ThS. Hà Quốc Cường
Nhà hát kịch TP. Hồ Chí Minh
(Quanlynhanuoc.vn) – Dưới sự lãnh đạo sát sao, toàn diện của Thành ủy TP. Hồ Chí Minh, công tác văn hóa – văn nghệ trên địa bàn thành phố đã đạt kết quả khá ấn tượng, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, hiện đại, giàu bản sắc, nâng cao đời sống tinh thần của Nhân dân, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của Thành phố trong giai đoạn mới. Bài viết nghiên cứu làm rõ thực trạng lãnh đạo của Thành ủy TP. Hồ Chí Minh đối với công tác văn hóa – văn nghệ; chỉ rõ hạn chế, bất cập, từ đó, đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng lãnh đạo đối với công tác trên địa bàn trong thời gian tới.
Từ khóa: Thành ủy TP. Hồ Chí Minh, vai trò, lãnh đạo, công tác văn hóa – văn nghệ, giải pháp, tăng cường.
1. Đặt vấn đề
Trong những năm gần đây, công tác văn hóa – văn nghệ tại TP. Hồ Chí Minh tuy đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận nhưng vẫn bộc lộ không ít hạn chế, xuất phát từ những bất cập trong nhận thức của một bộ phận cấp ủy và cơ quan tham mưu khi chưa đánh giá đúng mức vai trò của văn hóa – văn nghệ đối với phát triển bền vững; từ sự thiếu đồng bộ của hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở và mô hình quản lý văn hóa còn nặng tính hành chính, chưa theo kịp yêu cầu của đô thị đặc biệt; từ sự hạn chế, phân tán của nguồn lực đầu tư cho văn hóa, chính sách đãi ngộ văn nghệ sĩ, cùng với việc bồi dưỡng, phát triển nhân tài văn hóa, văn nghệ, nghệ thuật còn chậm và thiếu chiến lược dài hạn; công tác tham mưu, kiểm tra, giám sát chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới, dẫn tới một số chủ trương lớn chưa tạo được chiều sâu lan tỏa trong đời sống xã hội.
Những hạn chế này càng bộc lộ rõ nét hơn trong bối cảnh Thành phố vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đặt ra yêu cầu cao hơn về sự thống nhất, đồng bộ trong lãnh đạo, quản lý và điều phối các nguồn lực văn hóa. Từ các bất cập nêu trên cho thấy, công tác văn hóa – văn nghệ của Thành phố vẫn còn khoảng cách đáng kể so với yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, đồng thời, đặt ra đòi hỏi cấp thiết phải đổi mới và tăng cường vai trò lãnh đạo của Thành ủy đối với lĩnh vực này. Vì vậy, nghiên cứu một cách toàn diện thực trạng và đề xuất các giải pháp tăng cường vai trò lãnh đạo của Thành ủy TP. Hồ Chí Minh đối với công tác văn hóa – văn nghệ là hết sức cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới, phát huy giá trị văn hóa và tạo nền tảng tinh thần vững chắc cho sự phát triển bền vững của Thành phố trong giai đoạn mới.
2. Thực trạng vai trò lãnh đạo của Thành ủy TP. Hồ Chí Minh đối với công tác văn hóa – văn nghệ
Thời gian qua, Thành ủy TP. Hồ Chí Minh luôn xác định văn hóa – văn nghệ là lĩnh vực quan trọng, giữ vai trò nền tảng tinh thần của xã hội, góp phần xây dựng con người và phát triển bền vững. Thành ủy đã chú trọng lãnh đạo thực hiện đường lối, nghị quyết của Đảng về văn hóa – văn nghệ bám sát yêu cầu nhiệm vụ và tình hình thực tiễn trên tinh thần của Nghị quyết số 04-NQ/HNTW ngày 14/01/1993 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về một số nhiệm vụ văn hóa – văn nghệ những năm trước mắt; Nghị quyết 33-NQ/TW ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; triển khai tinh thần của Hội nghị Văn hóa toàn quốc (tháng 11/2021)… Các nội dung nghị quyết của Trung ương đã được Thành ủy cụ thể hóa vào chương trình, kế hoạch hành động phù hợp với điều kiện thực tiễn địa phương, khơi dậy mạnh mẽ truyền thống yêu nước, khát vọng phát triển, nâng cao đời sống tinh thần và giá trị, đạo đức, lối sống tốt đẹp trong Nhân dân TP. Hồ Chí Minh; bám sát mục tiêu “Xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện, hướng đến chân – thiện – mỹ, thấm nhuần tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ và khoa học”1.
