Thượng uý Nguyễn Trung Hưng
Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
(Quanlynhanuoc.vn) – Chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở ở Trường Quân sự Quân khu 9 là tổng hợp của nhiều yếu tố khác nhau, tạo thành một chỉnh thể thống nhất, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở ở Nhà trường. Bài viết làm rõ những nhân tố quy định chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở ở Nhà trường, bao gồm từ nhận thức, nội dung, chương trình, giáo dục, đào tạo đến môi trường, điều kiện giáo dục và nhân tố chủ quan của học viên; từ đó, đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở ở Nhà trường trong thời gian tới.
Từ khóa: Nhân tố quy định, chất lượng đào tạo, Học viên, ngành Quân sự cơ sở, Trường Quân sự Quân khu 9.
1. Đặt vấn đề
Trường Quân sự Quân khu 9 là đơn vị trọng điểm trong công tác đào tạo cán bộ quân sự cơ sở cho lực lượng vũ trang Quân khu 9. Trước yêu cầu ngày càng cao về xây dựng lực lượng vũ trang địa phương, nâng cao năng lực chỉ huy, quản lý, tham mưu và tổ chức thực hiện nhiệm vụ quốc phòng ở cơ sở, chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở sở Trường Quân sự Quân khu 9 trở thành một trong những yếu tố then chốt, quyết định hiệu quả hoạt động của bộ máy quân sự cấp xã, phường trên địa bàn Quân khu.
Trước yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa” Quân đội của các thế lực thù địch, phản động ngày càng tinh vi, nham hiểm, thâm độc, xảo quyệt và các hình thái chiến tranh mới hiện nay đặt ra phải không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở, có những yêu cầu cao trong quá trình học tập, rèn luyện để sau khi tốt nghiệp ra trường, học viên có tri thức chuyên sâu về chuyên ngành, có khả năng và phẩm chất khoa học cần thiết, biết vận dụng tri thức vào phát hiện và giải quyết đúng đắn, sáng tạo những vấn đề mới nảy sinh trong quá trình công tác.
2. Một số đặc điểm cơ bản học viên ngành Quân sự cơ sở ở Trường Quân sự Quân khu 9
Một là, học viên ngành Quân sự cơ sở ở Trường Quân sự Quân khu 9 có chất lượng tuyển sinh đầu vào cao hơn so với các đối tượng học viên khác, đa số đều là đảng viên, đã qua công tác ở địa phương.
Đây là đặc điểm nổi bật của học viên ngành Quân sự cơ sở ở nhà trường để phân biệt với các đối tượng đào tạo khác. Với trình độ chuyên môn đã có, tuyệt đại đa số đứng trong hàng ngũ của Đảng, trải qua các cương vị khác nhau ở địa phương, nhận thức, trách nhiệm và tinh thần, thái độ học tập, tự giác rèn luyện rất cao. Do nhu cầu công tác và yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra, cán bộ địa phương không những có kiến thức về khoa học xã hội nhân văn, pháp luật, cần có kiến thức về quân sự để giải quyết, xử lý các tình huống nảy sinh trong thực tiễn. Vì thế, cùng với sự hiểu biết đầy đủ, toàn diện các nội dung về chuyên ngành, liên ngành nhu cầu tuyển chọn cũng đặt ra cao hơn so với các đối tượng khác.
Những học viên được tuyển chọn vào học tập, rèn luyện tại Nhà trường đều là học viên có lý lịch trong sáng, rõ ràng, có phẩm chất, năng lực, trình độ phương pháp tác phong công tác, được cấp trên tin tưởng, tín nhiệm, giới thiệu đi học. Trong quá trình học tập, công tác, các học viên luôn có ý thức chính trị cao, không ngừng rèn luyện về mọi mặt để hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ mà tổ chức phân công.
Hai là, các chế độ, chính sách đối với học viên ngành Quân sự cơ sở ở Trường Quân sự Quân khu 9 có những nét riêng so với các đối tượng học viên khác.
Đặc điểm này nói lên động lực để học viên không ngừng nỗ lực cố gắng trong học tập, rèn luyện tại nhà trường. Học viên ngành Quân sự cơ sở được tuyển chọn ở các địa phương và đã có gia đình, ngoài việc chú trọng việc lĩnh hội tri thức, học viên còn chăm lo gia đình, giải quyết các mối quan hệ công tác khác nhau; bị chi phối, ảnh hưởng bởi các mối quan hệ trong và ngoài đơn vị. Do đó, các chế độ, chính sách đối với học viên ngành Quân sự cơ sở ở Nhà trường cũng mang tính đặc thù, bảo đảm đầy đủ quyền lợi cho học viên theo quy định của Luật Cán bộ, công chức, Luật Viên chức và quy định của Bộ Quốc phòng.
