ThS. Hoàng Ngọc Đạo
Trường Chính trị tỉnh Khánh Hòa
(Quanlynhanuoc.vn) – Trong tiến trình xây dựng và phát triển tỉnh Khánh Hòa theo định hướng Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 28/1/2022 của Bộ Chính trị, công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã đóng vai trò then chốt nhằm nâng cao chất lượng quản trị nhà nước tại cơ sở. Bài viết phân tích thực trạng, kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế trong công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cấp xã tại Khánh Hòa thời gian trước khi triển khai thực hiện Nghị quyết số 202/2025/QH15 ngày 12/6/2025 của Quốc hội (khóa XV) về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh. Trên cơ sở đó, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng cấp xã sau khi tỉnh Ninh Thuận và tỉnh Khánh Hòa sáp nhập thành tỉnh Khánh Hòa mới.
Từ khóa: Đào tạo; bồi dưỡng; cán bộ, công chức cấp xã; tỉnh Khánh Hòa.
1. Đặt vấn đề
Tỉnh Khánh Hòa đã quan tâm, đầu tư cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp cơ sở như một nhiệm vụ trọng tâm trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực chung của tỉnh. Giai đoạn 2016 – 2024, tỉnh đã ban hành và triển khai nhiều chương trình, kế hoạch, đề án về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức với nội dung cụ thể, thiết thực. Chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, chính sách hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng được tổ chức thực hiện kịp thời, đồng bộ với các mục tiêu, chỉ tiêu đã đề ra. Đồng thời, các cấp chính quyền đã xác định rõ các giải pháp và lộ trình phù hợp để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ từ cơ sở, coi đây là nền tảng quan trọng để phát triển tỉnh trong dài hạn.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã tại Khánh Hòa vẫn còn tồn tại một số hạn chế, đặt ra yêu cầu cần tiếp tục đổi mới nội dung, phương pháp và cơ chế triển khai nhằm nâng cao hiệu quả thực chất. Trên cơ sở phân tích thực trạng, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 09-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
2. Thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức
Để triển khai thực hiện Quyết định số 1374/QĐ-TTg ngày 12/8/2011 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức giai đoạn 2011 – 2015 (trong đó có đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã), căn cứ tình hình thực tế, ngày 23/4/2012, Tỉnh ủy Khánh Hòa đã ban hành Nghị quyết số 14-NQ/TU về chương trình phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2012 – 2015 và định hướng đến năm 2020; Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 06/NQ-HĐND ngày 29/5/2012 về chương trình phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2012 – 2015 và định hướngđến năm 2020; Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã ban hành Quyết định số 3397A/QĐ-UBND ngày14/12/2011 về Kế hoạch Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức giai đoạn 2011 – 2015. Đặc biệt, Nghị quyết số 07/2017/NQ- HĐND ngày 07/7/2017 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của quy định chế độ hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ, công chức, viên chức, xây dựng nguồn cán bộ quy hoạch dựbị dài hạn và thu hút nhân tài trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa.
Tiếp đến, ngày 11/01/2021, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 21-NQ/TU về chương trình phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2021 – 2025; Nghị quyết số 04/NQ-HĐND ngày 15/01/2021 của HĐND tỉnh về Chương trình phát triển nguồn nhân lực tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2021- 2025; UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành Quyết định số 1719/QĐ-UBND ngày 24/6/2021 về Kế hoạch triển khai Chương trình phát triển nguồn nhân lực tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2021 – 2025. Theo đó, ngày 05/02/2024, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa đã ban hành Kết luận số 541-KL/TU về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 11/01/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh (khóa XVIII) về chương trình phát triển nguồn nhân lực tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2021 – 2025
3. Thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức
Trong giai đoạn 2016 – 2024, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức (trong đó có cán bộ, công chức cấp xã) đã góp phần quan trọng trong việc chuẩn hóa ngạch, bậc của cán bộ, công chức ở tỉnh Khánh Hòa theo quy định của Nhà nước, khắc phục sự thiếu hụt các kiến thức về quản lý nhà nước, chuyên môn nghiệp vụ và lý luận chính trị. Điều này đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức của tỉnh và giúp đội ngũ này thực hiện tốt các yêu cầu nhiệm vụ đề ra, đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển tỉnh trong thời kỳ mới. Tỉnh đã phối hợp với Học viện Chính trị khu vực III khai giảng 9 lớp cao cấp lý luận chính trị (trên 900 học viên đã tham gia học và đã tốt nghiệp); trên 30 lớp trung cấp lý luận chính trị (hệ tập trung và hệ tại chức), trên 2.200 học viên đã học và tốt nghiệp1.