Thành ủy TP. Hồ Chí Minh đã thể hiện vai trò tiên phong trong việc cụ thể hóa và thể chế hóa các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về văn hóa – văn nghệ thành những chương trình, kế hoạch, đề án cụ thể của chính quyền. Điển hình là Chương trình hành động số 45-CTrHĐ/TU ngày 23/12/2008 về thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị; Chương trình hành động số 44‑CTrHĐ/TU ngày 19/8/2023 về xây dựng “Không gian văn hóa Hồ Chí Minh”; Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động số 44‑CTrHĐ/TU ngày 19/8/2023 thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố lần thứ XI về xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh… Sau khi triển khai, Thành phố đã có sự đầu tư thực chất, nhận thức về văn hóa được nâng cao, đời sống văn hóa cơ sở được cải thiện rõ rệt, các phong trào văn hóa – nghệ thuật được đẩy mạnh2. Thành ủy đã giao rõ trách nhiệm cho các sở, ban ngành… để triển khai phù hợp với điều kiện thực tế, xác định rõ đơn vị chủ trì, đơn vị phối hợp, lộ trình thực hiện; đồng thời, thành lập ban chỉ đạo, cơ quan thường trực để theo dõi, báo cáo kết quả thực hiện với Thành ủy.
Thành ủy TP. Hồ Chí Minh luôn giữ vai trò chủ đạo trong chỉ đạo tuyên truyền, phổ biến nghị quyết, chủ trương của Đảng, Nhà nước và của Thành ủy về văn hóa – nghệ thuật, nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và Nhân dân về tầm quan trọng của văn hóa – nghệ thuật đối với phát triển thành phố và đất nước. Hoạt động tuyên truyền được tổ chức qua các hội nghị tập huấn chuyên đề về văn học – nghệ thuật; chỉ đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận phổ biến các nội dung của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng về văn hóa. Những chuyên đề này không chỉ giới thiệu những định hướng phát triển văn học – nghệ thuật mà còn phản biện, đánh giá thực trạng sáng tác, quảng bá và biểu dương những tác phẩm có giá trị, đồng thời phê phán những xu hướng lệch lạc3.
Bên cạnh đó, Thành ủy TP. Hồ Chí Minh luôn chỉ đạo phát huy vai trò của cấp ủy, tổ chức Đảng trực thuộc trong việc lãnh đạo, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối của Đảng về văn hóa, văn nghệ, nhằm tạo sự chuyển biến thực chất trong đời sống tinh thần của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Cấp ủy các đơn vị đã tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng lý luận chính trị, các chuyến thực tế “về nguồn”, các hoạt động hội thi, hội diễn, lớp tập huấn chuyên môn – nghệ thuật cho hội viên văn nghệ sĩ; đồng thời,phát hiện, bồi dưỡng các nhân tố tích cực trong công tác văn hóa – văn nghệ4.
