TS. Trương Thị Ngọc Lan
Học viện Hành chính và Quản trị công
(Quanlynhanuoc.vn) – Giáo dục, phát huy các giá trị đạo đức, lối sống, cách ứng xử tốt đẹp trong gia đình là một trong những trọng tâm công tác của lĩnh vực gia đình. Trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, vai trò của gia đình trong giáo dục đạo đức, lối sống càng trở nên quan trọng nhưng cũng đối diện với nhiều thách thức. Bài viết làm rõ nội dung và những thách thức của giáo dục đạo đức lối sống trong gia đình, trên cơ sở đó, đề xuất một số giải pháp đồng bộ từ phía Nhà nước, gia đình và cộng đồng nhằm tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình Việt Nam hiện nay.
Từ khóa: Gia đình, đạo đức, lối sống, giáo dục đạo đức, lối sống.
1. Nội dung giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình
Gia đình là tế bào của xã hội, là một thiết chế xã hội đặc biệt vừa mang tính tự nhiên vừa mang tính xã hội. Gia đình là lĩnh vực được nghiên cứu bởi nhiều ngành khoa học xã hội khác nhau. Chính vì vậy, có nhiều khái niệm về gia đình tùy theo cách tiếp cận và nội dung nghiên cứu. Theo khoản 2 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam năm 2014, gia đình là tập hợp những người gắn bó với nhau do hôn nhân, quan hệ huyết thống hoặc do quan hệ nuôi dưỡng, làm phát sinh các nghĩa vụ và quyền giữa họ với nhau.
Gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên, gần gũi nhất, là một trong ba môi trường giáo dục quan trọng đối với mỗi con người. Giáo dục gia đình luôn mang tính đặc thù so với các môi trường giáo dục khác nhưng trên hết, gia đình luôn giữ vai trò quan trọng nhất trong việc giáo dục đạo đức, lối sống cho thế hệ tương lai, kế thừa và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam gắn với xây dựng những giá trị tiến bộ của gia đình trong xã hội phát triển.
Giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình là quá trình truyền đạt, định hướng, hình thành và củng cố các giá trị, chuẩn mực đạo đức, hành vi, thói quen sống tốt đẹp cho các thành viên, đặc biệt là thế hệ trẻ, bao gồm: giáo dục tri thức, thái độ và hành vi đạo đức, từ những điều nhỏ như lời chào, cách ứng xử, đến các giá trị lớn như nhân ái, trung thực, trách nhiệm xã hội. Để đạt được mục tiêu chung, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và phát huy vai trò của gia đình, nhà trường, xã hội và mỗi người dân trong việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, định hướng giá trị, giáo dục thế hệ trẻ, góp phần hoàn thiện nhân cách, xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện từ gia đình, khơi dậy khát vọng cống hiến góp phần xây dựng và phát triển đất nước.
Giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình cần bảo đảm những nội dung cơ bản sau:
Thứ nhất, nâng cao nhận thức và hiểu biết của các thành viên trong gia đình về những giá trị và lối sống tốt đẹp trong xã hội, nắm vững giá trị, chuẩn mực đạo đức truyền thống trong gia đình và những giá trị đạo đức của dân tộc, như lòng yêu nước, tôn trọng, lòng nhân ái và trách nhiệm công dân.
Hiểu rõ tầm quan trọng của gia đình trong việc hình thành và phát triển cá nhân cũng như xã hội. Gia đình là nơi mà chúng ta học hỏi các giá trị đạo đức, tình yêu thương và trách nhiệm.
Nhận thức đúng đắn về lối sống văn minh và khoa học. Lối sống văn minh và khoa học không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân mà còn đóng góp vào sự phát triển của xã hội. Điều này bao gồm việc áp dụng những nguyên tắc đạo đức vào cuộc sống hàng ngày, tôn trọng đa dạng văn hóa và quan điểm của người khác, khám phá và áp dụng những kiến thức khoa học để đạt được sự tiến bộ và phát triển cá nhân.