Về củng cố và nâng cao kiến thức pháp luật, kỹ năng quản lý nhà nước, kịp thời cập nhật các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn trong công tác quản lý nhà nước cũng như quản lý chuyên ngành cho cán bộ, công chức, tỉnh đã tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước dành cho chuyên viên và chuyên viên chính. Trong 7 năm, tỉnh đã tổ chức 16 lớp bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước chương trình chuyên viên và 10 lớp bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước chương trình chuyên viên chính; đã cử cán bộ lãnh đạo cấp sở và tương đương đi bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước chương trình chuyên viên cao cấp2.
Bên cạnh việc đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, kỹ năng quản lý nhà nước, tỉnh Khánh Hòa cũng rất quan tâm đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ để chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, công chức theo tiêu chuẩn từng ngạch công chức. Điều này được thể hiện ở việc Tỉnh ủy và UBND tỉnh Khánh Hòa có ý kiến phê duyệt chương trình đào tạo, cho phép Trường Chính trị tỉnh Khánh Hòa liên kết đào tạo với các trường đại học, học viện trong cả nước để chiêu sinh, tổ chức các lớp bậc đại học, trung cấp ở nhiều chuyên ngành, lĩnh vực khác nhau, như: quản lý công, hành chính, quản lý kinh tế, công tác tư tưởng, xây dựng Đảng – chính quyền nhà nước, luật, quản lý đất đai, trung cấp hành chính, phụ vận, nông dân,… Các lớp này đã thu hút trên 1.500 cán bộ, công chức trong tỉnh đăng ký thi tuyển, xét tuyển để tham gia học tập, trong đó số cán bộ, công chức cấp xã tham gia học tập chiếm trên 60%3. Ngoài ra, tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng với nhiều nội dung, như: bồi dưỡng đại biểu HĐND cấp huyện (250/276 đại biểu đạt trên 90%) và cấp xã; đặc biệt là việc quan tâm bồi dưỡng (đạt trên 97%) đại biểu HĐND cấp xã4.
Kết quả công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã giai đoạn 2016 – 2024 đã có nhiều chuyển biến tích cực. Số cán bộ, công chức cấp xã được đào tạo và có trình độ đại học, sau đại học tăng đáng kể: từ 914 người lên 1.874 người, tăng 37,40% so với năm 2015; Số lượng cán bộ, công chức có trình độ trung cấp giảm nhiều, từ 1.251 người chiếm tỷ lệ 45,87 % xuống còn 581 người chiếm tỷ lệ 21,94 %, giảm 23,93 % so với năm 2015. Số lượng cán bộ, công chức có trình độ sơ cấp giảm, từ 86 người chiếm tỷ lệ 3,15 % xuống còn 20 người chiếm tỷ lệ 0,75 %, giảm 2,4 % so với năm 20155… Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có trình độ đào tạo, có kiến thức chuyên môn được nâng lên, góp phần quan trọng trong việc chuẩn hóa ngạch, bậc của cán bộ, công chức cấp xã theo quy định của Nhà nước, khắc phục sự thiếu hụt các kiến thức về quản lý nhà nước, chuyên môn, nghiệp vụ. Qua đó, giúp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã của tỉnh và thực hiện tốt các yêu cầu nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững an ninh, quốc phòng, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới từ cơ sở theo đúng chủ trương, đường lối của Đảng.
Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số hạn chế, khó khăn nhất định, như: công tác quy hoạch cán bộ còn thiếu tính liên thông giữa các ngành, các địa phương, chưa bảo đảm phương châm “động” và “mở”; chưa kịp thời kiện toàn cán bộ lãnh đạo ở một số cơ quan, đơn vị; một số nơi chưa quan tâm đúng mức công tác cán bộ nữ, cán bộ trẻ; công tác đào tạo, bồi dưỡng chưa kết hợp chặt chẽ giữa lý luận với thực tiễn. Chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng được yêu cầu.