Dưới sự chỉ đạo của Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tập trung tham mưu, ban hành nhiều chính sách gắn với thực tiễn hoạt động trên lĩnh vực văn hóa – nghệ thuật. Nhiều kế hoạch, chương trình, hướng đến phát triển thương hiệu văn hóa trên địa bàn thành phố đã được triển khai. Điển hình như: Đề án mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XI đã đề ra; Đề án “Nghiên cứu đề xuất giải pháp khuyến khích các nguồn lực xã hội trong lĩnh vực văn hóa – nghệ thuật trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 2021 – 2035”; “Đề án về định mức khen thưởng đặc thù đối với các hoạt động văn học – nghệ thuật trên địa bàn thành phố nhằm khuyến khích sức sáng tạo, đãi ngộ xứng đáng đối với các văn nghệ sĩ đạt những thành tích xuất sắc”; “Đề án công nhận nghệ thuật sân khấu Cải lương là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia”5.
Thành ủy TP. Hồ Chí Minh luôn định hướng, lãnh đạo hệ thống chính trị chung tay xây dựng công tác văn hóa – văn nghệ; kiến tạo môi trường chính sách để các lực lượng, như: Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân, doanh nghiệp và tổ chức xã hội phối hợp sức mạnh trong xây dựng và phát triển văn hóa – văn nghệ trên địa bàn thành phố. Các cấp ủy đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể, sở,ngành trong toàn Thành phố đã xây dựng kế hoạch hành động, cụ thể hóa mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp theo tinh thần Nghị quyết số 23-NQ/TW và Chương trình hành động số 45-CTrHĐ/TU6. Mặt khác, Thành ủy tạo điều kiện để các cơ quan nhà nước phối hợp, thiết lập thiết chế văn hóa, tổ chức các sự kiện văn hóa – nghệ thuật lớn, xây dựng các không gian văn hóa Hồ Chí Minh, hỗ trợ phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, thúc đẩy vai trò của nghệ sĩ, văn nghệ sĩ trong đời sống xã hội 7.
Thành ủy đã chỉ đạo Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị – xã hội, doanh nghiệp và tổ chức xã hội trong việc huy động nguồn lực xã hội, khuyến khích xã hội hóa nguồn lực phát triển văn hóa, nghệ thuật gắn với tính đa dạng và đặc thù của địa phương. Việc phối hợp này giúp kết nối giữa chủ trương, nguồn lực và thực tiễn để các hoạt động văn hóa – văn nghệ không chỉ là nhiệm vụ của Nhà nước mà là của toàn xã hội, cộng đồng và các bên liên quan. Với quan điểm đẩy mạnh các hoạt động xã hội hóa nhằm phát huy các nguồn lực xã hội để phát triển văn hóa – văn nghệ, Thành ủy đã tạo điều kiện để các đơn vị nghệ thuật triển khai xã hội hóa hoạt động sáng tạo dưới sự quản lý của Nhà nước chặt chẽ, qua đó đã mang đến cho công chúng thành phố những sản phẩm văn hóa – nghệ thuật đáp ứng được nhu cầu giải trí lành mạnh cho người dân, một số chương trình do các doanh nghiệp nghệ thuật thực hiện thu hút công chúng và tạo được ấn tượng tốt8.
