TS. Phan Hương Thảo
TS. Trần Việt Thảo
TS. Lê Thị Trâm Anh
Trường Đại học Thương mại
(Quanlynhanuoc.vn) – Giao thông vận tải là một trong những ngành sử dụng nhiên liệu hóa thạch, phát thải khí nhà kính lớn trong nền kinh tế Việt Nam, do đó, việc đặt mục tiêu trung hòa phát thải sẽ mở ra cơ hội chuyển đổi lớn cho quốc gia, tuy nhiên, cũng sẽ mang đến không ít những khó khăn và thách thức cần sự chung tay của toàn xã hội và hỗ trợ mạnh mẽ từ quốc tế. Chính vì vậy,các chính sách và sáng kiến trong tương lai của Việt Nam về chuyển đổi sang năng lượng xanh sẽ giúp ngành công nghiệp về phương tiện không phát thải phát triển nhanh và mạnh mẽ tại thị trường trong nước và thị trường nước ngoài, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Từ khóa: Sử dụng xe điện; phát triển bền vững; mục tiêu; năng lượng xanh; tăng trưởng xanh.
1. Đặt vấn đề
Việt Nam là một trong những quốc gia đang phát triển nhanh chóng tại khu vực châu Á và cũng đang phải đối mặt với một loạt thách thức về môi trường và bền vững. Muốn phát triển bền vững thì mục tiêu trung hòa carbon (CO2) phải được coi là một trong những mục tiêu quan trọng nhất.
Ở Việt Nam, chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh nhấn mạnh quan điểm nhất quán của Chính phủ là sẽ tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhưng không phải tăng trưởng bằng mọi giá hay đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng trong ngắn hạn mà phải là tăng trưởng xanh và bền vững. Tại Hội nghị COP26, Việt Nam đã cam kết sẽ đạt lượng trung hòa carbon vào năm 2050. Thực tế đã chứng minh, trong hơn một thập kỷ qua, các quốc gia luôn quan tâm đến vấn đề biến đổi khí hậu và tìm mọi cách nhằm giảm lượng khí thải CO2 ra môi trường.
Tại châu Âu, trong tổng số lượng phát thải CO2 thì giao thông vận tải chiếm khoảng 30% lượng khí thải nhà kính, trong đó 72% là vận tải đường bộ1 và tiếp tục có xu hướng gia tăng nhanh kể từ năm 1990 ở hầu hết các quốc gia.
Việt Nam là nước đang phát triển, tiến trình công nghiệp hóa mới chỉ bắt đầu trong hơn ba thập kỷ qua và đang trên đà phát triển mạnh mẽ trong những năm sắp tới. Với mục tiêu tăng trưởng GDP 6,5% mỗi năm2, các ngành và lĩnh vực đóng vai trò chủ đạo để phát triển kinh tế đang là những ngành có mức độ phát thải khí nhà kính cao, việc đặt mục tiêu chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải mạnh mẽ tiến tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 có thể sẽ dẫn đến những thách thức to lớn đối với tăng trưởng kinh tế và điều tiết hài hòa giữa các ngành kinh tế.
Giao thông vận tải là một trong những ngành sử dụng nhiên liệu hóa thạch, phát thải khí nhà kính lớn trong nền kinh tế Việt Nam, do đó, việc đặt mục tiêu trung hòa phát thải sẽ mở ra cơ hội chuyển đổi lớn cho quốc gia, tuy nhiên, cũng sẽ mang đến không ít những khó khăn và thách thức. Các nghiên cứu cho thấy, ngành Giao thông vận tải tiêu thụ trên 55% lượng nhiên liệu dầu mỏ và phát thải ra khoảng 25% tổng lượng CO2 toàn cầu. Trong đó, tỷ lệ này từ các phương tiện giao thông đường bộ chiếm tới 17%3.
