ThS. Nguyễn Quế Thương
Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam
(Quanlynhanuoc.vn) – Thái Lan đã xây dựng hệ sinh thái du lịch nông nghiệp đa dạng, có giá trị gia tăng cao với các mô hình vườn trái cây, trang trại hữu cơ, farmstay và du lịch cộng đồng. Thành công này bắt nguồn từ sự phối hợp giữa chính sách nhà nước, vai trò chủ động của các địa phương và xu hướng du lịch xanh hậu đại dịch, cung cấp kinh nghiệm hữu ích cho Việt Nam trong việc phát triển du lịch nông nghiệp như một hướng đi mới cho nền kinh tế nông thôn. Bài viết phân tích sự phát triển của du lịch nông nghiệp tại Thái Lan, đặc biệt từ sau đại dịch Covid-19 nhằm rút ra kinh nghiệm cho Việt Nam trong việc khai thác tiềm năng đất nông nghiệp1.
Từ khóa: Du lịch nông nghiệp, nông thôn, hậu Covid-19, Thái Lan.
1. Đặt vấn đề
Khái niệm du lịch nông nghiệp (Agritourism) đã được tiếp cận từ nhiều góc độ nghiên cứu khác nhau. Nhìn chung, các nhà nghiên cứu đều thống nhất rằng Agritourism là loại hình du lịch gắn liền với các hoạt động sản xuất nông nghiệp, được tổ chức nhằm phục vụ các mục đích giải trí, giáo dục và bảo tồn di sản văn hóa – thiên nhiên. Các hoạt động điển hình trong du lịch nông nghiệp, bao gồm: trồng trọt, chăn nuôi, trải nghiệm ẩm thực truyền thống và tham gia sản xuất thủ công mỹ nghệ địa phương từ nguyên liệu nông nghiệp. Mục tiêu cốt lõi của du lịch nông nghiệp không chỉ nằm ở việc mang lại trải nghiệm cho du khách mà còn hướng tới bảo tồn môi trường, lịch sử và văn hóa của cộng đồng nông thôn. Thông qua đó, du lịch nông nghiệp góp phần làm gia tăng các nguồn vốn xã hội và kinh tế cho khu vực nông thôn, đồng thời, nâng cao thu nhập cho nông dân và các chủ thể khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp2.
Trong bối cảnh ngành du lịch toàn cầu chịu tác động sâu sắc từ đại dịch Covid-19, nhiều quốc gia buộc phải xem xét lại chiến lược phát triển nhằm thích ứng với những thay đổi về nhu cầu thị trường, hành vi của du khách và điều kiện dịch tễ. Thái Lan – một trong những điểm đến du lịch hàng đầu khu vực Đông Nam Á đã chủ động chuyển hướng từ du lịch đại trà sang các mô hình du lịch bền vững, an toàn và mang tính địa phương cao. Trong đó, agritourism nổi lên như một lựa chọn khả thi, không chỉ giúp phục hồi sinh kế cho cộng đồng nông thôn mà còn gắn kết ngành du lịch với nông nghiệp – một lĩnh vực vốn có thế mạnh truyền thống tại quốc gia này.
Trước khi đại dịch bùng phát, Thái Lan đã có nhiều nỗ lực trong việc phát triển du lịch nông nghiệp, tuy nhiên, chỉ đến khi Covid-19 bùng nổ và làm gián đoạn dòng khách quốc tế, agritourism mới thực sự trở thành trọng tâm chiến lược. Các mô hình trang trại, du lịch vườn trái cây, farmstay kết hợp giáo dục, hay làng du lịch sinh thái gắn với bảo tồn văn hóa, đã được khuyến khích mở rộng trên quy mô toàn quốc. Đồng thời, Chính phủ Thái Lan cũng ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, cải thiện hạ tầng kỹ thuật và nâng cao năng lực cho cộng đồng địa phương tham gia phát triển loại hình du lịch này. Với những điểm tương đồng về điều kiện tự nhiên, xã hội và nông nghiệp, Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ Thái Lan trong việc thiết kế chính sách và mô hình du lịch nông nghiệp phù hợp.
2. Tổng quan về du lịch nông nghiệp tại Thái Lan trước đại dịch Covid-19
Từ năm 2010, Thái Lan bắt đầu thúc đẩy mạnh mẽ agritourism trong bối cảnh ngành Nông nghiệp gặp nhiều thách thức và ngành Du lịch cần đa dạng hóa sản phẩm. Du lịch nông nghiệp được xem là một giải pháp khả thi. Theo một nghiên cứu năm 2019, tại Thái Lan đã có khoảng 400 trang trại/doanh nghiệp nông nghiệp tham gia cung cấp dịch vụ du lịch này3.