Trong thời gian học tập, công tác ở nhà trường, các chủ thể lãnh đạo, quản lý, như phòng, ban, đơn vị, khoa giáo viên cần căn cứ vào đặc điểm tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra để có những biện pháp giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện phù hợp, hiệu quả, tạo được sự đoàn kết, đồng thuận, thống nhất về nhận thức, hành động trong huấn luyện quân sự, bổ sung những nội dung, kiến thức về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm, nghệ thuật quân sự của Đảng.
Ba là, học viên ngành Quân sự cơ sở được học tập, công tác ở Nhà trường anh hùng, giàu truyền thống cách mạng, có môi trường văn hóa sư phạm quân sự thuận lợi.
Trường Quân chính Quang Trung (nay là Trường Quân sự Quân khu 9) được thành lập ngày 10/11/1945 và đứng chân trên địa bàn thuộc các tỉnh miền Tây Nam Bộ, tỉnh Sóc Trăng cũ, nay là Thành phố Cần Thơ được mệnh danh là “Tây Đô”, thủ phủ của miền Tây, “thành phố miền sông nước”; vùng đất giàu truyền thống cách mạng với hai lần được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, Nhà trường đã trực tiếp tham gia và phối hợp với các chiến trường khác với trên 900 trận lớn nhỏ, diệt và bắt sống 15.200 tên; bắn chìm và cháy 98 tàu chiến, thu trên 700 súng các loại1. Trải qua 80 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành và phát triển, Nhà trường đã đào tạo, bồi dưỡng nên nhiều học viên, đáp ứng yêu cầu bổ sung cán bộ, nhân viên cho lực lượng vũ trang Quân khu 9 và Quân đội qua các thời kỳ. Học viên ngành Quân sự cơ sở được học tập, rèn luyện ở Nhà trường sẽ là cơ hội, điều kiện thuận lợi để bổ sung, trang bị kiến thức, góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị, địa phương vững mạnh, toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”; đặt ra cho mỗi học viên giữ gìn và phát huy truyền thống vẻ vang của Nhà trường không chỉ trong thời gian đào tạo, mà sau khi tốt nghiệp ra trường, trên cương vị, chức trách mới tiếp tục cống hiến trí tuệ của mình để phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.
Bốn là, đối tượng tuyển sinh đầu vào của học viên ngành Quân sự cơ sở rất đa dạng cả thi tuyển, xét tuyển và cử tuyển, có sự chênh lệch về tuổi đời và trình độ nhận thức.
Đây là đặc điểm nói lên sự phong phú, đa dạng về tuổi đời và trình độ nhận thức của học viên ngành Quân sự cơ sở ở Nhà trường. Đặc điểm này cũng chi phối, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, đào tạo của Nhà trường. Do tính chất, yêu cầu, nhiệm vụ ở mỗi địa phương khác nhau, mà chỉ tiêu, đối tượng tuyển sinh, đào tạo cũng khác nhau về độ tuổi, trình độ nhân thức, có đối tượng xét tuyển, tham gia thi tuyển, cũng có cả cử tuyển. Mặc dù, có sự khác nhau như vậy nhưng đều hướng đến mục tiêu chung thống nhất là trở thành cán bộ chỉ huy công tác trong lực lượng vũ trang. Sự phong phú, đa dạng về đối tượng đào tạo học viên vừa có những thuận lợi, vừa có những khó khăn trong quá trình giáo dục, đào tạo ở Nhà trường, đòi hỏi chủ thể lãnh đạo, quản lý có phương pháp, cách thức dạy học tích cực để truyền thụ tri thức cho học viên lĩnh hội, tiếp thu một cách nhanh nhất và hiệu quả nhất.
Trên đây là một số đặc điểm cơ bản của học viên đào tạo ngành Quân sự cơ sở ở Trường Quân sự Quân khu 9; việc nhận diện các đặc điểm của học viên có ý nghĩa quan trọng để xác định những nhân tố quy định chất lượng đào tạo của Nhà trường; là cơ sở để chủ thể quản lý học viên đề ra các biện pháp giáo dục, rèn luyện sát hợp, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu giáo dục đề ra “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”.
