ThS. NCS. Nguyễn Hải Hà
Học viện Kỹ thuật quân sự, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Bài viết sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp từ các nguồn, như: Hồ Chí Minh toàn tập (15 tập); sách, tạp chí, internet,… nghiên cứu về đặc điểm và vai trò của văn hóa chính trị Hồ Chí Minh trong xây dựng văn hóa chính trị cho học viên các nhà trường quân đội. Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh lấy dân làm gốc, đề cao vai trò của giáo dục, trọng hiền tài, kiên quyết đấu tranh chống tham ô, lãng phí, quan liêu. Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh đóng vai trò định hướng cho xây dựng văn hóa chính trị cho học viên các nhà trường Quân đội hiện nay. Bài viết đề xuất một số giải pháp mang tính thực tiễn nhằm vận dụng hiệu quả tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng văn hóa chính trị cho học viên các nhà trường quân đội, góp phần hình thành lớp quân nhân cách mạng vững vàng về bản lĩnh, trong sáng về đạo đức đáp ứng yêu cầu trong thời kỳ mới.
Từ khóa: Hồ Chí Minh; văn hóa chính trị; học viên các nhà trường quân đội; quân nhân cách mạng.
1. Đặt vấn đề
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra mạnh mẽ, việc xây dựng và phát triển văn hóa chính trị cho học viên các nhà trường quân đội trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm bảo đảm cho Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân. Một trong những nền tảng lý luận và thực tiễn có giá trị lâu bền cho quá trình xây dựng văn hóa chính trị ấy chính là tư tưởng Hồ Chí Minh, đặc biệt là những quan điểm, nguyên tắc và giá trị cốt lõi trong văn hóa chính trị Hồ Chí Minh. Văn hóa chính trị của Người không chỉ là kết tinh của trí tuệ, nhân cách và đạo đức cách mạng mẫu mực mà còn là kim chỉ nam cho mọi cán bộ, chiến sĩ, trong đó có học viên quân đội, trong hành trình tu dưỡng, rèn luyện và thực hiện nhiệm vụ.
Tuy nhiên, hiện nay việc vận dụng văn hóa chính trị Hồ Chí Minh vào công tác giáo dục, đào tạo học viên trong các nhà trường quân đội vẫn còn gặp không ít khó khăn, đòi hỏi phải có những giải pháp cụ thể, phù hợp với thực tiễn và đặc thù quân sự. Xuất phát từ yêu cầu đó, bài viết tập trung làm rõ nội dung văn hóa chính trị Hồ Chí Minh, phân tích thực trạng, từ đó đề xuất những giải pháp góp phần xây dựng văn hóa chính trị cho học viên các nhà trường quân đội trong giai đoạn hiện nay.
2. Đặc điểm của văn hóa chính trị Hồ Chí Minh
Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh là một hệ giá trị toàn diện, thấm nhuần tư tưởng, đạo đức và phong cách lãnh đạo đặc trưng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. “Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh là những giá trị, nguyên tắc, tư tưởng, và chuẩn mực về chính trị, đạo đức và lối sống mà Hồ Chí Minh đã xây dựng và thể hiện qua quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam”1. Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh có đặc điểm sau:
Một là, lấy dân làm gốc.
Chủ tịch Hồ Chí Minh quan niệm: “trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân”2)và cách mạng là một quá trình nhằm trả lại địa vị chủ thể quyền lực chính trị của nhân dân, không phân biệt giai cấp, tầng lớp, tín ngưỡng, tôn giáo. Luôn đề cao vai trò của Nhân dân, Người luôn xuất phát từ nguyện vọng của Nhân dân để lựa chọn hệ tư tưởng, lý tưởng và mục tiêu chính trị. “Nhân dân” theo quan niệm của Hồ Chí Minh, là cộng đồng người bao gồm nhiều giai cấp, tầng lớp khác nhau nhưng đều là gốc của quốc gia, dân tộc, vừa là cơ sở cho sự ra đời, tồn tại và phát triển của chính trị, vừa là chủ thể của chính trị. Quyền lực chính trị thường chỉ được bảo đảm cho những người thuộc giai cấp thống trị, do đó lịch sử phát triển của xã hội loài người cũng đồng thời là lịch sử đấu tranh cho việc mở rộng đối tượng là chủ thể của chính trị và bảo đảm cho các chủ thể đó tham gia ngày càng sâu, rộng và thể hiện ngày càng rõ hơn vai trò của mình trong đời sống chính trị.