Sự phát triển du lịch nông nghiệp ở Thái Lan không tách rời vai trò chủ động của chính phủ và các bộ, ngành liên quan. Chính phủ Thái Lan đã lồng ghép du lịch nông nghiệp vào chiến lược phát triển du lịch quốc gia và chương trình nghị sự về phát triển nông thôn. Năm 2015, Bộ Du lịch và Thể thao cùng Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan đã phối hợp ban hành Kế hoạch tổng thể phát triển du lịch nông nghiệp 2015 – 2017. Kế hoạch này được khởi động bằng việc lựa chọn và phát triển 4 điểm đến thí điểm đầu tiên, nằm trong khuôn khổ chiến dịch “12 viên ngọc ẩn” (12 Hidden Gems) của Tổng cục Du lịch Thái Lan (TAT) nhằm quảng bá các địa phương ít được biết đến4. Mục tiêu của kế hoạch này là thúc đẩy kinh tế, nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch mới, đồng thời, phân bổ thu nhập về cho nông dân và cộng đồng địa phương.
Tiếp đó, Chính phủ Thái Lan đã triển khai một loạt sáng kiến chính sách cụ thể nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển du lịch nông. Trước hết, chiến lược “Doanh nghiệp kết nối nông nghiệp” (Business to Agriculture) được xây dựng như một nền tảng thúc đẩy mối liên kết trực tiếp giữa các doanh nghiệp du lịch (khách sạn, nhà hàng) và nông dân địa phương, đặc biệt trong hoạt động thu mua nông sản sạch và đặc sản vùng miền. Tiếp theo, chương trình phát triển nội dung du lịch nông nghiệp được triển khai rộng rãi nhằm làm nổi bật các sản phẩm du lịch đặc trưng như lưu trú nhà dân (homestay), các tuyến du lịch chuyên đề gắn với nông nghiệp – văn hóa, du lịch sinh thái nông thôn, và các hoạt động trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (Corporate Social Responsibility – CSR), góp phần hỗ trợ cộng đồng và lan tỏa giá trị xã hội tích cực. Chính phủ cũng đẩy mạnh xây dựng chợ cộng đồng và chợ nông sản tại các điểm đến du lịch, nhằm tạo kênh tiêu thụ sản phẩm trực tiếp cho nông dân và khuyến khích du khách chi tiêu tại địa phương. Ngoài ra, các bộ ngành liên quan đã ban hành nhiều hướng dẫn kỹ thuật và tiêu chuẩn dịch vụ, đồng thời thiết lập cơ chế phối hợp liên ngành giữa các lĩnh vực, như: Du lịch, Nông nghiệp, Văn hóa và Giáo dục để hỗ trợ toàn diện cho các mô hình làng du lịch nông thôn phát triển ổn định và chuyên nghiệp5. Nhờ sự hậu thuẫn mạnh mẽ này, du lịch nông nghiệp Thái Lan có định hướng phát triển rõ ràng từ trung ương, tạo tiền đề cho các mô hình ở địa phương nở rộ một cách có hệ thống.
3. Sự phát triển du lịch nông nghiệp tại Thái Lan từ sau đại dịch Covid-19
Thứ nhất, các chính sách và sáng kiến phát triển du lịch nông nghiệp của Chính phủ.