Thành ủy còn phối hợp tổ chức các hội thảo, tọa đàm nhằm lắng nghe ý kiến từ đội ngũ văn nghệ sĩ, trí thức, nhà nghiên cứu, nhà quản lý để từ đó điều chỉnh chủ trương phù hợp với thực tiễn phát triển văn hóa của thành phố; gắn trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong việc thực thi nghị quyết, cổ vũ và động viên Nhân dân tham gia công tác văn hóa – văn nghệ. Ví dụ, tại hội thảo “Phát huy vai trò đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ đáp ứng yêu cầu phát triển trong thời kỳ mới”, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy đã chủ trì phổ biến chủ trương, lắng nghe đề xuất để kiến tạo môi trường làm việc thuận lợi cho văn nghệ sĩ, từ đó nâng cao trách nhiệm và sự tham gia tích cực của họ. Đặc biệt, “sau khi hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh trở thành nơi hội tụ của giới khoa học và trí thức. Thành phố đã ban hành nhiều chính sách thu hút nhân tài, xây dựng các giải thưởng về khoa học – công nghệ, văn học – nghệ thuật với giá trị lớn”9.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác lãnh đạo của Thành ủy TP. Hồ Chí Minh đối với lĩnh vực văn hóa – văn nghệ còn tồn tại một số hạn chế, bất cập. Đó là, nhận thức của một số cấp ủy, tổ chức đảng về vai trò, tầm quan trọng của văn hóa – văn nghệ trong sự nghiệp phát triển bền vững của thành phố chưa đầy đủ, thiếu chiều sâu. Việc quán triệt, triển khai các chủ trương, nghị quyết của Đảng, Nhà nước và Thành ủy về văn hóa – văn nghệ ở một số cấp ủy, cơ quan, đơn vị còn chưa kịp thời, thiếu đồng bộ, chưa gắn với thực tiễn, dẫn đến hiệu quả tuyên truyền và tổ chức thực hiện còn hạn chế. Trong một số trường hợp, chủ trương, chính sách về đầu tư kinh phí, ngân sách, thiết chế văn hóa cho lĩnh vực văn hóa – văn nghệ, hoạt động đầu tư sáng tác, dàn dựng, quảng bá văn học – nghệ thuật còn nhiều hạn chế10. Một bộ phận cán bộ làm công tác văn hóa – nghệ thuật và một số văn nghệ sĩ hoạt động còn hình thức, thiếu chiều sâu. Chính sách đãi ngộ chưa phù hợp, chưa tạo động lực lâu dài, thiếu cơ chế hấp dẫn để thu hút, phát huy và giữ chân đội ngũ văn nghệ sĩ có tài năng, tâm huyết.Công tác phát hiện các tài năng trẻ để đưa vào nguồn đào tạo, bồi dưỡng còn hạn chế; công tác đào tạo đội ngũ văn nghệ sĩ còn nhiều bất cập nhất là những bộ môn truyền thống11.
Chưa có cơ chế, chính sách đủ mạnh và phù hợp để khuyến khích, huy động hiệu quả các nguồn lực xã hội đầu tư vào lĩnh vực văn hóa, văn học, nghệ thuật; dẫn đến việc xã hội hóa còn hạn chế, thiếu sức hút đối với doanh nghiệp và các tổ chức ngoài nhà nước. Công tác quản lý nhà nước trên lĩnh vực văn hóa – nghệ thuật có mặt còn hạn chế, chưa chặt chẽ, thiếu hậu kiểm. Việc chấn chỉnh, khắc phục những lệch lạc, sai sót trong hoạt động biểu diễn nghệ thuật, trình diễn có lúc chưa kịp thời, những hoạt động biến tướng chậm bị phát hiện. Một bộ phận cán bộ tham mưu, quản lý chưa có chuyên môn sâu về văn học, nghệ thuật nên hiệu quả lãnh đạo, quản lý còn thấp. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chủ trương, chính sách về văn hóa – văn nghệ ở một số địa phương, đơn vị còn hạn chế; chưa thường xuyên, thiếu chiều sâu, dẫn đến việc chấp hành chưa nghiêm, hiệu quả triển khai chưa cao…
3. Một số giải pháp
Thứ nhất, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy các cấp, các chủ thể về vai trò của văn hóa – văn nghệ.
Văn hóa – văn nghệ không chỉ là đời sống tinh thần của Nhân dân mà còn là nền tảng tinh thần của xã hội, là động lực nội sinh thúc đẩy phát triển bền vững đất nước. Tuy nhiên, trong thực tiễn, một số cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và các chủ thể xã hội vẫn chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc về vai trò chiến lược của văn hóa, dẫn đến thiếu quan tâm, đầu tư chưa đúng mức cho lĩnh vực này. Vì vậy, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy các cấp, các chủ thể về vai trò của văn hóa – văn nghệ được coi là nhiệm vụ then chốt, mang tính nền tảng.