Để giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí trong lĩnh vực giao thông vận tải, xe điện được đánh giá có ưu thế hơn bởi loại phương tiện này không phát thải các chất gây ô nhiễm không khí, hiệu suất sử dụng năng lượng cao, dễ tích hợp các tính năng hỗ trợ lái xe hiện đại, xe tự lái. Trên thế giới, tỷ lệ xe điện mới bán ra hiện nay khoảng 2% và ước tính đến năm 2030 là 30% (riêng tại Hoa Kỳ là 50%)4. Vì vậy, cơ hội để Việt Nam thu hút thêm nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào ngành công nghiệp phương tiện, trang thiết bị không phát thải còn khá non trẻ tại Việt Nam.
Việc phát triển các loại phương tiện sử dụng điện tại Việt Nam là tương lai gần với mục tiêu nhằm giảm phát thải CO2 như Việt Nam đã cam kết theo thỏa thuận Paris. Tuy nhiên, nước ta vẫn phải đối mặt với một số thách thức trong việc khuyến khích sản xuất và sử dụng xe điện hướng đến mục tiêu phát triển bền vững. Bài viết sử dụng phương pháp định tính nhằm nêu những thuận lợi và khó khăn trong khuyến khích sử dụng xe điện tại Việt Nam, hướng đến thực hiện mục tiêu phát triển bền vững. Trên cơ sở đó, đề xuất một số khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng xe điện ở Việt Nam.
2. Tổng quan về thị trường xe điện tại Việt Nam
Hiện nay, xe điện không phải là một phương tiện đi lại hoàn toàn mới mẻ. Xuất hiện từ năm 2007, xe đạp điện với tính nhỏ gọn, vận tốc hạn chế đã trở thành một trào lưu trong quá khứ. Các loại xe đạp điện thời điểm đó sử dụng kết hợp pin và bàn đạp trong trường hợp hết pin. Do chủ yếu được nhập khẩu từ các hãng sản xuất Trung Quốc không có tên tuổi và công nghệ sản xuất xe điện trong quá khứ chưa thực sự phát triển, các loại xe đạp điện thường có chất lượng thấp, sử dụng pin acid với độ bền tối đa là 3 năm. Khâu phân phối xe đạp điện tại thời điểm đó chủ yếu được bán qua các cửa hàng kinh doanh nhỏ lẻ và tập trung chủ yếu tại các thành phố lớn mà chưa hình thành các đại lý phân phối hay hệ thống phân phối chính thức. Khâu quảng cáo và xúc tiến bán cũng không được các nhà sản xuất Trung Quốc quan tâm mà chỉ tập trung vào công tác bán sản phẩm. Khâu dịch vụ sau bán cũng như sửa chữa các loại xe đạp điện cũng chủ yếu được vận hành dưới dạng tự phát. Do các hạn chế nêu trên, xe đạp điện nhanh chóng thoái trào mặc dù vẫn duy trì được một lượng khách hàng nhất định (Terra Motor Corporation, 2013).
Cùng với sự phát triển của ngành Du lịch, xe điện chở khách bắt đầu được sử dụng phổ biến trong các khu nghỉ dưỡng, nhất là xe điện bốn bánh chở khách du lịch tại thành phố Hà Nội, Hạ Long (Quảng Ninh), Đà Nẵng và Huế. Các loại xe điện chở khách này chủ yếu được nhập khẩu từ Trung Quốc với tốc độ thấp (Lê Anh Tuấn và cộng sự, 2021).
Tháng 11/2018, Vinfast – công ty con của Tập đoàn Vingroup chuyên sản xuất xe máy và ô tô ra mắt dòng xe máy điện đầu tiên. Và tiếp tục cho ra đời các mẫu xe máy điện phục vụ cho các phân khúc khác nhau từ học sinh cho tới người đi làm. Ở giai đoạn đầu, xe máy điện Vinfast được thị trường Việt Nam đón nhận khá tốt với ngày càng nhiều người sử dụng xe điện thay cho xe máy chạy xăng. Tuy nhiên, cho đến nay, tỷ lệ sử dụng xe máy điện đang có dấu hiệu chững lại cho thấy Vinfast vẫn chưa thể cạnh tranh với các thương hiệu xe máy lớn tại Việt Nam, như: Honda và Yamaha.