Đại dịch Covid-19 đã giáng một đòn nặng nề vào ngành Du lịch Thái Lan vốn phụ thuộc lớn vào du khách quốc tế. Tỷ trọng du lịch trong GDP giảm mạnh từ 18% năm 2019, xuống chỉ khoảng 6% năm 2020. Trước tình hình đó, Chính phủ Thái Lan chuyển hướng chiến lược sang thị trường nội địa và khu vực nông thôn. Du lịch cộng đồng tại vùng nông thôn nhanh chóng được xác định là ưu tiên quốc gia nhằm mở rộng thị trường du lịch và phân bổ thu nhập về các vùng quê. Thực tế, Chính phủ đã khởi xướng cải cách chính sách, khuyến khích tập trung phát triển du lịch gắn với khu vực nông nghiệp như một trụ cột sinh kế, định hướng du khách chuyển từ không gian đô thị về trải nghiệm địa phương6. Đại dịch cũng khiến giới chức du lịch thay đổi quan điểm: nếu trước đây chú trọng dòng khách cao cấp, nay họ nhận ra lợi ích từ dòng khách nội địa trung bình và bình dân có xu hướng chi tiêu đa dạng, đem lại sinh kế cho nhiều cơ sở nhỏ lẻ tại địa phương7. Vì vậy, Chính phủ và các cơ quan du lịch Thái Lan đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ để thúc đẩy du lịch nông thôn sau dịch, như:
(1) Chính phủ Thái Lan đã nhanh chóng ban hành các cải cách chính sách để kích thích du lịch nội địa, coi nông nghiệp – nông thôn là trụ cột phân phối thu nhập mới thay thế du lịch quốc tế8. Do đó, người dân Thái Lan được khuyến khích đi du lịch ngay trên quê hương mình, vừa giữ an toàn trong dịch bệnh, vừa hỗ trợ sinh kế cộng đồng nông thôn.
(2) Sau đại dịch, xu hướng du lịch xanh, đề cao sức khỏe được người Thái hưởng ứng mạnh mẽ. Chính phủ và Tổng cục Du lịch Thái Lan đã triển khai sáng kiến “Hành trình du lịch hữu cơ tuyệt vời” (Amazing Organic Trip) nhằm tái thiết ngành du lịch theo hướng có trách nhiệm hơn. Sáng kiến này tập trung vào các hoạt động canh tác hữu cơ, trải nghiệm ẩm thực lành mạnh và giảm phát thải carbon, qua đó lồng ghép mục tiêu phát triển bền vững vào sản phẩm du lịch9. Đây là bước đi cụ thể để gắn kết hai trụ cột kinh tế quan trọng của Thái Lan là nông nghiệp và du lịch trong giai đoạn hậu Covid-19.
(3) Giới hoạch định chính sách Thái Lan cho rằng phát triển du lịch nông nghiệp bền vững đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa vai trò định hướng của Nhà nước và sự tham gia chủ động của cộng đồng địa phương. Sau đại dịch Covid-19, nhiều khuyến nghị chính sách đã được đưa ra, tập trung vào việc hỗ trợ tài chính và nâng cao năng lực cho nông dân trong vai trò nhà cung cấp dịch vụ du lịch. Đồng thời, nhà nước cũng nỗ lực hoàn thiện khung pháp lý nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các mô hình Agritourism vận hành một cách chính thức và ổn định. Ngoài sự hỗ trợ từ nhà nước, chính quyền các cấp còn khuyến khích cộng đồng dân cư thành lập hoặc tham gia các hợp tác xã du lịch, đóng vai trò trung tâm trong quá trình xây dựng sản phẩm, quản lý dịch vụ, và bảo tồn giá trị văn hóa bản địa. Chính tinh thần này – kết hợp giữa chính sách hỗ trợ nhất quán và nội lực cộng đồng – đã trở thành yếu tố nền tảng giúp Agritourism Thái Lan phục hồi nhanh chóng và phát triển mạnh mẽ sau đại dịch10.
Thứ hai, sự phát triển của du lịch nông nghiệp sau đại dịch Covid-19.
Nhờ các chính sách hỗ trợ từ chính phủ và định hướng phát triển rõ ràng, nhiều mô hình du lịch nông nghiệp sáng tạo đã được hình thành hoặc tái cấu trúc trong giai đoạn hậu Covid-19 nhằm đáp ứng nhu cầu mới của thị trường du lịch.
Theo một khảo sát vào năm 2024, các mô hình du lịch mới này, bao gồm: tham quan trang trại chăn nuôi gia súc – gia cầm, các cơ sở nuôi trồng thủy sản, vườn hoa theo mùa; trải nghiệm tại ruộng muối truyền thống, cánh đồng hướng dương, vườn dâu trái vụ, đồn điền dừa, các nông trại miền núi, hay các homestay ở nông thôn… cho nhiều nhóm đối tượng du khách khác nhau. Bên cạnh việc đổi mới về nội dung trải nghiệm, du lịch nông nghiệp cũng tích cực ứng dụng công nghệ nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng cường hiệu quả tiếp thị. Mô hình nông nghiệp thông minh như trồng trọt thủy canh hay quản lý trang trại bằng công nghệ số đã được nhiều nông dân áp dụng11. Các trang trại du lịch cũng tăng cường đầu tư vào tiếp thị số, duy trì nội dung trực tuyến hấp dẫn trên mạng xã hội và các nền tảng chia sẻ trải nghiệm, đồng thời triển khai các kênh kết nối trực tuyến với du khách12.