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chú trọng phát huy vai trò, sức mạnh của Nhân dân trong sự nghiệp cách mạng. Người tin tưởng mãnh liệt vào sức mạnh, tính chủ động, sáng tạo của quần chúng nhân dân. Theo Người, “cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, chứ không phải là sự nghiệp của cá nhân anh hùng nào”3, thông qua hoạt động thực tiễn cơ bản nhất, như: lao động sản xuất, đấu tranh chính trị – xã hội và sáng tạo các giá trị văn hóa, tinh thần. Xuất phát từ quan điểm, cách mạng là của dân, Hồ Chí Minh chủ trương sử dụng bạo lực cách mạng, tức là bạo lực của toàn dân có tổ chức và đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng để phát huy được sức mạnh của toàn dân. Người khẳng định: “Trong cuộc đấu tranh gian khổ chống kẻ thù của giai cấp và dân tộc, cần dùng bạo lực cách mạng chống lại bạo lực phản cách mạng, giành lấy chính quyền và bảo vệ chính quyền”4.
Hai là, đề cao vai trò của giáo dục, trọng dụng hiền tài.
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng vai trò của giáo dục trong nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài và trọng dụng nhân tài trong thực hiện các mục tiêu chính trị, bởi vì: “một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”5, “kiến thiết phải có nhân tài”6 và “tri thức là vốn liếng quý báu của dân”7. Theo Người, phát triển khoa học, kỹ thuật, công nghệ được coi như là điều kiện bảo đảm cho thắng lợi của chủ nghĩa xã hội và thực hiện triệt để các mục tiêu chính trị. Chính vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến công tác xây dựng và phát triển đội ngũ trí thức, “Đảng và Chính phủ rất chú ý đến việc giúp anh em trí thức cũ tiến bộ, cải tạo tư tưởng, đồng thời đào tạo ra trí thức mới từ lớp công nhân, nông dân ra”8.
Mục tiêu của giáo dục là thực hiện cả ba chức năng của văn hóa thông qua việc dạy và học. Đồng thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đề cập đến việc tiến hành cải cách giáo dục nhằm xây dựng một hệ thống trường lớp, chương trình, nội dung thật khoa học và hợp lý, phù hợp với tình hình của đất nước. Nền giáo dục mới của Việt Nam được Người định hướng phát triển là nền giáo dục toàn dân, toàn diện, nhân bản, tiên tiến, với mục tiêu nhất quán là đào tạo con người mới, đào tạo những công dân hữu ích cho nước nhà, “một nền giáo dục của một nước độc lập, một nền giáo dục nó sẽ đào tạo các em nên những người công dân hữu ích cho nước Việt Nam, một nền giáo dục làm phát triển hoàn toàn những năng lực sẵn có của các em”9.
Trọng dụng người tài, phát huy trí tuệ, năng lực, sở trưởng của cán bộ để xây dựng đất nước là việc mà Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm thực hiện và căn dặn. Sau khi Nhà nước cách mạng ra đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: nước ta là một nước dân chủ; Nhà nước ta là Nhà nước dân chủ nhân dân; chính quyền của ta là chính quyền nhân dân. Đã là chính quyền nhân dân thì phải do Nhân dân bầu ra, do Nhân dân lựa chọn người có tài, có đức để gánh vác việc nước nhà. Trọng nhân tài, dùng nhân tài, song Người yêu cầu kiểm tra chặt chẽ để loại bỏ những người không đủ tài đức, gây hại cho việc chung.
Nhờ có chính sách trọng dụng, sử dụng nhân tài đúng đắn, sáng suốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ đã quy tụ, tập hợp được các nhân tài xuất sắc cho sự nghiệp kháng chiến, kiến quốc, bảo vệ chính quyền dân chủ nhân dân, xây dựng và bảo vệ chính thể Việt Nam Dân chủ công hòa. Sau khi đất nước được độc lập, Đảng kịp thời mở rộng đội ngũ, đào tạo cán bộ, tăng cường sự lãnh đạo trên mọi mặt hoạt động, chuẩn bị tổ chức cho toàn dân bước vào cuộc đấu tranh mới song những quan điểm của Người về chủ trương trọng dụng nhân tài, cho đến nay vẫn mang ý nghĩa thời sự đối với sự nghiệp cách mạng đất nước.