Đến cuối năm 2021, Vinfast chính thức đưa vào hoạt động tuyến xe buýt điện Vinbus tại Hà Nội giúp kết nối khu đô thị Ocean Park với trung tâm thành phố Hà Nội với giá vé bằng với xe buýt thông thường. Tháng 8/2022, mô hình tương tự cũng được triển khai tại TP. Hồ Chí Minh. Đầu năm 2022, Vinfast chính thức giới thiệu các mẫu xe ô tô điện hoàn toàn mới đánh dấu bước chuyển mình của doanh nghiệp này từ sản xuất ô tô sử dụng động cơ đốt trong sang sản xuất ô tô điện và hướng tới xuất khẩu. Lần đầu tiên Việt Nam có một doanh nghiệp sản xuất ô tô nội địa hướng sản phẩm ra nước ngoài, dù trước đó, các thương hiệu ô tô Vinfast vẫn chưa thực sự làm chủ được thị trường nội địa. Hiện nay, các thương hiệu xe nổi tiếng tại Việt Nam, như: Toyota, Honda, Kia và Nissan cũng bắt đầu giới thiệu dòng xe điện giúp tiết kiệm nhiên liệu. Tuy nhiên, vẫn chưa có các số liệu thống kê về thị trường xe điện tại Việt Nam.
3. Thuận lợi và khó khăn khi sử dụng xe điện
Sự biến đổi khí hậu do phát thải nhà kính hiện nay là một trong những thách thức lớn mà con người và cộng đồng thế giới phải đối mặt. Phương tiện vận tải là một trong các nguyên nhân chính gây biến đổi khí hậu và là một trong những thách thức lớn nhất làm trầm trọng tình hình biến đổi khí hậu. Tại Việt Nam, với số lượng các loại phương tiện giao thông lớn, tốc độ tăng trưởng cao, qua nhiều năm sử dụng có chất lượng khí thải kém đang lưu hành đã làm ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, gây tình trạng ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng. Tại nhiều thành phố lớn, như:Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh…, với số lượng các loại phương tiện giao thông lớn, trong đó nhiều loại phương tiện giao thông có chất lượng kém vẫn đang lưu hành dẫn đến thải lượng ô nhiễm không khí từ hoạt động giao thông vận tải đang có xu thế gia tăng, đặc biệt là sự phát thải các khí CO, NO2, VOC (các thành phần chính trong khí thải động cơ). Xe máy hiện vẫn là nguồn gây ra các loại khí ô nhiễm, đặc biệt đối với các khí thải như CO và VOC ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người dân.
3.1. Thuận lợi trong việc sử dụng xe điện đối với mục tiêu phát triển bền vững
Một là, sử dụng xe điện phù hợp với định hướng chính sách phát triển chung của Việt Nam, giúp phát triển kinh tế.
Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, khuyến khích các hộ gia đình sử dụng năng lượng tái tạo và sạch, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp và giao thông; Nghị quyết số 136/NQ-CP ngày 25/9/2020 của Chính phủ về phát triển bền vững, đẩy mạnh việc sử dụng nhiên liệu sạch cho các phương tiện cơ giới đường bộ; Quyết định số 1168/QĐ-TTg ngày 16/7/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 đã khuyến khích sản xuất các dòng xe thân thiện môi trường (xe tiết kiệm nhiên liệu, xe hybrid, xe chạy điện…). Đặc biệt, các chính sách ưu đãi sản xuất trong nước, các doanh nghiệp lắp ráp hoặc sản xuất xe điện sẽ được hưởng các ưu đãi về thuế khi đầu tư cơ sở sản xuất tại Việt Nam. Điều này giúp tạo ra lợi thế cho các sản phẩm xe điện nội địa so với xe nhập khẩu, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế.
Hai là, sử dụng xe điện không gây ô nhiễm không khí.