Một trong những hình thức đổi mới tiêu biểu của du lịch nông nghiệp Thái Lan trong giai đoạn hậu đại dịch là các mô hình “học tập trải nghiệm tại nông trại”. Không chỉ mang tính giáo dục, những trải nghiệm này còn góp phần tạo ra sự kết nối sâu sắc giữa du khách và đời sống của người dân bản địa, thúc đẩy sự thấu hiểu lẫn nhau giữa các vùng văn hóa khác biệt. Một ví dụ điển hình là hoạt động “một ngày làm nông dân” – một sản phẩm du lịch trải nghiệm đã thu hút đông đảo du khách quốc tế trong những năm gần đây. Tại bản Mae Klang Luang (tỉnh Chiang Mai, miền Tây Bắc Thái Lan), cộng đồng người Paganyaw (một nhóm dân tộc thiểu số thuộc tộc Karen) đã khéo léo khai thác truyền thống canh tác lúa cổ xưa để phát triển thành một mô hình du lịch độc đáo. Vào mùa gieo cấy lúa (tháng 9 – 10 hằng năm), du khách có thể cùng người dân xuống đồng, học cách xới đất, cấy mạ và chăm sóc lúa nước trên những thửa ruộng bậc thang. Đến mùa gặt (tháng 11 năm nay – tháng 1 năm sau), khách du lịch lại được hòa mình vào không khí lễ hội thu hoạch, trực tiếp tham gia gặt lúa, phơi thóc và tìm hiểu kỹ thuật canh tác truyền thống được lưu truyền qua nhiều thế hệ13.
Ngoài lúa gạo, cà phê cũng là một sản phẩm nông nghiệp được lồng ghép hiệu quả vào du lịch nông thôn miền núi Thái Lan. Tại vùng đồi núi Chiang Rai, nơi cư trú của cộng đồng người Akha, các vườn cà phê canh tác lâu đời, vốn được hình thành từ các Dự án Hoàng gia nhằm hỗ trợ sinh kế cho người dân tộc thiểu số đã được mở rộng thành điểm đến hấp dẫn cho khách du lịch. Tại đây, du khách không chỉ được giới thiệu về quy trình canh tác cà phê, mà còn có thể theo chân người dân địa phương hái cà phê chín, học cách phân loại hạt, tham gia quy trình rang xay thủ công và thưởng thức những ly cà phê nguyên bản giữa khung cảnh thiên nhiên núi rừng thơ mộng14.
Ngoài ra, nhiều mô hình du lịch nông nghiệp độc đáo cũng đã xuất hiện dựa trên đặc thù sinh thái và văn hóa từng vùng. Chẳng hạn, tour tham quan ruộng muối truyền thống cho phép du khách chứng kiến quy trình kết tinh muối thủ công; du lịch kết hợp vườn dừa và lúa nước tạo cơ hội trải nghiệm đa dạng chuỗi giá trị nông nghiệp miền nhiệt đới; hay việc khai thác lợi thế vùng cao để phát triển các sản phẩm du lịch gắn với văn hóa dân tộc thiểu số, như ở Chiang Rai hoặc Mae Hong Son, đã mở ra hướng phát triển mới cho nông thôn miền núi15.
Mặt khác, trong thời gian gián đoạn do đại dịch Covid-19, một số doanh nghiệp du lịch tại Thái Lan đã chủ động tận dụng cơ hội để tái cấu trúc mô hình kinh doanh theo hướng gắn kết sâu hơn với nông nghiệp sạch và phát triển bền vững. Một ví dụ điển hình là khu nghỉ dưỡng Suan Sampran tại tỉnh Nakhon Pathom, nơi đã được chuyển đổi thành mô hình du lịch hữu cơ tích hợp từ năm 2020. Trung tâm của mô hình này là khu vực mang tên “Làng Hữu cơ Pathom”, với diện tích 12 mẫu, bao gồm các vườn thảo mộc, rau và cây ăn quả được canh tác theo phương pháp hữu cơ, đồng thời, cung cấp nguyên liệu trực tiếp cho chuỗi nhà hàng trong khu nghỉ dưỡng. Du khách đến đây không chỉ được tham quan trang trại mà còn được trực tiếp trải nghiệm một loạt hoạt động gắn với đời sống nông nghiệp và văn hóa địa phương, như: nhuộm vải bằng thảo mộc, làm xà phòng và tẩy tế bào chết từ gạo, chế biến bột và bánh từ chuối, hay đan lát thủ công từ lá chuối. Những trải nghiệm này không chỉ làm sâu sắc thêm sự kết nối giữa du khách và cộng đồng nông thôn, mà còn góp phần truyền tải các giá trị cốt lõi của nông nghiệp bền vững, văn hóa truyền thống và phong cách sống hài hòa16.