Ba là, thể hiện sự kiên quyết đấu tranh chống tham ô, lãng phí, quan liêu.
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, vấn đề đặt ra là, các tổ chức Đảng, cán bộ, đảng viên phải làm sao cho văn hóa trong lãnh đạo, quản lý thấm sâu, thể hiện ở việc kiên quyết đấu tranh chống tình trạng tham ô, lãng phí, quan liêu trong bộ máy nhà nước. Người khẳng định: “Tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu là kẻ thù của nhân dân”10; “vì những người và những cơ quan lãnh đạo mắc bệnh quan liêu thành thử có mắt mà không thấy suốt, có tai mà không nghe thấu, có chế độ mà không giữ đúng, có kỷ luật mà không nắm vững. Kết quả là những người xấu, những cán bộ yếu kém tha hồ tham ô, lãng phí. Thế là bệnh quan liêu đã ấp ủ, dung túng, che chở cho nạn tham ô, lãng phí”11. Người cho đây là bệnh cản trở, phá hoại ta tiến lên chủ nghĩa xã hội; làm mất uy tín của Đảng, chế độ với Nhân dân, chính hành vi đó làm méo mó tính ưu việt của chế độ văn hóa cộng sản.
Trong 24 năm trên cương vị cao nhất của quyền lực, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn ý thức được vị thế và quyền lực của mình do Nhân dân giao phó và Người đã sử dụng nó vì dân, vì nước, với nguyên tắc hoạt động chính trị là: “Chúng ta phải hiểu rằng, các cơ quan của Chính phủ từ toàn quốc cho đến các làng, đều là công bộc của dân, nghĩa là để gánh việc chung cho dân, chứ không phải để đè đầu dân như thời kỳ dưới quyền thống trị của Pháp, Nhật. Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh. Chúng ta phải biết yêu dân, kính dân thì dân mới yêu ta, kính ta”12. Chỉ có trên nền tảng đó mới khắc phục được tệ tham nhũng, lười biếng, xa xỉ, có tinh thần vì nước quên mình, đặt lợi ích chung lên trên lợi ích riêng, hết lòng phục vụ Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.
Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh là kim chỉ nam về tư tưởng, đạo đức, lối sống quân nhân cách mạng. Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh là sự kết tinh những giá trị tư tưởng, đạo đức và phong cách sống mẫu mực, trở thành nền tảng định hướng cho quá trình hình thành và phát triển nhân cách người quân nhân cách mạng. Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh giúp học viên rèn luyện bản lĩnh chính trị, xác định rõ mục tiêu lý tưởng chiến đấu, phục vụ Tổ quốc. Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh là cơ sở để đấu tranh với các biểu hiện suy thoái tư tưởng, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh góp phần tạo nên chuẩn mực hành vi chính trị, lối sống, ứng xử lành mạnh trong môi trường quân đội. Những tư tưởng như “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” đã trở thành kim chỉ nam trong rèn luyện nhân cách và phong cách sống của người quân nhân cách mạng. Chính nhờ đó, văn hóa chính trị Hồ Chí Minh góp phần quan trọng trong việc xây dựng hình ảnh người quân nhân cách mạng mẫu mực về cả tư tưởng, đạo đức và lối sống.
3. Giải pháp nâng cao hiệu quả xây dựng văn hóa chính trị cho học viên trong các nhà trường quân đội
Việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào thực tiễn xây dựng văn hóa chính trị cho học viên được các nhà trường quân đội trong những năm qua luôn được quan tâm sâu sắc. Tại nhiều học viện và nhà trường trong Quân đội, xây dựng văn hóa chính trị cho học viên đã được tích hợp sâu vào các hoạt động học tập và nghiên cứu khoa học, góp phần hình thành những giá trị văn hóa đặc trưng như: “dạy hay, giảng mẫu mực, học có ý thức”. Những chuẩn mực này đã và đang lan tỏa trong môi trường giáo dục quân sự, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình đào tạo con người toàn diện. Qua đó, sự nghiệp giáo dục và đào tạo trong Quân đội ngày càng được nâng cao về chất lượng, đáp ứng yêu cầu xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại trong bối cảnh mới13.
Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng văn hóa chính trị của một bộ phận học viên trong các nhà trường Quân đội vẫn còn bộc lộ những hạn chế, như: tư tưởng thực dụng, tâm lý hưởng thụ, thiếu ý chí học tập, rèn luyện và chưa chuẩn mực trong hành vi ứng xử xã hội. Một số học viên sống thiếu định hướng, xa rời lý tưởng, thờ ơ với trách nhiệm tập thể, đề cao lợi ích cá nhân và không quan tâm đúng mức đến các giá trị văn hóa truyền thống. Có hiện tượng học viên chỉ tập trung phát triển chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ mà xem nhẹ việc tu dưỡng đạo đức, xây dựng bản lĩnh và lối sống quân nhân cách mạng. Thậm chí, vẫn còn trường hợp vi phạm pháp luật, kỷ luật quân đội hoặc bị lôi kéo vào các tệ nạn xã hội.
Những thực trạng đó đòi hỏi công tác giáo dục, đào tạo trong các nhà trường Quân đội cần có sự điều chỉnh và tăng cường. Ngoài việc truyền thụ tri thức, rèn luyện kỹ năng quân sự, nhà trường cần chú trọng xây dựng văn hóa chính trị lành mạnh cho học viên nhằm đào tạo những con người phát triển toàn diện về phẩm chất, đạo đức và năng lực, góp phần tạo dựng môi trường sư phạm quân sự nhân văn, chuẩn mực14. Chính vì vậy, nghiên cứu và vận dụng văn hóa chính trị Hồ Chí Minh vào thực tiễn xây dựng văn hóa chính trị cho học viên các nhà trường quân đội hiện nay là cần thiết.
Trong thời gian tới, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh để nâng cao hiệu quả xây dựng văn hóa chính trị cho học viên trong các nhà trường quân đội cần tập trung vào các giải pháp sau:
Thứ nhất, tăng cường giáo dục, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh một cách hệ thống, chuyên sâu trong các nhà trường quân đội. Tổ chức các chuyên đề, sinh hoạt chính trị tư tưởng định kỳ về văn hóa chính trị Hồ Chí Minh; đưa nội dung tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vào chương trình đào tạo chính quy để học viên hiểu rõ cốt lõi và vận dụng vào thực tiễn học tập, rèn luyện. Tăng cường ứng dụng công nghệ số trong truyền bá tư tưởng Hồ Chí Minh nói chung và văn hóa chính trị Hồ Chí Minh nói riêng, xây dựng thư viện số, diễn đàn tư tưởng chính trị, hệ thống học liệu trực tuyến về Hồ Chí Minh học để học viên có thể tiếp cận mọi lúc, mọi nơi, qua đó làm sâu sắc hơn nhận thức và nâng cao hiệu quả tự học, tự tu dưỡng.
Thứ hai, xây dựng môi trường văn hóa chính trị lành mạnh, mẫu mực trong các nhà trường quân đội. Lấy tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng để xây dựng lối sống, phong cách ứng xử, quan hệ giữa cán bộ, giảng viên và học viên trên cơ sở “trọng dân, gần dân, vì dân”; khuyến khích tinh thần nêu gương, tính kỷ luật, đoàn kết và chính trực. Cần phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong việc xây dựng môi trường sư phạm quân sự dân chủ, kỷ luật, đoàn kết, nhân văn, lấy chính trị làm gốc. Tổ chức đồng bộ các hoạt động giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục truyền thống, sinh hoạt chính trị dưới cờ, học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh nhằm lan tỏa giá trị tốt đẹp về lý tưởng cách mạng và tinh thần phục vụ Nhân dân. Xây dựng mối quan hệ đồng chí, đồng đội trong sáng, gắn bó giữa cán bộ, giảng viên với học viên, giữa học viên với nhau, trên nền tảng chuẩn mực đạo đức cách mạng và văn hóa quân sự.
Thứ ba, phát huy vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ, giảng viên các nhà trường quân đội trong xây dựng văn hóa chính trị cho học viên. Cán bộ chính trị, giảng viên phải là những người tiên phong thực hành đạo đức cách mạng, trung thực, giản dị, liêm khiết như lời dạy của Bác, từ đó tạo ảnh hưởng tích cực đến học viên, định hình hành vi và nhân cách chính trị. Cán bộ, giảng viên phải thực sự là những tấm gương mẫu mực về bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống, phong cách công tác, qua đó tạo sức lan tỏa tích cực đến học viên. Họ cần thể hiện rõ lập trường tư tưởng kiên định, nói đi đôi với làm, gương mẫu trong chấp hành kỷ luật, nội quy, quy chế của nhà trường và Quân đội.