Vấn đề ô nhiễm chính liên quan đến phương tiện vận tải là vấn đề phát thải khí carbon dioxide (CO2) tạo ra những hiệu ứng thay đổi khí nhà kính, chất bụi mịn đã gây ảnh hưởng đến vấn đề sức khỏe,như: viêm phế quản, phế quản phổi, phù phổi cấp tính và một số bệnh ảnh hưởng đến hệ tim mạch và phổi. Ủy ban châu Âu (2001) ủng hộ việc sử dụng phương tiện vận thải thay thế nhiên liệu truyền thống động cơ xăng, như: xe điện chạy pin, xe điện nhiên liệu hỗn hợp. Ví dụ, tại Australia, Chính phủ nỗ lực trong việc cung cấp hạ tầng cơ sở điện thông minh nhằm khuyến khích sử dụng xe điện nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Ba là, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Các phương tiện sử dụng xăng và dầu dựa vào nguồn nhiên liệu hóa thạch có hạn và việc khai thác nguồn tài nguyên này ngày càng tốn kém và trở nên khan hiếm. Chuyển đổi sang xe điện giúp giảm sự phụ thuộc vào các nguồn tài nguyên có hạn này, giảm nguy cơ cạn kiệt tài nguyên, và giảm tiềm năng xung đột chính trị liên quan đến việc nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch. Động cơ điện có hiệu suất cao hơn so với động cơ đốt trong, điều này dẫn đến mức tiêu thụ năng lượng thấp hơn trên mỗi dặm di chuyển. Hiệu quả này cũng đồng nghĩa với khả năng tiết kiệm chi phí năng lượng cho người tiêu dùng.
Bốn là, tiết kiệm chi phí cho người tiêu dùng.
Chi phí mua một chiếc xe điện thấp hơn so với một chiếc xe dùng động cơ đốt trong thông thường. Hơn nữa, lượng điện tiêu thụ của xe điện so với giá thành xăng dầu cũng tiết kiệm chi phí hơn rất nhiều lần. Nếu nói về lợi ích của xe điện so với xe sử dụng động cơ đốt trong thì trực quan nhất là khả năng tiết kiệm chi phí. Xe điện có chi phí vận hành thấp hơn rất đáng kể, bao gồm cả chi phí vận hành, nhiên liệu và sửa chữa. Chi phí điện có thể giảm hơn nữa nếu việc sạc được lấy từ các nguồn năng lượng tái tạo lắp đặt tại nhà. Bên cạnh đó, việc sử dụng xe điện sẽ giúp tiết kiệm chi phí bảo trì: xe điện có hệ truyền động đơn giản hơn xe chạy bằng nhiên liệu, do đó yêu cầu bảo trì, bảo dưỡng xe cũng ít hơn đáng kể.
3.2. Những khó khăn, hạn chế
Thứ nhất, người tiêu dùng Việt Nam vẫn chưa thực sự quan tâm nhiều tới việc chuyển sang sử dụng xe điện. Mặc dù xe điện 2 bánh đã được bán tại Việt Nam trong thời gian khá dài, tuy nhiên, phần lớn người tiêu dùng vẫn ưu tiên sử dụng xe xăng. Với suy nghĩ cho rằng có quá ít sự lựa chọn, sự hoài nghi về một thương hiệu, một loại hình phương tiện mới, cách thức sử dụng và những hạn chế vốn có của xe điện đã trở thành rào cản khiến xe điện chưa thực sự phổ biến tại Việt Nam.
Thứ hai, giá xe điện tại Việt Nam vẫn còn cao hơn rất nhiều so với các loại xe sử dụng động cơ đốt trong. Hiện tại chưa có các ưu đãi về tài chính cũng như các ưu tiên khi tham gia giao thông cho xe điện. Do đó, chênh lệch về giá giữa xe điện và xe sử dụng động cơ đốt trong còn cao và người tiêu dùng lựa chọn xe điện không được hưởng nhiều lợi ích mà xe điện mang lại, ngoại trừ lợi ích về môi trường. Tại hầu hết các nước, lợi ích về kinh tế và các quyền ưu tiên khi tham gia giao thông vẫn là những động lực cơ bản thúc đẩy người tiêu dùng lựa chọn xe điện.