Thành ủy chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về vai trò, vị trí của văn hóa – văn nghệ trong sự nghiệp cách mạng. Người đứng đầu cấp ủy các cấp phải thể hiện rõ vai trò lãnh đạo, nêu gương trong việc quan tâm phát triển văn hóa, xem đây là nhiệm vụ chính trị thường xuyên. Cấp ủy phải đưa nội dung phát triển văn hóa vào nghị quyết, kế hoạch phát triển địa phương. Bám sát, quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Đại hội XIII, đó là: “Phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, môi trường văn hóa, đời sống văn hóa phong phú, đa dạng, văn minh, lành mạnh; vừa phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại để văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh và động lực đột phá cho phát triển kinh tế – xã hội và hội nhập quốc tế”12.
Thứ hai, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa – văn nghệ về phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.
Đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa – văn nghệ có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc tham mưu, tổ chức, triển khai các chủ trương, chính sách văn hóa của Đảng và Nhà nước. Do đó, để nâng cao chất lượng của đội ngũ này cần đổi mới công tác tuyển dụng, quy hoạch và đào tạo cán bộ toàn diện về mọi mặt. Việc tuyển chọn cán bộ phải dựa trên năng lực thực tiễn, đam mê với ngành và có tư duy đổi mới, sáng tạo. Nghiên cứu, xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu cho cán bộ làm công tác văn hóa, nghệ thuật theo hướng đa ngành, thích ứng với sự phát triển của công nghệ, truyền thông và công nghiệp văn hóa.
Bên cạnh đó, Thành ủy cần lãnh đạo các cơ quan, đơn vị liên quan chú trọng rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp và bản lĩnh văn hóa cho đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, văn nghệ. Bảo đảm họ có lý tưởng cách mạng vững vàng, có tinh thần phục vụ nhân dân và khả năng làm gương trong giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc. Xây dựng cơ chế đánh giá cán bộ công khai, minh bạch, gắn với kết quả thực tiễn, mức độ lan tỏa các hoạt động văn hóa – văn nghệ. Đồng thời, cần có chế độ đãi ngộ thỏa đáng, tạo động lực để cán bộ cống hiến lâu dài và tâm huyết với nghề. Kế thừa quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Đại hội XIII, đó là: “Phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa, con người Việt Nam thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc”13. Phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa, con người Việt Nam thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ ba, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội và Nhân dân
Để công tác này đạt hiệu quả cao, Thành ủy TP. Hồ Chí Minh cần tăng cường chỉ đạo, ban hành cơ chế phối hợp giữa các cơ quan lãnh đạo văn hóa với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị – xã hội trong quá trình xây dựng, triển khai và giám sát các chủ trương, chính sách về văn hóa. Xây dựng kế hoạch định kỳ tổ chức các diễn đàn, hội nghị phản biện xã hội, lấy ý kiến rộng rãi từ Nhân dân và giới văn nghệ sĩ để bảo đảm các chính sách văn hóa sát với thực tiễn, đáp ứng nhu cầu phát triển của đời sống văn hóa cơ sở.
Mặt khác, cần khuyến khích và tạo điều kiện cho các tổ chức đoàn thể, hội văn học – nghệ thuật, câu lạc bộ sáng tạo văn hóa hoạt động đa dạng, phong phú. Đây là những kênh quan trọng để truyền tải, lan tỏa giá trị văn hóa, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, nhân văn trong cộng đồng. Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên trong việc thực hiện các chính sách phát triển văn hóa – văn nghệ, từ đó kịp thời điều chỉnh, nâng cao chất lượng công tác lãnh đạo và quản lý văn hóa. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời, tiếp nhận tinh hoa văn hóa hiện đại, tạo nên nền tảng vững chắc cho phát triển văn hóa thành phố theo hướng tiến bộ, hội nhập và giàu bản sắc dân tộc.
