công tác chính sách; là sự phản ánh năng lực tiến hành công tác Đảng, công tác chính trị trong xây dựng tổ chức, xây dựng con người của chủ thể và các lực lượng nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, biểu hiện ở kết quả thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới hiện nay. Bài viết đánh giá khái quát thực trạng và đề xuất một số yêu cầu nâng cao chất lượng công tác đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới của các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai hiện nay.
Từ khóa: Công tác Đảng, công tác chính trị; chủ quyền, an ninh biên giới; đồn biên phòng; tỉnh Lào Cai.
1. Đặt vấn đề
Các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai (Y Tý, Bát Xát, Pha Long, Mường Khương, Si Ma Cai, Cửa khẩu Quốc tế Lào Cai) là những đơn vị trực tiếp làm nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, duy trì thực hiện các hiệp định, hiệp nghị, quy chế biên giới đất liền thuộc phạm vi các đồn đảm nhiệm trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Việc tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới của các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, tham gia xây dựng cơ sở chính trị ở địa phương vững mạnh.
Do vậy, việc nâng cao chất lượng công tác Đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới ở các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai nhằm bảo đảm mọi hoạt động bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới luôn đi đúng định hướng; nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ. Đồng thời, phát huy tốt vai trò của các tổ chức, các lực lượng, xây dựng các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai có chất lượng tổng hợp, trình độ sẵn sàng chiến đấu cao, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao là một nhiệm vụ có ý nghĩa sâu sắc cả về lý luận và thực tiễn.
2. Thực trạng chất lượng công tác Đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới tại các đồn biên phòng
a. Những kết quả đạt được
Một là, các cấp ủy đồn biên phòng đã thường xuyên quán triệt sâu sắc nghị quyết, chỉ thị, nhiệm vụ của cấp trên; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai huấn luyện sát đối tượng tác chiến, tổ chức biên chế và vũ khí trang bị kỹ thuật hiện có, lấy nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới của Tổ quốc và xây dựng đồn biên phòng vững mạnh toàn diện làm mục tiêu xây dựng đơn vị. Năm 2023, “Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh đã triển khai đồng bộ, toàn diện các mặt hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị, đề ra các chủ trương, biện pháp lãnh đạo sát đúng, tăng cường sự chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn, tạo sự chuyển biến toàn diện, vững chắc từ đơn vị cơ sở”1.
Các đồn biên phòng, Bộ đội Biên phòng tỉnh: “Thường xuyên điều chỉnh, bổ sung kế hoạch công tác Đảng, công tác chính trị (A, A2, A3, A4), kế hoạch công tác Đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ, trọng tâm là trong sẵn sàng chiến đấu và tổ chức Tết Nguyên đán… trong huấn luyện, trong công tác quân sự, quốc phòng địa phương, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, cứu hộ cứu nạn”2. Kết quả khảo sát điều tra 150 cán bộ ở các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai về tầm quan trọng của hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, có 100% ý kiến khẳng định hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới là rất quan trọng và quan trọng3.
Hai là, nội dung, hình thức công tác Đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới đã từng bước được đổi mới, bảo đảm đúng định hướng chính trị của Đảng, bám sát sự phát triển nhiệm vụ của lực lượng Bộ đội Biên phòng và yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới trong tình hình mới, tạo sự thống nhất cao về tư tưởng và hành động. Cụ thể:
(1) Coi trọng tiến hành giáo dục chính trị thông qua thực hiện nhiệm vụ, qua tổ chức phong trào thi đua, qua việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 87-CT/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức phong cách Hồ Chí Minh”; cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” và cuộc vận động của các cấp, các ngành; thông qua kỉ niệm các ngày lễ lớn, ngày truyền thống của Bộ đội Biên phòng; các hoạt động văn hoá, văn nghệ và các thiết chế văn hoá ở cơ sở. Đến nay, trong các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai, đã có 95% các chuyên đề, bài giảng chính trị có sử dụng phương tiện trình chiếu hỗ trợ4.