4. Một số giải pháp
Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức.
Hoàn thiện Quy chế đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức tỉnh Khánh Hòa bảo đảm cụ thể hóa các quy định của pháp luật về chế độ đào tạo, bồi dưỡng gắn với tình hình thực tiễn tại tỉnh; đồng thời, tiếp tục rà soát các quy định về tiêu chuẩn, điều kiện cán bộ lãnh đạo, quản lý phù hợp với các quy định về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức… Cụ thể hóa, tập trung triển khai Kế hoạch của tỉnh về thực hiện Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó tiếp tục rà soát, xác định ngành, lĩnh vực trọng điểm, ưu tiên và các chỉ tiêu thu hút nhân tài cụ thể trong từng giai đoạn.
Thứ hai, tăng cường trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, địa phương và trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức trong công tác đào tạo, bồi dưỡng.
Trên cơ sở rà soát tiêu chuẩn, điều kiện của cán bộ, công chức, viên chức, nhu cầu phát triển nguồn nhân lực, các cơ quan, đơn vị, địa phương xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng hằng năm và theo giai đoạn, bảo đảm sát với nhu cầu thực tế; chọn, cử và khuyến khích cán bộ, công chức, viên chức thuộc thẩm quyền quản lý tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng tiêu chuẩn ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức, tiêu chuẩn chức vụ lãnh đạo, quản lý và vị trí việc làm theo quy định để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác; bố trí, tạo điều kiện cho cán bộ, công chức, viên chức tham gia đầy đủ chương trình đào tạo, bồi dưỡng. Thực hiện đầy đủ, đúng quy định chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức được cử tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng theo quy định. Bên cạnh đó, cần khuyến khích và đề cao tinh thần học và tự học của mỗi cán bộ, công chức, viên chức; làm rõ trách nhiệm, quyền lợi của cán bộ, công chức, viên chức khi tham gia vào các khóa đào tạo, bồi dưỡng.
Thứ ba, xây dựng đội ngũ giảng viên, giảng viên thỉnh giảng.
Xây dựng, phát triển đội ngũ giảng viên đủ về số lượng, giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức, có phương pháp giảng dạy hiện đại. Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả về chính sách hỗ trợ đào tạo sau đại học và nghiên cứu sinh đối với viên chức Trường Chính trị tỉnh Khánh Hòa, giai đoạn 2022 – 2030 để tiến tới xây dựng Trường Chính trị tỉnh Khánh Hòa đạt chuẩn mức I và mức II theo Quy định số 11-QĐ/TW ngày 19/5/2021 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về Trường Chính trị chuẩn.
Chú trọng xây dựng đội ngũ giảng viên thỉnh giảng, báo cáo viên là các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo các sở, ban, ngành có chuyên môn sâu, nhiều kinh nghiệm; các học giả, chuyên gia các bộ, ngành trung ương, giảng viên một số trường đại học, học viện tham gia giảng dạy, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng.
Thứ tư, xây dựng chương trình, tài liệu bồi dưỡng và đa dạng hóa hình thức đào tạo, bồi dưỡng.
Chương trình đào tạo, bồi dưỡng cần chú trọng xây dựng căn cứ vào yêu cầu của vị trí việc làm, trang bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết của vị trí việc làm, giúp cán bộ, công chức, viên chức sau khi tham gia các chương trình đào tạo, bồi dưỡng có thể ứng dụng, triển khai tốt công việc đang đảm nhận, nâng cao năng suất lao động, hiệu quả công việc. Các sở, ban, ngành phụ trách lĩnh vực chủ động phối hợp với các cơ sở đào tạo, các chuyên gia có kinh nghiệm xây dựng các chương trình bồi dưỡng mang tính thực tế, ứng dụng cao, cập nhật, nâng cao kiến thức, kỹ năng theo nhu cầu của ngành, lĩnh vực.
Thứ năm, chú trọng nguồn lực, kinh phí cho công tác đào tạo, bồi dưỡng.