Thứ ba, hạ tầng sạc điện của Việt Nam gần như chưa phát triển. Đến nay, mới chỉ có Vinfast đang đầu tư xây dựng 2.000 trạm sạc (tương ứng với 40.000 trụ sạc) trên khắp cả nước mà không nhận được sự hỗ trợ từ phía cơ quan nhà nước. Việc xây dựng hệ thống trạm sạc riêng là tốt cho thị trường trong ngắn hạn nhưng về dài hạn, khi có nhiều doanh nghiệp cùng bán xe điện sẽ tạo nên nhiều bất cập. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, việc xây dựng hệ thống trạm sạc cần phải có sự tham gia của Nhà nước và doanh nghiệp, trong đó Nhà nước phải giữ vai trò làm chủ cuộc chơi, thiết lập các tiêu chuẩn thống nhất. Hơn nữa, việc phát triển hệ thống trạm sạc mà không gắn với phát triển số lượng xe điện lưu hành trên thị trường có thể gây nên tình trạng lãng phí nguồn lực đầu tư. Bên cạnh đó, để phát triển thị trường xe điện, về mặt dài hạn,Chính phủ cần gắn nó với Quy hoạch điện VII để bảo đảm an ninh năng lượng do nhu cầu sử dụng điện sạc sẽ gia tăng mạnh mẽ trong tương lai.
Thứ tư, so với các quốc gia khác, thị trường Việt Nam chưa thực sự lý tưởng để phát triển và khuyến khích sử dụng xe điện, như: nhận thức về môi trường của người dân còn hạn chế; mức thu nhập của người dân chưa cao; quan điểm của Chính phủ về sẵn sàng đánh đổi lợi ích về kinh tế để bảo vệ lợi ích về môi trường còn chưa mạnh mẽ thể hiện qua các luật và các quy định bảo vệ môi trường vẫn còn lỏng lẻo; hạ tầng giao thông chưa thực sự phù hợp cho xe điện (chẳng hạn, các tuyến cao tốc chủ yếu do các đơn vị đầu tư vận hành thu phí thay vì Nhà nước thu phí, do đó, việc triển khai các ưu đãi về miễn giảm phí tham gia giao thông sẽ khó thực hiện hơn).
4. Một số khuyến nghị
Một là, xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển sản xuất – kinh doanh xe điện.
Để phát triển thị trường xe điện, Chính phủ cần xây dựng chiến lược, kế hoạch cụ thể phát triển sản xuất – kinh doanh xe điện theo từng giai đoạn. Việc lập kế hoạch và mục tiêu cụ thể sẽ giúp Chính phủ phân bổ các nguồn lực cần thiết để thực hiện mục tiêu, đồng thời giám sát sự phát triển của thị trường xe điện một cách chủ động. Bên cạnh đó, những định hướng, chiến lược và kế hoạch phát triển thị trường xe điện cũng là cơ sở quan trọng để các doanh nghiệp sản xuất và lắp ráp xe điện xác định đầu tư lâu dài tại thị trường Việt Nam. Theo đó, cần nghiên cứu và ban hành các ưu đãi về tài chính, như: miễn giảm thuế thu nhập, thuế nhập khẩu, tiếp cận nguồn tín dụng giá rẻ, trợ cấp cho các dự án R&D của các doanh nghiệp sản xuất xe điện khi xây dựng cơ sở sản xuất tại Việt Nam. Nguyên tắc xây dựng chính sách ưu đãi cần bảo đảm các mức ưu đãi đủ hấp dẫn doanh nghiệp nhưng không được thực hiện một cách tràn lan để tránh tình trạng trục lợi chính sách. Đồng thời, mức độ ưu đãi dành cho doanh nghiệp nội địa cần phải lớn hơn so với doanh nghiệp nước ngoài để tăng tỷ lệ nội địa hóa trong sản xuất xe điện.
Mặt khác, để nâng cao việc sử dụng xe điện, Chính phủ cần xây dựng các chính sách khuyến khích về mặt tài chính cho người tiêu dùng. Trong đó, các chính sách liên quan đến trợ cấp khi mua, miễn giảm các loại thuế khi mua và trong quá trình vận hành xe điện là rất cần thiết. Mức miễn giảm cần phải bảo đảm đủ hấp dẫn để người tiêu dùng sẵn sàng đánh đổi lợi ích về kinh tế khi sử dụng xe điện lấy những hạn chế về kỹ thuật của xe điện. Bên cạnh đó, chính sách trợ cấp và miễn giảm thuế cần phải chặt chẽ để hạn chế tình trạng trục lợi chính sách, gây lãng phí nguồn lực của Nhà nước.