(2) Công tác tuyên truyền, cổ động được duy trì thường xuyên, liên tục có nền nếp, như: hệ thống bảng tin; phát thanh nội bộ thông báo kết quả huấn luyện, đưa tin thi đua, gương người tốt, việc tốt trong đơn vị hằng ngày, hằng tuần; công tác cổ động trực quan trong đơn vị cũng như trên thao trường, bãi tập, ở khu vực tuần tra, kiểm soát luôn được cấp ủy, chỉ huy các đơn vị quan tâm tổ chức chặt chẽ. Khảo sát bằng phiếu trưng cầu ý kiến đối với cán bộ, quân nhân chuyên nghiệp ở các đồn biên phòng, có 71,2% ý kiến cho rằng thực hiện tốt công tác cổ động thao trường và thi đua khen thưởng trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới5.
(3) Về công tác tổ chức, chính sách và các mặt công tác khác đã tập trung vào các vấn đề trọng tâm then chốt. Thường xuyên coi trọng xây dựng củng cố các cấp ủy, tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tổ chức quần chúng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới cả về số lượng và chất lượng. Việc đánh giá, phân loại tổ chức đảng và đảng viên được tiến hành nghiêm túc chặt chẽ gắn với kết quả thực hiện bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Trong 5 năm (2016 – 2020), kết quả phân tích chất lượng các tổ chức đảng, đảng viên hàng năm của các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai có trên 90% đạt trong sạch vững mạnh, 85% đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên6.
(4) Tổ chức quần chúng, hội đồng quân nhân thường xuyên được các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì các cấp quan tâm chăm lo xây dựng, tạo mọi điều kiện thuận lợi để các tổ chức hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ; cán bộ đoàn và đoàn viên thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Qua khảo sát cho thấy 100% các đồn biên phòng đều có kế hoạch công tác tư tưởng, sổ theo dõi và đánh giá, phân loại tư tưởng đến từng cán bộ, chiến sĩ7.
Ba là, đã phát huy tốt vai trò của cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chính trị, đội ngũ cán bộ, đảng viên và quần chúng trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới. Điều tra, khảo sát đối với 150 sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp ở các đồn biên phòng đánh giá về mức độ quan tâm của cấp ủy, đội ngũ cán bộ đối với công tác Đảng, công tác chính trị trong bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, có 88% đánh giá rất quan tâm; 9,3% đánh giá quan tâm. Đánh giá năng lực tiến hành công tác Đảng, công tác chính trị của tổ chức quần chúng có 23,8% đánh giá tốt; 66,67% đánh giá khá8.
b. Những hạn chế, tồn tại
Tuy vậy, quá trình triển khai công tác Đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới tại các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai cũng còn có những hạn chế, tồn tại.
(1) Việc quán triệt nhiệm vụ của cấp trên ở một số cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp chưa sâu sắc, nắm tình hình thực tế của đơn vị có mặt chưa cụ thể; xây dựng nghị quyết còn chung chung, mang nặng mô phỏng nghị quyết của cấp trên; xác định chủ trương biện pháp lãnh đạo có nội dung chưa sát; chưa dự kiến hết những vấn đề nảy sinh trong đấu tranh trên biên giới; nhận thức vị trí, vai trò của công tác Đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới của lãnh đạo, chỉ huy một số đơn vị chưa thật sâu sắc, đầy đủ. Việc tổ chức học tập, quán triệt, triển khai các chỉ thị, nghị quyết, kế hoạch, hướng dẫn, điện chỉ đạo của cấp trên ở một số chi, đảng bộ cơ sở thiếu chiều sâu; vai trò, năng lực lãnh đạo của một số cấp ủy có mặt còn hạn chế9.
(2) Việc triển khai thực hiện một số nội dung đột phá về công tác Đảng, công tác chính trị chất lượng, hiệu quả chưa cao. Công tác quản lý, nắm bắt và giải quyết tình hình tư tưởng cán bộ, chiến sĩ ở một số đơn vị cơ sở có lúc, có nơi còn chưa chặt chẽ, chưa kịp thời, thiếu sâu sát, nhạy bén, thiếu tính chủ động; chấp hành một số quy định chưa triệt để10.