Thường xuyên quan tâm, gần gũi, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của học viên để kịp thời định hướng, uốn nắn những lệch lạc về nhận thức chính trị. Các cấp ủy, chỉ huy cần có cơ chế khuyến khích, đánh giá và nhân rộng các điển hình tiên tiến trong nêu gương để tạo động lực cho toàn thể đội ngũ cán bộ, giảng viên phát huy tốt vai trò của mình. Nêu gương phải trở thành tiêu chí bắt buộc và xuyên suốt trong mọi hoạt động giáo dục, đào tạo, quản lý và rèn luyện trong các nhà trường quân đội.
Thứ tư, lồng ghép giáo dục văn hóa chính trị với rèn luyện bản lĩnh chính trị cho học viên các nhà trường quân đội. Trong giảng dạy và sinh hoạt, giảng viên cần lồng ghép linh hoạt các nội dung về văn hóa chính trị Hồ Chí Minh, truyền thống quân đội, góp phần nuôi dưỡng lý tưởng cách mạng và tinh thần yêu nước cho học viên. Tổ chức các hoạt động thực tiễn như diễn đàn, tọa đàm, hành trình về nguồn, học tập gương Bác để rèn luyện ý chí, mục tiêu lý tưởng cách mạng, sẵn sàng chiến đấu và phục vụ Tổ quốc. Đưa nội dung giáo dục văn hóa chính trị Hồ Chí Minh, truyền thống Quân đội nhân dân Việt Nam, phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ… vào chương trình chính khóa và ngoại khóa một cách linh hoạt, sinh động, gắn với thực tiễn nhiệm vụ chính trị.
Tăng cường rèn luyện kỹ năng phản biện, xử lý thông tin, đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng để học viên biết vận dụng tri thức văn hóa chính trị vào hành động thực tiễn. Nhà trường cần tổ chức đánh giá năng lực chính trị, đạo đức, lối sống của học viên qua các tiêu chí cụ thể, qua đó kịp thời điều chỉnh nội dung và phương pháp giáo dục phù hợp. Quan trọng hơn, đội ngũ cán bộ, giảng viên phải luôn là tấm gương về bản lĩnh chính trị, góp phần khơi dậy ý thức tu dưỡng và tinh thần phấn đấu của học viên trong quá trình học tập, rèn luyện.
Thứ năm, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và sơ kết, tổng kết thực tiễn xây dựng văn hóa chính trị cho học viên các nhà trường quân đội. Các nhà trường quân đội cần xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát định kỳ và đột xuất phù hợp với đặc điểm từng đơn vị, nội dung kiểm tra phải bám sát các tiêu chí về văn hóa chính trị như nhận thức tư tưởng, hành vi ứng xử, trách nhiệm xã hội và bản lĩnh chính trị. Đồng thời, tổ chức lực lượng chuyên trách có năng lực, phẩm chất tốt để thực hiện công tác giám sát, bảo đảm tính khách quan, trung thực. Thường xuyên kiểm tra việc thực hiện chuẩn mực văn hóa chính trị trong học viên; biểu dương kịp thời những tập thể, cá nhân tiêu biểu học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh.
Việc sơ kết, tổng kết cần được tiến hành theo chu kỳ rõ ràng, có phân tích sâu sắc về ưu điểm, tồn tại, nguyên nhân và đề xuất phương hướng khắc phục. Các kết quả kiểm tra, tổng kết phải được công khai minh bạch, gắn với đánh giá thi đua, khen thưởng cũng như điều chỉnh kế hoạch đào tạo, rèn luyện. Khuyến khích các học viên, tập thể lớp học tích cực tham gia giám sát nội bộ, tự đánh giá việc thực hiện văn hóa chính trị trong chính môi trường học tập của mình. Qua đó góp phần tạo ra cơ chế kiểm tra, giám sát hai chiều, thúc đẩy tinh thần tự giác và nâng cao chất lượng giáo dục văn hóa chính trị trong toàn trường.