3. Những nhân tố quy định chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở ở Trường Quân sự Quân khu 9
Một là, nhận thức, năng lực và trách nhiệm của các chủ thể đào tạo ở Trường Quân sự Quân khu 9.
Nhận thức, năng lực và trách nhiệm của các chủ thể của quá trình đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở ở Trường Quân sự Quân khu 9 bao gồm: cấp ủy, người chỉ huy các cấp, đội ngũ giáo viên và đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục quy định chất lượng đào tạo của Nhà trường. Đó là việc quán triệt, nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ở các nhà trường quân đội hiện nay; đó là sự cụ thể hóa vào xây dựng nội dung, chương trình giáo dục, đào tạo phù hợp với đặc điểm tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trên địa bàn Quân khu 9 của Nhà trường. Hơn nữa, chất lượng đào tạo của Nhà trường là tổng hợp của nhiều yếu tố, trong đó, năng lực và trách nhiệm của các chủ thể, thường xuyên, trực tiếp là đội ngũ giáo viên là nhân tố quyết định đến chất lượng đào tạo của Nhà trường. Đảng luôn khẳng định: “Nâng cao nhận thức về vai trò quyết định chất lượng giáo dục và đào tạo của đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý”2.
Các chủ thể lãnh đạo, quản lý nghiên cứu, đánh giá một cách căn cơ, toàn diện, khách quan chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở các khoá để thấy được có những ưu điểm, nhược điểm, từ đó, tham mưu, đề xuất với cơ quan chuyên môn đổi mới phương pháp dạy học, xây dựng chương trình đào tạo hợp lý, soạn giáo án, bài giảng linh hoạt, sáng tạo, kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn, học đi đôi với hành cho học viên.
Nhận thức, năng lực và trách nhiệm của các chủ thể ở Nhà trường có mối quan hệ, biện chứng tác động qua lại để tiến hành trang bị tri thức lý luận, thực tiễn cho học viên một cách tốt nhất; đó là sự say mê, nhiệt huyết, trách nhiệm với sự nghiệp trồng người, không ngại khó, ngại khổ, có tinh thần đổi mới, sáng tạo; truyền đạt kinh nghiệm, kỹ năng, kỹ xảo thực hành quân sự cho người học trong từng bài giảng. Chính điều đó, sẽ góp phần khơi dậy niềm tin cho học viên vào sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân Việt Nam, vào nền nghệ thuật quân sự Việt Nam; học viên thấy rõ hơn trách nhiệm của mình trong thời gian học tập, rèn luyện ở Nhà trường, bắt nhịp được ngay với môi trường quân đội, với các chế độ, nề nếp, quy định, kỷ luật quân đội, đơn vị.
Hai là, mục tiêu, yêu cầu, nội dung, chương trình và phương pháp đào tạo ở Trường Quân sự Quân khu 9.
Đảng ta chỉ rõ: “Tiếp tục đổi mới đồng bộ mục tiêu, nội dung, chương trình, phương thức, phương pháp giáo dục và đào tạo theo hướng hiện đại, hội nhập quốc tế, phát triển con người toàn diện, đáp ứng những yêu cầu mới của phát triển kinh tế – xã hội, khoa học và công nghệ, thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư”3. Vì vậy, mục tiêu, yêu cầu, nội dung, chương trình và phương pháp giáo dục, đào tạo của Nhà trường là nhân tố đặc biệt quan trọng quy định đến chất lượng đào tạo học viên.
Nội dung, chương trình là những bộ phận cấu thành nên chất lượng đào tạo của Nhà trường, thể hiện ở năng lực, trình độ của các chủ thể lãnh đạo, quản lý trong xây dựng bộ khung để các cơ quan, ban, ngành, đội ngũ giáo viên, học viên căn cứ vào đó tổ chức thực hiện mục tiêu, yêu cầu đào tạo đặt ra. Nội dung, chương trình thường xuyên được cập nhật, bổ sung phù hợp với đặc điểm tình hình thì chất lượng đào tạo được nâng lên; ngược lại, nội dung, chương trình không cập nhật thường xuyên, không căn cứ vào hướng dẫn của trên và thực tiễn xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu đặt ra không thể nâng cao được chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở. Do đó, nội dung, chương trình là những yếu tố song trùng, không tách rời nhau, là cơ sở, tiền đề để đội ngũ giáo viên đổi mới phương pháp dạy theo hướng hiện đại, thiết thực, cụ thể, chuyên sâu, hình thành, phát triển tư duy quân sự cho học viên.