Thứ hai, phát triển kỹ năng giao tiếp và ứng xử. Kỹ năng giao tiếp giúp các cá nhân trong việc truyền đạt ý kiến, ý tưởng và cảm xúc một cách hiệu quả, đồng thời lắng nghe và hiểu người khác. Kỹ năng ứng xử giúp chúng ta biết cách đối xử tôn trọng, lịch sự và đúng mực với người khác. Điều này rất quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ tốt trong gia đình và giao tiếp hiệu quả trong cộng đồng.
Phát triển kỹ năng giải quyết mâu thuẫn và xung đột. Trong cuộc sống, không thể tránh khỏi những mâu thuẫn và xung đột, và việc biết cách giải quyết chúng một cách xây dựng là một kỹ năng quan trọng. Kỹ năng này bao gồm khả năng lắng nghe, thấu hiểu và tìm ra các giải pháp hợp tác và công bằng để giải quyết xung đột. Việc xử lý mâu thuẫn và xung đột một cách khéo léo sẽ giúp chúng ta duy trì mối quan hệ tốt và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển cá nhân và xã hội.
Phát triển kỹ năng sống tự lập và tự chủ. Kỹ năng sống tự lập giúp mỗi cá nhân trở nên độc lập và có khả năng quản lý cuộc sống một cách hiệu quả. Điều này bao gồm khả năng tổ chức công việc, quản lý thời gian, đặt mục tiêu và đưa ra quyết định đúng đắn. Kỹ năng tự chủ giúp mỗi cá nhân có khả năng tự quyết định và bảo đảm sự độc lập và trách nhiệm cá nhân. Việc phát triển kỹ năng này sẽ giúp đạt được sự tự tin và thành công trong cuộc sống.
Thứ ba, có ý thức và nỗ lực để tuân thủ các nguyên tắc đạo đức, như thật thà, trung thực, tôn trọng và công bằng.
Biết yêu thương và kính trọng, học hỏi, trân trọng những kinh nghiệm và kiến thức quý giá của ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo và những người lớn tuổi. Các thành viên trong gia đình và cộng đồng luôn biết sống hòa thuận và đoàn kết, điều này sẽ tạo nên một môi trường gia đình và cộng đồng lành mạnh, nơi mà mọi người được hỗ trợ và chia sẻ.
Biết trân trọng và bảo vệ những giá trị truyền thống, phong tục và tập quán của dân tộc, có ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Việc duy trì và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc không chỉ giúp mỗi cá nhân hiểu thêm về quá khứ mà còn góp phần vào sự đa dạng và giàu sức sống của xã hội.
Tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội. Điều này có thể là các hoạt động tình nguyện, đóng góp vào các dự án cộng đồng, hoặc tham gia vào các tổ chức và hội đoàn vì mục tiêu chung. Tham gia xã hội giúp mỗi cá nhân tạo dựng mối quan hệ, học hỏi từ người khác và góp phần vào sự phát triển và tiến bộ của cả xã hội.
2. Quan điểm, định hướng của Đảng và Nhà nước về giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình
Khẳng định tầm quan trọng của giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm chỉ đạo hoạt động của lĩnh vực gia đình. Nhấn mạnh đến trách nhiệm của gia đình trong việc giáo dục, phát triển nhân cách, lối sống của các thành viên trong gia đình, Đảng xác định: nêu cao trách nhiệm của gia đình trong việc xây dựng và bồi dưỡng các thành viên của mình có lối sống văn hóa, làm cho gia đình thực sự là tổ ấm của mỗi người và là tế bào lành mạnh của xã hội.
Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa và hội nhập quốc tế tạo ra nhiều cơ hội và điều kiện, đồng thời cũng đặt gia đình và công tác gia đình trước nhiều khó khăn, thách thức. Chỉ thị số 49-CT/TW ngày 21/02/2005 của Ban Bí thư Trung ương về xây dựng gia đình trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước được, nêu rõ “Gia đình là nơi duy trì nòi giống, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, chống lại các tệ nạn xã hội, tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Quan điểm này một lần nữa được khẳng định tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X năm 2006, đó là phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam, thích ứng với những đòi hỏi của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, thật sự là tổ ấm của mỗi người, là tế bào lành mạnh của xã hội, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI, năm 2011 tiếp tục khẳng định vai trò của gia đình đối với việc xây dựng đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ. Kết hợp và phát huy đầy đủ vai trò của xã hội, gia đình, nhà trường, từng tập thể lao động, các đoàn thể và cộng đồng dân cư trong việc chăm lo xây dựng con người Việt Nam giàu lòng yêu nước, có ý thức làm chủ, trách nhiệm công dân; có tri thức, sức khỏe, lao động giỏi; sống có văn hóa, nghĩa tình; có tinh thần quốc tế chân chính. Xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, thật sự là tế bào lành mạnh của xã hội, là môi trường quan trọng, trực tiếp giáo dục nếp sống và hình thành nhân cách. Những nội dung giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình được cụ thể hóa trong Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII, đó là phát huy vai trò của gia đình, cộng đồng, xã hội trong việc xây dựng môi trường văn hóa, con người giàu lòng nhân ái, khoan dung, chân thành, tín nghĩa, trọng đạo lý, cần cù, chăm chỉ, tiết kiệm, sáng tạo, hiện đại. Xây dựng gia đình ấm no, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh.
Nhằm đẩy mạnh công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới, xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 24/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới nhấn mạnh một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau: (1) Xác định gia đình là một trong những nhân tố quan trọng quyết định sự phát triển bền vững đất nước. (2) Xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh là một trong những nội dung quan trọng, yêu cầu xuyên suốt của sự nghiệp đổi mới, phát triển đất nước. (3) Đề cao vai trò của gia đình trong nuôi dưỡng, định hướng giá trị, giáo dục thế hệ trẻ. Kiên quyết đấu tranh chống lối sống thực dụng, tệ nạn xã hội, bạo lực gia đình, xóa bỏ các hủ tục, tập quán lạc hậu trong hôn nhân và gia đình. (4) Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình. Phát huy vai trò của gia đình, cộng đồng, xã hội trong việc xây dựng môi trường văn hóa, con người Việt Nam giàu lòng nhân ái, khoan dung, chân thành, tín nghĩa, trọng đạo lý, cần cù, chăm chỉ, tiết kiệm, sáng tạo, khát vọng, hiện đại.
Để cụ thể hóa việc tổ chức, triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong Chỉ thị số 06-CT/TW đã tạo sự chuyển biến mạnh mẽ từ nhận thức, hành động của các cấp ủy đảng, chính quyền đối với công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới, góp phần quan trọng tạo động lực cho sự phát triển bền vững của đất nước, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2074/QĐ-TTg ngày 10/12/2021 về Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW. Trong đó, nhấn mạnh đến các nhiệm vụ, giải pháp về tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền và người dân về xây dựng gia đình trong tình hình mới, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng chỉ đạo đối với công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới cùng với việc tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về gia đình và nâng cao năng lực quản lý nhà nước về gia đình.
Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2030 ban hành kèm theo Quyết định số 2233/QĐ-TTg ngày 30/12/2021 khẳng định: gia đình là tế bào của xã hội; nơi duy trì nòi giống; môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng, giáo dục nhân cách con người và lưu giữ, trao truyền các giá trị văn hóa của dân tộc; là nền tảng xây dựng xã hội hạnh phúc trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Phát huy vai trò của gia đình nhằm tạo môi trường giáo dục sớm, góp phần xây dựng con người có nhân cách, lối sống tốt đẹp, phát triển toàn diện, trở thành trung tâm, chủ thể, nguồn lực quan trọng nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc để xây dựng gia đình Việt Nam no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, là hạt nhân, tế bào lành mạnh của xã hội, tổ ấm của mỗi người; là nơi nuôi dưỡng, bồi đắp nhân cách, lối sống tôn trọng đạo lý truyền thống tốt đẹp của dân tộc; phát huy, nhân rộng các giá trị tốt đẹp góp phần thúc đẩy phát triển bền vững đất nước.