Hai là, xây dựng và ban hành các chính sách ưu tiên khi tham gia giao thông cho xe điện.
Các chính sách này bao gồm: được đi vào các làn ưu tiên; được vào các khu vực hạn chế phương tiện cơ giới theo giờ; được miễn hoặc giảm phí khi đi vào các tuyến đường cao tốc; được đỗ xe miễn phí tại các bãi giữ xe công cộng; được lắp biển đăng kiểm có dấu hiệu nhận biết riêng… Điều này sẽ giúp cho người sở hữu xe điện tham gia giao thông thuận lợi hơn và mang lại sự khác biệt, từ đó thúc đẩy nhu cầu mua xe điện gia tăng.
Ba là, xây dựng và phát triển hạ tầng sạc điện công cộng.
Chính phủ cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sản xuất – kinh doanh xe điện tại Việt Nam đầu tư phát triển hạ tầng sạc điện. Quy chuẩn của hạ tầng sạc điện do doanh nghiệp phát triển cần bảo đảm xe điện của các hãng sản xuất xe khác cũng có thể sạc được. Điều này tuy không có lợi cho doanh nghiệp nhưng mang lại nhiều lợi ích cho thị trường nói chung và thúc đẩy người dân chuyển đổi sang sử dụng xe điện nói riêng. Chính phủ cần đưa ra các gói hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất xe điện phát triển hạ tầng sạc điện; dành nguồn ngân sách để phát triển hạ tầng sạc điện; quy định tỷ lệ diện tích đỗ xe cho xe điện và số lượng trụ sạc điện cho các công trình xây dựng mới; đưa ra các khuyến khích các công trình xây dựng hiện có cải tạo không gian chung để đáp ứng nhu cầu cho xe điện; xây dựng bộ tiêu chuẩn chung cho hạ tầng sạc điện… Tốc độ phát triển hạ tầng sạc điện cần gắn với đà phát triển của thị trường xe điện và tập trung vào các khu vực có nhu cầu cao, như: khu vực đông dân cư, khu thương mại dịch vụ, khu công nghiệp… để tránh lãng phí nguồn lực.
Bốn là, chuyển đổi các loại phương tiện vận tải công cộng sang xe điện.
Chính phủ cần đưa ra chỉ đạo mang tính định hướng buộc các doanh nghiệp này chuyển sang sử dụng các loại xe buýt điện. Mô hình xe buýt điện của Vinfast là một sáng kiến tốt giúp phát triển thị trường xe điện và làm giảm tình trạng ô nhiễm môi trường do xe buýt sử dụng động cơ đốt trong gây ra. Tuy nhiên, mô hình này vẫn chưa thành công do Vinfast không phải là đơn vị chuyên kinh doanh vận tải công cộng; xe buýt điện Vinfast chưa được sử dụng mạng lưới xe buýt công cộng tại các thành phố lớnbởi các hoạt động này không mang lại lợi nhuận đối với mỗi một doanh nghiệp tư nhân như Vinfast. Đối với các loại phương tiện chở khách được vận hành bởi các doanh nghiệp tư nhân, như: xe taxi, xe ôm và xe khách, Chính phủ cần đưa ra các ưu đãi về tài chính và ưu đãi khi tham gia giao thông để khuyến khích các doanh nghiệp này chuyển đổi sang xe điện, từ đó thúc đẩy quá trình thực hiện phát triển bền vững được nhanh chóng hơn.
Năm là, tăng cường nhận thức về bảo vệ môi trường cho người dân.