Trước sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nội dung, chương trình giáo dục, đào tạo càng phải đổi mới mạnh mẽ hơn nữa; và cũng quy định chất lượng đào tạo học viên của nhà trường cần phải thích ứng, đặt trong dòng chảy phát triển của đất nước, của Quân đội; từ đó, xác định nội dung, chương trình đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở đúng, trúng, đáp ứng mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng lực lượng vũ trang tinh, gọn, mạnh, hiện đại.
Ba là, chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở phụ thuộc vào nhân tố chủ quan của học viên ở Trường Quân sự Quân khu 9.
Nhân tố chủ quan của học viên đào tạo ngành Quân sự cơ sở là yếu tố quan trọng quy định chất lượng đào tạo của Nhà trường. Mỗi cán bộ, đảng viên luôn ý thức rõ học tập suốt đời là nhiệm vụ cách mạng với thái độ nghiêm túc và ý thức tự giác cao4. Vì thế, phát huy nhân tố chủ quan của học viên chính là đánh thức, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của học viên vào thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm của Nhà trường là giáo dục, đào tạo để trở thành sĩ quan công tác trong lực lượng vũ trang; gạt bỏ những suy nghĩ, thói quen ở môi trường bên ngoài, hòa chung nhịp đập với môi trường quân sự.
Chính sự nỗ lực, cố gắng bền bỉ của học viên trong từng khâu, từng bước thực hiện nội dung, chương trình giáo dục, đào tạo đặt ra mà góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường và năng lực, trình độ cho học viên ngành Quân sự cơ sở. Nhân tố chủ quan của học viên còn được biểu hiện cụ thể thông qua hành động, việc làm trong học tập, rèn luyện, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật; không vi phạm các chế độ, nề nếp, quy định của quân đội, đơn vị; xử lý và giải quyết tốt các tình huống nảy sinh từ thực tiễn. Mặc dù, là những học viên dân sự, chưa trải qua môi trường quân ngũ như đối tượng khác, nhưng sự thích ứng nhanh với các quy định của Nhà trường cho thấy sự vươn lên không ngừng, không nghỉ, ở mọi lúc, mọi nơi của học viên sẽ tạo điều kiện thuận lợi để chất lượng đào tạo được nâng lên.
Bốn là, môi trường giáo dục, điều kiện học tập ở Trường Quân sự Quân khu 9 quy định chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở.
Môi trường giáo dục, điều kiện học tập ở Nhà trường là những nhân tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở. Môi trường giáo dục là sự trong sạch, lành mạnh của các mối quan hệ xã hôi, của phẩm chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ” được thấm đẫm, lan tỏa trong từng suy nghĩ, hành động của các chủ thể, lực lượng, có tác dụng là những bệ phóng, nấc thang để học viên cống hiến tài năng trong thực hiện nhiệm vụ. Những điều kiện về cơ sở vật chất bảo đảm cho học viên học tập, rèn luyện của Nhà trường từng bước được hiện đại, đồng bộ, thống nhất đã góp phần quan trọng tạo sự hứng thú, say mê, yêu thích môi trường quân đội của học viên. Phát huy truyền thống anh hùng của lực lượng vũ trang Quân khu 9, Nhà trường luôn quan tâm, chú trọng đến xây dựng môi trường văn hóa, tạo điều kiện tốt nhất để học viên tham gia vào các hoạt động của chung của đơn vị, cũng như hoạt động của cơ quan, đơn vị, địa phương, nơi học viên đã từng công tác. Thông qua các hoạt động như vậy, sẽ kích thích, cổ vũ, động viên, tạo động lực mạnh mẽ để học viên vượt qua mọi khó khăn, trở ngại trong học tập, rèn luyện, tập trung trí lực, thể lực thực hiện tốt nhất nhiệm vụ giáo dục, đào tạo đã đề ra.
4. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành quân sự cơ sở
Thứ nhất, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các chủ thể trong đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở ở Trường Quân sự Quân khu 9.
Cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, khoa giáo viên cần quán triệt và thực hiện nghiêm những quan điểm, đường lối của Đảng, chủ trương, chính sách, pháp luật của nhà nước, Quân uỷ Trung ương về đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước trong thời kỳ mới; xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, hiện đại để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay. Trên cơ sở đó, cụ thể hoá vào mục tiêu giáo dục, đào tạo của Nhà trường một cách phù hợp với đặc điểm tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận chiến tranh nhân dân.