Mục tiêu giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và phát huy vai trò của gia đình, nhà trường, xã hội và mỗi người dân trong việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, định hướng giá trị, giáo dục thế hệ trẻ, góp phần hoàn thiện nhân cách, xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện từ gia đình, khơi dậy khát vọng cống hiến góp phần xây dựng và phát triển đất nước. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chương trình giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình đến năm 2030 (Quyết định số 96/QĐ-TTg ngày 19/01/2022) với các mục tiêu, như: phấn đấu đến năm 2025 đạt 70% và đến năm 2030 đạt trên 90% hộ gia đình đăng ký thực hiện Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình. Phấn đấu đến năm 2025 đạt 80% và đến năm 2030 đạt 100% hộ gia đình được cung cấp tài liệu về giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình. Phấn đấu đến năm 2025 đạt 80% và đến năm 2030 đạt trên 95% công nhân lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất được tham gia sinh hoạt chuyên đề về giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình. 100% đơn vị cấp xã hằng tháng có nội dung tuyên truyền về giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình trên hệ thống thông tin cơ sở. Phấn đấu hằng năm 100% học sinh, sinh viên các cơ sở giáo dục được tham gia sinh hoạt về giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình. Phấn đấu hằng năm, 100% cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang và cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước, các tổ chức chính trị – xã hội được tham gia sinh hoạt chuyên đề về giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình.
3. Một số giải pháp
Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, cộng đồng và mọi cá nhân trong xã hội, đặc biệt là người đứng đầu cơ quan, đơn vị, tổ chức về vị trí, vai trò, giá trị của gia đình trong phát triển bền vững kinh tế – xã hội của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Xây dựng và triển khai chương trình truyền thông quốc gia về xây dựng gia đình no ấm, hạnh phúc, bình đẳng, tiến bộ. Nâng cao nhận thức đúng và đầy đủ cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân cũng như toàn xã hội về vai trò của gia đình và giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình. Hỗ trợ xây dựng gia đình với ý nghĩa là môi trường giáo dục đầu tiên và suốt cuộc đời của mỗi người, ưu tiên nâng cao kiến thức, kỹ năng giáo dục gia đình cho các thành viên, đặc biệt yếu tố bình đẳng, tiến bộ cần được thấm sâu trong gia đình.
Hai là, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách về hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, trẻ em, người cao tuổi; sửa đổi những quy định đã lạc hậu, bổ sung những quy định mới để điều chỉnh các vấn đề, các mối quan hệ phát sinh liên quan tới gia đình để bảo đảm có đủ hành lang pháp lý để điều chỉnh, định hướng phát triển gia đình và tăng cường giáo dục gia đình.
Ba là, lập kế hoạch tổ chức các lớp tập huấn trang bị kiến thức, kỹ năng làm cha mẹ, kỹ năng ứng xử giữa các thành viên trong gia đình và ứng xử với cộng đồng. Vận động các gia đình tích cực tham gia xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước, quy chế dân chủ cơ sở; phát triển các hình thức tổ hòa giải, các câu lạc bộ gia đình tại cộng đồng; giữ gìn và phát huy văn hóa gia đình và truyền thống tốt đẹp của dòng họ.