Thứ sáu, thường xuyên đấu tranh phản bác hiệu quả các quan điểm sai trái, xuyên tạc về Hồ Chí Minh. Trang bị cho học viên khả năng nhận diện và phản biện các thông tin sai lệch, bóp méo tư tưởng Hồ Chí Minh trên không gian mạng, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong môi trường học đường quân sự. Tăng cường giáo dục, bồi dưỡng cho học viên bản lĩnh chính trị vững vàng, lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân, đồng thời hiểu đúng, sâu sắc về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Các nhà trường cần xây dựng kế hoạch đấu tranh tư tưởng rõ ràng, tổ chức các buổi sinh hoạt chính trị, tọa đàm, học tập chuyên đề giúp học viên nhận diện và phản bác các luận điệu sai trái.
Cùng với đó, phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ, giảng viên chính trị trong định hướng tư tưởng, hướng dẫn kỹ năng phản biện và sử dụng thông tin trên không gian mạng. Nhà trường cần xây dựng các lực lượng nòng cốt, tổ tuyên truyền viên trẻ, có khả năng tiếp cận, xử lý thông tin nhanh chóng, kịp thời phản bác các thông tin sai lệch. Tích cực ứng dụng công nghệ số, xây dựng các diễn đàn, trang thông tin nội bộ để lan tỏa giá trị đúng đắn về Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ đó tạo thành “lá chắn” tư tưởng vững chắc trong học viên. Qua đó, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, giữ gìn sự trong sáng, chính nghĩa của tư tưởng Hồ Chí Minh trong môi trường giáo dục quân đội.
4. Kết luận
Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho quá trình giáo dục và xây dựng văn hóa chính trị trong quân đội nói chung, học viên các nhà trường quân đội nói riêng. Việc vận dụng tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vào xây dựng chuẩn mực hành vi, bản lĩnh chính trị và lối sống cách mạng cho học viên các nhà trường quân đội là yêu cầu mang tính chiến lược. Trước những tác động phức tạp của thời đại số, việc giáo dục văn hóa chính trị theo tư tưởng Hồ Chí Minh càng cần được đổi mới về nội dung và phương pháp. Muốn vậy, phải có sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp ủy, chỉ huy, đội ngũ giảng viên và chính bản thân học viên. Qua đó, góp phần hình thành thế hệ quân nhân trẻ có lý tưởng đúng đắn, đạo đức trong sáng, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chú thích:
1. Văn hóa chính trị Hồ Chí Minh. https://vietnamhoinhap.vn/vi/van-hoa-chinh-tri-ho-chi-minh-49874.htm
2. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 2. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 274.
3. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 12. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 672.
4. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 15. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 391.
5. Đảng Cộng sản Việt Nam (2000). Văn kiện Đảng toàn tập. Tập 8. H. NXB Chính trị quốc gia, 2000, tr. 1 – 3.
6, 9, 12. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 4. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 114, 34, 64.
7. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 5. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 151.
8. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 8. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 56.
10, 11. Hồ Chí Minh toàn tập (2011). Tập 7. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 357, 357.
13, 14. Mấy suy nghĩ về xây dựng lối sống văn hóa cho học viên trong nhà trường Quân đội.https://tapchiqptd.vn/vi/nghien-cuu-trao-doi/may-suy-nghi-ve-xay-dung-loi-song-van-hoa-cho-hoc-vien-trong-nha-truong-quan-doi/14085.html.
Tài liệu tham khảo:
1. Bộ Chính trị (2024). Quy định số 144-QĐ/TW ngày 09/5/2024 về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.
2. Quân ủy Trung ương (2021). Nghị quyết số 847-NQ/QUTW ngày 28/12/2021 về phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới.
3. Nâng cao ý thức liêm chính trong học tập của học viên ở các nhà trường quân đội hiện nay. https://www.quanlynhanuoc.vn/2025/02/25/nang-cao-y-thuc-liem-chinh-trong-hoc-tap-cua-hoc-vien-o-cac-nha-truong-quan-doi-hien-nay/
4. Xây dựng ý thức liêm chính cho học viên đào tạo sĩ quan cấp phân đội ở Học viện Hậu cần theo tư tưởng Hồ Chí Minh. https://www.quanlynhanuoc.vn/2025/03/18/xay-dung-y-thuc-liem-chinh-cho-hoc-vien-dao-tao-si-quan-cap-phan-doi-o-hoc-vien-hau-can-theo-tu-tuong-ho-chi-minh/