Đa dạng hóa các hình thức, biện pháp tuyên truyền, giáo dục cho đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý học viên đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp quản lý; không được dập khuân, máy móc, mệnh lệnh hành chính đối với học viên đào tạo ngành Quân sự cơ sở; kết hợp, sử dụng nhiều phương pháp dạy học, quản lý khác nhau, tạo sự đoàn kết, thống nhất về nhận thức, hành động. Phát huy vai trò, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong nói và làm theo đúng cương lĩnh, điều lệ của Đảng, kỷ luật quân đội; thường xuyên giáo dục chính trị tư tưởng để học viên thấm nhuần chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; từ đó, xây dựng động cơ, ý chí phấn đấu đúng đắn cho học viên trong quá trình học tập, rèn luyện để trở thành sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam.
Thứ hai, xây dựng nội dung, chương trình đào tạo khoa học, phù hợp và đổi mới phương pháp dạy học ở Trường Quân sự Quân khu 9 hiện nay.
Hằng năm các cơ quan, khoa giáo viên rà soát nội dung, chương trình đào tạo để cập nhật, bổ sung, đáp ứng mục tiêu, nhiệm vụ của phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc; khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số phát triển mạnh mẽ. Nội dung, chương trình thiết thực, cụ thể, phục vụ hữu ích cho nhiệm vụ của học viên sau khi tốt nghiệp ra trường; tăng cường nội dung thực hành cho học viên, xử lý các tình huống quân sự, nhiệm vụ diễn tập ở địa phương, kế hoạch phòng, chống thiên tai. Giảm tải lý thuyết, tăng cường việc thực hành các kỹ năng, kỷ xảo, thực hành các động tác, kỹ thuật, chiến thuật sử dụng các trang thiết bị kỹ thuật. Tổ chức nghiệm thu, đánh giá giáo trình, tài liệu học tập quân sự của học viên Quân sự cơ sở kỹ lưỡng, chu đáo, đúng năng lực, trình độ của đối tượng đào tạo.
Đổi mới mạnh mẽ nội dung giáo dục, phương pháp giáo dục theo hướng tinh giản, hiện đại, thiết thực, tăng tri thức, kỹ năng, phẩm chất của người học, tăng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn; chú trọng thực hành, chống bệnh thành tích… lấy trang bị kiến thức làm mục tiêu chủ yếu sang dạy kỹ năng, dạy cách học, cách tư duy là chủ yếu5.
Thứ ba, phát huy nhân tố chủ quan của học viên đào tạo ngành Quân sự cơ sở trong học tập, rèn luyện.
Học viên là chủ thể tiếp nhận tri thức và chuyển hóa ra bên ngoài thông qua kết quả học tập, rèn luyện. Vì vậy, kết quả học tập, rèn luyện của học viên tốt chứng tỏ chất lượng đào tạo của Nhà trường phù hợp, hiệu quả; ngược lại, kết quả học tập, rèn luyện của học viên thấp chứng tỏ chất lượng đào tạo ở một số bộ phận, lực lượng của Nhà trường chưa đổi mới thường xuyên. Do đó, nhân tố chủ quan của học viên chính là sự phản ánh chất lượng đào tạo của Nhà trường. Trong quá trình học tập, học viên tích cực, chủ động hợp tác với cơ quan, giáo viên để có thông tin ngược, giúp chủ thể lãnh đạo, quản lý điều chỉnh nội dung, phương pháp dạy học, cách thức quản lý phù hợp, hiệu quả; học viên chủ động xây dựng kế hoạch tự học, tự rèn luyện ở mọi lúc, mọi nơi một cách nghiêm túc và kiên quyết thực hiện theo kế hoạch đã đề ra.