(3) Việc phát huy vai trò của các tổ chức, các lực lượng, phương tiện đối với nâng cao chất lượng hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới có mặt còn hạn chế. Điều tra, khảo sát đối với 150 sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp ở các đồn biênphòng đánh giá về sự phối hợp giữa tổ chức đảng, hệ thống chỉ huy với Đoàn Thanh niên, Hội đồng quân nhân; giữa cấp trên và cấp dưới trong triển khai thực hiện nghị quyết lãnh đạo và kế hoạch công tác Đảng, công tác chính trị trong bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới: mức trung bình là 12,26%11.
3. Một số yêu cầu nâng cao chất lượng công tác đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới
Thứ nhất, thường xuyên giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, cơ quan, đơn vị đối với hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Trong đó, trọng tâm là xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng có năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu cao, đổi mới nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, tích cực đổi mới phong cách lãnh đạo; thường xuyên quán triệt, thực hiện nghiêm túc, triệt để các chủ trương, chỉ thị, nghị quyết, biện pháp lãnh đạo của Bộ đội Biên phòng tỉnh, Tỉnh ủy Lào Cai đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới.
Xác định rõ trách nhiệm của từng cấp ủy, tổ chức đảng, đề ra nghị quyết lãnh đạo sát đúng, phân công tổ chức thực hiện chặt chẽ; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, kịp thời bổ sung nội dung, biện pháp lãnh đạo trong các nhiệm vụ cụ thể. Chú trọng xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ chính trị chỉ đạo, hướng dẫn tiến hành các hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới làm cho công tác Đảng, công tác chính trị ngày càng có chất lượng và hiệu quả thiết thực.
Thứ hai, phát huy tốt vai trò trách nhiệm của các tổ chức, các lực lượng tiến hành công tác Đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Trước hết, phải thường xuyên chăm lo xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng trong sạch vững mạnh về mọi mặt, có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao, đủ khả năng lãnh đạo và tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới trong mọi tình huống. Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp ở các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai, nhất là đội ngũ chính trị viên có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống trong sạch lành mạnh, có năng lực tham mưu và tổ chức tiến hành công tác Đảng, công tác chính trị. Trong hoạt động thực tiễn luôn phát huy vai trò tiền phong gương mẫu, thống nhất giữa lời nói với việc làm, tăng cường hiệu lực giáo dục, thuyết phục, tập hợp quần chúng trong thực hiện nhiệm vụ chính trị.
Mặt khác, cần phát huy mạnh mẽ vai trò nòng cốt, chuyên trách của đội ngũ chính trị viên trong tiến hành công tác Đảng, công tác chính trị. Đội ngũ chính trị viên phải nắm chắc các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch, hướng dẫn của trên, tình hình địa bàn và yêu cầu nhiệm vụ, đề xuất với cấp ủy, chỉ huy, nội dung, chương trình, kế hoạch công tác Đảng, công tác chính trị và chủ trì tổ chức triển khai và kiểm tra quá trình thực hiện. Coi trọng củng cố, phát huy vai trò tổ chức đoàn ở các đồn Biên phòng, đây là lực lượng đông đảo và tích cực tham gia các hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị; thường xuyên đổi mới, cải tiến phương thức hoạt động, tạo ra những sân chơi bổ ích thu hút đông đảo đoàn viên tham gia; hướng vào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới. Bên cạnh đó, cần coi trọng việc tổ chức sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong từng biện pháp công tác, từng vụ việc, thời gian cụ thể để không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả các mặt hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị.
Thứ ba, thực hiện tốt việc phối, kết hợp với cấp ủy, chính quyền, tổ chức chính trị – xã hội ở địa phương và các lực lượng vũ trang trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Chủ động xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng giữa các địa phương, các tổ chức, lực lượng liên quan, khắc phục tình trạng đùn đẩy trách nhiệm hoặc chồng chéo nhiệm vụ, lấn sân nhau. Các đơn vị, các lực lượng có liên quan cần nắm chắc chức năng, nhiệm vụ của mình, phát huy vai trò, trách nhiệm trong tham gia phối hợp hiệp đồng cùng với các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh tổ chức thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ. Thường xuyên phối hợp tổ chức sơ kết, rút kinh nghiệm, để phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm, tạo ra sự đoàn kết thống nhất cao giữa các đơn vị, các lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ. Chống những biểu hiện xem thường, hạ thấp hay dựa dẫm ỷ lại, tranh công, đổ lỗi cho nhau.