Việc thay đổi hành vi của du khách sau đại dịch cũng là một yếu tố quan trọng định hình sự phát triển của du lịch nông nghiệp tại Thái Lan. Sau thời gian giãn cách kéo dài và những lo ngại y tế đi kèm, du khách ngày càng có xu hướng ưu tiên các điểm đến gần gũi với thiên nhiên, có không gian mở và đảm bảo sức khỏe thể chất – tinh thần. Nhu cầu trải nghiệm các loại hình du lịch xanh, du lịch văn hóa và du lịch khám phá thiên nhiên vì thế tăng mạnh. Năm 2024, Thái Lan ghi nhận sự quan tâm đáng kể của du khách đối với các địa phương có sản phẩm du lịch gắn với bản sắc văn hóa và cảnh quan sinh thái đặc trưng. Du lịch chăm sóc sức khỏe (wellness tourism) cũng ghi nhận sự tăng trưởng đột biến khi ngày càng nhiều du khách tìm kiếm những trải nghiệm giúp tái tạo năng lượng, cân bằng tinh thần và nâng cao thể chất thông qua trị liệu tự nhiên, yoga, thiền định, spa thảo mộc, v.v. Đáng chú ý, trong bối cảnh du lịch đại chúng còn tiềm ẩn rủi ro dịch tễ, du lịch nông nghiệp nổi lên như một lựa chọn an toàn và linh hoạt cho thị trường nội địa. Nhờ đặc điểm không gian mở, mật độ du khách thấp và khả năng tổ chức các hoạt động ngoài trời, các điểm du lịch nông thôn dễ dàng đáp ứng yêu cầu về giãn cách xã hội và mang lại cho du khách cảm giác an tâm17.
Có thể nói, thực tiễn nêu trên tại Thái Lan cho thấy rằng du lịch nông nghiệp, khi được phát triển một cách chiến lược và gắn với lợi ích của cộng đồng, có thể đóng góp tích cực vào việc thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), đặc biệt là các mục tiêu về xóa đói giảm nghèo, tăng trưởng kinh tế toàn diện, bình đẳng xã hội, bảo tồn văn hóa – môi trường và sử dụng hiệu quả tài nguyên đất đai18. Đây chính là một kinh nghiệm thực tiễn có giá trị đối với các quốc gia đang trong quá trình định hình chiến lược phát triển du lịch nông thôn, trong đó có Việt Nam.
4. Một số kinh nghiệm cho Việt Nam
Từ kinh nghiệm thành công của Thái Lan, Việt Nam có thể rút ra nhiều bài học trong việc phát triển du lịch nông nghiệp gắn với sử dụng hiệu quả đất đai ở nông thôn.
Trước hết, vai trò định hướng của Nhà nước và tầm nhìn chiến lược vĩ mô là yếu tố then chốt. Việc Thái Lan đưa du lịch nông thôn trở thành trọng tâm trong kế hoạch phục hồi kinh tế, ban hành các chính sách ưu tiên cùng các gói hỗ trợ thiết thực đã tạo nên một nền tảng vững chắc cho sự phát triển của lĩnh vực này. Tương tự, Việt Nam cần xây dựng một chiến lược quốc gia riêng về du lịch nông nghiệp trong bối cảnh hậu Covid-19, được lồng ghép chặt chẽ vào chương trình phục hồi du lịch nói chung và Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
Hai là, bên cạnh yếu tố chính sách, đa dạng hóa và sáng tạo sản phẩm là chìa khóa quan trọng để thu hút du khách trong bối cảnh hậu đại dịch. Kinh nghiệm từ Thái Lan cho thấy, việc phát triển linh hoạt nhiều loại hình du lịch nông nghiệp, phù hợp với điều kiện sinh thái – văn hóa từng vùng và thị hiếu mới của du khách là yếu tố cần thiết để nâng cao sức cạnh tranh của điểm đến. Việt Nam, với lợi thế tài nguyên nông nghiệp phong phú và đa dạng, hoàn toàn có thể khai thác các tiềm năng sẵn có để xây dựng những sản phẩm du lịch nông nghiệp mang tính trải nghiệm đặc sắc, như các mô hình kết hợp nông nghiệp công nghệ cao với du lịch giáo dục, hay mô hình du lịch cộng đồng gắn với sinh hoạt thường nhật của người dân nông thôn.