Bốn là, phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa cơ sở nhằm nâng cao đời sống tinh thần cho các thành viên trong gia đình. Phát huy hiệu quả sử dụng của các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở phục vụ nhu cầu vui chơi giải trí lành mạnh, tập luyện thể dục thể thao góp phần xây dựng con người Việt Nam khỏe mạnh về thể chất và tinh thần. Củng cố vai trò của hệ thống nhà văn hóa, nhà truyền thống, thư viện cơ sở, các thiết chế công trình văn hóa, lịch sử; phát triển đa dạng các loại hình, hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao và các sinh hoạt cộng đồng khác trong việc giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống, chuẩn mực ứng xử văn hóa cho các thành viên gia đình, nhất là thế hệ trẻ. Lồng ghép nội dung giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình vào hoạt động của Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.
Năm là, phát huy vai trò của gia đình trong giáo dục đạo đức, lối sống. Truyền thông vận động ông bà, cha mẹ, người lớn tuổi trong gia đình phát huy vai trò, trách nhiệm, nêu gương trong giáo dục đạo đức, lối sống, chuẩn mực văn hóa ứng xử trong gia đình nhằm giáo dục toàn diện và hài hòa về đức, trí, thể, mỹ cho thế hệ trẻ, thiếu niên, nhi đồng. Vận động mọi gia đình tự nguyện, tự giác, tích cực thực hiện nếp sống văn minh, thực hiện Bộ quy tắc ứng xử trong gia đình, có trách nhiệm thực hiện đúng và đầy đủ các tiêu chí ứng xử chung cũng như các tiêu chí ứng xử của vợ, chồng; tiêu chí ứng xử của cha mẹ với con, ông bà với cháu; tiêu chí ứng xử của con với cha mẹ, cháu với ông bà; tiêu chí ứng xử của anh, chị em.
Huy động đoàn thể, cộng đồng và gia đình tham gia tích cực xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa, khu phố văn hóa, cụm dân cư văn hóa; xây dựng và nhân rộng các mô hình gia đình điển hình, tiêu biểu, tạo ra phong trào xây dựng gia đình ít con, no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc. Biểu dương kịp thời và nhân rộng các mô hình gia đình vượt khó vươn lên, gia đình làm kinh tế giỏi, gia đình hiếu học, gia đình trẻ hạnh phúc, gia đình nhiều thế hệ chung sống mẫu mực, chăm sóc người cao tuổi, bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em.
Sáu là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình. Khai thác hiệu quả các ứng dụng công nghệ thông tin và tăng cường chuyển đổi số trong việc giáo dục đạo đức, lối sống cho các thành viên trong gia đình phù hợp với từng độ tuổi, nhóm đối tượng. Ứng dụng phần mềm, công cụ trên không gian mạng để nắm bắt thông tin, định hướng dư luận về xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh; kịp thời phát hiện và ngăn chặn những rủi ro, xung đột, bạo lực trong gia đình.
Tài liệu tham khảo:
1. Trần Tuyết Ánh (2019). Quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước về vấn đề gia đình và gia đình hạnh phúc từ Đổi mới đến nay. Tạp chí Nghiên cứu Gia đình và Giới, Số 6 – 2019.
2. Ban Chấp hành Trung ương (2021). Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 24/6/2021 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới.
3. Ban Bí thư Trung ương Đảng (2005). Chỉ thị số 49-CT/TW ngày 21/02/2005 về xây dựng gia đình trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
4. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (2022). Quyết định số 1724/QĐ-BVHTTDL ngày 22/7/2022 ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện chương trình giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình đến năm 2030.
5. Thủ tướng Chính phủ (2021). Quyết định số 2074/QĐ-TTg ngày 10/12/2021 về Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 24/6/2021 của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới”.
6. Thủ tướng Chính phủ (2021). Quyết định số 2238/QĐ-TTg ngày 30/12/2021 phê duyệt Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2030.
7. Thủ tướng Chính phủ (2022). Quyết định số 96/QĐ-TTg ngày 19/01/2022 phê duyệt Chương trình giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình đến năm 2030.