Đa dạng hóa các nguồn lực cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh. Một mặt, tiếp tục tranh thủ các chỉ tiêu đào tạo, bồi dưỡng trong nước và ngoài nước theo các chương trình, đề án của Trung ương. Bên cạnh đó, tỉnh tiếp tục quan tâm dành nguồn lực về tài chính thỏa đáng cho công tác đào tạo, bồi dưỡng, trong đó cần đổi mới cơ chế phân bổ và quản lý, sử dụng kinh phí đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với tình hình thực tế. Bố trí đủ kinh phí để thực hiện có hiệu quả các chế độ đào tạo, bồi dưỡng theo quy định; đặc biệt quan tâm kinh phí cho đào tạo, bồi dưỡng ở nước ngoài theo đúng đối tượng cán bộ, công chức, viên chức phù hợp nội dung theo yêu cầu.
Thứ sáu, tăng cường kiểm tra công tác đào tạo, bồi dưỡng.
Hằng năm, Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Sở Nội vụ, Sở Tài chính tham mưu triển khai kiểm tra việc thực hiện công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức tại các cơ quan, đơn vị, địa phương, cơ sở đào tạo, bồi dưỡng. Việc kiểm tra được thực hiện theo các nội dung: (1) Thực hiện kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng gắn với quy hoạch, theo vị trí việc làm; (2) Thực hiện chế độ đào tạo, bồi dưỡng đối với cán bộ, công chức, viên chức; (3) Việc chuẩn hoá trình độ, kiến thức cho cán bộ, công chức, viên chức; (4) Việc sử dụng và thanh quyết toán kinh phí đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức… qua đó, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức.
Thứ bảy, đổi mới quy trình xây dựng và triển khai kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng.
Đổi mới quy trình xây dựng và triển khai kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh hằng năm, theo hướng phân định rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong tổ chức thực hiện kế hoạch; thống nhất đầu mối quản lý các lớp đào tạo, bồi dưỡng; phân cấp bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ chuyên ngành cho các sở, ngành, đơn vị chủ trì tổ chức, Ban Tổ chức Tỉnh ủy, Sở Nội vụ và Lao động, Sở Tài chính phối hợp đôn đốc, hướng dẫn, kiểm tra việc triển khai thực hiện.
5. Kết luận
Những năm qua, công tác đào tạo, bồi dưỡng cấp xã tại tỉnh Khánh Hòa đã có nhiều kết quả đáng ghinhận, góp phần quan trọng trong việc nâng cao mặt bằng chung về trình độ và năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã; từng bước tiêu chuẩn hóa ngạch, bậc theo quy định của Nhà nước, khắc phục sự thiếu hụt các kiến thức về quản lý nhà nước, chuyên môn, nghiệp vụ và lý luận chính trị. Trên cơ sở sáp nhập tỉnh Khánh Hòa và tỉnh Ninh Thuận thành tỉnh Khánh Hòa mới, đồng thời thực hiện chính quyền địa phương hai cấp cũng sẽ tăng khối lượng cộng việc, đặc biệt là nguồn nhân lực cho cấp xã phải đáp ứng yêu cầu cao của công cuộc đổi mới. Theo đó, cần tiếp tục tăng cường hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, giúp tự tin hơn trong công việc, bảo đảm cho công tácquy hoạch, gắn liền với nhu cầu sử dụng, từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở cấp cơ sở. Điều này sẽ góp phần không nhỏ trong việc thực hiện tốt các yêu cầu nhiệm vụ đề ra, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của các xã, phường, thị trấn.
Chú thích:
1, 2, 3, 4, 5. Hoàng Ngọc Đạo. Hiệu quả đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức cấp xã của tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2015 – 2022 và giải pháp giai đoạn 2023 -2030″. Đề tài Khoa học cấp tỉnh, năm 2025.
Tài liệu tham khảo:
1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2022). Nghị quyết số 09-NQ/TW ngày 28/01/2022 về xây dựng, phát triển tỉnh Khánh Hòa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
2. Hội đồng nhân dân tỉnh Khánh Hòa (2021). Nghị quyết số 04/NQ-HĐND ngày 15/01/2021 về Chương trình phát triển nguồn nhân lực tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2021 – 2025.
3. Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa (2021). Quyết định số 1719/QĐ-UBND ngày 24/6/2021 về Kế hoạch triển khai Chương trình phát triển nguồn nhân lực tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2021- 2025.
4. Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Nghị quyết số 1667/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Khánh Hòa năm 2025.