Ba là, nông dân Việt Nam cần được hỗ trợ để trở thành những “doanh nhân du lịch” thực thụ. Các nghiên cứu tại Thái Lan đã chỉ ra bốn yếu tố cốt lõi góp phần vào sự thành công của du lịch nông nghiệp, bao gồm: vị trí địa lý thuận lợi, tư duy khởi nghiệp của nông dân, chất lượng sản phẩm gắn với câu chuyện văn hóa đặc trưng, và chiến lược truyền thông hiệu quả19. Điều này gợi ý rằng, ngoài lợi thế tài nguyên sẵn có, nông dân Việt Nam cần được hỗ trợ để trở thành những “doanh nhân du lịch” thực thụ. Nhà nước và các tổ chức do đó có thể triển khai các khóa tập huấn về kỹ năng làm du lịch, từ việc xây dựng câu chuyện hấp dẫn cho sản phẩm – dịch vụ (chẳng hạn câu chuyện về nguồn gốc đặc sản, văn hóa địa phương) đến kỹ năng quảng bá trên mạng xã hội và các kênh số, hay kết nối người dân với các doanh nghiệp lữ hành để mở rộng thị trường cho du lịch nông thôn.
Bốn là, phát triển du lịch nông nghiệp chính là một giải pháp thúc đẩy sử dụng đất nông thôn hiệu quả và bền vững. Kinh nghiệm toàn cầu cho thấy, du lịch nông nghiệp giúp nông dân đa dạng hóa sinh kế mà không từ bỏ sản xuất nông nghiệp. Thay vì chỉ trông chờ thu nhập từ cây trồng, vật nuôi, người nông dân có thể có nguồn thu nhập bổ sung đáng kể thông qua các dịch vụ du lịch trên chính mảnh đất của mình20. Tại Thái Lan, nhiều nông hộ nhờ làm du lịch mà cải thiện rõ rệt đời sống, đồng thời, vẫn duy trì nghề nông truyền thống và truyền lại cho thế hệ sau. Đối với Việt Nam – nước nông nghiệp đang trong quá trình công nghiệp hóa, du lịch nông nghiệp có thể là hướng đi giúp giữ chân người dân ở lại nông thôn bằng sinh kế bền vững, hạn chế tình trạng bỏ hoang đất đai hoặc di cư lao động. Thông qua việc đón khách du lịch, các giá trị văn hóa, ẩm thực và tri thức nông nghiệp bản địa của Việt Nam cũng có cơ hội được bảo tồn và quảng bá rộng rãi hơn. Đây chính là mục tiêu kép mà Việt Nam có thể đạt được nếu biết vận dụng hiệu quả kinh nghiệm từ Thái Lan.
5. Kết luận
Sự phục hồi và phát triển của du lịch nông nghiệp tại Thái Lan sau đại dịch Covid-19 là một minh chứng rõ rệt cho năng lực thích ứng và tái cấu trúc ngành Du lịch theo hướng bền vững, lấy cộng đồng làm trung tâm. Dưới sự định hướng và hỗ trợ từ Chính phủ, Thái Lan đã không chỉ ứng phó hiệu quả với khủng hoảng du lịch toàn cầu, mà còn tận dụng cơ hội để nâng cao vai trò của khu vực nông thôn trong nền kinh tế du lịch quốc gia. Đối với Việt Nam, một quốc gia có cơ cấu nông nghiệp tương đồng và giàu tiềm năng du lịch nông thôn, kinh nghiệm từ Thái Lan mang nhiều giá trị tham khảo. Việc thúc đẩy du lịch nông nghiệp không chỉ là hướng đi khả thi để phục hồi kinh tế hậu Covid-19, mà còn là công cụ hữu hiệu để phát triển nông thôn bền vững, giữ gìn văn hóa bản địa và bảo vệ quỹ đất nông nghiệp trong bối cảnh đô thị hóa ngày càng gia tăng.