Thứ tư, phát huy tốt vai trò của Nhân dân trong tham gia bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, xây dựng “Thế trận lòng dân” gắn với xây dựng “Thế trận an ninh nhân dân” vững chắc trên biên giới là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng, nhằm nâng cao nhận thức và kiến thức cho Nhân dân về bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Để Nhân dân hiểu, dân tin và tích cực tham gia bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai phải làm tốt hơn nữa công tác vận động quần chúng, tuyên truyền vận động Nhân dân trên khu vực biên giới về chủ trương, đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước; về âm mưu, thủ đoạn hoạt động chống phá cách mạng nước ta của các thế lực thù địch; làm cho Nhân dân thấy được trách nhiệm, tự giác tham gia tích cực, tạo thành phong trào quần chúng rộng khắp cùng với các lực lượng khác bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới.
Thứ năm, luôn giữ vững mục tiêu tăng cường lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Đổi mới nội dung, hình thức tiến hành công tác Đảng, công tác chính trị ngày càng phù hợp và hiệu quả cao. Công tác đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới của các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai phải luôn bám sát mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ đề ra. Bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới, xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện; bảo vệ vững chắc chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc; giữ gìn an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội; xây dựng cơ sở chính trị ở địa phương; phát triển kinh tế – xã hội và đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm trên địa bàn.
Nội dung và hình thức tiến hành công tác Đảng, công tác chính trị cần đổi mới thường xuyên, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và tình hình đơn vị. Phát huy tinh thần sáng tạo, khắc phục khó khăn để đưa hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị ngày càng thấm sâu vào nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới đem đến bước đột phá mạnh mẽ.
4. Kết luận
Xu thế quốc tế hóa mở rộng hợp tác và giao lưu quốc tế; đường lối, thành tựu của sự nghiệp đổi mới; những kết quả xây dựng quân đội, xây dựng lực lượng Bộ đội Biên phòng là những tác động thuận lợi. Những ảnh hưởng tiêu cực của mặt trái nền kinh tế thị trường, âm mưu thủ đoạn chống phá cách mạng nước ta của các thế lực thù địch là những tác động tiêu cực, cản trở công tác Đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới của các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Để nâng cao chất lượng công tác đảng, công tác chính trị trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới ở các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai, các chủ thể, lực lượng tham gia phải quán triệt sâu sắc các yêu cầu bảo đảm cho mọi hoạt động bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới của các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai luôn đúng với đường lối, quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước; xây dựng phát huy nhân tố chính trị tinh thần, tạo sức mạnh tổng hợp bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới trong mọi tình huống.
Chú thích:
1, 2, 9, 10. Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai (2023). Báo cáo kết quả công tác Đảng, công tác chính trị năm 2023. Lào Cai, tr. 1, 3, 8, 8.
3, 5, 7, 8, 11. Tác giả điều tra, khảo sát thực tế tại các đồn biên phòng trên địa bàn tỉnh Lào Cai, tháng 12/2024.
4, 6. Tác giả tổng hợp số liệu do Phòng Chính trị – Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai cung cấp, tháng 12/2024.
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Chính trị (2018). Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 28/9/2018 về chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia.
2. Bộ Chính trị (khóa XII) (2016). Chỉ thị số 05 CT/TW ngày 15/5/2016 về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.
3. Quân ủy Trung ương (2016). Chỉ thị số 87-CT/QUTW ngày 08/7/2016 về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong Đảng bộ Quân đội và toàn quân.
4. Phát triển du lịch gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh ở tỉnh Lào Cai trong tình hình mới. https://www.quanlynhanuoc.vn/2022/04/26/phat-trien-du-lich-gan-voi-tang-cuong-quoc-phong-an-ninh-o-tinh-lao-cai-trong-tinh-hinh-moi.
5. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị – xã hội tỉnh Lào Cai. https://www.quanlynhanuoc.vn/2024/01/02/day-manh-ung-dung-cong-nghe-thong-tin-chuyen-doi-so-trong-cac-co-quan-dang-mat-tran-to-quoc-va-cac-doan-the-chinh-tri-xa-hoi-tinh-lao-cai/