Thường xuyên đối chiếu so sánh kết quả học tập, rèn luyện của bản thân với mục tiêu giáo dục, đào tạo của Nhà trường đã đạt được ở mức độ nào để điều chỉnh, bổ sung cho hợp lý. Mỗi học viên nỗ lực hết mình, không ngừng, không nghỉ, đặt mình vào tổ chức, xây dựng lộ trình, bước đi cho từng giai đoạn, thời điểm để đạt được mục tiêu tổng thể đã xác định; mỗi học viên lấy tự học làm cốt, chỗ nào chưa biết, chưa rõ thông qua các phương tiện truyền thông khác nhau tự mình nghiên cứu, tìm hiểu; tự mình nâng cao trình độ, khả năng hiểu biết những kiến thức về chuyên ngành, liên ngành để không bị hạn chế, tụt hậu so với sự vận động, phát triển ở bên ngoài xã hội; không tự kiêu, tự mãn, giấu rốt, ngại học, ngại đổi mới, như vậy sẽ không hoàn thành được nhiệm vụ, không đáp ứng được mục tiêu, nhiệm vụ của thực tiễn đặt ra rất phong phú, đa dạng và phức tạp.
Thứ tư, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, đồng bộ, điều kiện học tập thuận lợi nhằm nâng chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở ở Trường Quân sự Quân khu 9 hiện nay.
Xây dựng môi trường học tập thực sự lành mạnh, có sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên giữa Nhà trường với gia đình, chính quyền và các tổ chức chính trị – xã hội ở địa phương; xác định rõ trách nhiệm của Nhà trường, trách nhiệm của gia đình và trách nhiệm của xã hội6. Nhà trường cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động xây dựng môi trường văn hóa trong quân đội; xây dựng các thiết chế văn hóa, cảnh quan môi trường của mỗi cơ quan, đơn vị; bảo đảm đầy đủ các chế độ, tiêu chuẩn thưởng thức văn hóa của học viên; tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí lành mạnh, trong sạch để ngăn chặn không cho văn hóa xấu độc len lỏi vào đơn vị, tạo thành hàng rào, vách ngăn kiên cố, vững chắc làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá cách mạng Việt Nam của các thế lực thù địch, phản động.
Xây dựng trận địa chính trị, tư tưởng văn hóa vững chắc cho học viên, kiên định với con đường đã lựa chọn; chú trọng bồi dưỡng và lan rộng những điển hình tiên tiến trong xây dựng môi trường văn hóa của đơn vị. Phối hợp với gia đình, địa phương nắm bắt kịp thời hoàn cảnh gia đình, điều kiện kinh tế của học viên thuộc quyền quản lý để động viên, khen thưởng những việc làm tốt; ngăn chặn, phòng, ngừa những nhận thức chưa đúng hoặc những vi phạm vào quy định của Đảng, Nhà nước, Quân đội, đơn vị.
4. Kết luận
Trong bối cảnh mới, để thực hiện tâm nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh “… trách nhiệm vinh quang đòi hỏi những nỗ lực lớn lao, sự bứt phá mạnh mẽ, sự chung sức, đồng lòng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta, trước hết và trực tiếp nhất là đội ngũ các nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục dưới sự lãnh đạo của Đảng”7. Các nhà trường quân đội nói chung và Trường Quân sự Quân khu 9 nói riêng cần tích cực, chủ động đổi mới mạnh mẽ chất lượng giáo dục, đào tạo, xây dựng Nhà trường thông minh, tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó có học viên ngành Quân sự cơ sở, góp phần xây dựng quân đội tinh, gọn, mạnh, hiện đại. Các nhân tố quy định chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở của Nhà trường được xác định từ nhận thức đến hành động là những nguyên tắc không thể thiếu được trong quá trình giáo dục, đào tạo để nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở. Những nhân tố quy định này là cơ sở, điều kiện để xác định các giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo học viên ngành Quân sự cơ sở của Nhà trường trong tình hình mới.
Chú thích:
1. Ngọc Hải (2025). Trường Quân sự Quân khu 9 nối tiếp truyền thống, vững bước đi lên. https://baosoctrang.org.vn/quoc-phong/202504/truong-quan-su-quan-khu-9-noi-tiep-truyen-thong-vung-buoc-di-len-1a003fb/.
2. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2013). Nghị quyết Hội nghị lần thứ tám về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I. H. NXB Chính trị quốc gia Sự thật, tr.136.
4, 6, 7. Học tập suốt đời. https://www.quanlynhanuoc.vn/2025/03/03/hoc-tap-suot-doi/.
5. Toàn văn bài phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi gặp mặt đại diện nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục nhân ngày nhà giáo Việt Nam 20/11. https://baochinhphu.vn/phat-bieu-cua-tong-bi-thu-to-lam-tai-buoi-gap-mat-dai-dien-nha-giao-can-bo-quan-ly-giao-duc-nhan-ngay-nha-giao-viet-nam-20-11-102241118120459874.htm.