Chú thích:
1. Bài viết thuộc nhiệm vụ nghiên cứu khoa học cấp cơ sở năm 2025 “Quản lý và sử dụng đất nông nghiệp ở Thái Lan hiện nay” do ThS. Nguyễn Quế Thương làm chủ nhiệm.
2. Adom, D., Alimov, A., & Gouthami, V. (2021). Agritourism as a preferred travelling trend in boosting rural economies in the post-COVID-19 period: Nexus between agriculture, tourism, art and culture. Journal of Migration, Culture and Society, 1(1), pp.7-19, p.10.
3. Tseng, M. L., Chang, C. H., Wu, K. J., Lin, C. W. R., Kalnaovkul, B., & Tan, R. R. (2019). Sustainable agritourism in Thailand: Modeling business performance and environmental sustainability under uncertainty. Sustainability, 11(15), 4087.
4. Thailand enhances its agro tourism offers with a pilot project near Bangkok, TAT News. https://www.tatnews.org/2016/02/thailand-enhances-its-agro-tourism-offers-with-a-pilot-project-near-bangkok, truy cập ngày 23/5/2025.
5. Thailand launches four pilot agro tourism destinations. TAT News. https://www.tatnews.org/2015/08/thailand-launches-four-pilot-agro-tourism-destinations/#:~:text=H,roots%20level.%E2%80%9D, truy cập ngày 23/5/2025.
6, 18. Damnet, A., Sangnak, D., & Poo-Udom, A. (2024), pp.1-5; pp.1-2.
7. Post-Covid and the changing face of Thai tourism. https://eng.mizzima.com/2024/05/19/10040#:~:text=But%20the%20COVID,travelers%20bring%20to%20the%20country, truy cập ngày 23/5/2025.
8. Damnet, A., Sangnak, D., & Poo-Udom, A. (2024). Thailand’s innovative agritourism in the post COVID-19 new normal: A new paradigm to achieve sustainable development goals. Research in Globalization, 8, 100171, pp.1-14, pp.1.
9. Thái Lan phát triển du lịch nông nghiệp. https://baobariavungtau.com.vn/du-lich/202403/thai-lan-phat-trien-du-lich-nong-nghiep,ruy cập ngày 21/5/2025.
10. Sangnak D, Poo-Udom A, Tamnanwan P, et al. (2025). Agritourism as a catalyst for sustainable rural development: Innovations, challenges, and policy perspectives in the post-Covid-19 era. Journal of Infrastructure, Policy and Development. 9(1): 11185, pp.1-29.
11, 15. Sangnak D, Poo-Udom A, Tamnanwan P, et al. (2025), pp.1; pp.1.
12. Sitthikun, S., Leelapattana, W., Thongma, W., Thongma, W., & Thongma, C. (2024). Enhancing Agritourism in Thailand Through Digital Marketing Strategies: Challenges and Opportunities in the New Normal. RMUTL Journal of Business Administration and Liberal Arts, 12(2), 239–256, p.239.
13. Cách Thái Lan phát triển các mô hình du lịch nông nghiệp là kinh nghiệm giúp các nơi triển khai. https://toquoc.vn/cach-thai-lan-phat-trien-cac-mo-hinh-du-lich-nong-nghiep-la-kinh-nghiem-giup-cac-noi-trien-khai-20240221162107788.htm, truy cập ngày 23/5/2025.
14. Batra, Sugandhi (2024). Thailand’s Best-Kept Secret: Agro-Tourism, Thaiger. https://thethaiger.com/travel/thailands-best-kept-secret-agro-tourism, truy cập ngày 23/5/2025.
16. Leksuma, P., Chuamuangphan, N., Rungmanee, T., Sroiraya, S., Pongma, P., & Thetruang, P. (2020). The development of organic agrotourism route connection in Ban Hua Ao Community, Sam Phan District, Nakhon Pathom Province, to promote tourism potential. Interdisciplinary Research Review, 15(1), 22-30.
17, 20. Adom, D., Alimov, A., & Gouthami, V. (2021), pp.7-19; pp. 7-19.
19. Duhamel, P. N., Pathak, S., Ling Chen Yii, J., & Thammachote, P. (2024). Exploring Critical Success Factors in Agritourism: A Mixed-Methods Approach. Journal of Human, Earth, and Future, 5(3), 421-437.