Mỗi hành động bảo vệ môi trường dù nhỏ hay lớn đều có ý nghĩa nhất định. Nếu toàn bộ người tiêu dùng Việt Nam đều có ý thức cao trong bảo vệ môi trường, thị trường xe điện Việt Nam sẽ phát triển một cách mạnh mẽ mà không cần bất kỳ chính sách khuyến khích nào. Muốn thực hiện được điều này, Nhà nước cần đẩy mạnh hơn nữa trong công tác tuyên truyền lợi ích mà xe điện mang lại cho thế hệ tương lai.
5. Kết luận
Việt Nam là một quốc gia có dân số trẻ và đang có những bước đi cụ thể trong việc thực hiện cam kết trong hiệp định Paris. Tại Hội nghị Thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo trong khuôn khổ Hội nghị Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP26) diễn ra vào tháng 11/2021, Việt Nam đã cam kết giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2025; đồng thời, ủng hộ những sáng kiến về chuyển dịch sang năng lượng tái tạo. Điều này khẳng định mạnh mẽ hơn nữa của Việt Nam về định hướng phát triển bền vững, trong đó khuyến khích người dân sử dụng xe điện là một biện pháp không thể thiếu để đạt được mục tiêu này. Những cam kết ngày càng mạnh mẽ của Chính phủ sẽ là tiền đề quan trong để xây dựng chiến lược, kế hoạch và các chính sách ưu đãi cho phát triển sử dụng xe điện sau này.
Chú thích:
1. Hấp thụ CO2 trực tiếp khí thải xe tair và giảm 90% lượng khí thải.https://vukhcn.monre.gov.vn/tin-khoa-hoc-cong-nghe-quoc-te/hap-thu-co2-truc-tiep-tu-khi-thai-xe-tai-va-giam-90-luong-khi-thai-/tt-785
2. Nhận diện những thách thức mục tiêu tăng trưởng 6,5%. https://vneconomy.vn/nhan-dien-nhung-thach-thuc-muc-tieu-tang-truong-6-5.htm
3. Có cần xây dựng tiêu chuẩn riêng về trạm sạc. https://www.quatest3.com.vn/co-can-xay-dung-tieu-chuan-rieng-ve-tram-sac
Tài liệu tham khảo:
1. Nguyễn, H. N. D. (2017). Tính toán thiết kế hệ thống năng lượng mặt trời sử dụng cho trạm sạc xe điện (PhD Thesis). Trường Đại học Bách khoa – Đại học Đà Nẵng.
2. Trương Tuấn Linh (2018). Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua xe đạp điện của người tiêu dung. Tạp chí Khoa học và Công nghệ, 186 (10), 159 – 164.
3. Lê Anh Tuấn, Nguyễn Thị Yến Liên và Đỗ Đức Tuệ (2021). Nghiên cứu phát triển phương tiện giao thông điện tại Việt Nam. Báo cáo thuộc dự án Sáng kiến giao thông trong NDC tại các nước châu Á, GIZ.
4. Nguyễn Ngọc Văn và Nguyễn Hữu Đức (2022). Trạm sạc xe điện hai bánh sử dụng điện mặt trời: giải pháp hướng tới thành phố xanh. TNU Journal of Science and Technology, 227(03), 25–32.
5. Thị trường 300.000 ô tô điện và 1 triệu xe máy điện của Việt Nam năm 2025: VinFast có một lợi thế áp đảo. https://cafef.vn/thi-truong-300000-o-to-dien-va-1-trieu-xe-may-dien-cua-viet-nam-nam-2025-vinfast-co-mot-loi-the-ap-dao.
6. Prud’homme và Koning (2012). Electric vehicles: A tentative economic and environmental evaluation. Transport policy, Vol 23, 60 – 69.
7. Giải pháp sử dụng ô tô điện trong việc thúc đẩy kinh tế xanh và tiêu dùng xanh ở Việt Nam. https://www.quanlynhanuoc.vn/2024/07/11/giai-phap-su-dung-o-to-dien-trong-viec-thuc-day-kinh-te-xanh-va-tieu-dung-xanh-o-viet-nam/
8. World Bank: Việt Nam nên đẩy nhanh phát triển xe máy điện. https://vnexpress.net/world-bank-viet-nam-nen-day-nhanh-phat-trien-xe-may-dien-4860641.html