Thứ tư, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trong công tác lãnh đạo, quản lý văn hóa – văn nghệ của thành phố
Thành ủy TP. Hồ Chí Minh cần chỉ đạo đưa nội dung kiểm tra giám sát công tác văn hóa – văn nghệ vào chương trình kiểm tra định kỳ của cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp. Nội dung giám sát phải tập trung vào việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch của Đảng về phát triển văn hóa – văn nghệ, đặc biệt là việc tổ chức thực hiện tại cơ sở, nơi trực tiếp triển khai các hoạt động văn hóa đến cộng đồng.
Bên cạnh đó, cần nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát trong lĩnh vực văn hóa – văn nghệ. Cần bố trí cán bộ có trình độ chuyên môn, am hiểu về văn hóa để bảo đảm đánh giá đúng thực chất, phát hiện kịp thời những hạn chế, sai phạm và đề xuất giải pháp khắc phục hiệu quả. Kết quả kiểm tra, giám sát cần được công khai, gắn với công tác thi đua, khen thưởng và xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân thực hiện chưa nghiêm túc. Qua đó, tạo động lực để các địa phương, đơn vị nâng cao hiệu quả lãnh đạo và tổ chức thực hiện công tác văn hóa – văn nghệ, góp phần xây dựng TP. Hồ Chí Minh phát triển bền vững trong thời kỳ mới. Bám sát quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Đại hội XIII, đó là: “tăng cường kiểm tra, giám sát, bảo đảm hiệu quả đầu tư cao trong lĩnh vực văn hóa. Đổi mới, hoàn thiện các thiết chế văn hóa từ Trung ương đến cơ sở, bảo đảm hiệu quả”14.
Chú thích:
1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2014). Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 09/6/2014 về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
2. Sáu nhiệm vụ phát triển văn hóa, con người ở TP. Hồ Chí Minh. https://tphcm.chinhphu.vn/sau-nhiem-vu-phat-trien-van-hoa-con-nguoi-o-tphcm-10124122513075385.htm?utm, ngày 25/12/2024.
3. Văn học – nghệ thuật góp phần nâng cao vị thế quốc gia. https://nld.com.vn/van-hoc-nghe-thuat-gop-phan-nang-cao-vi-the-quoc-gia-19624092021254034.htm, ngày 21/9/2024.
4. TP.HCM: Nâng cao hiệu quả công tác giáo dục chính trị tư tưởng, phát triển đảng viên trong lực lượng văn nghệ sĩ. https://phuongnam.vanhoavaphattrien.vn/tphcm-nang-cao-hieu-qua-cong-tac-giao-duc-chinh-tri-tu-tuong-phat-trien-dang-vien-trong-luc-luong-van-nghe-si-a22861.html?utm, ngày 27/8/2022.
5, 6, 10, 11. Thành ủy TP. Hồ Chí Minh (2023). Báo cáo Kết quả 15 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới và Chương trình hành động số 45-CTrHĐ/TU ngày 23/12/2008 của Ban Thường vụ Thành ủy về thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW. Tháng 6/2023, tr. 3, 2, 15, 15.
7. Tiếp tục phát huy vẻ đẹp con người TP. Hồ Chí Minh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. https://ttbc-hcm.gov.vn/tiep-tuc-phat-huy-ve-dep-con-nguoi-tphcm-trong-ky-nguyen-vuon-minh-cua-dan-toc-48098.html? ngày 25/12/2025.
8. TP. Hồ Chí Minh: Đẩy mạnh xã hội hóa lĩnh vực văn hóa, thể thao. https://nld.com.vn/van-nghe/tp-hcm-day-manh-xa-hoi-hoa-linh-vuc-van-hoa-the-thao-20230725223123314.htm? ngày 26/7/2023.
10. TP. Hồ Chí Minh sẽ kiến tạo môi trường thuận lợi nhất cho đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ. https://vtv.vn/tp-ho-chi-minh-se-kien-tao-moi-truong-thuan-loi-nhat-cho-doi-ngu-tri-thuc-van-nghe-si-100250829194004561, ngày 30/8/2025.
12, 13, 14. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII. Tập I. H. NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, tr. 46, 115 -116, 146.
